نورپردازی در طراحی داخلی یکی از مهمترین جنبه های طراحی است و برای افزایش رفاه و آسایش در محیطی که زندگی می کنیم، نقش کلیدی در دکوراسیون فضا دارد.
مفهوم نورپردازی بیشتر از استفاده از یک وسیله جانبی است و می تواند فضای یک اتاق را به کل تغییر دهد و حتی فضاهای کوچک را بزرگتر نشان دهد.
در این مقاله به بررسی نورپردازی در طراحی داخلی، انواع آن، اهمیت، اصول، فاکتورها و اشتباهات نورپردازی در طراحی داخلی می پردازیم.
1# نورپردازی در طراحی داخلی
هنگام طراحی یک فضا، یکی از جنبه هایی که باید مورد توجه قرار گیرد، نورپردازی آن است.
اما نورپردازی چیزی فراتر از فشار یک دکمه برای روشنایی است.
این موضوع نیاز به برنامه ریزی دقیقی دارد تا این اطمینان به دست آید که وسایل نور، منابع و سطوح نور، مکمل هدف و سبک طراحی اتاق هستند.
نورپردازی می تواند یک فضا را زیبا کند یا آن را خراب کند.
اتاقی که نور کافی داشته باشد، می تواند فضایی جادار و جذاب ایجاد کند؛ در حالی که یک اتاق کم نور، می تواند احساس بدی را در فرد به وجود آورد.
بنابراین درک نقش نورپردازی در طراحی داخلی بسیار ضروری است.
نورپردازی در طراحی داخلی، به استفاده عمدی از نور برای افزایش زیبایی و هدف قرار دادن یک فضای خاص اشاره دارد.
طراحان داخلی بر انتخاب، قرار دادن و کنترل منابع نور مختلط نظارت می کنند تا محیطی که مورد نظرشان است را ایجاد و ویژگی های خاصی را برجسته کنند و روشنایی کاربردی برای کارها به وجود آورند.
در طراحی داخلی، از نورپردازی در کنار سایر عناصر طراحی مانند رنگ، بافت و مبلمان برای ایجاد فضایی منسجم و جذاب از نظر بصری استفاده می شود.
1-1# متعادل کردن نور طبیعی و مصنوعی
یکی از جنبه های نورپردازی که باید در نظر گرفت، متعادل کردن نورهای طبیعی و مصنوعی است.
نور طبیعی دارای مجموعه ای از فواید است؛ از جمله تأمین ویتامین D مورد نیاز بدن.
با این حال با توجه به تغییر زاویه و شدت نور طبیعی در طول روز، چالش هایی را نیز به همراه دارد که استفاده از منابع نور مصنوعی مناسب را برای حفظ ظاهری یکپارچه در طول شبانه روز ضروری می کند.
تعبیه مناسب پنجره ها، در متعادل کردن نور طبیعی و مصنوعی نقش بسزایی دارد.
پرده های شفاف می توانند نور طبیعی را فیلتر کنند و در عین حال اجازه ورود نور به اتاق را بدهند.
در حالی که پرده هایی وجود دارند که ورود هرگونه نوری را به داخل اتاق مسدود می کنند.
در نتیجه، نور یکی از جنبه های حیاتی طراحی داخلی است که هرگز نباید نادیده گرفته شود.
با در نظر گرفتن انواع مختلف نورهای موجود و نحوه متعادل کردن منابع نور طبیعی و مصنوعی، می توان فضایی ایجاد کرد که نه تنها کاربردی باشد، بلکه از نظر زیبایی دلپذیر و جذاب نیز باشد.
2# اهمیت نورپردازی در طراحی داخلی
نورپردازی به اندازه سایر عناصر، مهم است.
نور خوب فضا را تغییر می دهد و دگرگون می کند.
از نور و سایه استفاده می شود تا در اتاق احساس آرامش و راحتی ایجاد شود.
نور یک عنصر کلیدی در ایجاد یک محیط آرام و مسائل زیبایی شناسی فضا است.
با کنترل دقیق شدت نور، جهت و رنگ آن، طراحان داخلی می توانند با امتحان حالات مختلف، بخش های خاصی را برجسته کنند و حسی درام در آن بخش ها ایجاد کنند.
فرض کنید، می خواهید یک اثر هنری روی دیوار جلوه بیشتری پیدا کند؛ در اطراف این اثر به نور پایین تری نیاز است و با ترکیب با ناحیه تاریک تر اطراف آن، چشم ما به سمت اثر هنری جلب خواهد شد.
نورپردازی، مهارت استفاده و ترکیب مناسب موارد زیر برای افزودن جذابیت و عمق زیاد به هر اتاق است:
- نور پایین
- نور بالا
- لامپ های دیواری
- لامپ های کف
- چراغ های مخفی
- چراغ های ویژه
- نورپردازی معماری یکپارچه آویزها و لامپ ها
3# اصول نورپردازی در طراحی داخلی
اصول نورپردازی در طراحی داخلی به صورت زیر هستند:
- جنبه کاربردی هر اتاق را در نظر بگیرید.
نورپردازی باید با توجه به نوع استفاده ای که از آن اتاق می شود و همچنین مبلمان آن طراحی شود؛ زیرا برخی از مبلمان ها به نور خاصی نیاز دارند. - یک تنظیم کننده شدت نور یا سیستم کم نور را در طراحی خود قرار دهید.
- یکنواختی نور را از نظر رنگ و شدت در تمامی اتاق ها حفظ کنید.
تغییرات شدید می تواند منجر به تحریک، استرس و خستگی چشم شود. - لامپ ها را روی دیوارهای کوتاه تر نصب کنید؛ زیرا توجه را از دیوارهای بلند دور می کنند و ناحیه مورد نظر را متقارن تر می کنند.
- لامپ های 60 یا 70 واتی برای نورپردازی خیلی روشن هستند.
استفاده از یک لامپ 40 واتی می تواند ایده آل باشد. - برای این که ظاهری آرامش بخش داشته باشید، از دیفیوزرها (Diffusers) برای محو کردن نورهای نامناسب و خشن استفاده کنید.
4# انواع نورپردازی در طراحی داخلی
انواع مختلفی از تکنیک های نورپردازی در طراحی داخلی مورد استفاده قرار می گیرند که هر کدام هدف متفاوتی را برآورده می کنند و فضایی منحصر به فرد ایجاد می کنند.
برخی از رایج ترین تکنیک های نورپردازی که در طراحی داخلی از آن استفاده می شوند در ادامه آمده است:
1-4# نورپردازی محیطی
نورپردازی محیطی، نور عمومی است که برای روشن کردن یکنواخت اتاق استفاده می شود.
این نورپردازی می تواند شامل نور طبیعی که از پنجره ها وارد اتاق می شود یا نور مصنوعی بالای سر، مانند لوسترها باشد.
ایجاد فضایی با روشنایی کلی و امکان دیدن و حرکت ایمن در هر طرف، پایه و اساس طراحی نورپردازی داخلی است.
علاوه بر این، نور محیطی حس گرمی و عمق فضا را افزایش می دهد.
1) محل استفاده از نورپردازی محیطی
محل استفاده از نورپردازی محیطی به صورت زیر است:
- همه اتاق ها
- مرکز هر اتاق
- نزدیک به سقف برای پخش مؤثرتر نور
2-4# نورپردازی تسک (Task)
این نوع نورپردازی برای کمک به فعالیت های خاصی مانند آشپزی، تماشای تلویزیون و مطالعه استفاده می شود.
نورپردازی ها معمولاً روشن تر از نور محیط هستند و به سمت بخش هایی که بیشتر مورد نیاز است هدایت می شوند.
این نوع روشنایی ممکن است از منابع مختلفی از جمله موارد زیر به وجود آید:
- لامپ های رومیزی
- آویزهای سقفی
- چراغ های کف
- لامپ بازویی چرخشی
- چراغ های زیر کابینت ها
نورپردازی تسک برای ایجاد محیطی بدون سایه در هنگام انجام فعالیت های روزمره در خانه طراحی شده است.
به عبارتی این نوع نورپردازی برای اهداف تزئینی استفاده نمی شود؛ بلکه برای کارهای عملی است و به شما کمک می کند کارهای خاصی را در محیط خود انجام دهید.
1) محل استفاده از نورپردازی تسک
محل استفاده از نورپردازی تسک عبارت است از:
- دفتر یا محل مطالعه
- آشپزخانه
- اتاق خواب
- حمام
3-4# نورپردازی تأکیدی
نورپردازی تأکیدی برای برجسته کردن ویژگی های خاصی از یک فضا مانند موارد زیر استفاده می شود و می تواند نقش مهمی در افزودن شخصیت به اتاق ها داشته باشد.
- ورودی ها
- گیاهان
- آثار هنری
- شومینه ها
این لامپ ها در بخش بالایی نورپردازی خانه قرار می گیرند.
گرچه کاربردی هستند؛ اما هدف اصلی استفاده از این نوع نورپردازی، افزودن سبک و شخصی سازی فضا به صورتی است که مورد نظر کاربر باشد.
نورپردازی تأکیدی شامل نورپردازی در قفسه ها و کابینت ها یا نورپردازی های هنری می شود.
نحوه استفاده از نورپردازی تأکیدی باید متناسب با جزئیات معماری و سایر بخش های مورد علاقه فرد در خانه باشد.
نورپردازی تأکیدی 3 برابر بیشتر از سایر نورپردازی ها به خروجی نور نیاز دارد و درنتیجه مصرف انرژی بالاتری دارد.
1) محل استفاده از نورپردازی تأکیدی
محل استفاده از نورپردازی تأکیدی به صورت زیر است:
- برجسته کردن و جلب توجه به ویژگی هایی مانند آثار هنری یا گیاهان
- برجسته کردن عناصر معماری
- به عنوان نورپردازی تزئینی
4-4# نورپردازی تزئینی
از نورپردازی های تزئینی صرفاً برای اهداف زیبایی شناختی استفاده می شود تا این که به سبک محیط چیزی اضافه کند.
1) محل استفاده از نورپردازی تزئینی
محل استفاده از نورپردازی تزئینی عبارت است از:
- ورودی ها
- بالای میز ناهارخوری
- اتاق های نشیمن
- به صورت دیوارکوب و در دو طرف تخت
5# ترکیب انواع نورپردازی در طراحی داخلی
اکنون که با انواع مختلف نورپردازی در طراحی داخلی آشنا شدید، بهتر است نحوه استفاده از انواع نور در طراحی داخلی را بررسی کنیم.
لایه بندی لامپ ها، تکنیکی است که در طراحی داخلی و برای رسیدن به یک پلان نورپردازی متعادل و پویا استفاده می شود.
ترکیب این نورپردازی ها، برای ایجاد یک محیط هماهنگ و کاربردی مناسب است.
نور، کاربردی و تزئینی است و باید از آن بهره های لازم را برد.
با گنجاندن چندین منبع نور، می توان فضایی با نور مناسب برای موقعیت های مختلف زندگی ایجاد کرد و به افراد اجازه می دهد تا به جلوه ای که انتظار داشتند، دست یابند.
یک طرح نورپردازی اولیه را می توان به صورت زیر ساخت:
- اولین لایه، معمولاً یک چراغ سقفی است مانند یک آویز.
این لایه نورپردازی، نور کلی اتاق را فراهم می کند و حالت کلی را تنظیم می کند. - لایه دوم باید بخش های خاص که متناسب با فعالیت های به خصوصی است را روشن کند.
این مرحله شامل چراغ های مطالعه یا دیوارکوب ها است. - در این لایه، نورپردازی باید بتواند ویژگی ها یا اشیا خاصی را درون محیط برجسته کند.
برای مثال لامپ های کف که برای برجسته کردن بخشی از مبل تعبیه می شوند.
تکنیک های لایه بندی به طراحان کمک می کند تا میزان نور یک اتاق را کنترل کنند و محیطی متعادل و هماهنگ ایجاد کنند.
6# فاکتورهای اصلی در نورپردازی در طراحی داخلی
فاکتورهای اصلی که در نورپردازی های داخلی باید به آن ها توجه کرد عبارت اند از:
1-6# اندازه اتاق
در طراحی اتاق باید به این نکته توجه کرد که نور مورد نیاز اتاق های کوچک و محصور با نوری که اتاق های بزرگتر دارند و دارای فضای بیشتری برای سایه ها و نور هستند، بسیار متفاوت است.
لایه بندی نور در یک اتاق بسته در مقایسه با فضایی که باید با آن کار کنید، متفاوت است.
به طور کلی هر چه فضایی بزرگتر باشد، به معنای وجود فاکتورهای بیشتر در آن است که باید هنگام طراحی در نظر گرفته شود.
در اتاق های بزرگ برای روشن کردن کل آن به نور بیشتری نیاز است.
فضاهای بزرگتر اغلب دارای تزئینات و وسایل بیشتری هستند، بنابراین برای تکمیل آن ها به نور بیشتری احتیاج خواهید داشت.
2-6# سبک های ترجیحی اتاق
هر کس سبک خاص خود را دارد، بنابراین باید انواع مختلف نورپردازی و وسایلی را که با دید شما مطابقت دارد، بررسی کنید.
برای مثال اگر سبک های قدیمی تر را می پسندید، لامپ های LED کم نور و کم مصرف، فضا را به سبک قدیم در می آورند.
3-6# میزان نور طبیعی موجود در محیط
نور مناطق مختلف جهان با یکدیگر متفاوت است و این یکی از فاکتورهای مهمی است که در نورپردازی باید در نظر بگیرید.
هنگام طراحی نورپردازی، در نظر گرفتن بخش هایی از خانه که نور طبیعی روز به آنجا می رسد، می تواند در انتخاب بهتر نوع نورپردازی به شما کمک کند.
در نظر گرفتن این موضوع همچنین در ترکیب نورهای مصنوعی با نور طبیعی خورشید بسیار کمک کننده خواهد بود.
4-6# اثاثیه
اثاثیه و لوازم منزل شما از عناصر شخصی سازی است که خانه شما را منحصر به فرد کرده است و سبک مورد علاقه شما را با توجه به انتخاب های شما به نمایش می گذارد.
نورپردازی های یک خانه می تواند با مبلمان ترکیب و تکمیل شوند.
این موضوع با نشان دادن رنگ وسایل خانه و همچنین برجسته کردن جزئیات دکوراسیون که متناسب با شخصیت و سلیقه افراد آن خانه است، سبب افزایش سطح لذت و راحتی در خانه می شود.
7# اشتباهات نورپردازی
اشتباهات رایجی که در هنگام نورپردازی در طراحی داخلی باید از آن ها اجتناب کرد عبارت اند از:
- تنها به یک منبع نور مرکزی تکیه نکنید؛ زیرا باعث ایجاد سایه های نامطلوب می شود.
- به پریزها فشار نیاورید. هیچ چیزی بدتر از استفاده از سیم کشی نامناسب نیست.
- سیم ها را در معرض دید قرار ندهید؛ زیرا سبب ایجاد ظاهری نامرتب می شود که زیبای های کلی بخش های داخلی ساخت را خراب می کند.
- حتماً عملکرد فضا را در نظر بگیرید.
- از نور بیش از حد زیاد یا کم اجتناب کنید.
جمع بندی
با استفاده از تکنیک ها و اصولی که به آن اشاره کردیم، می توانید محیطی زیبا و متناسب با نیازهای خاص خود ایجاد کنید.
چه به دنبال ایجاد فضایی گرم و دلنشین باشید چه فضاهای ساده را ترجیح دهید، استفاده از نورپردازی به عنوان ابزاری برای طراحی داخلی، می تواند به شما در رسیدن به نتیجه دلخواه کمک کند.
امتحان راه حل های مختلف نورپردازی می تواند جان تازه ای به فضا ببخشد و در زیبایی محیط کمک کند.
تغییرات کوچک در طراحی داخلی می تواند بسیار تأثیرگذار باشد، خواه این کار اضافه کردن یک لامپ باشد یا استفاده از نورپردازی برای اهداف عملی یا حتی تنظیم محل قرارگیری لامپ های موجود باشد.
از بازی با نور و سایه نترسید و ترکیب های مختلف را امتحان کنید تا بهترین حالت را برای شما و فضایی که در آن زندگی می کنید، به وجود آورد.
درباره نویسنده : فریبا صالح
نظرتون درباره این مقاله چیه؟
ما رو راهنمایی کنید تا اون رو کامل تر کنیم و نواقصش رو رفع کنیم.
توی بخش دیدگاه ها منتظر پیشنهادهای فوق العاده شما هستیم.
