احتمالا به عنوان یک مهندس تا کنون استفاده از دستگاه cnc برای بهبود کیفیت قطعات را شنیده اید، اما
آیا تا به حال به این فکرکرده اید که برنامه نویسی دستگاه cnc به چه صورت است؟
و چه تاثیری در بهبود کیفیت ساخت قطعات دارد؟

در این مقاله شما را با زبان برنامه نویسی دستگاه cnc، اجزای تشکیل دهنده، مراحل و روش های نوشتن و کاربرد آن آشنا خواهیم کرد.

با ما همراه باشید.

1# برنامه نویسی دستگاه CNC چیست؟

برنامه نویسی دستگاه cnc

برای استفاده از cnc، نیاز است که دستوراتی را مطابق با نظم معینی، به صورت پیوسته و مرحله ای به دستگاه داده تا اجرا نماید.

این دستورات، نیاز به برنامه نویسی دستگاه CNC دارد.

به عنوان مثال:

در صورتی که قرار است از این دستگاه برای برش ابزار فلزی خاصی مطابق با شکل مشخصی استفاده نمایید،
می بایست با به کارگیری از دستورات متغیری که به دستگاه cnc می دهید، به صورت منظم و گام به گام، از دستگاه انتظار اجرای برنامه ها را داشته باشید.

از همین رو تکنسین دستگاه با استفاده از برنامه ای که به دستگاه داده شده است،
از دستگاه می خواهد که پروسه برش ها را چگونه به ترتیب اجرا کرده و برش ها به چه صورتی باشند.

زبان برنامه نویسی دستگاه CNC به جهت آن که با نرم افزارهای طراحی مانند اتوکد و 3Dmax سازگاری و همخوانی دارد، مورد توجه قرار گرفته است.

اپراتور دستگاه می تواند با استفاده از این نرم افزارها، طرح خود را تهیه کرده و
از طریق دستگاه CNC آن را به اجرا درآورد.

علی رغم اینکه کار با دستگاه CNC، کار ساده ای نیست می توان با آموختن اصول کار با این دستگاه، در خصوص قسمت های فنی و برنامه نویسی آن مهارت های لازم را کسب نمود و
به درستی فرآیند اجرایی آن را کنترل و نظارت نمود.

دستورات لازم هنگام برش و براده برداری از قطعات، در دستگاه cnc به کار گرفته می شود که شامل موارد زیر می باشد:

  • مشخصات کاملی در خصوص قطعه
  • مسیر حرکتی ابزار برش
  • سرعت برش
  • سیستم کنترل اطلاعات داده شده

لازم به ذکر است، اطلاعات وارد شده در حافظه دستگاه، برنامه ای است که
می تواند از زبان های متفاوتی بوده و با کمک روش های پارامتریک انجام شود.

برنامه نویسی سی ان سی

2# روش های نوشتن برنامه نویسی دستگاه CNC

می توان بیان نمود که برای نوشتن برنامه نویسی دستگاه CNC،
عمدتا دو روش وجود دارد که به شرح ذیل می باشد.

1-2# برنامه نویسی به صورت دستی

در روش برنامه نویسی به روش دستی، ابتدا مطابق با نقشه قطعه، طرح اولیه تهیه می شود.

پس از آن و هنگامی که نقشه و طرح قطعه رویت و کنترل شد،
با کمک ابزارهای انتخاب شده جهت ساخت، ترتیب اولویت بندی آن ها نیز تعیین می گردد.

در این مرحله بایستی، مناطق حرکتی ابزارها نیز مشخص شده و محاسبه گردد.

پس از آن باید برنامه نویسی دستی مطابق با برنامه دستگاه تنظیم و تهیه شود و
به دستگاه وارد گردد. هنگامی که قطعات ساده و بدون پیچیدگی باشند،
می توان برنامه های برش، به صورت مستقیم بر روی دستگاه سی ان سی نوشته شود.

2-2# برنامه نویسی با سیستم های طراحی

هنگامی که قرار است برای قطعات پیچیده برنامه نویسی دستگاه CNC تنظیم گردد و
نیاز است که نقاط حرکتی ابزارها محاسبه شود، از نرم افزارهای طراحی مانند اتوکد و تری دی مکس استفاده کرده و
طرح را ترسیم می نمایند.

پس از آن که نحوه برش مشخص گردید، برنامه نویسی مناسبی جهت اجرا به دستگاه سی ان سی داده می شود.

3# مراحل نوشتن برنامه نویسی دستگاه CNC

روش های نوشتن برنامه نویسی دستگاه cnc

به هر حال برای آن که برنامه ماشین کردن قطعه ای تهیه شود، لازم است که مراحل زیر منظور گردد:

  • کنترل طرح و نقشه قطعه و انتخاب مناسب دستگاه
  • طراحی و انتخاب ابزارهای لازم
  • محاسبه پارامترهای براده برداری دستگاه
  • مشخص نمودن محل صفر قطعه
  • نوشتن پیش نویسی از برنامه
  • تهیه برنامه و وارد نمودن آن
  • مدل سازی برنامه
  • به اجرا درآوردن برنامه

توجه داشته باشید که لازم است پیش از بستن قطعات برنامه را کنترل و آزمایش کنید تا
از عدم وجود برخوردهای نامناسب ابزارها مطمئن شوید.

4# اجزای تشکیل دهنده برنامه نویسی دستگاه CNC

اجزای تشکیل دهنده برنامه

1-4# نام برنامه

نام برنامه به طور معمول شامل یک نماد که علامت (%)، به علاوه عددی که مربوط به شماره برنامه است، می باشد.

عدد برنامه می تواند مطابق با سیستم کنترل، از ۱ تا ۹۹۹۹ متغیر باشد و مختص هر برنامه خواهد بود.

هنگامی که برنامه نویسی، در بیرون از رایانه دستگاه cnc انجام شود و بعد آن وارد حافظه دستگاه گردد،
لازم است که همراه علامت (%) MPF را اضافه نموده و پس از آن شماره برنامه را بیان نمود.

لازم به توضیح است که MPF مخفف Main program file است که معرف حافظه اصلی می باشد.

2-4# انتهای برنامه

عمدتا قسمت پایان برنامه را با کدهایی مانند M02، M03، M99 تعیین می نمایند که
هر یک برای بخش مشخصی مشخص شده اند.

به عنوان مثال:
کد M02 جهت تولید قطعه، M03 جهت بازگشت به ابتدای برنامه برای برش قطعه بعد و
کد M99 نیز جهت ایجاد تغییرات در برنامه نویسی دستی می باشد.

3-4# متن اصلی برنامه

در متن اصلی برنامه نویسی دستگاه CNC خطوط و بلوک های برنامه ایجاد شده که
تمامی دستورالعمل ها و داده ها را در خصوص تغییراتی مانند موارد زیر تماما در بلوک ها واقع شده است:

  • سرعت براده برداری
  • سرعت حرکت ابزارها
  • سرعت حرکت خطی و…

توضیح آن که هر یک از خط های برنامه را بلوک می نامند.

این را هم ببینید
اسپیندل در ماشین CNC

5# به کارگیری دستگاه CNC در جهت کیفیت ساخت قطعات

این کاملا روشن است که تفاوت کیفیت تولید قطعات، می تواند در طول عمر و بازدهی دستگاه نیز تاثیر گذار باشد.

به عنوان مثال:

مشاهده شده است که قطعه ای از خودرو، سال ها عمر کرده و
در خودرویی دیگر در کوتاه ترین زمان ممکن سلامت خود را از دست داد است.

این نشان می دهد که کیفیت تولید و ساخت قطعات، می تواند در طول عمر و بازدهی بالای کل دستگاه موثر باشد.

از همین رو استفاده از ماشین CNC به عنوان روشی مناسب و دقیق برای ساخت قطعات در نظر گرفته می شود.

با استفاده از برنامه نویسی دستگاه CNC، می توان از این دستگاه انتظار داشت که
هر یک از قطعات را با به کارگیری کدنویسی مشخصی به پردازنده دستگاه منتقل کرده و
تراش و برش قطعه انجام شود.

بنابر این آموختن زبان برنامه نویسی دستگاه سی ان سی، نیاز به دقت و توجه زیادی دارد.

6# اهمیت یادگیری زبان برنامه نویسی دستگاه سی ان سی

همان گونه که مستحضرید، دستگاه های CNC قیمت بالایی دارند و
چنانچه افراد بخواهند بدون دانش و تجربه، با آن کار کنند، به حتم به دستگاه آسیب های جدی را وارد خواهند نمود.

برای آموزش استفاده از برنامه نویسی دستگاه CNC، نرم افزارهایی وجود دارد که
روش کدنویسی و اجرای آن را به خوبی با روش مدل سازی و شبیه سازی، آموزش می دهند.

هر روزه، کاربرد دستگاه های cnc در صنعت و تولید قطعات، در حال توسعه است.

الزام استفاده از برنامه نویسی در این دستگاه ها باعث شده است که قیمت آن ها افزایش یابد.

از همین رو نیاز است که برای کارکردن مناسب با ماشین های CNC به خوبی به برنامه نویسی دستگاه CNC تسلط داشته و
عملکرد بهینه ای را در خروجی دستگاه و تراش و برش قطعات منظور کرد.

دانلود pdf مقاله

درباره نویسنده : وحید علی اصغری

وحید علی اصغری
دانشجوی کارشناسی ارشد هستم و حدود 2 ساله توی زمینه تولید محتوا و طراحی سایت فعالیت می کنم. سعی دارم با نوشتن مقاله های به زبان ساده شما رو در مسیر یادگیری همراهی کنم.

نظرتون درباره این مقاله چیه؟
ما رو راهنمایی کنید تا اون رو کامل تر کنیم و نواقصش رو رفع کنیم.
توی بخش دیدگاه ها منتظر پیشنهادهای فوق العاده شما هستیم.

۱۰ دیدگاه

  1. Avatar
    حمید ۱۴۰۱/۰۱/۰۸ در ۲۲:۲۶ - پاسخ

    با سلام و ارادت ممنون از آموزش برنامه نویسی البته مطلب کوتاه بود اگر بقیه را هم لطف کنید متشکرم

    • مبینا شیرین
      مبینا شیرین ۱۴۰۱/۰۱/۰۹ در ۱۱:۰۵ - پاسخ

      سلام خدمت شما دوست عزیز
      سپاس بیکران بابت زمانی که برای درج نظر لطف خودتون در سایت ما قرار دادید.
      مایه افتخار ماست که شما بزرگوار از این مطلب رضایتمند هستید و براتون مفید واقع شده.
      موفق باشید

  2. Avatar
    محسن صادقی ۱۴۰۰/۱۱/۱۳ در ۱۱:۰۷ - پاسخ

    سلام . وقت بخیر

    فیلم آموزش کامل cnc( فرز و تراش) و برنامه نویسی شون می خاستم

    کلیه اطلاعات (کاربرد . ویزگی ها . خصوصیات)در مورد ابزار های ماشین کاری و ابزار های اندازه گیری می خاستم

    این موارد از کجا و چطوری میتوانم تهیه کنم

    • مبینا شیرین
      مبینا شیرین ۱۴۰۰/۱۱/۱۳ در ۱۶:۱۵ - پاسخ

      سلام خدمت شما همراه گرامی سایت نماتک
      دوست عزیز شما میتونید اموزش سی ان سی مجموعه ی ماروه ادرس لینک زیر تهیه بفرمایید که شامل تمامی این موارد هست
      https://namatek.com/Course/%d8%a8%d8%b3%d8%aa%d9%87-%d8%b3%db%8c-%d8%a7%d9%86-%d8%b3%db%8c/
      برای اطمینان خاطر بیشتر به شما پیشنهاد میکنیم که سر فصل هارو کامل و با دقت قبل از اقدام به خرید آموزش مطالعه و بررسی بفرمایید و در صورتی که آموزش برای شما مناسب بود میتونید از طریق سایت اقدام به خرید کنید و اگر به مشاوره برای خرید پکیج نیاز دارید لطفا به شماره ای که خدمتتون میفرستم داخل واتساپ پیام بفرستید همکاران قسمت فروش راهنمایی میکنند خدمتتون
      09017039329
      از همراهی شما با تیم نماتک سپاسگزار هستیم.
      موفق و موید باشید

  3. Avatar
    حسین ۱۴۰۰/۰۲/۳۱ در ۰۴:۰۷ - پاسخ

    سلام خسته نباشید ببخشید من میخوام وارد این حوزه بشم اما اطلاعات کافی ندارم
    کسی که برنامه نویسی دستگاه cnc رو انجام میده همون کسی هست که پشت دستگاه کار میکنه؟
    سوال دیگم اینه که یه برنامه نویس cnc شغلش دائمی هست یا فقط وقتی کار جدید میگیرن به برنامه نویس نیاز دارند ؟؟
    منظورم اینه که یه برنامه نویس cnc تفاوتش با کسی که پشت دستگاه کار میکنه چیه ؟؟؟
    ممنون میشم راهنمایی کنید واقعا نیاز دارم به راهنماییتون

    • حانیه برمایون
      حانیه برمایون ۱۴۰۰/۰۳/۰۱ در ۱۱:۱۰ - پاسخ

      سلام
      ضمن آرزوی موفقیت برای شما در مسیر پیش رو باید خدمتتون عرض کنم که
      برای ماشین CNC معمولا دو ردیف شغلی در نظر گرفته میشه
      در شرکت های بزرگ معمولا از دو نفر متفاوت استفاده میشه
      برنامه نویس : کسی است که با بررسی نقشه قطعه کار و … برنامه ماشینکاری رو مینویسه و به اپراتور میده تا اجرا کنه
      برنامه نویس باید به اصول برنامه نویسی مسلط باشه و با اپراتوری آشنا باشه
      اپراتور : فردی است که پای ماشین کار می کنه برنامه رو از برنامه نویس میگیره وارد ماشین می کنه ابزارها رو تنظیم می کنه و برنامه رو اجرا می کنه
      اپراتور باید به اصول کاربری ماشین مسلط باشه و با برنامه نویسی آشنا باشه
      در شرکتها و کارگاه های کوچکتر هر دو وظیفه به یک نفر سپرده میشه
      در نتیجه متقاضی کار باید به برنامه نویسی و اپراتوری هردو مسلط باشه
      در مورد دائمی یا پاره وقت بودن
      در اکثر موارد این شغلها را بصورت فول تایم در نظر میگیرن
      در موارد خاص شاید برنامه نویس پارت تایم هم بخوان

      امیدوارم تونسته باشیم راهنمایی خوبی در اختیار شما قرار بدیم
      موید باشید

      • Avatar
        حسین ۱۴۰۰/۰۳/۰۳ در ۱۷:۲۵ - پاسخ

        خیلی لطف کردید ممنون

        • حانیه برمایون
          حانیه برمایون ۱۴۰۰/۰۳/۰۴ در ۱۶:۰۱ - پاسخ

          خواهش میکنم مهندس
          انجام وظیفه است

  4. Avatar
    مسعود ۱۳۹۹/۰۸/۱۰ در ۱۹:۰۸ - پاسخ

    با سلام خسته نباشید به مهندسان عزیز سایت نماتک
    آموزش سی ان سی که در سایت ارائه شده فقط بحث برنامه نویسی رو آموزش میده یا به صورت کامل هم برنامه نویسی هم مکانیکی هم برقی رو آموزش میده…اگه به صورت کامل آموزش داده میشه ..پس بعد از اتمام آموزش میتونیم یه دستگاه سی ان سی بسازیم و به تعمیرات دستگاه مسلط بشیم…لطف راهنمایی کنید‌ممنونم.

    • حانیه برمایون
      حانیه برمایون ۱۳۹۹/۰۸/۱۱ در ۱۶:۱۲ - پاسخ

      سلام مهندس
      ممنون از شما
      برای اطمینان خاطر بیشتر نسبت به پاسخ، سوال شما از مهندس حقی مدرس محترم این دوره پرسیده شد و جواب ایشون مستقیما برای شما نقل قول خواهد شد:

      “در این دوره اپراتوری و برنامه نویسی ماشین های تراش و فرز cnc تا سطح پیشرفته آموزش داده می شود
      اگر منظور از مکانیکی و برقی، عیب یابی و تعمیرات است خیر این موارد در دوره آموزش تعمیرات، نصب و راه اندازی توسط اساتید دیگری آموزش داده خواهد شد
      موضوع ساخت ماشین های cnc نیز مقوله ای جداگانه است
      لازم به توضیح است که پیش نیاز آموزش تعمیرات و ساخت ماشین های cnc آشنایی با اپراتوری و برنامه نویسی مقدماتی است که در بخش اول آموزش های من گنجانده شده است”

ارسال دیدگاه