تفکر خلاق توانایی در نظر گرفتن موارد مختلف به روش‌های جدید است.

کارفرمایان در همه صنایع کارکنانی می‌خواهند که بتوانند خلاقانه فکر کنند و دیدگاه‌های جدیدی را به محل کار بیاورند.

تفکر خلاق ممکن است به معنای ابداع راه‌های جدید برای انجام وظایف، حل مشکلات و رویارویی با چالش‌ها باشد.

این به معنای آوردن دیدگاهی تازه و گاهی غیرمتعارف به کار است.

این طرز تفکر می‌تواند به سازمان‌ها کمک کند تا بهره وری بیشتری داشته باشند.

در این مقاله با موارد زیر آشنا خواهیم شد:

  • تفکر خلاق چیست؟
  • علل اهمیت تفکر خلاق چیست؟
  • انواع تفکر خلاق
  • مهارت‌های مورد نیاز در تفکر خلاق چیست؟
  • کاربردهای تفکر خلاق چیست؟
  • راه‌های بهبود تفکر خلاق چیست؟
  • نحوه کارکرد تفکر خلاق چیست؟
  • مزایای استفاده از تفکر خلاق چیست؟

1# تفکر خلاق چیست؟

تفکر خلاق چیست؟

تفکر خلاق در مورد توسعه راه حل‌های نوآورانه برای مشکلات است.

متفکران خلاق نه تنها ایده‌ها؛ بلکه انواع و طیف وسیعی از آن‌ها را نیز طوفان فکری می‌کنند.

هنگامی که ایده‌ها به صورت طوفان فکری مطرح شدند، متفکران خلاق آن‌ها را آزمایش می‌کنند.

آن‌ها به ایده‌ها از منظرهای مختلف نگاه می‌کنند و بررسی می‌کنند که چگونه راه حل‌های مطرح شده در محدوده کاری که روی آن کار می‌کنند، قرار می‌گیرند.

متفکران خلاق از ریسک کردن و امتحان کردن ایده‌های جدید هراسی ندارند.

در واقع، این توانایی برای توسعه، آزمایش و پیاده ‌سازی راه ‌حل‌های اصلی، آن‌ها را به یک دارایی ارزشمند برای تقریباً هر محل کار تبدیل می‌کند.

در محل کار، تفکر خلاق ممکن است به شکل زیر باشد:

  • برگزاری یک طوفان فکری تعاملی برای جمع آوری افکار اولیه در مورد یک پروژه
  • ارزیابی فرآیند جاری و ارائه پیشنهادهایی در مورد چگونگی بهبود آن
  • تحقیق در مورد روش‌های دیگر برای بازاریابی یک محصول و آزمایشات پیشرو در کانال‌های بازاریابی جدید
  • توسعه روشی نوآورانه برای ارتباط با مشتریان احتمالی
  • شناسایی یک فرصت منحصر به فرد برای تبلیغ برند شرکت و توسعه استراتژی برای انجام آن

2# علل اهمیت تفکر خلاق چیست؟

علل اهمیت تفکر خلاق

مهارت نرمی مانند تفکر خلاق همیشه برای کارفرمایان ارزشمند خواهد بود؛ چه به دنبال بازاریابی باشید و چه در تلاش برای کسب شغلی در امور مالی.

کارفرمایان به کارمندانی نیاز دارند که بتوانند ایده‌های جدید را توسعه دهند و با آن‌ها آزمایش کنند تا در حل مشکلات پیچیده به آن‌ها کمک کنند.

گارسیا می‌گوید: بسیاری از کارفرمایان به دنبال کاندیداهایی می‌گردند که متفکران تحلیلی و خارج از چارچوب هستند که دارای مهارت‌های تفکر خلاق هستند.

بنابراین، تفکر خلاق، حل مسئله خلاق، تفکر نوآورانه و مهارت‌های تحلیلی همه در محل کار فعلی ارزشمند هستند.

این مهارت‌ها به ویژه در محیط‌ های کاری در حال تغییر ما با فناوری‌های نوظهور جدید مهم هستند.

3# انواع تفکر خلاق

انواع تفکر خلاق

تفکر خلاق اشکال مختلفی دارد که هر کدام در زمینه‌های متفاوتی ارزشمند هستند.

در این بخش چند نوع اصلی تفکر خلاق آورده شده است.

1-3# خلاقیت هنری

این مورد احتمالاً اولین چیزی است که به ذهن خطور می‌کند و به معنای توانایی ایجاد موردی جدید و زیبا، خواه یک نقاشی، یک آهنگ، یک کتاب یا یک وبسایت خوب طراحی شده باشد.

خلاقیت هنری در زمینه‌هایی مانند طراحی گرافیک، تبلیغات و سرگرمی بسیار مهم است، جایی که جذابیت‌های بصری و شنیداری نقش مهمی ایفا می‌کنند.

2-3# خلاقیت تحلیلی

خلاقیت تحلیلی، همه چیز در مورد شکستن مسائل پیچیده و یافتن راه حل‌های نوآورانه از طریق داده‌ها، اطلاعات و تفکر منطقی است.

استفاده از این نوع از تفکر خلاق در زمینه‌هایی مانند علم داده، مهندسی و امور مالی ضروری است، جایی که شناسایی الگوها و تصمیم گیری‌های مبتنی بر داده می‌تواند به پیشرفت‌های قابل توجهی ختم شود.

3-3# تفکر جانبی

تفکر جانبی شامل نگاه کردن به یک مشکل از زوایای مختلف و یافتن راه ‌حل‌هایی است که در همان لحظه مشخص نیستند.

این نوع تفکر در نقش‌هایی که نیاز به حل مسئله و نوآوری دارند، مانند توسعه محصول، بازاریابی و مدیریت بسیار مهم است.

تفکر خارج از چارچوب و یافتن راه‌های خلاقانه برای غلبه بر چالش‌ها را تشویق می‌کند.

4-3# تفکر واگرا و همگرا

تفکر واگرا طوفان فکری طیف وسیعی از ایده‌ها است و مهم نیست که در ابتدا چقدر دیوانه کننده و غیرعادی به نظر می‌رسند.

از سوی دیگر، تفکر همگرا شامل محدود کردن این ایده‌ها برای یافتن بهترین راه حل ممکن است.

هر دو نوع در فرآیند خلاق مهم هستند: تفکر واگرا جرقه نوآوری می‌دهد، در حالی که تفکر همگرا ایده‌ها را اصلاح و اجرا می‌کند.

4# مهارت‌های مورد نیاز در تفکر خلاق چیست؟

مهارت‌های مورد نیاز در تفکر خلاق چیست؟

این مهارت‌ها را در ادامه بررسی خواهیم کرد.

1-4# مهارت‌های تحلیلی

مهارت‌های تحلیلی، مهارت‌های حل مسئله هستند که به شما کمک می‌کنند حقایق، داده‌ها و اطلاعات را برای ایجاد راه ‌حل‌های منطقی مرتب کنید.

این مهارت‌ها به شما در بخش اول فرآیند تفکر خلاق کمک می‌کنند، همانگونه که طوفان فکری می‌کنید و شروع به تولید ایده می‌کنید.

مهارت‌های تحلیلی عبارت اند از:

  • تجزیه و تحلیل داده‌ها
  • تحقیق
  • پیش بینی
  • گزارش
  • تفسیر کردن
  • ارتباط

2-4# نوآوری

نوآوری توانایی ارائه موارد جدید است.

با این حال، برای این که یک متفکر خلاق باشید، نیازی به توسعه اولین ماشین پرنده ندارید.

موارد جدید در محل کار ممکن است به معنای روشی باشد که قبلاً امتحان نکرده یا این که با یک فرآیند نا آشنا آزمایش کرده‌اید.

مهارت‌های نوآوری عبارت اند از:

  • ریسک پذیری
  • طوفان فکری
  • همواره در حال تصور کردن
  • تفکر انتقادی
  • جاه طلبی
  • تاب آوری

3-4# همکاری

تفکر خلاق نباید به تنهایی اتفاق بیفتد.

مهارت‌های همکاری تضمین می‌کنند که هنگام توسعه و اصلاح ایده‌ها، دیدگاه‌ها و روش‌های فکری متعددی را در نظر بگیرید.

مهارت‌های همکاری عبارت اند از:

  • ارتباط کتبی و کلامی
  • گوش دادن فعال
  • همدلی
  • بازخورد
  • فراگیر بودن

5# کاربردهای تفکر خلاق چیست؟

کاربردهای تفکر خلاق

استفاده از تفکر خلاق، کسب و کار شما را تازه و رقابتی نگه می‌دارد و کمک می‌کند که بر سختی‌ها راحت‌تر غلبه کنید و جلوتر از منحنی باشید.

در این بخش با کاربردهای تفکر خلاق آشنا خواهیم شد.

1-5# کمک به تیم برای خلاقیت

صنعت فناوری برای پیشرفت به نوآوری متکی است.

بنابراین داشتن تیمی که می‌تواند عضلات خلاق خود را برای اختراع یا بهبود محصولات و ویژگی‌ها منعطف کند، ضروری است.

غول‌های فناوری مانند گوگل این موضوع را به خوبی می‌دانند.

کارمندان می‌توانند تا 20 درصد از زمان کاری خود را صرف پروژه‌هایی کنند که مستقیماً با مسئولیت‌های اصلی آن‌ها مرتبط نیست.

در حالی که این پروژه‌ها باید مرتبط با کار باشند، نیازی به وعده بازگشت فوری برای سازمان ندارند.

در حالت ایده آل، آن‌ها باید پتانسیل تبدیل شدن به فرصت‌های بزرگ در آینده را داشته باشند.

2-5# تکامل با زمان

در گذشته، نتفلیکس دی وی دی را درب منزل تحویل می‌داد.

این یک ایده عالی در دورانی بود که مجبور بودید به ویدئو کلوپ محله خود بروید تا یک فیلم برای تماشا داشته باشید؛ اما شرکت به همین جا بسنده نکرد.

آن‌ها بعداً یک گزینه عضویت را برای مقرون به صرفه‌تر بودن معرفی کردند.

از آنجایی که زیرساخت‌های زیربنای اینترنت قوی تر و سریع تر شد، این شرکت فرصت دیگری برای ارتقای خدمات خود با ارائه ارزش و راحتی بیشتر به مشتریان از طریق اینترنت یافت و اکنون ما چیزی را داریم که امروز وجود دارد، یک سرویس پخش فیلم که می‌توان از هر دستگاهی و در هر مکانی تماشا کرد.

تمرکز اصلی این شرکت همیشه بر نوآوری بود.

3-5# درگیر کردن همه اعضای تیم

داشتن یک کسب‌ و کار کوچک فرد را مجبور می‌کند که کلاه‌های زیادی بپوشد.

با استفاده از استعداد تیم خود، می‌توانید به منظور یافتن راه حل‌ها و ایده‌هایی برای پیشبرد کسب و کار خود همکاری کنید.

Four Seasons این کار را زمانی انجام داد که مدیر عامل یک استراتژی اجرایی در سطح سازمان ایجاد کرد تا همه دست به کار شوند تا تجمل را به عنوان یک خدمت دوباره تعریف کنند.

قانون طلایی آن: با دیگران همانگونه باشیم که دوست داریم آن‌ها با ما رفتار کنند.

هر کس آزاد است تا به مشتریان خود به نحوی که برای رسیدن به هدف سازمان برای شخصی سازی، صمیمانه و متفکرانه هر تعامل مشتری – کارمند مناسب می‌دانند، خدمات ارائه دهد.

4-5# فکر کردن خارج از چارچوب

تفکر خلاق در تجارت معمولاً به دو شکل است.

از یک طرف، تفکر خلاق تکراری وجود دارد که بر اساس ایده‌ها و مفاهیم موجود به آرامی در طول زمان ساخته می‌شود.

از سوی دیگر، انواعی از ایده‌ها وجود دارند که واقعاً قبلاً هرگز انجام نشده‌اند؛ ایده‌هایی که از ابتدا به روشی کاملاً متفاوت شروع می‌شوند.

در حالی که هر دو مؤثر هستند، دومی شامل آن‌هایی است که بیشترین پتانسیل را برای تغییر پارادایم‌ها ‌و صنایع دارند.

خلاقیت می‌تواند عجیب باشد و همچنان به نتایج مورد نظر ختم شود.

6# راه‌های بهبود تفکر خلاق چیست؟

راه‌های بهبود

در ادامه با روش‌هایی به منظور بهبود تفکر خلاق آشنا خواهیم شد.

1-6# قرار گرفتن در چارچوب برای بهبود تفکر خلاق

تفکر خلاق در مورد فکر کردن خارج از چارچوب است؛ اما ایجاد محدودیت در حل مسئله می‌تواند به شما کمک کند آزادانه و خلاقانه فکر کنید.

به عنوان مثال، اگر کسی به شما بگوید که شام ​​درست کنید، ممکن است برای تهیه یک وعده غذایی که همیشه آن را درست نمی‌کنید، دچار مشکل شوید.

با این حال، اگر از شما بخواهند که یک شام گرم با سه ماده خاص و دو ادویه درست کنید، به احتمال زیاد موارد اصلی را پیدا خواهید کرد.

قرار دادن خود در یک جعبه، خواه با گفتن این که باید سه نمودار را در ارائه خود بگنجانید یا تعداد کلمات دقیقی برای یک مقاله به خود اختصاص دهید، می‌تواند به گسترش تفکر شما کمک کند.

2-6# ایجاد تغییر در رویه خود برای بهبود تفکر خلاق

روتینِ کاری می‌تواند یک تقویت کننده عالی در بهره وری باشد؛ اما همچنین می‌تواند مانع خلاقیت شما شود.

بنابراین، رویه خود را برای یک پروژه، روز یا حتی یک ساعت تغییر دهید.

این امر می‌تواند مواردی به کوچکی جایی که از لحاظ فیزیکی در هنگام انجام کار خود نشسته‌اید یا مواردی به بزرگی فرآیند شما برای نزدیک شدن به پروژه‌ها باشد.

به چالش کشیدن خود برای انجام کاری متفاوت به شما کمک می‌کند تا راه‌های خلاقانه‌ای برای سازگاری با محیط جدید خود پیدا کنید.

3-6# به چالش کشیدن خود برای بهبود تفکر خلاق

به این فکر کنید که چگونه می‌توانید، فرآیند فعلی را گسترش دهید یا بهبود بخشید.

  • اگر منابع بیشتری در اختیار داشتید، چه زمان، پول یا یک متخصص دیگر چه کار می‌کردید؟
  • اگر منابع کمتری داشتید چه می‌کردید؟
  • اگر این پروژه در زمان دیگری از سال انجام می‌شد چه؟
  • اگر مخاطب هدف متفاوت بود چه؟

تصور این سناریوهای بالقوه و مختلف، شما را مجبور به حل مسئله و سازگاری با شرایط مختلف می‌کند.

4-6# پیدا کردن موارد الهام بخش برای بهبود تفکر خلاق

تفکر خلاق در یک حباب اتفاق نمی‌افتد. درخواست نظرات، ایده‌ها و بازخورد دیگران بسیار مهم است.

متفکران خلاق چندین دیدگاه را در نظر می‌گیرند و کنجکاو هستند که متوجه شوند که دیگران چگونه فکر می‌کنند.

از همکار خود در مورد فرآیندهای کاری خود بپرسید، خواه نحوه تحقیق آن‌ها برای تحویل مشتری یا نحوه برخورد آن‌ها با خریدار خارجی.

این را هم ببینید
مفهوم تفکر مبتنی بر ریسک و مقایسه آن با مدیریت ریسک

7# نحوه کارکرد تفکر خلاق چیست؟

نحوه کارکرد تفکر خلاق

بسیاری از مدیران کسب‌ و کار خلاقیت و نوآوری را غیرقابل پیش‌ بینی می‌دانند، به گونه‌ای که در حدود 53 درصد از کسب و کارها گزارش می‌دهند که نوآوری به صورت تصادفی رخ می‌دهد.

با این حال، با ابزارهای مناسب، می‌توانید هر زمان که بخواهید از تفکر خلاق بهره ببرید.

راه‌های زیادی برای به جریان انداختن خلاقیت‌ها وجود دارد و تمرین استراتژی‌های تفکر خلاق می‌تواند کمک کند راحت ‌تر و در بیشتر اوقات بتوانید خارج از چارچوب فکر کنید:

  • یک مثال برای تفکر خلاق ممکن است، مدیر تبلیغاتی باشد که با طوفان فکری با تفکر واگرا، کمپین‌های خلاقانه ای را ایجاد می‌کند.
    با این حال، این تنها راه برای استفاده از تفکر خلاق نیست.
  • در صنایع STEM مانند زیست پزشکی، تحریک خلاقیت با پرسیدن سؤالات باز و ایجاد سناریوهای تخیلی به متخصصان کمک می‌کند تا راه حل‌های نوآورانه‌ای برای مشکلات سلامت پیدا کنند.
    این پرسش‌ها متخصصان پزشکی را تشویق می‌کند تا روش‌های جدیدی برای حل یک مشکل دائمی را آزمایش و کشف کنند.

8# نکاتی برای توسعه تفکر خلاق

نکاتی برای توسعه تفکر نوآورانه

از دستورالعمل‌های زیر به منظور توسعه مهارت‌های تفکر خلاق خود استفاده کنید.

1-8# پذیرش تعهدات جدید

متفکران خلاق معمولاً مایلند موارد جدیدی را امتحان کنند تا در زمینه‌های مختلف تجربه بیشتری کسب کنند.

هنگامی که مدیر، پروژه جدیدی به شما می‌دهد، سعی کنید حداقل روشی را ایجاد کنید که با عادات معمول محل کار شما متفاوت باشد.

2-8# گوش دادن به صحبت‌های اطرافیان

هنگامی که چالش خاصی را تجربه می‌کنید، اعضای تیم اغلب می‌توانند در ایجاد روش‌های جدید به شما کمک کنند.

می‌توان جلسات طوفان فکری منظمی ترتیب داد که در آن تیم شما در طول هر جلسه به موانع مختلف رسیدگی کند.

این جلسات طوفان فکری می‌تواند نه تنها مهارت‌های تفکر خلاق بلکه مهارت‌های گوش دادن فعال و ارتباط شما را نیز بهبود بخشد.

3-8# انجام هر روزه یک کار به صورت متفاوت

تغییر سبک کاری شما همچنین می‌تواند، شما را تشویق کند که در مورد فرآیندهای روزمره متفاوت فکر کنید.

می‌توان نحوه انجام یک کار خاص را تغییر دهید یا هر روز درباره یک بخش مختلف اطلاعات بیشتری کسب کنید.

4-8# پرسیدن سؤالات جدید

به ‌جای جستجوی پاسخ‌های جدید، نوع سؤالاتی که می‌پرسید را تغییر دهید.

فهرستی از سؤالات باز را که باید هنگام پرداختن به یک چالش رایج بپرسید، طوفان فکری کنید.

سؤالات خوب به شما کمک می‌کند تا در مورد فرآیندهای خود فکر کنید و در مورد نحوه تغییر آن‌ها ارزیابی‌های را صورت دهید تا بهره وری خود را بهبود بخشید.

با بررسی کار خود از منظری متفاوت، می‌توانید مهارت‌های تفکر خلاق خود را بهبود ببخشید.

در حالی که ممکن است، مجبور باشید آگاهانه افکار و راه حل‌ها را از منظرهای جایگزین در نظر بگیرید، ممکن است متوجه شوید که این روند با گذشت زمان آسان‌تر می‌شود.

9# مزایای استفاده از تفکر خلاق چیست؟

مزایای استفاده

تفکر خلاق فقط شما را به کارمند بهتری تبدیل نمی‌کند؛ بلکه شما را به پدر و مادر، دانش‌ آموز و رهبر بهتری نیز تبدیل خواهد کرد.

با توسعه مهارت‌های تفکر خلاق، مزایای این نوع از تفکر می‌تواند در طول زندگی روزمره شما نمایان شود.

در این بخش با مزایای استفاده از تفکر خلاق آشنا خواهیم شد.

1-9# بهبود قابلیت حل مسئله

ما فقط مشکلات را در محل کار حل نمی‌کنیم و نباید فقط از مهارت‌های تفکر خلاق خود در کار استفاده کنیم.

توسعه توانایی‌های تفکر خلاق می‌تواند به همه افراد کمک کند طیف گسترده ای از مشکلات را به شکلی سریع تر حل کنند.

همانگونه که ذهن به استفاده از تکنیک‌های مختلف فکری عادت می‌کند، به سرعت الگوهایی را که ممکن است، قبلاً استفاده نکرده باشد به خوبی تشخیص خواهد داد.

2-9# افزایش بهره وری

ممکن است به نظر برسد که تفکر خلاق یک حواس ‌پرتی وقت‌ گیر از کار هر فرد است؛ اما این امر نمی‌تواند دور از واقعیت باشد.

وقتی در الگوهای فکری گیر می‌کنیم، وقتی چیزی درست کار نمی‌کند، به راحتی ناامید خواهیم شد.

این ناامیدی می‌تواند باعث کاهش بهره وری در افراد شود.

یک لحظه وقت گذاشتن و درگیر شدن در یک استراتژی تفکر خلاق می‌تواند انگیزه افراد را تجدید کند، اشتیاق آن‌ها را دوباره تقویت کند و به افراد کمک کند تا زمانی که در مسئله‌ای گیر کرده‌اند راه حل‌های جدیدی پیدا کنند.

3-9# خودآگاهی بالاتر

تفکر خلاق به افراد این امکان را می‌دهد که دیدگاه‌هایی را امتحان کنند که ممکن است، قبلاً اصلاً در نظر نگرفته باشند.

همانگونه که در حال بررسی دیدگاه‌های جدید هستید، ممکن است چیزی در مورد مفروضات، دیدگاه‌ها یا سوگیری‌های خود کشف کنید که قبلاً اصلاً متوجه آن نبوده اید.

به چالش کشیدن شیوه تفکر سنتی هر فرد می‌تواند خودآگاهی بالاتری برای او ارائه دهد و هوش هیجانی وی را تقویت کند.

با تفکر خلاق، توانایی خود را در قالب بندی مجدد دیدگاه خود و مهار ذهنیت رشد تقویت خواهید کرد.

درباره نویسنده : فریبا صالح

فریبا صالح
فریبا صالح هستم، کارشناسی ارشد اقتصاد محض از دانشگاه اصفهان و علاقه‌مند به تولید محتوا در حوزه های مختلف.

نظرتون درباره این مقاله چیه؟
ما رو راهنمایی کنید تا اون رو کامل تر کنیم و نواقصش رو رفع کنیم.
توی بخش دیدگاه ها منتظر پیشنهادهای فوق العاده شما هستیم.

ارسال دیدگاه