اجزای یک کنترل ولو این امکان را برایش فراهم می کنند که به راحتی و با استفاده از یک مکانیزم ساده و یک رله، مسیر جریان را کنترل کند.

شناسایی اجزای کنترل ولو، اولین گام در استفاده از این تجهیز است.

در این نوشته در مورد متریال ها و اجزای کنترل ولو صحبت کرده و ساختمان یک کنترل ولو را تحلیل خواهیم کرد.

اگر شما هم علاقه دارید درباره ساختار این تجهیز پرکاربرد بدانید، با ما همراه باشید.

1# مسیر رسیدن فشار هوا به کنترل ولو

یک ولو کنترلی وظیفه کنترل فلوی سیال عبوری را برعهده دارد.

در ولوهای کنترلی معمولا با استفاده از پوزیشنر و ترانسمیترهای مختلف، فشاری بین 3 تا 15 psig را برای عملگر ولو فراهم می کنیم.

در این هنگام متناسب با فشار وارد شده در داخل اکچویتر یا عملگر، فشاری به ساقه (stem) مربوط به عملگر و ولو وارد می شود.

سپس متناسب با این فشار، کنترل ولو کمی بازتر یا بسته تر می گردد.

اکنون در آخرین گام برای باز و بسته شدن ولو، به سراغ اجزای کنترل ولو می رویم.

2# اجزای کنترل ولو

اجزای سازنده یک شیر کنترلی عموماً شامل موارد زیر می شود:

  • بدنه (Body)
  • دریچه (Disc)
  • ساقه (Stem) 
  • پلاگ (Plug)
  • سیستم آب بندی (Sealing System)
  • محفظه (Bonnet)
  • دسته (Handle)

این اجزا به طور کلی برای ساختار یک شیر کنترلی استفاده می شوند؛ البته بسته به نوع و کاربرد شیر، ممکن است اجزای دیگری نیز در طراحی شیر وجود داشته باشد.

ساختمان یک کنترل ولو را به طور کلی به صورت زیر ترسیم می کنیم:

اجزای کنترل ولو

سیال از سمت چپ وارد شده و از پورت ورودی عبور کرده و از سمت راست خارج می شود.

مسیر سیال فقط در همین جهت می تواند باشد.

این آیتم با یک فلش بر روی بدنه ولو مشخص می شود.

1-2# بدنه (Body)

بدنه ولوهای کنترلی عموما به صورت کروی (Globe) است.

بدنه شیر کنترلی قسمت اصلی آن است که جریان سیال را کنترل می کند.

بدنه معمولاً از فلزات مانند فولاد یا آلومینیوم ساخته می شود و می تواند شکل ها و اندازه های مختلفی داشته باشد.

2-2# دریچه (Disc)

دریچه یا صفحه شیر، قسمتی است که جریان سیال را باز یا بسته می کند.

این دریچه می تواند به صورت صفحه ای، کره ای، مخروطی یا دیگر شکل ها باشد و با حرکت آن، جریان سیال را تنظیم می کند.

3-2# ساقه (Stem) از اجزای کنترل ولو

ساقه شیر کنترلی وظیفه انتقال حرکت از دستگاه کنترل به دریچه را دارد.

ساقه معمولاً از فلز ساخته شده است و به دریچه متصل می شود.

فشار هوای وارد شده به عملگر از طریق stem به پلاگ وارد شده و پلاگ به بالا یا پایین می رود.

در این صورت مسیر عبور سیال کنترل شده و فلوی عبوری را کنترل خواهیم کرد.

بنابراین stem وظیفه انتقال انرژی به پلاگ را برعهده دارد.

4-2# پلاگ (plug) از اجزای کنترل ولو

ساختمان کنترل ولو

به نظر شما اگر جنس seat فلزی باشد (با فرض فلزی بودن پلاگ)، قرار گرفتن این دو فلز بر روی هم، می تواند به خوبی مانع از عبور سیال شود؟

همانطور که حدس زدید، قطعا خیر.

به همین منظور برای بالا بردن کلاس نشتی ولو، عموما seat را به صورت ترکیبی از تفلون و یک فلز می سازند.

این کار باعث می شود که seat و پلاگ به خوبی بر روی هم قرار بگیرند.

در تصویر ابتدایی، دو آیتم دیگر به عنوان stem و bonnet را هم مشاهده می کنید که به عنوان اجزای کنترل ولو نمایش داده شده اند.

5-2# سیستم آب بندی (Sealing System)

سیستم آب بندی شامل واشرها و سیل ها است که در اطراف دریچه و ساقه قرار می گیرند.

این سیستم برای جلوگیری از نشتی سیال در اطراف شیر استفاده می شود.

6-2# (Bonnet) از اجزای کنترل ولو

bonnet از نظر لغوی به معنای کلاه می باشد و مربوط به قرن 18 میلادی و کلاه هایی می شود که خانم ها در کشور فرانسه بر روی سر خود قرار می دادند.

در مورد اجزای کنترل ولو هم، منظور از bonnet، کلاه یا محفظه شیر کنترلی است.

محفظه شیر کنترلی قسمتی است که در آن ساقه و سیستم آب بندی قرار می گیرند.

محفظه معمولاً با پیچ یا قفل به بدنه شیر متصل می شود و امکان دسترسی به اجزای داخلی را فراهم می کند؛ اما در برخی از مدل های شیر این بخش به صورت اتصال جوشی متصل است.

شما وقتی که کلاه ولو را بردارید، می توانید ادوات داخلی ولو را مشاهده کنید.

(یادتان باشد که کلاه ولو را مجددا روی سرش بگذارید؛ زیرا خطر خراب شدن ولو را در پی دارد.)

کنترل ولو

در شکل فوق، اجزای کنترل ولو را به صورت مختصر و مفید، مشاهده می کنید.

این را هم ببینید
21 نوع ولو کاربردی در صنعت را بهتر بشناسیم!

7-2# دسته (Handle)

دسته شیر کنترلی برای کنترل حرکت دریچه استفاده می شود.

این دسته معمولاً به ساقه متصل شده و با چرخش آن، دریچه را باز یا بسته می کند.

4# نکات خرید ولو

پس از آشنایی با اجزای کنترل ولو، شاید قصد سفارش گذاری و خرید آن را داشته باشید.

متناسب با فرآیندی که دارید، بایستی برای خرید یک ولو سفارش گذاری کنید.

اولین گام در خرید یک ولو، یافتن ویژگی های مناسب و کاربردی آن ولو می باشد که در واقع شما بایستی در ابتدایی ترین کار ها به محاسبه ضریب cv کنترل ولو بپردازید.

دانلود pdf مقاله

درباره نویسنده : محمد امینی

محمد امینی
کارشناسی مهندسی برق کنترل از دانشگاه صنعتی امیرکبیر...، به نوشتن و فوتبال علاقه دارم و از اونجایی که به صورت نیمه حرفه‌ ای فوتبال بازی می کنم، از این بازی یاد گرفتم که برای ایجاد تغییر باید تلاش کرد و با هم تیمی های دیگه به سوی موفقیت پیش رفت.

نظرتون درباره این مقاله چیه؟
ما رو راهنمایی کنید تا اون رو کامل تر کنیم و نواقصش رو رفع کنیم.
توی بخش دیدگاه ها منتظر پیشنهادهای فوق العاده شما هستیم.

۱۰ دیدگاه

  1. Avatar
    مهدیه زارع ۱۳۹۹/۱۰/۱۰ در ۱۵:۵۳ - پاسخ

    سلام میشه در مورد صدا خفه کن در مسیر شیربرقی ها صحبت کنید؟

    • حانیه برمایون
      حانیه برمایون ۱۳۹۹/۱۰/۱۱ در ۱۴:۰۷ - پاسخ

      سلام خانم زارع عزیز
      ممنون میشم سوال های تخصصی تون رو در بخش پرسش و پاسخ سایت مطرح بفرمایید.
      با تشکر
      katibeha.com

  2. Avatar
    omid sharifi ۱۳۹۹/۰۶/۳۱ در ۰۲:۲۹ - پاسخ

    بسیار عالی و مفید

    • حانیه برمایون
      حانیه برمایون ۱۳۹۹/۰۶/۳۱ در ۰۹:۴۰ - پاسخ

      سلام
      ممنون از شما
      موفق و موید باشید

  3. Avatar
    عسکرپور ۱۳۹۸/۱۱/۰۵ در ۱۷:۱۰ - پاسخ

    سلام
    موفق باشید
    فقط ابزار دقیق مقدماتی و پیشرفته را هم شما دارید.
    تشکر

    • محمد امینی
      محمد امینی ۱۳۹۸/۱۱/۱۱ در ۲۰:۵۱ - پاسخ

      سلام
      بسته ابزار دقیقی که تهیه شده است به طور کامل از مفاهیم مقدماتی تا پیشرفته رو در بر میگیره
      سرفصل های بسته رو ملاحظه کنید…

  4. Avatar
    الهامی ۱۳۹۸/۰۶/۰۶ در ۱۲:۲۲ - پاسخ

    سلام وقت بخیر بنده یک شیر برقی کنترل شونده لازم دارم که مکش هوا رو طبق فرمانهای الکتریکی من کنترل کنه. یعنی یک شیر برقی قابل تنظیم نه on/off. خواهشمندم در این زمینه راهنمایی بفرمائید. کدام محصول از لحاظ اقتصادی به صرفه است

    • محمد امینی
      محمد امینی ۱۳۹۸/۰۶/۰۷ در ۱۴:۳۲ - پاسخ

      سلام
      از Globe Valve استفاده کنید
      هم از نظر کاربرد و هم از نظر اقتصادی بسیار مناسب می باشد.
      البته سایز خط (pipe) هم بیش از حد نباید بزرگ باشد

  5. Avatar
    Reza ۱۳۹۷/۱۰/۲۰ در ۱۱:۱۵ - پاسخ

    سلام و خسته نباشید خدمت دوستان نماتک . واقعا مطالب مفید و کاربردی آموزش داده شده . انشالله شاهد آموزش های کاربردی بیشتری باشیم . یه سوال داشتم ازتون که در رابطه با تنظیمات پوزیشنر کنترل ولو ها و کالیبره آن ها آموزش داده شده؟ چون این مورد یکی از کاربری ترین موضوعات در نیروگاه و پالایش گاه است. اگر هم در این مورد توضیحاتی داده نشده پیشنهاد میدم به صورت آموزش جدا گانه و یا ضمیمه این بسته آموزشی ارایه بشه . با تشکر.

    • محمد امینی
      محمد امینی ۱۳۹۷/۱۰/۲۱ در ۱۷:۴۴ - پاسخ

      سلام
      ممنون از لطف و توجه شما
      پوزیشنر و تنظیم کنترل ولو ها به صورت جامع در بسته ابزار دقیق توضیح داده شده
      رگولاسیون و تنظیم فشار هوا، نحوه عملکرد پوزیشنر و تغذیه پوزیشنر و …
      همه و همه توضیح داده شده است
      چون این مبحث یکی از کاربردی ترین و مهم ترین موضوعاتی است که در ولوهای صنعتی با آن رو به رو هستیم!
      پس از خرید بسته اگر احساس کردید که کمبودی در این زمینه در محتوای بسته وجود داره با ما در میان بزارید…

ارسال دیدگاه