شاید نام آب بند را زیاد شنیده باشید و متوجه شده باشید که آب بند ها قطعات پر کاربردی هستند.

یکی از جا هایی که آب بند ها یا سیل های هیدرولیکی کاربرد زیادی دارند، مدار های هیدرولیکی است.

در ادامه به معرفی و توضیح این قطعات می پردازیم.

1# آب بند هیدرولیکی

دانلود pdf مقاله

آب بند ها یا سیل ها (seal) به ظاهر اشیا ساده ای هستند، اما در حقیقت اجزایی پیچیده و دقیق می باشند.

مدار های هیدرولیکی بدون استفاده از سیل ها نمی توانند فشار مورد نیاز روغن را حفظ کنند.

هم چنین آب بند ها از ورود آلودگی به درون سیستم جلوگیری می کنند.

در تصویر زیر نمونه ای از سیل ها را در یک سیلندر مشاهده می کنید.

آب بند سیلندر

به طور کلی آب بند ها به دو صورت عمل می کنند:

  • استاتیکی: سیل ها مانع از نشت روغن از اجزای ثابت می شوند.
  • دینامیکی: سیل ها مانع از نشت روغن از اجزای متحرک می شوند.

آب بند استاتیک و دینامیک

2# انواع آب بند های هیدرولیکی

آب بند ها بر اساس نوع و شکل دسته بندی می شوند. انواع پکینگ ها به شرح زیر است:

1-2 اُرینگ (O-Ring)

ارینگ

اُرینگ ها رایج ترین سیل در تجهیزات هیدرولیکی صنعتی هستند که از لاستیک مصنوعی ساخته شده و
در هر دو صورت استاتیکی و دینامیکی کاربرد دارند.

اما به علت سایشی که دارند، در محور های دوار استفاده نمی شوند.

این سیل ها در شیار بین دو سطح قرار گرفته و فشرده می شوند.

سطح اُرینگ هایی که در اجزای دینامیکی استفاده می شوند باید صاف باشد.

در کاربرد های استاتیکی و تحت فشار زیاد، باید از یک گاید رینگ (Guide Ring) استفاده شود تا
از خروج اُرینگ از داخل شیار جلوگیری کند.

گاید رینگ

گاید رینگ ها معمولاً از جنس نخ، چرم، پلاستیک مصنوعی یا لاستیک ساخته می شوند.

2-2 پکینگ U و V شکل (U & V Shaped Seal)

یو شکل و وی شکل

پکینگ های U شکل و V شکل، آب بند های دینامیکی هستند که
از جنس چرم، لاستیک طبیعی یا مصنوعی، پلاستیک یا مواد دیگر به شکل های U و V ساخته می شوند.

این پکینگ ها معمولاً روی پیستون، انتهای میله پیستون و محور پمپ، برای جلوگیری از نشت روغن نصب می شوند.

لبه آن ها رو به فشار قرار می گیرد تا فشار روغن لبه پکینگ را به روی سطح فشار دهد و
مانع محکمی در برابر نشت روغن ایجاد شود.

3-2 کاسه نمد (Radial Shaft Seal)

کاسه نمد

کاسه نمد ها در واقع شکل اصلاح شده پکینگ های U و V شکل هستند که
دور لبه لاستیکی، یک فنر نصب می شود که لبه را روی سطح فشار دهد و لبه خارجی آن فلزی است که
با فشار درون محفظه نصب شده تا ثابت بماند.

این سیل ها دینامیکی هستند و معمولاً روی محور های دوار به صورتی که لبه آن ها رو به روغن قرار گیرد، نصب می شوند.

گاهی از کاسه نمد های دو لبه استفاده می شود تا در دو جهت مخالف از نشتی روغن جلوگیری کنند.

این را هم ببینید
کاسه نمد چیست و 3 نوع اصلی آن کدام اند؟

4-2 پکینگ فنجانی و فلنجی (Cup Seal & Flange Packing)

فلنجی

پکینگ های فنجانی و فلنجی، آب بند های دینامیکی هستند که
از جنس چرم، لاستیک مصنوعی، پلاستیک یا مواد دیگر ساخته می شوند.

از آن ها معمولاً در پیستون و میله پیستون استفاده می شود.

انبساط لبه این پکینگ ها باعث جلوگیری از نشت روغن می شود.

5-2 آب بند های مکانیکی (Mechanical Seal)

آب بند مکانیکال

سیل های مکانیکی معمولاً از جنس فلز و لاستیک ساخته می شوند و از نوع دینامیکی هستند.

گاهی قسمت دوار آن از جنس کربن ساخته شده و با فولاد تقویت می شود.

این سیل ها روی محور های دوار نصب می شوند به این صورت که قسمت خارجی آن ها به محفظه وصل شده و
قسمت داخلی به محور متصل می شود.

یک فنر این دو قسمت را به هم محکم نگه می دارد.

از یک حلقه لاستیکی یا دیافراگم برای ایجاد انعطاف جانبی سیل و حرکت قسمت دوار آن استفاده می شود.

6-2 آب بند های فلزی (Metal Seal Ring)

آب بند فلزی

سیل های فلزی که شبیه به رینگ های پیستون موتور هستند، از نوع دینامیکی بوده و
از جنس فولاد ساخته می شوند.

این آب بند ها برای پیستون و میله پیستون کاربرد دارند. سیل های فلزی در دو نوع فنری و غیر فنری وجود دارند.

در آن هایی که خاصیت فنری ندارند، نشتی روغن زیاد است؛ اما سیل های فلزی که دارای خاصیت فنری هستند، نشتی روغن متوسط دارند.

با این وجود اگر سیل های فلزی دقیق نصب شوند، نشتی روغن کم می شود و برای کار در دماهای بالا مناسب هستند.

7-2 پکینگ های کمپرسی (Compression Packing Seal)

پکینگ کمپرسی

پکینگ های کمپرسی نیز کاربرد دینامیکی دارند و
از جنس پلاستیک، آزبست، پنبه مخلوط با لایه های لاستیکی یا فلز های انعطاف پذیر، به شکل تک حلقه یا حلقه های پیوسته بدون انتها ساخته می شوند.

نحوه استفاده از این پکینگ ها مانند پکینگ های U و V است.

پکینگ های کمپرسی مناسب کار در فشار های پایین بوده و روان کاری آن ها مهم است؛ چون اگر خشک کار کنند، احتمال ایجاد خراشیدگی سطح اجزای متحرک وجود دارد.

8-2 واشر ها (Washer)

واشر

ساده ترین و معروف ترین نوع آب بند ها، واشر ها هستند که کاربرد استاتیکی دارند و
از مواد مختلف فلزی و غیر فلزی و در شکل های مختلف ساخته می شوند.

واشر ها در بین سطوح جفت شونده قرار گرفته و به عنوان درزگیر عمل می کنند.

درباره نویسنده : نرگس بی سخن

نرگس بی سخن
کارشناس ارشد مهندسی مکانیک بیوسیستم از دانشگاه تهران هستم. امیدوارم در همکاری من با تیم نماتک، مقالات نوشته شده توسط بنده در حوزه های مختلف مهندسی برای شما مفید واقع بشه.

نظرتون درباره این مقاله چیه؟
ما رو راهنمایی کنید تا اون رو کامل تر کنیم و نواقصش رو رفع کنیم.
توی بخش دیدگاه ها منتظر پیشنهادهای فوق العاده شما هستیم.

۱۲ دیدگاه

  1. Avatar
    محمد کاظم ازغندی ۱۴۰۲/۰۹/۱۸ در ۲۲:۵۵ - پاسخ

    مهندس ساخت وتولیدهستم ومتشکرم بابت مطالب آموزشی وکاربردی ارزشمندی که ارائه می فرمایید

    • حانیه برمایون
      حانیه برمایون ۱۴۰۲/۰۹/۱۹ در ۰۹:۰۴ - پاسخ

      سلام جناب ازغندی
      همراهی شما باعث افتخار ماست و بسیار خوشحالیم که مطالب آموزشی برای شما مفید واقع شدند
      موید باشید

  2. Avatar
    علیپور ۱۴۰۲/۰۹/۰۸ در ۱۰:۳۹ - پاسخ

    بسیار مفید و کاربردی
    انشالله که همیشه پیروز و سربلند باشید.

    • حانیه برمایون
      حانیه برمایون ۱۴۰۲/۰۹/۰۸ در ۱۲:۴۷ - پاسخ

      سلام جناب علیپور
      خرسندیم که مطالب سایت ما برای شما مفید هستند.
      ممنون از محبت و لطف شما
      موفق باشید

  3. Avatar
    جمالی ۱۴۰۱/۰۸/۳۰ در ۱۳:۲۲ - پاسخ

    سلام وقت بخیر خانم مهندس.خواستم بدونم در یک جک هیدرولیکی با فشار ۳۰۰بار.اندازه لقی مجاز بین سیلندر وپیستون چقدر باید باشد

    • مبینا شیرین
      مبینا شیرین ۱۴۰۱/۰۹/۰۱ در ۱۲:۰۶ - پاسخ

      سلام خدمت شما مهندس بزرگوار
      لطفا سوالات تخصصی خودتان را در فروم سایت به ادرس لینک زیر مطرح بفرمایید تا عزیزان راهنمایی کنند.
      https://katibeha.com
      از همراهی شما با تیم نماتک سپاسگزاریم.

  4. Avatar
    مجید حکمتیان ۱۳۹۹/۰۹/۲۵ در ۱۶:۲۱ - پاسخ

    مفید بود سپاس از شما.

    • حانیه برمایون
      حانیه برمایون ۱۳۹۹/۰۹/۲۶ در ۱۰:۱۵ - پاسخ

      سلام
      سپاس از محبتتون
      رضایتمندی شما مایه مباهات ماست
      موفق باشید

  5. Avatar
    رضا ۱۳۹۹/۰۹/۱۲ در ۰۸:۰۰ - پاسخ

    مختصر و مفید

    • حانیه برمایون
      حانیه برمایون ۱۳۹۹/۰۹/۱۲ در ۱۰:۳۰ - پاسخ

      سلام
      ممنون از شما
      محبت کردید.

  6. Avatar
    محمد ۱۳۹۹/۰۶/۱۳ در ۱۰:۲۶ - پاسخ

    سلام

    خسته نباشد، عالی بود، ممنون

    • حانیه برمایون
      حانیه برمایون ۱۳۹۹/۰۶/۱۵ در ۰۹:۵۸ - پاسخ

      سلام مهندس
      ممنون از شما.
      موفق باشید

ارسال دیدگاه