کار کارشناس رسمی دادگستری چیست؟

احتمالا اگر شما هم در یک پرونده قضایی که مربوط به یک بخش فنی می شود دخیل باشید، می خواهید بدانید کارشناس رسمی دادگستری چیست و
یا نیازمند صدور رای یکی از آن ها هستید.

در اکثر حوزه های فنی و مهندسی موجود در یک پرونده دادگاهی نیاز است تا یک کارشناس خبره و مورد تایید دادگستری نظر نهایی را اعلام کند تا قاضی بر اساس اطلاعات صحیح حکم نهایی را صادر کند.

به علت اهمیت بسیار بالای رعایت عدالت در پرونده های قضایی، یکی از مشاغل مورد توجه در کشور ما کارشناسی دادگستری است که
در این مقاله قصد داریم درباره آن توضیح دهیم.

همراه ما باشید.

1# کارشناس رسمی دادگستری چیست؟

کارشناس رسمی دادگستری به افراد متخصص و کارشناسی گفته می شود که
در آزمون کارشناس رسمی دادگستری پذیرفته و موفق به دریافت پروانه کارشناسی دادگستری شده باشند.

این کارشناسان بسته به درخواست قاضی در برخی از پرونده ها در حوزه تخصص خود اعلام نظر می کنند.

به عنوان مثال اگر در پرونده ای مالکین شریک یک واحد تجاری در میزان اجاره بهای آن اختلاف دارند،
قاضی برای تعیین اجاره بها پرونده را به یکی از کارشناسان رسمی دادگستری ارجاع می دهد.

کارشناس نیز بر اساس موقعیت جغرافیایی، متراژ، امکانات ملک و املاک مشابه مبلغی را به عنوان اجاره بها در تاریخ تعیین شده اعلام می کند تا
دادرسی پرونده به درستی انجام شود.

از آنجایی که قاضی باید بر علم حقوق مسلط بوده و تحصیلات مرتبط در این حوزه داشته باشد و
به تبع امکان داشتن دانش کافی در تمامی زمینه های پزشکی، مهندسی و… را ندارد.

به همین دلیل است که برای صدور رأی نهایی صحیح و عادلانه به حضور افرادی متخصص در هر یک از آن حوزه ها نیازمند است.

انتخاب این کارشناسان به سادگی نیست و صرف داشتن مدرک تحصیلی مشابه، افراد نمی توانند به عنوان کارشناس رسمی دادگستری فعالیت داشته باشند.

یکی از معیارهای مهم و اساسی برای ورود به این حوزه، قبولی در آزمون کارشناس رسمی دادگستری و اخذ پروانه است.

2# آزمون کارشناس رسمی قوه قضاییه

در واقع این آزمون برای استفاده از تخصص کارشناسان خبره در پرونده های قضایی و کمک به رفع مشکل مراجعین دادگستری برگزار می شود.

معمولا افرادی که دارای تجربه و تخصص کافی در رشته های مورد نیاز اعلام شده توسط قوه قضاییه هستند می توانند در این آزمون شرکت کنند.

البته متقاضیان شرکت در آزمون کارشناس رسمی دادگستری، علاوه بر دارا بودن شرایط اختصاصی، می بایست مشمول شرایط کلی ثبت نام نیز باشند که
برخی از آن ها عبارتند از:

• شرایط سنی ذکر شده در دفترچه راهنما (به عنوان مثال حداقل 25 سال سن)
• عدم اعتیاد
• عدم سوء پیشینه
• سلامت جسمی
• بومی استان های مورد تقاضا
• و…

این موارد هر ساله در زمان ثبت نام آزمون در اختیار علاقه مندان به شرکت در آزمون قرار می گیرد.

3# مراحل دریافت پروانه کارشناس رسمی

اگر برای شما هم سوال شده که شرایط پذیرفته شدن به عنوان کارشناس رسمی دادگستری چیست باید بیان کنیم که
شروع به کار به عنوان کارشناس رسمی دادگستری تنها منوط به قبولی در آزمون دادگستری نیست و
شامل چندین مرحله زیر می باشد:

1. قبولی در آزمون کتبی: اولین گام برای دریافت پروانه کارشناسی دادگستری به صورت رسمی قبولی در آزمون کتبی تخصصی و عمومی است.
2. قبولی در مصاحبه حضوری: گام دوم دریافت تاییدیه صلاحیت فنی و علمی در مصاحبه حضوری است.
   البته در این مصاحبه تنها موارد تخصصی مورد بررسی قرار نخواهند گرفت و
   سوالات عقیدتی و سیاسی را نیز دربرخواهدداشت.
3. دریافت تاییدیه صلاحیت عمومی و پزشکی: در این مرحله سوابق و شرایط عمومی متقاضی اعم از سوء شهرت، پایبندی به نظام و قانون اساسی و سلامت جسمی توسط پزشکان کانون کارشناسان رسمی دادگستری بررسی می شوند.
4. گذراندن دوره کارآموزی: پس از قبولی در سه مرحله قبل متقاضی به عنوان کارشناس رسمی شناخته می شود؛
   اما برای شروع به کار نیازمند یک سال کارآموزی زیر نظر کارشناسان رسمی واجد شرایط دادگستری خواهد بود.
5. شرکت در مراسم سوگند: در نهایت پس از شرکت در مراسم سوگند کارشناسی، متقاضی موفق به اخذ پروانه کارشناسی رسمی دادگستری شده و می تواند در این حوزه شروع به کار کند.

4# وظایف کارشناس رسمی دادگستری چیست؟

به طور کلی همانطور که در ابتدای مقاله اشاره شد وظیفه اصلی این اشخاص اعلام نظر درباره یک موضوع مطرح شده از سمت قاضی پرونده است؛
اما کارشناسان دادگستری موظف اند به موارد زیر نیز پایبند باشند.

• انجام مراحل کارشناسی، بیان نظر تخصصی و آماده سازی گزارش کتبی صحیح در زمان مقرر شده از سمت دادگاه و ارائه آن به مراجع ذی صلاح
• حفظ و نگهداری یک نسخه کتبی از نظر ارائه شده به مدت 5 سال بعد از تاریخ اعلام آن نظر
• ارائه نظر نهایی به صورت صریح به همراه توضیحات و نکات بیشتر برای روشن شدن بهتر پرونده
• حضور در جلسات دادرسی در صورتی که دادرس یا مقام صلاحیتدار آن را تعیین کند

5# رشته های مورد نیاز کارشناس رسمی دادگستری

معمولا زمانی که پرسش کارشناس رسمی دادگستری چیست، مطرح می شود، در ادامه این موضوع که در چه حوزه هایی نیاز به کارشناس رسمی است نیز حائز اهمیت می شود.

آزمون کارشناس رسمی قوه قضاییه بسیاری از رشته های تحصیلی در حوزه های تخصصی مختلف مورد نیاز دادگستری را در بر می گیرد که
هرساله بنا به نیاز محاکم و دادگاه ها موارد دیگری نیز به این لیست افزوده می شوند.

برخی از این رشته ها عبارتند از:

• امور ثبتی
• راه و ساختمان
• گروه برق، تاسیسات و ماشین آلات صنعتی
• رشته های مربوط به وسایط نقلیه زمینی
• گروه کشاورزی و منابع طبیعی
• دامپزشکی و دامپروری
• مهندسی پزشکی
• اقتصاد و بازرگانی
• کامپیوتر و فناوری اطلاعات
• گروه شیمی و پتروشیمی
• پزشکی دارویی
• گروه آب، معدن و مواد
• هنر
• گروه ایمنی و حوادث

لیست کلی به همراه تمام رشته های زیرمجموعه در گروه های موردنیاز، هرساله در دفترچه راهنمای آزمون کارشناس رسمی دادگستری منتشر شده و
در دسترس همگان قرار می گیرد.

6# مشاغل کارشناس رسمی دادگستری چیست؟

در پاسخ به این سوال که آیا کارشناس رسمی دادگستری یک شغل به حساب میاید باید بگوییم که خیر.

کارشناسی رسمی دادگستری یک شغل تمام وقت نیست؛ بلکه تخصص و حرفه ای برای استفاده در پرونده های مختلف است.

به همین دلیل بسیاری از متخصصان و شاغلین در حوزه های مختلف می توانند در کنار شغل اول خود، اقدام به شرکت در آزمون کارشناس رسمی دادگستری کرده و
با دریافت مجوز کار، در صورت ارجاع پرونده قضایی این کار را نیز انجام دهند.

عمده فعالیت این کارشناسان در قوه قضائیه است؛
اما ممکن است دیگر سازمان ها، مراکز دولتی و خصوصی و حتی مردم عادی هم در صورت نیاز به آن ها رجوع کرده و
درخواست نظر کارشناسی در حوزه مشکلشان کنند.

با توجه به این که نظرات کارشناسان رسمی مورد تایید سازمان بازرسی و دیوان محاسبات نیز می باشد،
گزارش این کارشناسان از وجاهت قانونی برخوردار بوده و قابل استناد است.

برای مثال برای تعیین میزان خسارت وارده به خودرو در هنگام تصادف می توان به کارشناس رسمی فعال در این حوزه مراجعه کرد.