۶ نوع مختلف هواساز صنعتی و ۵ جزء اصلی آن

انواع هواساز یکی از اصلی ترین سیستم های سرمایش و گرمایش محیط های بزرگ محسوب می شوند.

در مجموعه های صنعتی استفاده از هواساز ها یا هوارسان ها باعث ایجاد محیط مطلوب برای کار نیروهای انسانی خواهد شد.

ما در این مقاله به زبان ساده هر چیزی را که یک مهندس ساختمان نیاز دارد درباره هواساز بداند، بررسی خواهیم کرد.

1# هواساز صنعتی چیست؟

همانطور که از نام این تجهیز پیداست هواساز ها یکی از مهم ترین بخش های سیستم تهویه مطبوع هستند که
وظیفه تامین هوای داخل یک محیط را برعهده دارند.

هواسازهای صنعتی در ابعادی ساخته می شوند که
توانایی ایجاد شرایط مطلوب فیلتراسیون هوا، دما، رطوبت، سرعت و جهت چرخش هوا در یک مجموعه بزرگ صنعتی را داشته باشند.

2# طرز کار انواع هواساز چگونه است؟

هواساز (Air Handling Unit) یا به اختصار AHU دستگاهی است که
سرمایش وگرمایش، تهویه مطبوع (HVAC)، گردش هوا و تنظیم کیفیت هوا را بر عهده دارد.

هواساز معمولا یک جعبه فلزی بزرگ است که حاوی اجزای دمنده، گرمایش یا سرمایش، قفسه های فیلتر، کانال ها و دمپر است.

این سیستم اغلب به یک کانال تهویه هوا متصل است که هوای نامطلوب را از سیستم خارج می کند و

در برخی مدل ها این کانال وجود ندارد و هوای نامطلوب به صورت مستقیم از در و پنجره ها خارج می شود.

برای مشاهده و آشنایی کامل با اجزای تشکیل دهنده یک هواساز ویدیوی زیر را مشاهده کنید.

هواسازها نسبت به دیگر سیستم های سرمایش و گرمایش مثل فن کویل ها، سیستم گرمایش از کف و… پیچیده تر هستند پس لازم است مهندسان BMS به این نکته دقت کنند که
این سیستم نیاز به کنترل و مانیتورینگ بیشتری دارد.

3# انواع هواساز آپارتمانی

با توجه به افزایش آپارتمان های چند واحدی، استفاده از یک هواساز آپارتمانی برای کل ساختمان بسیار مقرون به صرفه است.

از آن جایی که هواسازها قادر به فیلتر کردن هوا، کنترل دما و رطوبت هستند،

گزینه مناسب برای سیستم سرمایش و گرمایش یک آپارتمان محسوب می شوند.

4# اجزای هواساز

هواسازها از بخش های مختلفی تشکیل شده اند که تصویر زیر اجزای مختلف و محل قرارگیری هر جزء را نشان می دهد.
در ادامه عملکرد هر بخش را به صورت مفصل توضیح خواهیم داد.

• فن یا دمنده (Fan)
• کویل (Coil)
• فیلتر (Filter)
• مبدل حرارتی (Heat recovery)
• کانال و دمپر

1-4# فن یا دمنده (Fan)

از فن ها برای گردش هوا به قسمت های مختلف ساختمان استفاده می شوند.

نوع فن ها و میزان ظرفیت آن ها بر اساس فشار سیستم و حجم هوای مورد نیاز انتخاب می شوند.
نیاز است که سرعت فن ها کنترل شود. برای کنترل سرعت فن ها از اینورتر یا همان درایو استفاده می شود.

2-4# کویل (coil)

به منظور تغییر دما و ایجاد سرمایش و گرمایش هوا از کویل ها استفاده می شود.

کویل ها در سه نوع آبی، گازی DX و برقی ساخته می شوند.

به صورت متداول از کویل های آبی برای گرمایش و از کویل های گازی برای سرمایش استفاده می شود.

3-4# فیلتر (Filter)

فیلترها برای حذف ذرات و آلاینده های مختلف از هوا به کار می روند.

این اجزای مهم در اولین قسمت از یک هوارسان نصب می شوند تا تمام اجزا بعد از آن ها تمیز بمانند.

به منظور تامین هوای بدون گرد و غبار برای افراد، بحث انتخاب فیلترها از اهمیت بالایی برخوردار است.

نوع فیلتر هوای مورد استفاده بستگی به کاربرد سیستم دارد که در زیر به انواع آن ها اشاره می کنیم:

1) فیلتر فلزی (Metal Filter)

ورقه های مشبک فلزی هستند که برای جلوگیری از ورود ذرات درشت به داخل هواساز استفاده می شود.

2) فیلتر کیسه ای (Bag Filter)

نوع فیلترهای کیسه ای از ورود ذرات ریز به داخل هواساز جلوگیری می کنند.

3) فیلتر کربن اکتیو (Active Carbon Filter)

به علت وجود ذرات شیمیایی خاصی که در این نوع از فیلترها وجود دارد، باعث گرفتن بوی بد هوای ورودی به هوارسان می شوند.

4) فیلتر هپا (Hepa Filter)

از این نوع فیلترها در موارد خاص آزمایشگاهی که نیاز به محیط بسیار بهداشتی است، استفاده می شود و
در ساختمان های مسکونی کاربرد ندارند. این فیلتر ها تا 99 درصد آلودگی را جذب می کنند.

4-4# مبدل حرارتی (Heat recovery)

برای بازیابی حرارتی و کاهش مصرف سوخت از هیت ریکاوری استفاده می شود.

هوای خروجی به علت داشتن مقداری انرژی می تواند باعث پیش سرمایش یا پیش گرمایش هوای ورودی گردد.

این کار در بخش هیت ریکاوری انجام می گیرد.

5-4# کانال و دمپرها

از دمپرها برای کنترل میزان ورود هوا به داخل هوارسان استفاده می شود. در دو حالت موتوردار یا دستی وجود دارند و
می توان در حالت موتوری به وسیله یک کنترلر عمل قطع و وصل و کنترل هوای عبوری را انجام داد.

5# انواع هواساز صنعتی

دسته بندی هواسازها براساس پارامترهایی که در زیر به آن ها اشاره می کنیم تقسیم بندی می شوند.

انواع هواساز براساس نوع هوادهی

•  هواساز هوای تازه (Full Fresh)
•  هواساز برگشت دار (Return)

انواع هواساز براساس مقدار هوادهی

•  هواساز حجم هوای ثابت CAV
• هواساز حجم هوای متغیر VAV

انواع هواساز براساس ناحیه هوادهی

• هواساز تک ناحیه ای (Single Zone)
• هواساز چند ناحیه ای (Multi Zone)

1-5# هواساز هوای تازه (Full Fresh)

در این هواسازها کاملا از هوای تازه استفاده می شود و هوای برگشتی محیط دوباره وارد هوارسان نمی شود.

در محیط هایی استفاده می شود که هوای برگشت، هوای مناسبی نیست مثل محیط های آزمایشگاهی و بهداشتی یا در محیط هایی که عموما هوای برگشتی و هوای تازه با هم تفاوت چندانی نداشته باشند همانند لابی ادارات بزرگ.

2-5# هواساز برگشت دار (Return)

در هواسازهای برگشت دار قسمتی از هوای برگشتی محیط دوباره با هوای تازه مخلوط می شود و وارد هوارساز می شود.

این سیستم گرچه پیچیده تر از هوارسان هوای تازه است ولی باعث صرفه جویی در مصرف انرژی می شود.

3-5# هواساز حجم هوای ثابت Constant Air Volume) CAV)

در سیستم هوای ثابت، حجم هوای ورودی به محیط ثابت است و
سرمایش و گرمایش محیط از طریق افزایش یا کاهش دمای هوای ورودی به محیط انجام می گیرد.

در واقع در هوارسان های CAV با تنظیم آب ورودی کویل های سرمایش و گرمایش دمای محیط مورد نظر را تنظیم می کنیم.

4-5# هواساز حجم هوای متغیر Variable Air Volume) VAV)

در هواسازهای VAV حجم هوای ورودی به محیط متغیر و دمای آن ثابت است.

در این هوارسان ها حجم هوای ورودی به محیط از طریق دستگاهی به نام VAV Box کنترل می شود.

این جعبه های کنترلی در کانال هوای ورودی به هر قسمت از محیط نصب می شوند و حجم ورود هوا را کنترل می کنند.

5-5# هواساز تک ناحیه ای (Single Zone)

در هواسازهای تک ناحیه تمام محیط از جمله اتاق ها، سالن ها و … به وسیله یک کانال به هواساز متصل می شود.

در این حالت نمی توان دمای هر ناحیه را به طور جداگانه تنظیم کرد و در واقع همه ی محیط دمای یکسانی دارد.

6-5# هواساز چند ناحیه ای (Multi Zone)

هوادهی به قسمت های مختلف ساختمان به صورت مجزا ازهم انجام می شود.
هر ناحیه به صورت جداگانه با کانال هایی به هوارسان متصل می شود و می توان به کمک VAV Box دمای هوای هر ناحیه را تنظیم کرد.