در فرآیند تهیه صورت‌های مالی، کسب‌وکارها از مجموعه‌ای از مفروضات حسابداری پیروی می‌کنند؛ اما مفروضات حسابداری چیست و چرا اهمیت دارند؟
مفروضات حسابداری به عنوان مجموعه‌ای از اصول و قواعد کلی تعریف می‌شوند که تضمین می‌کنند عملیات مالی یک سازمان به طور مؤثر و مطابق با استانداردهای تعیین‌شده توسط هیئت استانداردهای حسابداری مالی (FASB) انجام می‌شود.
این مفروضات، در کنار اصول و مفاهیم حسابداری، چارچوبی را برای شرکت‌ها فراهم می‌کنند تا اطلاعات مالی دقیق، منسجم و قابل اعتمادی را گزارش کنند.
1# مفروضات حسابداری چیست؟
در پاسخ به سوال مفروضات حسابداری چیست می‌توان گفت مفروضات حسابداری که گاهی به عنوان اصول حسابداری نیز شناخته می‌شوند، قواعدی هستند که زیربنای حسابداری را تشکیل داده و اجرای عملیات سازمان را کنترل می‌کنند.
سازمان‌ها از این مفروضات برای انجام فرآیندهای گزارشگری مالی، تهیه پرونده‌های مالیاتی و تصمیم‌گیری‌های استراتژیک بهره می‌برند.
حسابداران به طور گسترده این مفروضات را پذیرفته و چارچوبی را برای ثبت، سازماندهی و مدیریت داده‌های مالی در اختیار کسب‌وکارها قرار می‌دهند.
به عنوان مثال، بسیاری از شرکت‌ها حسابداری تعهدی را بر حسابداری نقدی ترجیح می‌دهند؛ زیرا امکان شناسایی درآمدها و هزینه‌ها را در زمان وقوع معاملات فراهم می‌کند و دیدگاه بهتری نسبت به وضعیت مالی ارائه می‌دهد.
2# تاریخچه مطرح شدن مفروضات حسابداری
مفروضات استاندارد حسابداری با ظهور حسابداری مدرن در قرن‌های ۱۵ و ۱۶ میلادی و معرفی دفتر کل شکل گرفتند.
برخی محققان معتقد هستند که ظهور سیستم حسابداری دو طرفه در این دوره، به توسعه تجارت و سرمایه‌داری کمک شایانی کرد.
در دهه ۱۹۳۰، مؤسسه حسابداران رسمی آمریکا (AICPA) و بورس اوراق بهادار نیویورک (NYSE) اولین تلاش‌ها را برای تدوین استانداردهای حسابداری انجام دادند تا شرکت‌ها از اصول یکسانی در تهیه صورت‌های مالی استفاده کنند.
3# انواع مفروضات حسابداری
مفروضات حسابداری به عنوان پایه و اساس فرایند حسابداری عمل می‌کند و از تجربیات و عملکرد حسابداران ناشی می‌شود.
این مفروضات اساسی با ارائه دستورالعمل‌هایی در مورد نحوه ثبت تراکنش‌های تجاری، درک صورت‌های مالی را افزایش می‌دهد.
انواع گوناگونی از مفروضات مطرح است که می‌توان به چهار نوع اصلی زیر که طبق استانداردهای حسابداری فهرست شده است، اشاره کرد:
1-3# فرض تداوم فعالیت
به عنوان یک فرض در حسابداری، “تداوم فعالیت” این است که می‌توانید انتظار داشته باشید که یک تجارت حداقل تا 12 ماه آینده به فعالیت خود ادامه دهد.
همچنین می‌توانید فرض کنید که شرکت قصد دارد در طول سال آینده درآمد ایجاد کرده و به تعهدات خود عمل کند و نیازی به انحلال نداشته باشد.
انجام این فرض بسیار مهم است؛ زیرا امکان حسابداری مناسب دارایی‌های ثابت و استهلاک را فراهم می‌کند.
ما فرض می‌کنیم که کسب‌وکار در خطر تعطیلی در آینده نیست؛ زیرا از روش بهای تمام شده برای ارزیابی دارایی استفاده می‌کنیم.
این فرض در محاسبه استهلاک دارایی‌ها و ارزیابی ارزش دارایی‌ها بر اساس بهای تمام‌شده تاریخی نقش مهمی دارد.
2-3# فرض سازگاری
بر اساس فرض سازگاری، رویه‌های حسابداری یک شرکت باید در طول زمان ثابت باقی بماند تا امکان مقایسه صورت‌های مالی در دوره‌های مختلف فراهم شود.
تغییر در رویه‌های حسابداری تنها در شرایط خاص، مانند تغییرات قانونی یا بهبود سیاست‌های حسابداری، مجاز است.
بر اساس این فرض، مواردی که در حسابداری دنبال می‌شوند، ثابت می‌مانند مگر اینکه در رویه‌های حسابداری، رویه‌ها، استانداردها و غیره مشخص نشده باشند.
داشتن صورت‌های مالی یکسان در طول زمان، امکان ثبات در سال‌های گزارشگری مالی را فراهم می‌کند.
در نتیجه، سرمایه گذاران بالقوه و سایر ذی‌نفعان خارجی می‌توانند به راحتی صورت‌های مالی سال‌های گذشته را مقایسه کنند؛ ولی نقش فرض سازگاری به عنوان یکی از مفروضات حسابداری چیست؟
استفاده از اصول و روش‌های حسابداری یکسان در طول چندین سال به مدیریت امکان می‌دهد تا نتایج دقیقی در مورد عملکرد یک شرکت بگیرد.
بخش مهمی از فرایندهای تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی مدیریت، فناوری است و سازگاری این بدان معنا نیست که نمی‌توانید سیاست‌های حسابداری را تغییر دهید؛ بلکه باید مطابق با زمان به روز بمانید.
این فرض مانع از تغییر نمی‌شود.
تحت شرایط زیر، ممکن است تغییرات لازم باشد:
- ممکن است یک واحد تجاری به دلیل الزامات قانونی مجبور به تغییر رویه حسابداری خود شود.
- در مواقع دیگر، آنها می‌توانند حساب‌های خود را با تغییر خط مشی بهتر نشان دهند.
- استانداردهای حسابداری اصلاح گردند تا دفاتر حسابداری مطابقت داشته باشند.
3-3# فرض تعهدی
حسابداری تعهدی، معاملات را به محض وقوع، بدون توجه به دریافت و پرداخت وجه نقد یا معادل وجه نقد، شناسایی می‌کند.
استفاده از مبنای تعهدی تطبیق درآمد و هزینه‌ها را آسان‌تر می‌کند.
شرکت‌ها به جای جریان نقدی عملیاتی برای محاسبه سود و زیان، از اقلام تعهدی استفاده می‌کنند.
این حالت به سیستم تجاری معروف است و برخلاف سیستم نقدی، اگر درآمد و هزینه را در سال مشخص شده در مفهوم تعهدی شناسایی کنید، کمک زیادی خواهد کرد.
به این صورت باید درآمد را در سال تحقق آن شناسایی کنید.
4-3# فرض قابلیت اطمینان
فرض قابلیت اطمینان بیان می‌کند که شرکت‌هایی که رویه‌های حسابداری را ثبت می‌کنند فقط باید معاملات را بر اساس قابلیت اطمینان ثبت نمایند.
در نتیجه، کسب‌وکارها باید شواهدی از تراکنش‌ها، مانند رسید، صورت‌حساب مالی و صورت‌حساب بانکی ارائه کنند.
بر اساس این فرض، شرکت‌ها می‌توانند معاملاتی را که می‌توانند اثبات کنند، ثبت نمایند.
رسیدهای تجاری، صورت‌حساب‌ها و صورت‌حساب‌های بانکی، نمونه‌هایی از شواهد تراکنش‌هایی هستند که باید توسط شرکت‌ها ارائه شود.
برای گزارش یک معامله در پرونده حسابداری باید شواهد عینی وجود داشته باشد.
این فرض اغلب تحت عنوان فرض عینی نیز نامیده می‌شود.
5-3# فرض دوره زمانی
بر اساس هیئت استانداردهای حسابداری مالی، فرض دوره زمانی یکی دیگر از مفروضات اساسی حسابداری است.
به عبارت دیگر، این فرض دلالت بر این دارد که یک شرکت باید روش‌ها و شیوه‌های حسابداری خود را برای یک دوره خاص حفظ و گزارش دهد.
علاوه بر این، این دوره‌ها باید ثابت باشند و سوابق در یک دوره ثابت، اعم از ماهانه، سه ماهه، دوسالانه یا سالانه باید مقایسه شوند.
6-3# فرض تفکیک شخصیت
این فرض بیان می‌کند که فعالیت‌های مالی یک کسب‌وکار باید از فعالیت‌های مالی مالک یا سایر بخش‌های سازمان تفکیک شود.
این موضوع به‌ویژه در کسب‌وکارهای کوچک و خانوادگی اهمیت دارد.
7-3# فرض واحد پولی
اصل واحد پولی به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد که تمام معاملات یا رویدادهای اقتصادی را در حساب‌های خود به صورت پولی بیان و اندازه گیری کنند.
با توجه به فرض واحد پولی، باید فعالیت مالی را با همان ارز ثبت کنید.
به همین دلیل، حسابداری تجاری شما برای معاملات خارجی الزامی است.
قدرت خرید پول نیز بر اساس این اصل حسابداری اساسی در طول زمان ثابت می‌ماند؛ بنابراین، کسب و کارهایی که چندین دهه وجود داشته‌اند، تورم را در گزارش‌های مالی خود در نظر نمی‌گیرند.
اگرچه ممکن است این مفروضات بدیهی به نظر برسند؛ اما به راحتی نقض می‌شوند و می‌توانند منجر به صورت‌های مالی نامناسب شوند.
در صورت نقض این مفروضات حسابداری، حسابرسان نسبت به صورت‌های مالی یک شرکت تا زمانی که مشکل اصلاح نشود، نظر منفی می‌دهند.
صورت‌های مالی جدید، باید مفروضات تعدیل شده را منعکس کنند.
4# اهمیت مفروضات حسابداری برای رشته حسابداری
مفروضات حسابداری با توجه به مزایایی که در اختیار کاربران قرار می‌دهد، اهمیت فراوانی برای حسابداران دارد.
دلایل اهمیت این مفروضات در ادامه مقاله مفروضات حسابداری چیست، آمده است:
1-4# بنیاد گزارشگری مالی
مفروضات حسابداری چارچوبی را برای ثبت و گزارش اطلاعات مالی فراهم می‌کنند و از انحراف در گزارشگری جلوگیری می‌کنند.
بر اساس مفروضاتی مانند شناسایی درآمد، افشای کامل و غیره، شرکت‌ها دستورالعملی در مورد نحوه ثبت و مدیریت هر تراکنش، دارایی و بدهی دارند و بر اساس آن صورت‌های مالی و گزارش‌ها را تهیه می‌کنند.
این به شرکت‌ها کمک می‌کند تا اطلاعات دقیق، به طور مداوم و به موقع را با رعایت مقررات مربوط به انطباق و قوانین مالیاتی ارائه کنند و از گزارشگری مالی بدون ریسک، اطمینان حاصل نمایند.
2-4# مقایسه و سازگاری
مفروضات اصلی حسابداری مانند مفروضات دوره زمانی، سازمان‌ها را قادر می‌سازد تا گزارش‌های مالی قابل اعتماد و دقیق را به طور منظم در فواصل زمانی مشخص تولید کنند.
این یکپارچگی در گزارش‌دهی را ارائه می‌دهد و به آنها کمک می‌کند به راحتی گزارش‌های سال‌های مختلف را مقایسه کنند.
در نتیجه ارزیابی موقعیت‌ها و عملکرد مالی و اتخاذ استراتژی‌های مؤثر آسان‌تر می‌شود.
3-4# افزایش قابلیت اطمینان و ارتباط
هنگامی که یک سازمان مفروضات حسابداری را به درستی دنبال می‌کند، تهیه گزارش‌های مالی و مدیریت آنها بدون هیچ گونه سردرگمی بدون دردسر می‌شود.
برای همه اعضای تیم حسابداری یک دستورالعمل مشترک برای انجام گزارشگری مالی ارائه می‌کند.
در نتیجه، گزارش‌های تولید شده بدون خطا، سازگار و به موقع برای حسابرسی و مالیات تولید می‌شوند و قابلیت اطمینان آنها را برای سازمان و مقامات به طور یکسان افزایش می‌دهند.
4-4# ایجاد اعتماد سرمایه گذاران
مفروضات حسابداری برای سرمایه گذاران جهت ارزیابی واقعی بودن صورت‌های مالی یک سازمان مفید است.
این همچنین به آنها کمک می‌کند تا سلامت مالی واقعی، سود، زیان و سایر جزئیات حیاتی سازمان را دریابند.
در نتیجه، هیچ‌کس نمی‌تواند آنها را با جعل معاملات و اظهارات دست‌کاری کند.
به این ترتیب، سرمایه‌گذاران می‌توانند صرفاً بر اساس داده‌های مالی تصمیم بگیرند و احتمال زیان‌های احتمالی را به حداقل برسانند.
5# چالش‌های مفروضات حسابداری چیست؟
با توجه به اهمیت امورات حسابداری، اینکار با چالش‌های متعددی مواجه است؛ ولی بحث اینجا این است که چالش‌های مفروضات حسابداری چیست؟
از جمله چالش‌های مهم در این مبحث می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1-5# محیط کسب‌وکار پویا
محیط کسب‌وکار مدرن پویا است.
برای اینکه کسب‌وکارها کارآمدتر و نوآورتر شوند، تغییرات مانند تغییر مدل‌های کسب‌وکار خود، انتقال از سیستم‌های قدیمی به خدمات دیجیتال و غیره را به سرعت می‌پذیرند.
این امر بر گزارشگری مالی بر اساس مفروضات فعلی حسابداری که ممکن است برای مدل‌های جدید مناسب نباشد، تأثیر می‌گذارد.
2-5# تورم و نوسانات ارز
مفروضات حسابداری مانند اصل بهای تمام شده متأثر از رویدادهایی مانند تورم، نوسانات ارز، بیماری همه‌گیر، رکود اقتصادی و غیره است.
در این سناریوها، تفاوت بین ارزش اصلی یک دارایی و ارزش فعلی بیشتر شده و منجر به اشتباهات عدم دقت در گزارش‌های مالی می‌شود.
3-5# ذهنیت و تخمین
مفروضات حسابداری می‌توانند ذهنی باشند ولی امکان دارد که گاهی نیاز به قضاوت‌ها و برآوردهای مهم داشته باشید.
در نتیجه تغییرات می‌تواند بر ثبات و مقایسه سوابق مالی تأثیر بگذارد.
4-5# پیچیدگی ساختارهای تجاری مدرن
ساختارهای تجاری مدرن پیچیده‌تر شده‌اند و می‌توانند با معاملات تجاری پیچیده‌ای که شامل حوزه‌های قضایی و قوانین مختلف می‌شود، مقابله کنند.
به عنوان مثال، اگر یک شرکت چند ملیتی هستید، باید مقررات مربوط به انطباق را در کشورهایی که در آن فعالیت می‌کنید در نظر بگیرید و بر اساس آن گزارش تهیه کنید.
با این حال، رعایت این مقررات دشوار است؛ زیرا می‌توانند در هر زمان تغییر کنند.
جمع‌بندی
مفروضات حسابداری به عنوان اصولی اساسی در تهیه و ارائه صورت‌های مالی، نقشی کلیدی در حفظ شفافیت، انسجام و قابلیت اعتماد اطلاعات مالی ایفا می‌کنند.
این مفروضات به سازمان‌ها کمک می‌کنند تا فعالیت‌های حسابداری خود را مطابق با استانداردهای تعیین‌شده مدیریت کرده و اطلاعاتی دقیق و قابل اتکا برای استفاده داخلی و خارجی ارائه دهند.
با رعایت این مفروضات، شرکت‌ها نه تنها از بروز خطاهای مالی جلوگیری می‌کنند؛ بلکه باعث افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران، تحلیلگران مالی و نهادهای نظارتی به اطلاعات مالی منتشرشده خود می‌شوند.
در نتیجه، آگاهی از این مفروضات و اجرای صحیح آنها برای هر کسب‌وکار و حسابدار حرفه‌ای از اهمیت بالایی برخوردار است.
درباره نویسنده : معصومه آذری
نظرتون درباره این مقاله چیه؟
ما رو راهنمایی کنید تا اون رو کامل تر کنیم و نواقصش رو رفع کنیم.
توی بخش دیدگاه ها منتظر پیشنهادهای فوق العاده شما هستیم.
