۳ دسته بندی انواع نور در عکاسی

ثبت عکس در دوربین معادل با مفهوم ثبت نور بازتابی از سوژه روی صفحه حساس به نور است به همین دلیل است که برای انجام عکاسی، بیش از هر تجهیزی به انواع نور نیاز خواهید داشت.

بدون نور مناسب عملکرد دوربین عکاسی چندان موفق نیست و تصویر بی کیفیت و تار ثبت می شود.

نورهای مورد استفاده در عکاسی به چند دسته تقسیم می شوند که هر یک ویژگی های خاص خود را دارند.

در بخش های این مقاله نکات و مفاهیم جالبی در خصوص تنوع منابع نوری در عکاسی بیان خواهیم کرد. با ما همراه باشید.

1# دسته بندی انواع نور در عکاسی

در حالت کلی، نورهایی که در عکاسی مورد استفاده قرار می گیرند،
بر اساس نوع منبع نور و سایر ویژگی های نور یعنی کیفیت، شدت، زاویه تابش و… تقسیم بندی می شوند.

برای عکاسی با توجه به ویژگی های سوژه مورد نظر، نحوه نورپردازی و همچنین نوع منبع نور انتخاب می شود.

در این راستا، مهارت و خلاقیت عکاس به اجرای هر چه بهتر فرآیند نورپردازی و نحوه استفاده از انواع نور کمک می کند.

یکی از مهم ترین مهارت هایی که عکاسان با تجربه و حرفه ای دارند،
درک و دانش بالای آن ها از چگونگی کنترل نور و دیدن زوایای مختلف نور در فرآیند نورپردازی است.

2# انواع نور بر اساس نوع منبع

به طور کلی، نورها بر اساس نوع منبع دو دسته زیر تقسیم بندی می شوند.

• نور طبیعی
• نور مصنوعی

1-2# نور طبیعی (Natural Light)

به نورهای ایجاد شده توسط عناصر طبیعی مانند خورشید، نور طبیعی گفته می شود.

یکی از مهم ترین مزایای نورهای طبیعی، گستردگی نور در محیط است؛
بنابراین به راحتی و بدون استفاده از تجهیزات خاص، می توان از سوژه های مختلف در طبیعت عکاسی کرد.

از جمله ابزارهای پرکاربرد عکاسی در فضای باز با نور طبیعی، می توان به رفلکتور (Reflector) و پخش کننده (Diffuser) اشاره کرد.

با کمک این ابزارها امکان تغییر جهت تابش و همچنین کاهش شدت نور برای عکاسان فراهم می شود.

درصورت کنترل نور طبیعی، می توان عکس های جذاب و باکیفیتی ثبت کرد.

در کنار مزایای فراوان، نورهای طبیعی معایبی هم دارند.

در برخی از فصول سال، دسترسی به نور طبیعی با قدرت تابش بالا امکان پذیر نیست.

البته با توجه به موقعیت جغرافیایی، برخی از افراد تنها در روزهای محدودی از ماه و سال به نور طبیعی دسترسی دارند.

ضمن آن که معمولا تابش نور در ساعات ظهر شدید است و کنتراست زیادی در تصاویر ایجاد می کند.

بهترین زمان استفاده از نور طبیعی، زمان طلوع یا غروب آفتاب است که به زمان طلایی (Golden Time) معروف است.

از سوی دیگر، کنترل نور طبیعی و یا تغییر زاویه تابش با توجه به گستردگی آن، کمی دشوار است.

2-2# انواع نور مصنوعی (Artificial Light)

نورهای مصنوعی دسته دیگری از انواع نور هستند که
توسط انواع فلاش های نوری مانند استودیویی، اکسترنال، قابل حمل و… ایجاد می شوند.

نورهای مصنوعی نسبت به نورهای طبیعی، قابلیت تنظیم و کنترل بیشتری دارند و
ضمناً در شرایط مختلف مکانی و زمانی، قابل استفاده هستند.

با توجه به نوع و ویژگی منبع شکل دهنده نور مصنوعی، کیفیت، قدرت، زاویه تابش و رنگ نور نیز متفاوت است.

عکاسان با توجه به فضای کاری (عکاسی تبلیغاتی، پرتره، محصول، انتزاعی و…) می توانند از
انواع نور مصنوعی و شکل دهنده های رایج در این حوزه استفاده کنند.

به خاطر داشته باشید، برای ایجاد نورپردازی متفاوت و پیچیده باید از تجهیزات و ابزارهای مختلفی استفاده کنید.

برای پیاده سازی برخی از سبک های عکاسی یا سبک های نورپردازی خلاقانه، نیاز به چندین فلاش، شکل دهنده نوری، باتری، کابل و… وجود دارد.

دسته دیگری از نورهای مصنوعی نیز وجود دارند که عکاسان به آن ها، نور محیطی یا نور موجود می گویند.

نور چراغ مغازه ها، خیابان ها و مجتمع های بلند شهری از این دسته هستند.

3# انواع نور بر اساس نوع تابش

چگونگی تابش نور بر اجسام و سوژه های مختلف در عکاسی، یکی دیگر از نکات مهم از نظر عکاسان است.

دقت به زاویه تابش نور و نوع قرارگیری دوربین و سوژه در مقابل بازتاب نور، باعث ثبت یک تصویر جذاب و منحصر به فرد می شود.

تابش نور بر عناصر مختلف صحنه عکاسی به دو شکل صورت می گیرد:

1. تابش نور مستقیم (Direct Light)

به نورهایی که به طور مستقیم و بدون واسطه از منابع نوری مختلف بر سوژه تابیده می شوند، نور مستقیم می گویند.

انواع نور مستقیم که بدون فیلتر یا هر تجهیز دیگری در عکاسی کاربرد دارند، عبارت اند از:

• نور خورشید
• نور فلاش
• نور لامپ های استدیویی و …

با توجه به زاویه تابش نور خورشید در ساعات مختلف روز، می توانید عکاسی از سوژه های متعدد را انجام دهید.

همچنین برای عکاسی شب از آسمان نیز می توانید از نور اجرام آسمانی مانند ماه استفاده کنید؛
بدون آن که به فیلتر یا تجهیز خاصی نیاز داشته باشید.

2. تابش نور غیرمستقیم (Indirect Light)

نورهایی که با تابش بر یک جسم یا توسط شکل دهنده های عکاسی ایجاد می شوند، نور غیرمستقیم هستند.

نورهای غیرمستقیم عبارت اند از:

• نورهای ایجاد شده در سایه
• نور عبور کرده از شیشه های پنجره یا ساختمان
• نور بازتابی از سطوح صاف و صیقلی

4# انواع نور بر اساس زاویه تابش

با توجه به نوع منبع نور، می توان زوایا و جهت تابش نور را تغییر داد.

البته در منابع نور طبیعی مانند خورشید، امکان جابجایی و تغییر موقعیت منبع نور وجود ندارد؛
در نتیجه موقعیت سوژه برای قرارگیری در یک زاویه مناسب جابجا می شود.

در این بخش انواع نور در عکاسی را بر حسب جهت تابش بررسی می کنیم.

1-4# تابش نور از کنار (Side Light)

نور جانبی، همان طور که از نام آن پیداست از زاویه کناری بر سوژه های مختلف تابیده می شود.

هنگام غروب یا طلوع خورشید، زاویه تابش نور به صورت مایل است.

با کمک این زاویه تابش، می توانید برای تصویر عمق ایجاد کنید.

برای ایجاد سایه های کوتاه یا بلند می توانید از جابجایی منبع نور نسبت به دوربین عکاسی کمک بگیرید.

سایه های بلند در اثر افزایش فاصله بین دوربین و سوژه و کاهش ارتفاع منبع نور شکل می گیرند که
حس و حال یک فضای جذاب سه بعدی را به تصویر می دهند.

نور پنجره نیز از دیگر انواع نورهای جانبی پرکاربرد است.

2-4# تابش نور از جلو (Front Light)

زمانی که منبع نور از قسمت جلو به سوژه تابیده می شود، اصطلاحا به آن نور جلو یا نور تخت (Flat Light) می گویند.

تصاویری که بدین شکل ثبت می شوند، عموماً بدون عمق و بُعد هستند و
از طرفی، با پنهان شدن سایه ها در قسمت پشت سوژه، تصویر نهایی تخت می شود.

برای ثبت جزئیات سوژه مورد نظر، این نوع تابش نور مناسب است.

3-4# تابش نور از پشت (Back Light)

نورهایی که از زاویه پشت به سوژه تابیده می شوند، نور پشتی نام دارند.

این نور در طبیعت، در ساعات طلوع و غروب خورشید بیشتر ظاهر می شود.

با قرارگیری نور در پشت سوژه، تابش نور بر دوربین بیشتر و کنتراست زیادی روی سوژه ایجاد می شود.

از این سبک نورپردازی برای عکاسی ضد نور یا سیلوئت (Silhouette) بیشتر استفاده می شود.

با ایجاد نور پشتی در عکاسی پرتره، می توانید به شکل گیری نور حاشیه ای (Rim Light) نیز کمک کنید تا بین سوژه و پس زمینه جداسازی خوبی صورت بگیرد.

4-4# تابش نور از بالای سر (Overhead Light)

زمانی که نور خورشید به عنوان منبع نور طبیعی در بالاترین سطح ارتفاع خود قرار می گیرد،
زاویه تابش نور بر سوژه از بالای سر است.

با تابش شدید نور از بالا، روشنایی سطوح مختلف بیشتر شده و سایه ها و کنتراست های شدیدی ایجاد می شوند.

در استودیوی عکاسی نیز با قرار دادن منبع نور در بالاترین ارتفاع، می توان چنین نورپردازی را خلق کرد.

درواقع منبع نور باید بر سوژه عمود باشد تا تابش نور از بالای سر سوژه انجام شود.

اگر قصد ملایم کردن سایه ها و کاهش شدت انواع نور را دارید، بهتر است از ابزارهایی مانند رفلکتور و دیفیوزر استفاده کنید.