کافی است در طول روز به تجهیزاتی که از آن ها استفاده می کنید دقت کنید تا
اهمیت طراحی اتصالات پیچی در متصل کردن مناسب قطعات یک دستگاه به یکدیگر را متوجه شوید.

یکی از مهم ترین موارد در طراحی سازه ها، شاسی ها، تمام دستگاه ها و ماشین آلات، طراحی اتصالات پیچی است که
در استحکام این دستگاه ها نقشی تعیین کننده دارند.

در این مقاله به بررسی کامل اتصالات پیچی به همراه انواع، مزایا و معایب آن ها می پردازیم. با ما همراه باشید.

1# معرفی اتصال پیچی

استفاده از پیچ در سازه ها، شاسی ها و ماشین آلات مختلف به منظور متصل کردن قطعات به یکدیگر بسیار رایج شده است؛
اما شاید این سوال در ذهن شما هم شکل گرفته باشد که از چه نوع پیچی در کدام اتصال باید استفاده شود.

برای پاسخ دادن به این سوال نیازمند معرفی انواع پیچ ها، کاربرد هر یک از آن ها و به طور کلی آشنایی با طراحی اتصالات پیچی (Screw Connections Design) هستیم که در ادامه به این مطالب خواهیم پرداخت.

باید متوجه این نکته باشیم که پیچ ها انواعی دارند که بر اساس جنس دسته بندی شده اند.

این انواع مقاومت های گوناگونی در برابر تنش های برشی، کششی و خمشی دارند.

  1. پیچ معمولی

جنس پیچ معمولی فولاد نرم با درصد کربن پایین است.

کاربرد این پیچ ها بیشتر در اتصال قطعات سازه ها یا شاسی های سبک است.

می توان در مونتاژ ماشین آلاتی که اکثر قطعات آن با اتصال جوشی به هم متصل شده اند نیز از این نوع پیچ ها استفاده کرد.

پیج معمولی

  1. پیچ پرمقاومت

پیچ های پرمقاومت از جنس فولاد یا کربن متوسط هستند.

در ساخت این نوع پیچ ها از عملیات مرغوب سازی نیز بهره گرفته می شود.

در طی این عملیات پیچ ها ابتدا حرارت داده می شوند و بعد به سرعت سرد می شوند.

این نوع از پیچ ها کاربرد فراوانی در اتصال قطعات سازه های سنگین و اتصالات اصطکاکی دارند.

پیچ پرمقاومت

2# انواع انتقال نیرو در اتصال پیچی

در طراحی اتصالات پیچی نکته حائز اهمیت شناخت نوع نیروی وارد بر پیچ است تا
بتوان بهترین نوع پیچ را برای اتصال قطعات انتخاب کرد.

این را هم ببینید
اتصالات پیچ و مهره

انواع نیروهای وارده بر اتصالات پیچی عبارت اند از:

در برخی از موارد نیرو در راستای عمود بر طول پیچ به آن وارد می شود که
در آن صورت تنش برشی در مقطع پیچ ایجاد می شود.

همچنین لنگر خمشی باعث ایجاد تنش برشی در مقطع پیچ می شود.

نیروی برشی در طراحی اتصالات پیچی

نیرو در راستای طول پیچ ها باعث ایجاد تنش کششی در مقطع پیچ می شود.

لازم به ذکر است که گشتاور یا لنگر خمشی نیز باعث وارد شدن تنش کششی به مقطع پیچ می شود.

ذکر این نکته که اتصالات پیچی برای مقاومت در برابر نیروهای فشاری در سازه ها طراحی نمی شوند حائز اهمیت است.

معمولا هنگامی که نیروی فشاری در سازه وجود دارد از اتصال جوشی استفاده می شود.

نیروی کششی در طراحی اتصالات پیچی

3# انواع طراحی اتصالات پیچی

تا به این جای مقاله بیان شد که از پیچ ها برای اتصال قطعات در سازه ها، شاسی ها و دستگاه ها استفاده می شود و
پیچ ها در دو نوع معمولی و پرمقاومت در بازار موجود هستند؛ اما در این بخش به مبحث طراحی اتصالات پیچی می پردازیم.

اتصالات پیچی معمولا به دو نوع زیر تقسیم می شوند:

  1. طراحی اتصالات پیچی با عملکرد اتکایی

در صورتی که اتصال موجود در سازه دارای لغزش جزئی باشد،
به صورتی که بدنه قطعات با پیچ تماس جزئی داشته باشد به آن اتصال اتکایی، معمولی یا غیراصطکاکی می گویند.

در این نوع اتصالات بیشتر از پیچ های معمولی استفاده می شود؛
اما بیشتر قطعات سازه ها با اتصالات جوشی به هم متصل شده اند و
عموما طراحی اتصالات پیچی در آن ها ضریب اطمینان بالایی ندارد.

در این نوع اتصال، لغزشی بین دو قطعه ای که از طریق پیچ به هم متصل شده اند وجود ندارد.

طراحی اتصالات پیچی اتکایی

  1. طراحی اتصالات پیچی با عملکرد اصطکاکی

این بحث در علوم مهندسی مکانیک و عمران بسیار پرکاربرد است.

زمانی که دو قطعه را از طریق پیچ به هم متصل می کنیم، عموما نیاز به استفاده از یک مهره نیز داریم.

اگر بین دو قطعه متصل شده از طریق پیچ، لغزشی وجود داشته باشد و
طراحی سازه به گونه ای باشد که این لغزش باید از بین برود،
معمولا بعد از سفت شدن پیچ مهره را چند درجه بیشتر سفت می کنیم تا لغزش به صفر برسد.

این نوع از اتصالات پیچی را اصطکاکی می گویند.

مهم ترین نکته در این نوع اتصالات تناسب قطر پیچ و قطر سوراخ است که
باید دقت زیادی در آن داشت تا مقاومت لازم در این نوع اتصال حاصل شود.

طراحی اتصالات پیچی اصطکاکی

4# انواع سوراخ در طراحی اتصالات پیچی

در بخش قبل به این نکته اشاره کردیم که دقت در سوراخکاری باعث می شود که
کیفیت و قدرت اتصالات پیچی بالاتر رود.

در این بخش قصد داریم انواع سوراخ ها را با هم بررسی کنیم.

انواع سوراخ ها بر اساس استاندارد ISO عبارت اند از:

  • استاندارد گرد (STD (Standard))
  • بزرگ شده گرد (OVS (Oversized))
  • لوبیایی بلند (LSL (Long-slotted))
  • لوبیایی کوتاه (SSL (Short-slotted))
  • سوراخ لوبیایی عمود بر جهت نیرو (NSL (Normal-slotted))

انواع سوراخ پیچ

سوراخ لوبیایی عمود بر جهت نیرو از نظر شکل ظاهری با دیگر سوراخ های لوبیایی یکسان بوده و
فقط جهت اعمال نیرو بر طول سوراخ عمود است.

بر اساس مبحث دهم مقررات ملی ساختمان رعایت نکات زیر در طراحی اتصالات پیچی الزامی است:

  1. سوراخ های STD برای اتصالات اصطکاکی به کار می روند.
  2. سوراخ های SSL در تمام اتصالات اصطکاکی می تواند به کار روند؛
    اما برای استفاده در اتصالات اتکایی باید جهت نیرو بر طول سوراخ عمود باشد.
    این مورد در رابطه با سوراخ های لوبیایی بلند نیز صادق است.
این را هم ببینید
مبحث دهم مقررات ملی ساختمان

5# مزایای اتصالات پیچی در طراحی قطعات

حتما تاکنون این سوال در ذهن شما شکل گرفته است که بالاخره بهترین انتخاب اتصال جوشی است یا اتصال پیچی.

در این قسمت می خواهیم که در مورد مزایای طراحی اتصالات پیچی و اجرای آن ها بیشتر بدانیم.

مزایای طراحی اتصالات پیچی

مزایای این نوع اتصال عبارت اند از:

  • اتصالات پیچی امکان نصب و مونتاژ با سرعت بالا را فراهم می کنند.
  • اتصالات پیچی قابلیت استفاده مجدد از قطعات بدون ایجاد ضایعات را فراهم می کند.
  • استفاده از اتصالات پیچی نیاز به مهارت خاصی ندارد.
  • استفاده از اتصالات پیچی آلودگی صوتی و خطرات انسانی ندارد.
  • اتصالات پیچی با استاندارد خاص، در هر نقطه ای از شهر در دسترس هستند و
    ابزار خاصی برای بهره گیری از آن ها نیاز نیست.
دانلود pdf مقاله

درباره نویسنده : سعید کبیری

سعید کبیری
سعید کبیری هستم کارشناسی ارشد مهندسی مکانیک دانشگاه خواجه نصیر الدین طوسی و علاقه فراوانی به تولید محتوا در زمینه های فنی دارم. امیدوارم که از مطالعه مقالات من رضایت کامل داشته باشید.

نظرتون درباره این مقاله چیه؟
ما رو راهنمایی کنید تا اون رو کامل تر کنیم و نواقصش رو رفع کنیم.
توی بخش دیدگاه ها منتظر پیشنهادهای فوق العاده شما هستیم.

۲ دیدگاه

  1. Avatar
    اکبردانشور ۱۴۰۱/۰۵/۱۰ در ۱۷:۰۰ - پاسخ

    سلام
    خسته نباشید من نسبت به سن وسالی که دارم بسیار مفید وآموزنده دیدم،برای افرادی همانند بنده تصاویر بیشتر میتواند مفیدتر باشد.
    بنده بدلیل پیدا نکردن فردی فنی برای اجرای پله گرد درمحل درواقع چال آسانسور و ناتوانی خودم در جوشکاری،برآن شدم تا با پیچ و مهره بتوانم خودم آهن آلات را متصل و پله را بسازم،ازاینرو در فضای مجازی بدنبال پیچهای خاصی میگشتم تابتوانم نبشی را به لوله وصل کنم،این بود به سایت شما برخوردم و استفاده کردم،حالا باید بدنبال خرید پیچهای مورد نظر باشم.
    آرزوی موفقیت دارم برای شما افراد جوان و بااستعداد.

    • مبینا شیرین
      مبینا شیرین ۱۴۰۱/۰۵/۱۱ در ۱۱:۲۸ - پاسخ

      سلام خدمت شما بزرگوار
      ممنون از لطف و همراهی شما با سایت نماتک .
      خرسند هستیم که مطلب سایت برای شما مفید واقع شده.
      موفق و موید باشید

ارسال دیدگاه