صنعت چاپ به روش هایی در رفع نیازهای صنایع مختلف و پیشرفت بشریت نقش به سزایی داشته است.

به طوری که بخش بزرگی از فرهنگ هر جامعه ای را می توان نتیجه صنعت چاپ و نشر آن دانست.

در این مقاله به معرفی صنعت دیرینه چاپ و انواع آن می پردازیم.

همچنین ماندگاری قدرت این صنعت تا به امروز را بررسی خواهیم کرد.

با ما همراه باشید.

1# صنعت چاپ (Printing Industry)

اسم چاپ از واژه مغولی «چهاپ» به معنای فشردن سطحی بر سطح دیگر، گرفته شده است.

صنعت نشر و چاپ با چاپ روی کاغذ شناخته می شود؛ اما درواقع این صنعت شامل موسساتی است که
فرآیند چاپ هر گونه متن و تصویر روی کاغذ، پارچه، فلز، شیشه و… را انجام می دهند. مانند:

  • چاپ کتاب
  • چاپ روی انواع لوازم التحریر
  • پارچه ها و لباس های چاپی
  • محصولات تبلیغاتی
  • بسته بندی ها
  • برچسب ها

بخش بزرگی از صنعت پرکاربرد چاپ، مربوط به چاپ صنعتی و چاپ سفارشی برای شرکت ها و کمپانی ها است.

هرگونه روش چاپ که مربوط به فرآیند تولید یک محصول است، چاپ صنعتی نام دارد.

چاپ سفارشی نیز شامل چاپ برای رسانه های تبلیغاتی، نشریات، بروشورهای اطلاع رسانی، کتابچه های راهنمای کارکنان، تقویم های سفارشی، نامه ها، سربرگ ها و… است.

صنعت چاپ

2# تاریخچه صنعت چاپ در ایران و جهان

حوزه چاپ از قرن ها پیش برای ثبت اطلاعات و برقراری ارتباط استفاده می شد.

اولین آثار چاپی به قرن ها پیش از میلاد (آثار حکاکی شده روی سنگ ها، گل ها و فلزات) باز می گردند.

در دوران کلاسیک، بردگان به صورت دستی چندین هزار نسخه از یک نوشته را روی طومار پوستی یا پاپیروس می نوشتند.

در آغاز عصر حاضر، چاپ روی پارچه و پاپیروس رواج یافت.

بعدها و در سال 105 میلادی، کاغذ در چین اختراع شد و
چاپ با بلوک های چوبی (زیلوگرافی: Xylography) رونق گرفت.

در قرن دوازدهم و با ظهور دانشگاه ها، تولید و فروش کتاب به عنوان یک تجارت شکل گرفت.

در این قرن، تغییرات محسوسی در چاپ رخ داد.

آن زمان بود که چاپ با روش لیتوگرافی (lithography) اختراع شد.

یوهانس گوتنبرگ آلمانی (Johannes Gutenberg) به عنوان پدر صنعت چاپ و نشر شناخته می شود.

چاپ به شکل امروزی را گوتنبرگ با اختراع چاپ توسط حروف متحرک، در دهه 1440 پایه ریزی کرد.

در سال 1814 اولین ماشین چاپ بخار اختراع شد.

تاریخچه صنعت چاپ در ایران و جهان

ماشین های چاپ جدید نیز دراواخر قرن نوزدهم و ابتدای قرن بیستم، جایگزین ماشین های قدیمی شدند.

در قرن بیست و یکم تا به امروز شاهد پیشرفته تر شدن بیش از پیش این صنعت بوده ایم.

به طوری که امروزه انواع دستگاه چاپ صنعتی و خانگی در همه جا موجود و قابل استفاده هستند.

و اما تاریخچه این صنعت در ایران با دستگاه چاپ سربی در سال 1217 شروع شد.

این دستگاه به دلیل هزینه و زحمت زیاد، زود جای خود را به ماشین چاپ سنگی داد.

میرزا صالح شیرازی اولین ماشین چاپ سنگی را در سال 1225 به تبریز آورد.

چاپ سنگی بیش از 50 سال تنها روش چاپ در شهرهای ایران بود.

11 شهریور روز ملی صنعت چاپ در ایران نامگذاری شده است.

3# انواع چاپ و کاربرد آن ها

  • لیتوگرافی (Lithography)

پرکاربردترین فرآیند چاپ است.

در این روش از صفحات فلزی صاف به نام زینک استفاده می شود که
معمولا در دستگاه چاپ افست کاربرد دارند؛ بنابراین به آن روش افست لیتوگرافی نیز می گویند.

این را هم ببینید
آشنایی با روش چاپ لیتوگرافی (Lithography)

افست لیتوگرافی معمولا برای چاپ روی هر سطحی از انتشارات (چاپ کتاب و…) و تبلیغات تا چاپ روی سطوح ناهموار (بوم، پارچه، چوب) کاربرد دارد.

لیتوگرافی

  • فلکسوگرافی (Flexography)

این روش نسخه مدرن روش لترپرس (letterpress) است.

در فلکسوگرافی از صفحات چاپی لاستیکی استفاده می شود.

سرعت پرس فلکسوگرافی به دلیل استفاده از جوهرهای زود خشک شونده، بسیار بالا است.

از این رو کاربرد این روش، مخصوصا برای چاپ الگوهای پیوسته و وسیع مانند پلاستیک های خرید، بسته بندی، کاغذ دیواری و… زیاد است.

فلکسوگرافی

  • چاپ دیجیتال (Digital Printing)

یکی از روش های مدرن صنعت چاپ است که از انواع تکنیک ها (چاپ جوهرافشان، لیزر و…) استفاده می کند.

چاپ دیجیتال برای همه مصارف چاپی در تیراژ پایین استفاده می شود.

به همین دلیل در مشاغل کوچک بسیار محبوب است.

جاپ دیجیتال

  • چاپ فرمت بزرگ (Large Format Printing)

از این روش برای چاپ بر روی حداکثر عرض رول، استفاده می شود.

چاپ فرمت بزرگ در رسانه های تبلیغاتی و مشاغلی که نیاز به چاپ های بزرگ دارند،
مثل بیلبوردها، نقاشی های دیواری و… بسیار کاربرد دارد.

چاپ فرمت بزرگ

  • چاپ با اشعه فرابنفش (LED UV Printing)

این روش چاپ به وسیله اشعه فرابنفش انجام می گیرد و کیفیت بسیار بالایی دارد.

کاربرد این روش در چاپ بروشورها، مجلات و لوازم التحریر است.

چاپ با اشعه فرابنفش

  • چاپ روی صفحه (Screen Printing)

در این روش از مواد ظریف برای انتقال تصاویر استفاده می شود.

چاپ روی صفحه معمولا در صنعت چاپ پارچه کاربرد دارد.

چاپ روی صفحه

  • چاپ سه بعدی (3D Printing)

این روش چاپ از سال 1980 تا به امروز، امکان چاپ اشیای سه بعدی مثل مجسمه ها، اسباب بازی ها و… را فراهم کرده است.

چاپ سه بعدی

4# مراحل چاپ

  • پیش چاپ (Prepress): فرآیندهای آماده سازی مواد برای چاپ
  • فرآیند چاپ (Printing Process): تولید محصول چاپی در اتاق پرس
  • پس از چاپ (Postprocessor Finishing): تکمیل کردن، صحافی و آماده سازی محصول چاپی برای توزیع
این را هم ببینید
آشنایی با 5 نوع رایج چاپ ها

5# دلایل ماندگاری صنعت چاپ

صنعت چاپ هنوز هم مثل روزهای اول زنده است و جایگاه دائمی دارد.

با وجود دیجیتالی شدن فرآیندهای شغلی و ارتباطی، تولید و استفاده از رسانه های چاپی در سال های اخیر کاهش پیدا کرده است؛ اما این رسانه ها هیچ گاه به طور کامل حذف نشدند.

تنها کاربردهای این صنعت نسبت به گذشته تغییر کرده است.

در زیر دلایل ماندگاری صنعت چاپ تا به امروز را آورده ایم.

  • اعتماد مردم به رسانه های چاپی بیشتر از رسانه های آنلاین است:

در نظرسنجی های اخیر توسط Two Sides، مردم رسانه های چاپی را به عنوان تنها منبع قابل اعتماد دانسته اند.

همچنین، 86 درصد از مردم علاقه بیشتری به رسانه های چاپی داشته اند.

در یک نظرسنجی دیگر، اعتماد مردم به این صنعت به عنوان “قدرت چاپ در یک نگاه” آورده شده است.

63 درصد بر این باور بودند که خواندن اخبار و اطلاعات چاپی، درک عمیق تری به آن ها می دهد.

  • محصولات چاپی بیشتر در ذهن می مانند:

خواندن یا دیدن یک پیام چاپی، ماندگارتر از نسخه آنلاین آن است.

برای افرادی که در نسل اینترنت متولد نشده اند، این امر آشکارتر است.

این غریزه اعتماد به محصولات چاپی، برای افراد نسل زد (Gen Z) نیز صدق می کند.

در مطالعات اخیر نشان داده شده است که متولدین در عصر اینترنت (Gen Z) نیز تقریبا یک ساعت در هفته را صرف مطالعه مجلات چاپی می کنند.

مطالعات MarketingProfs نشان داده که 92 درصد از جوانان 18 تا 23 سال، خواندن محصولات چاپی را آسان تر می دانند.

همچنین 34 درصد از مصرف کنندگان، به تبلیغات چاپی بیشتر از تبلیغات اینترنتی اعتماد می کنند.

محصولات چاپی هرگز نمی میرند

کلام آخر

امروزه به وسیله تجهیزات و دستگاه های جدیدی مثل چاپ افست، تولیدات چاپی با کیفیت تر و مقرون به صرفه تر شده اند.

به همین دلیل، تقریبا همه مشاغل و کسب و کار ها برای ارائه محصولات و خدمات خود به صنعت چاپ وابسته هستند.

حتی کسب و کار های کوچک نیز از لیبل، سربرگ، فرم و سایر موارد چاپی برای تکمیل شغل خود استفاده می کنند.

دانلود pdf مقاله

درباره نویسنده : فائزه احمدی

فائزه احمدی
فارغ التحصیل مهندسی پزشکی هستم اما علاقه و حرفه من تحقیق و نویسندگیه که با هیچ چیز توی دنیا عوضش نمی‌کنم. برای سایت نماتک تولید محتوای متنی انجام می‌دم و تمام تلاشم نوشتن مقالاتی به روز و مفید برای شما مخاطبین عزیز هست.

نظرتون درباره این مقاله چیه؟
ما رو راهنمایی کنید تا اون رو کامل تر کنیم و نواقصش رو رفع کنیم.
توی بخش دیدگاه ها منتظر پیشنهادهای فوق العاده شما هستیم.

۴ دیدگاه

  1. Avatar
    ناشناس ۱۴۰۳/۰۳/۲۲ در ۰۷:۳۱ - پاسخ

    اگه این صنعت تا حد امکان هوشمند سازی شه ما می تونیم کلی وسایل خوشگل بسازیم خیلی چیزهایی که موجب زیبایی میشن رو بیاریم ، یا حذف نکنیم چون کتاب هوشمند داریم

    • حانیه برمایون
      حانیه برمایون ۱۴۰۳/۰۳/۲۲ در ۰۹:۳۷ - پاسخ

      سلام همراه گرامی
      ممنون از موضوعی که به اون اشاره کردید
      حتما این هوشمندسازی کمک های شایانی به این صنعت خواهد کرد
      موفق باشید

  2. Avatar
    didaniha66727221@gmail.com ۱۴۰۱/۰۸/۰۹ در ۱۷:۴۳ - پاسخ

    تشکر بسیار برای من مفید بود خسته نباشیند

    • مبینا شیرین
      مبینا شیرین ۱۴۰۱/۰۸/۱۰ در ۰۹:۵۳ - پاسخ

      سلام خدمت شما دوست عزیز
      بسیار خرسند هستیم که این مطلب برای شما مفید واقع شد.
      موفق و موید باشید.

ارسال دیدگاه