نرم افزار SQL Server چیست؟ (کاربرد، مزایا و معایب)

با گسترش استفاده از شبکه های کامپیوتری انواع مختلفی از سیستم های مدیریتی برای پایگاه های جمع آوری داده ها ارائه شده اند که SQL Server یکی از آن هاست.

امروزه تمام افرادی که با دیتاها سر و کار دارند از این فضای کاربردی برای مدیریت داده هایشان استفاده می کنند.

در این مقاله همراه ما باشید تا به بررسی ویژگی ها، مزایا و معایب SQL Server بپردازیم.

1# SQL Server چیست؟

پیش از آنکه بررسی کنیم نرم افزار SQL Server چیست بهتر است تا با مفهوم SQL به طور خلاصه و ساده آشنا شویم.

SQL مخفف شده عبارت انگلیسی Structured Query Language است و به معنای زبان پرس و جوی ساختار یافته است که یک زبان استاندارد مطرح شده برای کار با دیتابیس ها است.

احتمالا شما هم در فضای وب و دیتابیس واژه Query (کوئری) بکارگرفته شده در این عبارت را بارها شنیده اید.

کوئری از نظر لغوی به معنی درخواست اطلاعات است و در کاربرد دیتابیسی نیز همین مفهوم کلی را دارد و
به معنای درخواست کردن داده ها از داخل پایگاه داده است.

نرم افزار SQL Server که مبحث اصلی مقاله ما است، یک سیستم مدیریت دیتابیس رابطه ای یا RDBMS (Relational Database Management System) است که توسط مایکروسافت ارائه شده است.

کاربرد اصلی این نرم افزار محبوب ذخیره و بازیابی اطلاعات بر اساس درخواست های ارائه شده توسط سایر نرم افزارها است که
بر پایه زبان SQL نوشته شده است.

این پایگاه داده از طیف گسترده ای از برنامه های پردازش تراکنش، هوش تجاری و تجزیه و تحلیل در محیط های IT پشتیبانی می کند.

در حال حاضر Microsoft SQL Server به همراه Oracle Database و IBM’s DB2 یکی از سه فناوری های پیشرو در بازار هستند.

SQL سرور از دو بخش اصلی زیر تشکیل شده است که در ادامه درباره هر یک خواهیم داد.

• موتور پایگاه داده
• SQLOS

2# تاریخچه اس کیو ال سرور

در سال 1988 اولین نسخه SQL سرور توسط مایکروسافت منتشر شد.

این سیستم برای پلتفرم OS/2 طراحی شده و به طور مشترک توسط مایکروسافت و Sybase توسعه داده شده است.

در اوایل دهه 1990 مایکروسافت شروع به تولید نسخه جدیدی از SQL Server برای پلتفرم NT نمود که
به مرور این نسخه تکمیل و به نسخه های کنونی تبدیل شد.

تا سال 2016 این نرم افزار فقط بر روی سیستم عامل های ویندوزی قابل نصب و اجرا بود؛
اما از آن زمان به بعد مایکروسافت قابلیت استفاده از اس کیو ال سرور را بر روی سیستم های لینوکسی هم اضافه کرد.

3# موتور پایگاه داده یا Database Engine چیست؟

هسته اصلی SQL سرور موتور پایگاه داده است.

موتور پایگاه داده از یک موتور رابطه ای تشکیل شده است که پرس و جو ها را پردازش می کند.

یک موتور ذخیره سازی نیز برای این که پرونده های پایگاه داده، صفحات، ایندکس ها و غیره را مدیریت کند تعبیه شده است.

همچنین مقاصد پایگاه داده مانند مراحل ذخیره سازی و نمایش ها نیز توسط موتور دیتابیس ایجاد و اجرا می شوند.

موتور پایگاه داده شامل دو بخش مختلف می شود که عبارتند از:

1-3# موتور رابطه ای

موتور رابطه ای شامل مؤلفه هایی است که بهترین راه برای اجرای یک پرس و جو را تعیین می کند و
به عنوان Query processor یا پردازنده پرس و جوها نیز شناخته می شود.

این موتور بر اساس پرس و جو دریافت شده اطلاعات را از موتور ذخیره سازی درخواست می کند و
نتایج را پردازش می کند.

برخی از وظایف موتور رابطه ای شامل پردازش پرس و جو، مدیریت حافظه، مدیریت بافر و پردازش پرس و جوهای توزیع شده است.

2-3# موتور ذخیره سازی

موتور ذخیره سازی وظیفه ذخیره و بازیابی داده ها از سیستم های ذخیره سازی مانند دیسک ها و SAN یا همان محل ذخیره سازی در شبکه ها را بر عهده دارد.

4# SQLOS در SQL Server چیست؟

SQLOS مخفف عبارت SQL Operation System یا سیستم عامل SQL Server است که زیر لایه موتور رابطه ای و موتور ذخیره سازی در آن فعالیت می کند و
بسیاری از خدماتی که توسط سیستم عامل ها ارائه می شود را تامین می کند.

خدماتی چون حافظه و مدیریت I/O و سایر خدماتی مانند مدیریت و همگام سازی سرویس ها از وظایف SQLOS است.

5# ابزارهای SQL Server

مایکروسافت هر دو ابزار مدیریت داده ها و هوش تجاری (BI) را به همراه SQL Server ارائه می دهد.

در ابزار مدیریت داده ها، SQL Server شامل خدمات یکپارچه سازی یا SSIS، خدمات حفظ کیفیت داده های سرور و سایر خدمات کارشناسی شده است.

به این صورت که برای توسعه پایگاه های داده، SQL سرور نرم افزارهای SQL Server Data را در راستای توسعه هوش تجاری بر پایه توسعه گزارش ها و برای مدیریت، دسترسی، طراحی و اعمال تنظیمات در بانک های اطلاعاتی SSMS، ارائه کرده است.

همچنین برای تجزیه و تحلیل داده ها، SQL سرور خدمات تجزیه و تحلیل سرور یا همان SSAS را ارائه می دهد که
امکان تحلیل را با استفاده از ابعاد مختلف در داده ها ارائه می دهد.

علاوه بر این برای ارائه خدمات در زمینه گزارش گیری از SSRS در گزارش ها و تجسم اطلاعات بهره می برد.

6# نسخه های مختلف SQL Server

در حال حاضر اس کیو ال سرور، چهار نسخه اصلی دارد که دارای خدمات و ابزارهای مختلف هستند.

در این میان دو نسخه به صورت رایگان در دسترس همگان قرار دارد.

نسخه های مختلف اس کیو ال سرور شامل موارد زیر می شود:

1. SQL Server Developer یا نسخه توسعه دهنده که برای استفاده در توسعه و آزمایش پایگاه داده است.
2. SQL Server Expression نیز برای بانک های اطلاعاتی کوچک با اندازه حداکثر 10 گیگابایت ظرفیت ذخیره سازی ارائه شده است.
3. Enterprise نیز نسخه کامل SQL Server است که
   برای برنامه های بزرگتر و مهم تر ارائه می شود که شامل تمام ویژگی ها و ابزارهای SQL Server است.
4. SQL Server Standard Edition یک نسخه دیگر از اس کیو ال سرور است که
   دارای مجموعه ای از ویژگی ها و ابزارهای جزئی از نسخه Enterprise است؛
   اما این نسخه در تعداد هسته پردازنده و حافظه قابل تنظیم برای سرور محدودیت هایی دارد که آن را با نسخه کاملش بیشتر متمایز می کند.

7# نصب نرم افزار SQL Server

برای نصب نرم افزار SQL Server می بایست به نکاتی دقت کنید تا نصب نرم افزار را به درستی انجام دهید.

در ویدیوی زیر، نحوه صحیح نصب نرم افزار اس کیو ال سرور را مشاهده می کنید.

حال که به خوبی متوجه شدیم SQL Server چیست و چه کاربردی دارد احتمالا برای شما هم جالب است که
با مزایا و معایب این سیستم آشنا شوید.

8# مزایا و معایب SQL Server چیست؟

از جمله مزایای این نرم افزار مهم و محبوب می توان موارد زیر را نام برد:

1-8# وجود نرم افزارهای مدیریتی

همانطور که گفته شد Microsoft SQL Server شامل یک نرم افزار مدیریت سطح داده ای حرفه ای و سازمانی می باشد.

رقبای دیگر مانند MySQL نیز در سال های اخیر نرم افزاری مشابه را توسعه داده اند؛ اما استفاده از Microsoft SQL Server آسان تر است و
از ویژگی های بیشتری نیز برخوردار است.

به عنوان مثال پشتیبانی کامل از triggerها در محصول مایکروسافت انجام می شود.

البته MySQL نیز اخیرا triggerهایی را معرفی کرده است؛ اما هنوز به صورت کامل پشتیبانی نمی شوند.

از سوی دیگر نرم افزار ارائه شده توسط مایکروسافت با فریم ورک NET. یکپارچگی فوق العاده ای را ارائه می دهد که
در مورد محصولات رقیب اینگونه نیست.

2-8# پشتیبانی عالی برای بازیابی اطلاعات

در زمان قطعی برق، ایجاد حادثه و یا خاموشی نامناسب از دست رفتن داده های در حال ویرایش همیشه نگران کننده است.

در این زمینه Microsoft SQL Server دارای چندین ویژگی است که باعث ترمیم و بازیابی اطلاعات می شود.

اگرچه از جداول به صورت جداگانه نمی توان نسخه پشتیبان تهیه و یا بازیابی کرد؛ اما گزینه های ترمیم پایگاه داده به صورت کامل در این نرم افزار در دسترس است.

همچنین در این نرم افزار از طریق فایل های log، حافظه پنهان و پشتیبان گیری، به شما اطمینان داده می شود که
گزینه های بازیابی نتایج مثبت یا منفی را برای شما در پی خواهند داشت.

با شناخت اینکه مزایای نرم افزار SQL Server چیست احتمالا برای شما هم سوال شده که آیا این نرم افزار معایبی هم دارد؟

نرم افزار اس کیو ال سرور هم مانند تمام برنامه های محبوب علاوه بر ویژگی های ممتاز و مزایایی که دارد، معایبی نیز دارد که
در زمان انتخاب آن بسیار مهم است. از جمله معایب این نرم افزار می توان موارد زیر را نام برد:

3-8# هزینه بالای خرید لایسنس

یکی از مهمترین معایب استفاده از Microsoft SQL Server به جای دیگر سیستم های مدیریت پایگاه داده، قیمت بسیار گران آن است.

اگرچه استفاده از نرم افزار برای اهداف توسعه یا آموزش رایگان است؛
اما هر نوع استفاده تجاری هزینه بالای خرید لایسنس را به سازمان ها و شرکت ها تحمیل می کند.

به عنوان مثال در SQL Server 2008 نسخه SQL Server Standard Edition برای هر پردازنده حدود 8 هزار دلار هزینه دارد.

همچنین نسخه SQL Server Datacenter برای هر پردازشگر چیزی حدود 50 دلار است.

این مبالغ حتی برای مشاغل کوچک و اشخاصی که وب سایت های سودآور دارند نیز غیر قابل پرداخت است.

در مقابل نرم افزارهای رقیب مانند MySQL اغلب برای استفاده رایگان هستند.

حتی در موارد غیر رایگان، گرانترین بسته MySQL Enterprise هر سال تقریبا 5 دلار برای هر سرور هزینه دارد.

4-8# سازگاری محدود

SQL سرور، فقط برای اجرا روی سرورهای مبتنی بر ویندوز طراحی شده است.

به همین دلیل و به دلایل مختلف دیگر از جمله هزینه خرید لایسنس و نگرانی های امنیتی، توسعه دهندگان وب بیشتر از سرورهای مبتنی بر یونیکس استفاده می کنند.

در این حالت آن ها قادر به استفاده از SQL سرور نخواهند بود.

در صورتی که محصولات رقیب مانند MySQL غالبا قادر به اجرا در هر پلتفرم اصلی از جمله Windows ،Linux ،Mac OSX و غیره هستند.