ساختمان های سبز به چه ساختمان هایی گفته می شود؟

صنعت ساخت و ساز به صورت قابل توجهی بر محیط زیست تأثیر می‌گذارد و 23 درصد از آلودگی هوا، 40 درصد از آلودگی آب آشامیدنی و 50 درصد زباله‌های تولید شده را به خود اختصاص می‌دهد.

مسائل کلیدی‌ای که امروزه با آن مواجه هستیم، همانند از دست دادن زیستگاه، اختلال در اکوسیستم، آلودگی هوا و صوتی، آلودگی آب و تولید زباله می‌تواند زندگی نسل بشر را تحت تأثیر قرار دهد.

استفاده از شیوه‌های ساخت و ساز ساختمان های سبز به منظور کاهش این اثرات ضروری است.

استراتژی‌ها، شامل استفاده از مصالح ساختمانی سازگار با محیط زیست مانند پلاستیک بازیافتی و بامبو، اجرای کنترل فرسایش و رسوب، کاهش ضایعات از طریق بازیافت و اخذ گواهینامه‌های ساختمان های سبز است.

در این مقاله به بررسی ساختمان های سبز، ویژگی آنها، علل اهمیت آن، اجزای ساختمان های سبز، فواید ساختمان های سبز برای محیط زیست، محدویت‌های این دسته از ساختمان‌ها و آینده ساختمان های سبز خواهیم پرداخت.

1# ساختمان های سبز چیست؟

ساختمان‌ها و کاربران آنها در طول چرخه عمر خود از ساخت و ساز تا بهره برداری و تخریب، بر محیط زیست تأثیر می‌گذارند.

آنها از منابع طبیعی بهره برداری می‌کنند، انرژی و آب را مصرف و زباله تولید می‌کنند.

ساختمان های سبز ساختمان‌هایی هستند که اثرات منفی ساختمان‌ها بر محیط زیست را کاهش می‌دهند یا حذف می‌کنند و همچنین ممکن است اثرات مثبت ایجاد کنند.

این نوع ساختمان ها منابع طبیعی گرانبها را حفظ می‌کنند و کیفیت زندگی ما را بهبود می‌بخشند.

ساختمان های سبز شامل اقداماتی هستند که سازگار با محیط زیست و منابع کارآمد در طول چرخه عمر ساختمان هستند.

مفهوم ساختمان های سبز با هدف به حداقل رساندن همه جانبه تأثیر منفی و به حداکثر رساندن تأثیر مثبت یک ساختمان بر محیط طبیعی و انسان‌ها است.

ساختمان ‌های سبز به عنوان یک رویکرد جامع به:

• برنامه ‌ریزی
• طراحی
• ساخت
• بهره ‌برداری
• نگهداری

از انسان و محیط زیست می‌پردازند، کارایی طبیعی یک بخش ساختمانی را به حداکثر می‌رسانند و آنها را با فناوری‌های تجدیدپذیر و کم کربن ادغام می‌کنند تا از نیازهای انرژی ساختمان حمایت کنند و محیطی سالم ایجاد کنند.

زمینه‌های اولویت بخشی در ساختمان های سبز شامل استفاده بهینه از انرژی، آب و سایر منابع هستند.

ساختمان‌ها و زنجیره تأمینی که از آنها پشتیبانی می‌کنند، مسئول سهم عظیمی از انتشار دی‌ اکسید کربن در سراسر جهان که به آنها گازهای گلخانه ‌ای گفته می‌شود و همچنین، مصرف انرژی، آب و سایر مواد هستند.

ساختمان سبز مستلزم به خطر انداختن سبک زندگی یا راحتی فعلی افراد نیست.

مزایای ساختمان سبز فراتر از امور مالی و اکوسیستم است و در سطح اجتماعی به نفع مردم است.

مردم سالم‌تر هستند و از کیفیت زندگی در سطوح بالاتری برخوردار هستند.

کارمندان بهره وری بیشتری خواهند داشت؛ زیرا در محیط کاری تمیزتر و بهتر کار می‌کنند.

این امر منجر به ایجاد یک اقتصاد بهتر خواهد شد.

1-1# ویژگی ساختمان های سبز

هنگام طراحی ساختمان سبز، تیم طراحی باید محیط و کیفیت زندگی ساکنین را در ساخت و ساز و بهره برداری در نظر بگیرد.

ویژگی‌هایی که می‌توانند یک ساختمان را سبز کنند، عبارت اند از:

• استفاده بهینه از انرژی، آب و سایر منابع
• استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی
• اقدامات کاهش آلودگی و زباله، مانند استفاده مجدد و بازیافت
• افزایش کیفیت هوای محیط داخلی
• استفاده از مواد غیرسمی، اخلاقی و پایدار
• استفاده از طرحی به منظور ایجاد امکان سازگاری با محیط در حال تغییر

هر ساختمانی می‌تواند یک ساختمان سبز باشد، خواه:

• خانه
• اداره
• مدرسه
• بیمارستان
• مرکز اجتماعی
• حتی جاده
• خط لوله
• یا هر نوع ساختار دیگری

باشد، مشروط بر این که دارای ویژگی‌های ذکر شده در بالا باشد.

2-1# نقش مواد مورد استفاده در ساختمان های سبز

استفاده از مواد سازگار با محیط زیست نه تنها اثرات زیست محیطی ساختمان را کاهش می‌دهد؛ بلکه اغلب مزایای دیگری مانند بهبود کیفیت هوای داخل ساختمان، آسایش گرمایشی – سرمایشی و صوتی بیشتر و مقاومت در برابر رطوبت و آتش سوزی را بهبود می‌بخشد.

مواد مورد استفاده در ساخت و ساز با دقت انتخاب شده‌اند تا از تأثیر کمی که بر محیط در طول چرخه عمر ساختمان دارند، اطمینان لازم به دست آید.

ویژگی این نوع مواد بازیابی از منابع تجدیدپذیر عبارت است از: تأثیر کم محیطی آنها در طول فرآیند تولید و همچنین امکان بازیافت یا کمپوست آنها در پایان کار.

از جمله متداول ترین مصالح سازگار با محیط زیست که در ساختمان سبز استفاده می‌شود، می‌توان به استفاده از مواد زیر اشاره کرد:

• چوب جنگل‌های دارای مدیریت پایدار
• بتن کم کربن
• خاک رس خام برای گچ و روکش فلزی
• شیشه بازیافتی
• مواد عایق طبیعی مانند الیاف سلولزی، چوب پنبه و پشم گوسفند

3-1# تفاوت ساختمان های سبز با ساختمان های هوشمند چیست؟

ساختمان های سبز رویکردی سازگار با محیط زیست برای ساخت و ساز دارند.

آنها طراحی پایدار و روش‌های ساختمانی را برای ایجاد سازه‌هایی با انرژی کارآمد با منابع ادغام می‌کنند.

از سوی دیگر، ساختمان های هوشمند بر جنبه تکنولوژیکی عملیات ساختمان تمرکز دارند.

آنها از قدرت فناوری اطلاعات برای اجرای تأسیسات ساختمانی به منظور ایجاد عملکردی مطلوب استفاده می‌کنند، مانند روشنایی، کنترل‌های HVAC، کیفیت هوا و مواردی از این قبیل.

4-1# نمونه‌هایی از ساختمان های سبز جهان

برجسته ترین ساختمان های سبز در سراسر جهان شامل موارد زیر هستند:

• برج بانک آمریکا (نیویورک، ایالات متحده آمریکا)
• وان سنترال پارک (سیدنی، استرالیا)
• موزه فردا (ریودوژانیرو، برزیل)
• میدان یک فرشته (منچستر، بریتانیا)
• برج مارکوپولو (هامبورگ، آلمان)

2# علل اهمیت ساختمان های سبز

بخش ساختمان حدود 40 درصد از انرژی و 75 درصد از برق را مصرف می‌کند و بیش از یک سوم انتشار گازهای گلخانه‌ای مرتبط با انرژی جهانی را به خود اختصاص داده است.

این میزان می‌تواند طی سال‌های آینده بدون مداخله اضافی به صورت قابل توجهی افزایش یابد.

فرصت‌های قابل توجهی برای بهبود عملکرد ساختمان‌ها وجود دارد و فشار فزاینده روی منابع انرژی و محیط زیست، سرمایه ‌گذاری و تلاش فراوان برای به حداکثر رساندن آنها را ضروری کرده است.

ساختمان‌ های سبز رویکرد متنوعی را در تمام مراحل چرخه عمر ساختمان‌ها با شیوه‌ها، فناوری‌ها و مصالح ترکیب می‌کنند.

مجموعه اقداماتی که برای یک ساختمان اعمال می‌شود با موقعیت منحصر به فرد آن ساختمان سفارشی می‌شود و با هم کار می‌کنند تا تأثیر آن بر انسان و محیط طبیعی را به شکلی بهینه کاهش دهند.

بسیاری از این رویکردها شامل استفاده از منابع تجدیدپذیر و همچنین معرفی تکنیک‌ها و فناوری‌ها یا استفاده از مواد نوآورانه ای است که استفاده از منابع را بهبود می‌بخشد.

به حداکثر رساندن عملکرد انرژی، آب و مواد از محرک‌های اصلی در پیکربندی ساختمان های سبز هستند.

3# اجزای ساختمان های سبز

ساختمان‌ های سبز اغلب دارای مجموعه‌ای از معیارها برای سنجش پایداری خود هستند.

هر استاندارد ممکن است در هر کشور یا منطقه متفاوت باشد؛ اما به صورت کلی شامل عناصر زیر است.

1-3# طراحی ساختمان

طراحی یکی از جنبه‌های حیاتی ساخت ساختمان های سبز است؛ زیرا طرحی را ارائه می‌دهد که سازه بر اساس آن ساخته می‌شود.

هدف ساخت ساختمان‌های باکیفیت و بادوام، بدون به خطر انداختن محیط اطراف است.

به همین دلیل، ترکیب شیوه‌های سبز در تمام مراحل فرآیند طراحی ضروری است.

یکی از بهترین راه‌ها برای انجام این کار استفاده از ویژگی‌های طبیعی ساخت برای روشنایی، تهویه و سایر عملکردها است.

2-3# کاربری زمین

قبل از شروع ساخت و ساز، سازمان‌ها ابتدا باید زمینی را که برای ساختمان خود در نظر گرفته‌اند، بررسی کنند.

بازدید از سایت به تعیین این که آیا زمین برای سازه ای که قرار است، روی آن ساخته شود، مناسب است یا خیر و چگونه می‌توان ویژگی‌های طبیعی آن را هنگام توسعه طراحی ساختمان به حداکثر رساند، کمک خواهد کرد.

بهره برداری از زمین برای ساختمان‌های پایدار نیازمند تفکر و برنامه ریزی دقیق با در نظر گرفتن عوامل زیر است:

• مکان
• چشم انداز
• جهت گیری زمین
• امنیت فیزیکی
• اثرات زیست محیطی

3-3# انتخاب مواد

هنگام ساخت سازه‌های پایدار، توجه به مصالح ساختمانی نیز ضروری است.

بهتر است به سراغ مصالح سازگار با محیط زیست بروید؛ زیرا آنها به گونه ای طراحی شده‌اند که تأثیر زیست محیطی کمتری نسبت به مصالح ساختمانی سنتی مانند بتن و فولاد دارند.

به دنبال محصولات بادوام باشید که از موادی با منابع پایدار، پیش ساخته یا بازیافتی ساخته شده‌اند، مانند موارد زیر اما نه محدود به آنها:

• چوب
• بامبو
• فولاد بازیافتی
• پلاستیک بازیافتی

4-3# عملکرد انرژی

در سال 2021، آژانس بین المللی انرژی گزارش داد که ساختمان‌ها 30 درصد از کل مصرف انرژی جهان را تشکیل می‌دهند.

این مقدار در حدود 8 درصد از انتشار کربن جهانی مربوط به انرژی در سال را تشکیل می‌دهد.

کاهش این مقدار مستلزم مصرف مسئولانه انرژی برای ساختمان‌ها و ساکنین آن است که از طریق ساختمان‌های پایدار قابل حل است.

سازه‌های سبز، اغلب از سیستم‌ها و وسایل کارآمد انرژی به منظور صرفه جویی در انرژی استفاده می‌کنند.

آنها همچنین می‌توانند از منابع انرژی تجدیدپذیر مانند خورشید و باد به منظور تأمین انرژی عملیات خود استفاده کنند.

5-3# حفاظت از آب

آب یک عنصر حیاتی برای انواع فعالیت‌های تجاری است؛ اما همچنان یک منبع محدود است.

در واقع، کمبود آب همچنان یک مشکل جهانی است که تقریباً دو سوم از افراد در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

با توجه به تأثیرات کمبود آب نه تنها بر مشاغل؛ بلکه بر جوامع، سازه‌های سبز باید شیوه‌ها و سیستم‌های کارآمد آب را در طراحی خود بگنجانند.

این امر، شامل استفاده از فناوری‌های صرفه جویی در مصرف آب، وسایل لوله کشی و به کارگیری روش‌های ساخت و ساز است که به مصرف آب کمتری نیاز دارد.

6-3# کاهش ضایعات

بر اساس گزارش بانک جهانی، سالانه بیش از 2 میلیارد تن زباله در مقیاس جهانی تولید می‌شود.

با این حال، تنها در حدود کمتر از 20 درصد از آنها سالانه بازیافت و به مکان‌های دفن زباله آورده می‌شوند.

بنابراین، برای این که یک ساختمان پایدار در نظر گرفته شود، باید زباله کمتری تولید کند و راه‌هایی برای مدیریت زباله‌های موجود پیدا کند.

به عنوان یک مثال عالی در این مورد می‌توان به ایجاد یک سیستم مدیریت پسماند قوی برای تمام مراحل چرخه عمر ساختمان از ساخت و ساز گرفته تا تخریب اشاره کرد.

همچنین کاهش ضایعات می‌تواند شامل استفاده مؤثر از مصالح ساختمانی و استفاده مجدد از مواد زائد حاصل از محل‌ کار باشد.

7-3# کیفیت محیطی داخلی

در نهایت، ساختمان های سبز نیز شرایط داخل ساختمان را در نظر می‌گیرند.

به هر حال، یک محیط داخلی سالم برای تضمین سلامت، رفاه و رضایت ساکنین ساختمان ضروری است و مستلزم بررسی دقیق عوامل مختلف از جمله موارد زیر است:

• کیفیت هوا
• نورپردازی و نما
• آکوستیک داخلی
• سیستم‌های گرمایش، تهویه و تهویه مطبوع
• مصالح ساختمانی شامل رنگ‌ها و درزگیرها

4# فواید ساختمان های سبز برای محیط زیست

محیط ساخته شده تأثیر زیادی بر محیط طبیعی، سلامت انسان و اقتصاد دارد و با اتخاذ استراتژی مربوط به ساختمان های سبز، می‌تواند عملکرد اقتصادی و زیست محیطی را به حداکثر برساند.

روش‌های ساخت و ساز سبز را می‌توان در ساختمان‌ها و در هر مرحله از کار ادغام کرد، از طراحی و ساخت پایدار گرفته تا نوسازی و تخریب.

با این حال، اگر تیم طراحی و ساخت از همان مراحل اولیه یک پروژه ساختمانی، رویکردی یکپارچه داشته باشند، مهمترین مزیت‌ها را می‌توان به دست آورد.

مزایای بالقوه ساختمان های سبز می‌تواند شامل مسائل زیست محیطی، صرفه جویی در هزینه‌ها و مسائل اقتصادی و مزایای سلامتی باشد که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت.

1-4# مزایای زیست محیطی ساختمان های سبز

ساختمان های سبز با کاهش مصرف آب و منابع انرژی که محیط زیست ما را آلوده می‌کنند، مانند زغال سنگ و دی اکسید کربن تخلیه شده در جو، تأثیر مثبتی بر آب و هوا و اکوسیستم کلی ما خواهند داشت.

این ساختمان ها نه تنها هدررفت آب را کاهش می‌دهند؛ بلکه ممکن است به غنی سازی ذخایر آب، حفظ منابع طبیعی و افزایش کیفیت هوا و آب کمک کنند.

ساختمان سبز، همچنین با تولید زباله کمتر و کاهش میزان گازهای سمی آزاد شده در هوا، ردپای کربن را کاهش می‌دهد.

به این ترتیب، ساختمان‌ها ممکن است به شکلی مثبت به حفظ محیط زیست و کاهش سرعت تغییرات آب و هوایی کمک کنند.

2-4# کارایی هزینه و منافع اقتصادی

صرفه جویی در محیط زیست باعث صرفه جویی در هزینه افراد نیز می‌شود، این یک وضعیت برد – برد است که چندین مزیت اقتصادی و مقرون به صرفه برای افراد فراهم می‌کند.

این موارد شامل کاهش هزینه‌های عملیاتی، افزایش بهره وری ساکنین و صرفه جویی در صورت‌حساب‌های آب و برق است.

علاوه بر این، به دلیل صرفه جویی در هزینه‌های عملیاتی، بازده دارایی‌ها و سود افراد را افزایش می‌دهد.

در نهایت، املاکی که به صورت سبز ساخته شده‌ اند، به هزینه‌های نگهداری کمتری نیاز دارند؛ زیرا از اجزای پایدار ساخته شده‌اند که به نوبه خود بر ارزش ملک می‌افزاید.

3-4# فواید سلامتی

سبز شدن به معنای دفع سموم بد و داشتن توانایی تنفس در هوای تازه و تمیز است.

داشتن یک محیط داخلی خوب به همراه جلوگیری از ایجاد بیماری‌های جدی ناشی از استنشاق مواد سمی از سلامت افراد ساکن در آن محافظت می‌کند و کیفیت زندگی آنها را افزایش می‌دهد.

بهبود کیفیت فضای داخلی نه تنها از زندگی افراد محافظت می‌کند؛ بلکه می‌تواند بهره وری کارکنان را نیز تقویت کند.

کارمندانی که در ساختمان‌های تمیز و سبز کار می‌کنند، تمرکز بهتری دارند و عملکرد کاری خود را بهبود می‌بخشند.

4-4# صرفه جویی در انرژی و بهره وری انرژی

دستیابی به ساختمان های سبز و کم مصرف یکی از چالش‌هایی است که در آینده نزدیک باید با آن رو به رو خواهیم شد.

راه‌های صرفه جویی و بهره وری انرژی به صورت زیر هستند:

• سیستم‌های عایق، محفظه حرارتی بسیار مؤثر هستند؛ زیرا به ساختمان‌ها اجازه می‌دهند تا پایدارتر و در نتیجه کارآمدتر باشند.
• ساختمان‌های غیرفعال، مصرف خود را به حداقل می‌رسانند.
  سیستم‌ها و وسایل تهویه مطبوع کارآمد، جهت گیری هوای طبیعی و نور ساختمان و پوشش گیاهی روی پشت بام‌ها یا نماها برای تنظیم دمای ساختمان‌ها را بهینه می‌کنند.

5-4# بهبود کیفیت هوا (داخل و بیرون خانه)

بهینه سازی مصرف انرژی با ایجاد آسایش کافی و کاهش اثرات زیست محیطی برای دستیابی به شهرهایی با هوای پاک تر و محله‌های پایدار و ساختمان های سبز ضروری است.

آلودگی هوا یکی از بدترین مشکلات جهان است.

آلاینده‌های زیادی وجود دارند که از عوامل اصلی بیماری در انسان هستند.

تغییرات آب و هوایی ناشی از آلودگی محیط زیست بر توزیع جغرافیایی بسیاری از بیماری‌های عفونی و بلایای طبیعی تأثیر می‌گذارد.

تنها راه مقابله با این مشکل از طریق آگاهی عمومی همراه با رویکرد چند رشته‌ای توسط کارشناسان علمی است.

سازمان‌های ملی و بین‌ المللی باید به ظهور این تهدید رسیدگی کنند و راه ‌حل‌هایی پایدار پیشنهاد دهند.

5# محدودیت‌های ساختمان های سبز

شایع ترین محدودیت برای ساختمان های سبز هزینه ساخت آنها است.

در حالی که ساختمان های سبز می‌توانند مزایای مالی بلندمدت و قابل توجهی را ارائه دهند، هزینه‌های اولیه آنها بیشتر از ساختمان‌های معمولی است.

مصالح و فناوری‌هایی که این نوع از ساختمان‌ها استفاده می‌کنند، هزینه بیشتری دارد، ممکن است مواد کمتری در دسترس باشند و ساخت و ساز ممکن است به زمان بیشتری نیاز داشته باشد.

علاوه بر این، تأمین بودجه بانکی برای پروژه‌های ساختمان سبز می‌تواند دشوارتر باشد.

توسعه دهندگان و تأمین کنندگان مالی باید صرفه جویی در هزینه در کل چرخه عمر ساختمان را درک کنند و مایل و قادر به سرمایه گذاری اولیه بزرگتر باشند.

چالش دیگری که وجود دارد، این مسئله است که منابع انرژی تجدیدپذیر مانند باد و خورشید به شرایط آب و هوایی متفاوت متکی هستند که می‌تواند ساختمان های سبز را مستعد نوسانات عرضه انرژی کند.

این موضوع، همچنین تأکید می‌کند که همه مکان‌ها به یک اندازه برای ساختمان های سبز مناسب نیستند.

انتخاب مکان مناسب یک جنبه مهم در پروژه‌های موفق ساختمان سبز است.

محدودیت دیگری که وجود دارد، مربوط به نوسانات موجود در منابع انرژی تجدیدپذیر، عدم کنترل کامل بر شرایط داخلی، مانند دمای ساختمان، هنگام تکیه بر منابع طبیعی برای کمک به گرمایش و سرمایش است.

برای حل این مشکل ممکن است به ویژگی‌های ساختمانی خاصی نیاز باشد، از جمله موقعیت ‌یابی آن در بخش‌های بزرگ که به شیوه‌ ای غیرترجیحی یا حتی در تضاد با منطقه ‌بندی محله یا سایر راهنمایی‌های ساختمانی انجام می‌شود.

6# آینده ساختمان های سبز و اقتصادهای پایدار

‌آینده ساختمان های سبز روشن به نظر می‌رسد و همچنان نقش مهمی در ایجاد اقتصادهای پایدار خواهد داشت.

با ادامه پیشرفت فناوری، می‌توان انتظار داشت که شیوه‌های ساختمانی نوآورانه ‌تر و پایدارتری را ببینیم.

به عنوان مثال، ممکن است شاهد ادغام منابع انرژی تجدیدپذیر در طراحی ساختمان یا استفاده از مواد پیشرفته ای باشیم که حتی با محیط زیست سازگارتر هستند.

یکی از نمونه‌های عالی ساختمان‌های پایدار، برج‌های البهار در ابوظبی است.

این ساختمان نمادین دارای سیستم سایه زنی است که به کاهش مصرف انرژی و بهبود کیفیت هوای داخل کمک می‌کند.

استفاده از فناوری‌های کارآمد انرژی و مواد پایدار، برج‌های البهار را به نمونه ‌ای درخشان از آنچه در ساختمان‌های سبز ممکن است تبدیل می‌کند.

همچنین مهم است که توجه داشته باشید که تقاضا برای ساختمان‌های سبز فقط به رشد خود ادامه خواهد داد.

همانگونه که مردم نسبت به تأثیر آنها بر محیط زیست آگاه تر می‌شوند، به صورت فزاینده ای خواستار ساختمان های سبز می‌شوند که محیط زندگی و کار سالم‌تری را برای دوستداران محیط زیست فراهم می‌کنند.