ترخیص کالا از گمرک چگونه انجام می شود؟

داشتن یک فعالیت تجاری و فروش در سطح بین‌المللی به‌هیچ وجه کار ساده‌ای نیست و عمدتاً به دلیل بوروکراسی با سختی‌هایی همراه است.

انجام ترخیص کالا از گمرک برای محموله‌های بین‌المللی به‌خودی‌خود یک چالش است، به‌خصوص زمانی که شما تمام اطلاعات موردنیاز را ندارید.

این مسئله می‌تواند سرعت ارسال یا دریافت را کاهش دهد و تأثیر منفی بر محموله‌های بین‌المللی شما بگذارد.

اولین گام برای ارسال بین‌المللی بدون مشکلات حمل‌ونقل یا تأخیر این است که بدانید روند ترخیص کالا از گمرک چیست و به چه معناست.

پس از این، فقط باید بدانید که روند ترخیص چگونه است، چقدر طول می‌کشد و هزینه‌هایی که با آن مواجه خواهید شد، چقدر خواهد بود.

به خواندن این مقاله ادامه دهید تا همه آنچه را که باید، در مورد ترخیص کالا از گمرک بدانید و هر سفارش بین‌المللی را فرصتی برای درخشش تجارت خود قرار دهید.

1# ترخیص کالا از گمرک چیست؟

فرآیند ترخیص کالا از گمرک فرآیندی است که امکان واردات یا صادرات کالا به یک کشور را فراهم می‌کند.

این فرایند فقط برای محموله‌های بین المللی ضروری است، به این معنی که سفارشات نه در خارج از مرزهای شما؛ بلکه در خارج از مرزهای گمرکی شما (منطقه‌ای، ملی یا فراملی – مانند مورد اتحادیه اروپا) هستند.

در صورتی که مقصد محموله‌ای در کشور یا سرزمین خاصی (حتی در داخل همان کشور) با سیستم مالیاتی متفاوت باشد، صادرات محسوب می‌شود و بسته باید از گمرک عبور کند و کلیه مدارک مورد نیاز را به همراه داشته باشد.

فرآیند ترخیص کالا از گمرک در گمرک انجام می‌شود؛ اما مراحل و لیست مدارک بسته به کشور می‌تواند تغییر کند.

ترخیص کالا از گمرک تضمین می‌کند که تمام هزینه‌ها و مالیات‌های وارداتی مناسب پرداخت شده و اقلام با تمام الزامات قابل اجرا مطابقت دارند.

شرکت‌ها یا افراد برای ترخیص کالا از گمرک باید اطلاعات دقیقی در مورد محموله مانند مبدأ، ارزش، مقصد و آنچه در داخل آن وجود دارد، ارائه دهند.

مهمترین مدارکی که باید حتماً برای ترخیص کالا از گمرک ارائه دهید، شامل موارد زیر می‌شوند:

• کپی کارت بازرگانی معتبر قبض انبار
• اظهارنامه واردات قطعی
• کارنامه
• گواهی مبدأ
• ترخیصیه
• لیست خرید یا فاکتور
• نامه برات یا اعلامیه تأمین ارز
• پیش فاکتور
• مجوز ثبت سفارش
• لیست عدل بندی
• بیمه‌نامه
• پروانه بهره‌برداری
• کاتالوگ و بروشور
• مجوزهای قانونی از سازمان‌های موردنیاز بسته به نوع کالا
• وکالت نامه رسمی
• پروانه صادراتی

2# فرایند ترخیص کالا از گمرک

فرایند ترخیص کالا از گمرک ممکن است بسته به گمرک و نوع محموله کمی متفاوت باشد؛ اما به طور کلی مراحل زیر را دنبال می‌کند:

1-2# ثبت اظهارنامه در سامانه EPL

برای ثبت سفارش و ترخیص کالا از گمرک، شما در اولین قدم باید نسبت به تکمیل اظهارنامه در سامانه EPL و وارد کردن آنلاین اطلاعات مربوط به کالا اقدام کنید.

تمامی اطلاعات مربوط به ترخیص کالا انواع کالا و روش پر کردن اظهارنامه در سایت رسمی گمرک (irica.gov.ir) به صورت کاملا واضح شرح داده شده است.

لازم به ذکر است که فرآیند ثبت اظهارنامه به‌صورت غیرحضوری و آنلاین می‌باشد.

2-2# دریافت اسناد احراز هویت و تعیین مسیر

در این مرحله یک افسر گمرک مدارک شما را بررسی می‌کند تا درست و کامل بودن آن را تأیید کند و سپس اگر اسناد ارائه شده تایید شوند.

یک شماره ثبت یا کوتاژ به شما اختصاص داده می‌شود.

این کار به این معنی است که تقاضای واردات و صادرات شما قانونی است و در سیستم ورود و خروج کشور ثبت گردیده است.

3-2# کنترل کالا

مرحله بعدی برای ترخیص کالا از گمرک، کنترل کالا است.

در این مرحله بعد از کنترل کالا در سه حالت سبز، قرمز و زرد خواهد بود.

حالت سبز نشان از بدون مشکل بودن کالا است ولی رنگ قرمز و زرد به این معنی است که کالای شما برای تایید، نیاز به بررسی بیشتر توسط کارشناسان و بازرسان متخصص دارد.

بعد از بررسی و ارزیابی برابری با مدارک کالای شما تایید می‌گردد.

4-2# دریافت مجوزهای لازم

در صورتی که کالایی که شما قصد ترخیص آن از گمرک را دارید کالای خاصی باشد که نیاز به گواهینامه‌های مختلفی همچون گواهی‌های استاندارد، بهداشت، مخابرات، قرنطینه، انرژی اتمی، تجهیزات پزشکی، جهاد، وزارت راه و مالیات داشته باشد، در این مرحله وجود این گواهی‌ها در اسناد شما توسط کارشناسان مورد بررسی قرار می‌گیرد.

علاوه بر این در این مرحله کارشناسان تعرفه گمرکی کالای مدنظر را بررسی و پس از انطباق با کالای موردنظر به شما اعلام می‌کنند.

5-2# پرداخت هزینه و صدور سند ترخیص

پس از بررسی محموله و ارائه کلیه مدارک لازم برای واردات، قبل از این‌که گمرک بتواند آن‌ها را برای توزیع آزاد کند، باید هرگونه مالیات یا عوارض قابل پرداخت بر روی محصولات را بپردازید.

کل مبلغ بدهی بر اساس تعدادی معیار، مانند نوع محصولات وارد شده، ارزش ادعایی آن‌ها و قوانین گمرکی خاص تعیین می‌شود.

به‌عنوان مثال، اگر شما مسئول پرداخت مالیات و عوارض هستید، محموله شما بدون پرداخت وظیفه تحویل داده می‌شود یا به اصطلاح DDU، است باید قبل از تحویل اقلام، با اداره گمرک کشور خود ترتیب پرداخت را بدهید.

با این حال، اگر محموله شما DDP (Delivery Duty Paid) باشد، به این معنی که مالیات و عوارض از قبل در قیمت محصولات لحاظ شده است، نیازی به پرداخت بیشتر نخواهید داشت.

پس از تایید نهایی، صاحب کالا باید هزینه‌های اعلام شده توسط کارشناسان را پرداخت کند و فیش پروانه سبز گمرک را برای کالای خود دریافت کند تا بتواند کالای خود را از گمرک ترخیص نماید.

6-2# انبارداری و اجازه بارگیری

بعد از دریافت اجازه ترخیص کالا از گمرک با پرداخت هزینه انبارداری این اجازه به شما داده می‌شود که کالای خود را از انبار گمرک خارج کنید.

هزینه انبارداری برحسب کالاهای مختلف و مدت زمان انبارداری و… ممکن است متفاوت باشد.

7-2# خروج کالا از گمرک

بعد از طی مراحل بالا و ارائه پروانه سبز گمرک و تسویه انبارداری، شما پس از بررسی مجدد توسط مسئول گمرک می‌توانید نسبت به خارج کردن کالای خود از گمرک به‌طور کامل اقدام کنید.

لازم به ذکر است که در برخی شرایط، کالاها ممکن است به صورت مشروط آزاد شوند، به این معنی که آن‌ها باید معیارهای خاصی را قبل از خارج شدن از سایت رعایت کنند.

به‌عنوان مثال، ممکن است مواد سمی قبل از خروج از گمرک نیاز به برچسب گذاری و بسته‌بندی مناسب داشته باشند.

در نهایت، رویه ترخیص کالا از گمرک تضمین می‌کند که تمام کالاهای وارداتی قبل از ورود به بازار داخلی با تمام الزامات مربوطه مطابقت دارند.

3# انواع ترخیص کالا از گمرک

سه نوع اصلی ترخیص کالا از گمرک وجود دارد:

• بین‌المللی
• وارداتی
• صادراتی

جزئیات هر نوع ترخیص گمرکی به شرح زیر است:

1-3# ترخیص کالا از گمرک بین‌المللی

روش اخذ مجوز و پرداخت عوارض برای محصولاتی که در حال ورود یا خروج از کشور هستند، به‌عنوان ترخیص گمرکی بین‌المللی شناخته می‌شود.

در این مدل درک قوانین گمرکی و تعرفه‌ها برای واردکنندگان و صادرکنندگان ضروری است تا کالاهای خود را از طریق مرزهای بین‌المللی به طور مؤثر ترخیص کنند.

ترخیص کالا از گمرک بین‌المللی می‌تواند توسط افراد انجام شود؛ اما اغلب توسط مشاغلی که از خدمات یک کارگزار گمرکی استفاده می‌کنند، انجام می‌گیرد.

آن‌ها به قوانین کشورهای مختلف تسلط دارند و می‌توانند در اسناد، طبقه‌بندی و محاسبات وظیفه کمک کنند.

2-3# ترخیص کالا از گمرک صادرات

این روش شامل خدماتی می‌شود که توسط یک کشور خاص به منظور صادرات اقلام به کشور دیگری انجام می‌شود.

یک صادرکننده یا یک شرکت باید چندین مجوز را قبل از صادرات اقلام تضمین کند.

فرایند ترخیص کالا از گمرک صادرات شامل مراحل زیر است:

• اظهارنامه کالا: صادرکننده اظهارنامه صادراتی را به گمرک تسلیم می‌کند و جزئیات کالای در حال حمل را ارائه می‌کند.
• تأیید اسناد: مأموران گمرک اسناد ارائه شده از جمله هرگونه مجوز یا گواهی لازم را بررسی و تأیید می‌کنند.
  علاوه بر اظهارنامه صادراتی اسناد برای ترخیص کالا از گمرک صادرات شامل موارد زیر می‌شود:
  • بارنامه (سند حمل‌ونقل)
  • فاکتورهای تجاری و لیست بسته‌بندی
  • گواهی مبدأ کالای شما
  • اسناد بیمه با شرح دقیق بیمه‌نامه
  • مجوز صادرات (بستگی به نوع کالای صادراتی دارد)
  • سایر اسناد بسته به کلاس کالا؛ مانند اظهارنامه کالاهای خطرناک، گواهی بازرسی، فاکتورهای کنسولی از کشور واردکننده، سند کنترل مبادله‌ای که ثابت می‌کند پرداخت‌های دریافتی برای کالای ارسال شده با مقررات ارزی کشور صادرکننده مطابقت دارد.

• پرداخت هزینه‌ها: صادرکننده هرگونه هزینه‌های مربوطه مانند مالیات صادرات یا هزینه‌های بازرسی را پرداخت می‌کند.
• تأییدیه گمرکی: پس از بررسی کلیه مدارک لازم و پرداخت هزینه‌ها، گمرک اظهارنامه صادراتی را تأیید می‌کند.
• ترخیص کالا: کالا برای ارسال به کشور مقصد آزاد می‌شود.

خدمات ترخیص کالا از گمرک صادراتی باید متناسب با نیاز کشور باشد.

در کل فرایند صادرات کالاها و محصولات موارد زیر باید انجام شود:

• الزامات بسته‌بندی محصول: زمانی که اقلام به خارج از کشور صادر می‌شوند، باید با استانداردهای بسته‌بندی مطابقت داشته باشند.
  چندین استاندارد بسته‌بندی وجود دارد که سایر کشورها آن را پذیرفته‌اند.
  خدمات ترخیص کالا از گمرک مستلزم رعایت مقررات بسته‌بندی است.
• حمل‌ونقل کالا: از کلمات مهم حقوق تجارت مانند FOB و CIF در معاملات تجاری استفاده می‌شود.
  طبق استانداردهای فوق، فروشنده یا خریدار باید بیمه، قبض تجاری و بارنامه ارائه دهد.
  با این حال، نحوه حمل‌ونقل با خدمات انتخاب شده تعیین می‌شود.
• موقعیت مکانی تحویل و تخلیه: این شامل هزینه‌هایی برای مقصد حمل‌ونقل و تخلیه می‌شود.
• بازرسی کالا: زمانی که محصولات به مقصد رسیدند، برای بررسی نگهداری می‌شوند.

3-3# ترخیص کالا از گمرک وارداتی

ترخیص کالا از گمرک وارداتی فرایند اخذ ترخیص کالاهایی است که از خارج به کشور وارد می‌شوند.

این رویه تضمین می‌کند که تمام هزینه‌ها و مالیات‌های لازم پرداخت شده‌اند و کالا با قوانین قابل اجرا مطابقت دارد.

فرایند ترخیص کالا از گمرک واردات شامل مراحل زیر است:

• ارائه مدارک: واردکننده کلیه مدارک لازم را به گمرک تحویل می‌دهد.
  اسناد برای ترخیص کالا ار گمرک واردات تقریباً مانند ترخیص گمرکی صادراتی است؛ اما در اینجا چند مدرک دیگر موردنیاز است:
  • صورت‌حساب تجاری برای گمرک جهت محاسبه ارزش مالیات و عوارض
  • اظهارنامه واردات
  • بارنامه
  • لیست بسته‌بندی
  • کپی مجوز و/یا مجوز واردات
  • گواهی مبدأ (مربوط به کشوری که مبدأ این کالاهای وارداتی است)
  • گواهی بیمه
  • سایر اسناد مانند نوشته فنی، ادبیات، اظهارنامه کالاهای خطرناک و غیره برای کالاهای خاص، در صورت وجود

• ارزیابی عوارض و مالیات: مأموران گمرک، حقوق و عوارض پرداختی را بر اساس ارزش اظهاری کالا محاسبه می‌کنند.
• پرداخت هزینه‌ها: واردکننده کلیه هزینه‌ها و مالیات‌های مربوطه را به گمرک پرداخت می‌کند.
  این کار را می‌توان به صورت مستقیم یا از طریق کارگزار گمرک انجام داد.

ترخیص کالا از گمرک در واقع یک فرایند خسته‌کننده است که می‌تواند به شدت بر جدول زمانی تحویل محموله شما تأثیر بگذارد و باعث ایجاد تاخیرهای پیش‌بینی‌نشده شود.

واردکنندگان باید اطلاعات دقیقی در مورد کالاهای وارداتی مانند مبدأ، ارزش و محتوای آن‌ها ارائه دهند.

آن‌ها همچنین ممکن است نیاز به دریافت مجوزهای واردات یا رعایت الزامات خاص برای برخی کالاها، مانند مواد غذایی یا دارویی داشته باشند.

ترخیص کالا از گمرک واردات نیز شامل پرداخت هرگونه عوارض و مالیات است که بسته به نوع کالا و کشور مبدأ می‌تواند متفاوت باشد.

4# انواع فرایند ترخیص کالا از گمرک

فرآیند ترخیص کالا از کمرگ از نظر زمانی می‌تواند تقسیم بندی متفاوتی داشته باشد.

نام آن‌ها ممکن است از کشوری به کشور دیگر متفاوت باشد؛ اما مدل‌های زیر جزء رایج‌ترین انواع هستند که می‌توانید برای انجام ترخیص محصولات خود در یک اداره گمرکی در سراسر جهان پیدا کنید.

• ترخیص کالا از گمرک عمومی: محصولات و اسناد به طور عادی ارزیابی می‌شوند.
• ترخیص فوری: ترخیص سریع گمرکی برای اقلام فاسد شدنی، محصولاتی که هدف آن‌ها نجات جان یا درمان بیماری‌ها، مواد خطرناک (مواد رادیواکتیو، قابل اشتعال یا مواد منفجره)، اقلام با ارزش بالا (مانند سکه، اسکناس، یا سنگ‌های قیمتی)، حیوانات زنده یا ماشین آلات است، معتبر می‌باشد.
  این نوع ترخیص برای عملکرد صحیح یک زنجیره تأمین ضروری است.
• ترخیص گمرکی پیش‌بینی‌شده (قبل از ورود): این فرایند می‌تواند قبل از رسیدن بسته به اداره گمرک آغاز شود.
  برای این منظور کالا باید تمام الزامات ترخیص را رعایت کند و مستندات آن کامل و صحیح باشد.
  این مدارک باید قبل از ورود کالا به صورت دیجیتال یا فیزیکی به گمرک ارسال شود.
• ترخیص معوق: در این نوع، پس از پایان تاریخ ترخیص، محصولات می‌توانند مراحل را طی کنند.

5# هزینه ترخیص کالا از گمرک

از مهم‌ترین قوانین برای ترخیص کالا از گمرک بحث هزینه‌ها می‌باشد که به طور عمده شامل موارد زیر است:

• عوارض واردات: برای کنترل ورود محصولات از کشورهای ثالث و تضمین رقابت پذیری استفاده می‌شود.
• عوارض صادرات: این مالیات بیشتر اوقات نتیجه معکوس دارد، به همین دلیل است که اغلب اعمال نمی‌شود.
  هدف آن افزایش سود کشور صادرکننده یا ایجاد کمبود در سایر بازارها و افزایش قیمت است.
• تعرفه واردات: شما به عنوان یک فروشنده احتمالاً با تعرفه واردات سروکار خواهید داشت.
  این‌ها می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
  • مالیات: دولت درصدی مالیات تعیین می‌کند که بسته به ارزش کالا تغییر می‌کند.
  • تعرفه‌های خاص: این‌ها به مقدار یا وزن کالا بستگی دارد. دولت برای هر کیلوگرم یا متر مکعب محصول، مقدار پولی ثابتی را تعیین می‌کند.
  • تعرفه‌های ترکیبی و تعرفه‌های مرکب: این‌ها انواع قبلی را ترکیب می‌کنند و حداقل یا حداکثر را تعیین می‌کنند.

اگر همه چیز خوب پیش برود، محصولات شما ترخیص می‌شوند و فقط باید مالیات‌های اجباری را بپردازید.

با این حال، اگر خطایی در اسناد یا طبقه بندی تعرفه محصولات وجود داشته باشد، ممکن است نیاز به پرداخت هزینه‌های اضافی ترخیص کالا از گمرک داشته باشید.

6# کارگزار گمرکی چیست؟

یک کارگزار گمرکی در هنگام واردات یا صادرات کالا از مرزهای بین‌المللی به ساده‌سازی فرایند ترخیص کالا از گمرک کمک می‌کند.

آن‌ها ترانزیت روان کالا را تضمین می‌کنند تا اقلام بدون تأخیر غیرضروری یا هزینه اضافه به جایی که باید باشند، برسند.

یک فرد یا کسب و کار می‌تواند یک کارگزار گمرکی را برای انجام وظایف اداری مربوط به ترخیص گمرکی مانند اطمینان از ارائه صحیح اظهارنامه گمرکی و پرداخت کلیه عوارض و مالیات‌های لازم تعیین کند.

یک کارگزار گمرکی همچنین ممکن است پیشنهاد پرداخت عوارض از طرف واردکننده را به‌عنوان بخشی از خدمات خود ارائه دهد.

کارگزاران گمرک دانش تخصصی از قوانین، مقررات و الزامات گمرکی محلی دارند.

بنابراین استفاده از تخصص آن‌ها می‌تواند به جلوگیری از اشتباهات و اطمینان از ترخیص کالا به راحتی کمک کند.

7# خدمات کارگزار گمرکی چیست؟

با توجه به پیچیدگی مقررات گمرکی، بسیاری از سازمان‌ها از یک کارگزار گمرکی برای کمک به این بخش از عملیات تجاری خود و جلوگیری از هرگونه تأخیر یا اختلال استفاده می‌کنند؛ اما خدمات کارگزار گمرکی برای ترخیص کالا از گمرک دقیقاً چیست و چه پشتیبانی‌هایی می‌توانند ارائه دهند:

• تهیه اسناد گمرکی از جمله تصحیح اشتباهات و شناسایی هرگونه اطلاعات گمشده قبل از ارسال مدارک
• حصول اطمینان از رعایت مقررات گمرکی در کشور مقصد
• شناسایی و مشاوره در مورد هرگونه قرارداد تجاری
• پرداخت حقوق گمرکی و مالیات برای واردکننده
• ارتباط با مراجع ذی‌ربط جهت رفع هرگونه مشکل
• ارائه پشتیبانی پس از ترخیص برای مشتریان، مانند ممیزی انطباق و نگهداری سوابق

8# اصول مهم برای ترخیص کالا از گمرک

برای اطمینان از یک روند ترخیص کالا از گمرک، رعایت برخی اصول از جمله موارد زیر مهم هستند:

• اطمینان از مستندات دقیق: هرگونه عدم دقت در اسناد ارائه شده برای ترخیص کالا از گمرک می‌تواند منجر به تأخیر و هزینه‌های اضافی شود.
  اطمینان حاصل کنید که همه اطلاعات صحیح و به‌روز هستند.
• در مورد قوانین مطلع باشید: قوانین گمرکی در معرض تغییر هستند.
  بنابراین مهم است که در مورد تغییراتی که ممکن است بر محموله‌های شما تأثیر بگذارد به‌روز باشید.
• کار با یک کارگزار گمرکی: یک کارگزار گمرکی می‌تواند به حرکت در دنیای پیچیده ترخیص کالا از گمرک کمک کند و اطمینان دهد که تمام اقدامات لازم برای یک روند روان انجام شده است.
• حقوق و نرخ مالیات را بشناسید: عوارض و مالیات‌ها بسته به نوع کالا و کشور مبدأ می‌تواند به طور قابل‌توجهی متفاوت باشد.
  بنابراین مهم است که این هزینه‌ها را قبل از حمل‌ونقل بشناسید.

نتیجه‌گیری

در تجارت و به خصوص واردات و صادرات نقش ترخیص کالا از گمرک بسیار پررنگ است.

فرد باید فرایند درگیر، مستندات موردنیاز، عوامل خطر در حمل‌ونقل، اصول کار گمرک و شرکت‌هایی را که می‌توانند اسناد حمل‌ونقل شما را آسان‌تر کنند، درک کند.

به طور کلی، فعالیت واردات و صادرات یک تجارت پرسود است.

کسب درآمد خوب و به حداکثر رساندن سود عواملی هستند که یک تجارت بین‌المللی را خوب جلوه می‌دهند.

بنابراین، برای اینکه کسب و کار شما بدون مشکل اداره شود، باید از اصول کار ترخیص کالا از گمرک مطلع باشید و برای این‌ که مشکلی در حمل کالاهایتان نداشته باشید، قوانین کشور مربوط به ترخیص را رعایت و تغییرات آن‌ها را به‌روز کنید.