همه مشاغل تجاری که محصولات را در سراسر جهان جابه‌جا می‌کنند، باید قبل از اجرای هر مسیر حمل و نقل جدید از مطابقت آن‌ها با استانداردهای تجارت بین المللی اطمینان حاصل کنند.
رساندن کالاهای خود در سراسر جهان به چیزی بیش از یک برچسب حمل و نقل نیاز دارد.
مجموعه‌ای از اسناد وجود دارند که هر کدام برای ترخیص کالا از گمرک و اطمینان از اینکه تحویل شما بدون تأخیر به مقصد می‌رسد، ضروری است.
از این مجموعه به‌عنوان اسناد حمل و نقل بین المللی یاد می‌شود.
برای جلوگیری از هرگونه سردرگمی یا از دست دادن مدارک، در این راهنما، نمونه‌هایی از اسناد حمل و نقل بین المللی را که ممکن است برای کمک به محموله‌تان برای رسیدن به مقصد بدون تأخیر نیاز داشته باشید، به اشتراک می‌گذاریم.
با این دانش، می‌توانید برنامه‌ریزی کنید که در کدام بازارهای بین المللی تجارت خود را در آینده گسترش دهید.
شما چه در این بازی تازه کار باشید و چه در هنر تجارت جهانی کارآزموده باشید، این مجموعه اسناد، محموله شما را در مسیر و مطابقت با تجارت شما حفظ می‌کند.
1# اسناد حمل و نقل بین المللی
برای اطمینان از اینکه محموله‌های شما به موقع فرستاده می‌شوند و طبق برنامه خود به مقصد می‌رسند، باید مجموعه مدارک زیر که شامل اسناد حمل و نقل بین المللی می‌شوند را داشته باشید:
- فاکتورهای تجاری و پروفرما
- بارنامه‌ها
- لیست بسته‌بندی
- شیوه‌نامه ارسال کننده (SLI)
- بایگانی سیستم صادرات خودکار (AES)
- گواهی مبدأ (CO)
- اینکوترمز
- برگه اطلاعات ایمنی (SDS)
- دستورالعمل‌های عملیاتی
- حمل و نقل تحت اعتبار اسنادی
در ادامه برای فهم بیشتر، ما به جزئیات بیشتری در مورد این که هر سند چیست و چرا باید آن‌ها را هنگام حمل و نقل بین المللی آماده کنید، خواهیم پرداخت.
1-1# فاکتورهای تجاری و پروفرما
یک سند فاکتور تجاری شرح مفصلی از کالاهای در حال حمل را شامل مقدار، ارزش و سایر اطلاعات مربوطه ارائه می‌دهد.
این سند، توسط مأموران گمرک برای ارزیابی عوارض و مالیات و توسط خریدار برای ترتیب پرداخت استفاده می‌شود.
فاکتور تجاری یکی از اسناد حمل و نقل ضروری است؛ زیرا یک سند یکجا می‌باشد که تمام اطلاعات حیاتی در مورد معامله مورد نیاز برای ترخیص کالا از گمرک را در خود دارد.
برخی از مشاغل تجارت الکترونیک ممکن است ندانند که اغلب کاستی‌ها یا کمبودهای قابل توجهی در فاکتور تجاری وجود دارد.
بنابراین مهم است که اقدامات خاصی را برای تنظیم و اصلاح فاکتور تجاری خود انجام دهید تا متحمل جریمه یا تأخیر نشوید.
صورت‌حساب‌های تجاری و پیش‌فرم معمولا به‌جای یکدیگر استفاده می‌شوند.
این فاکتورها در بسیاری از مناطق، صورت‌حساب‌های اولیه فروش هستند.
آن‌ها قبل از ارسال یا تحویل کالا برای فرستنده ارسال می‌شوند و به عنوان تعهدی برای ارسال آن کالا در تاریخ و زمان مشخص عمل می‌کنند.
پیش فاکتور کارهایی که در تعهد گنجانده شده است، وزن حمل و نقل و هزینه‌هایی که با کار همراه است را فهرست می‌کند.
در حالی که پیش فاکتورها وزن قانونی زیادی در بعضی از کشورها ندارند؛ ولی در اروپا و آمریکای جنوبی ممکن است فقط با استفاده از پیش فاکتور، بتوانید کالا را از گمرک ترخیص کنید.
در این موارد، سند باید به وضوح موارد زیر را برای عبور از سیستم صادرات خودکار (AES) و ترخیص گمرک ذکر کند:
- چه کسی کالا را صادر می‌کند؟ (فروشنده)
- محموله برای چه کسی صادر شده است؟ (خریدار)
- ارزش اعلام شده کالا چقدر است؟
2-1# بارنامه (Bill of Lading)
فرم بارنامه (BOL) به عنوان رسید خدمات حمل و نقل عمل می‌کند.
این قرارداد بین یک حمل‌کننده کالا و یک فرستنده است و مشخصات درج شده در آن، نحوه حمل و نقل و مسیر یک محموله را برجسته می‌کند.
در صنعت حمل و نقل بین المللی، انواع مختلفی از بارنامه وجود دارد که به شرح زیر هستند:
- بارنامه زمینی یا بارنامه کامیون داران: بارنامه‌های زمینی که به عنوان بارنامه کامیون‌داران نیز شناخته می‌شوند، هنگام حمل و نقل بار در زمین استفاده می‌شوند.
یک استفاده رایج برای بارنامه زمینی هنگام حمل و نقل کالا از طریق مرز به و از کشورهای همسایه است. - بارنامه اقیانوسی: همانطور که مشخص است بارنامه اقیانوسی زمانی استفاده می‌شود که محموله در سراسر اقیانوس حمل می‌شود.
- بارنامه چندوجهی یا بارنامه ترکیبی: بارنامه‌های چندوجهی یا بارنامه‌های ترکیبی، به عنوان یک قرارداد واحد عمل می‌کنند که حمل بار توسط بیش از یک روش حمل و نقل را مستند می‌کند.
این مسیر می‌تواند شامل یک کشتی، قطار، هواپیما، کامیون یا ترکیبی از این ها باشد. - بارنامه اصلی: این نسخه سه وظیفه اصلی را انجام می‌دهد که عبارت‌اند از: تأیید دریافت کالای در حال حمل، به عنوان یک قرارداد بین فرستنده و حامل و ارائه سند مالکیت.
آخرین عملکرد مهم است؛ زیرا حق مالکیت کالا را از یک طرف به طرف دیگر منتقل می‌کند. (این گزینه بسیار شبیه پشت نویسی چک است.) - لایحه راه دریایی: این تقریباً مشابه صورت‌حساب اصلی است، با این تفاوت اصلی که با عدم وجود سند عنوان همراه است.
در مورد قبض دریایی، مسئولیت متصدی حمل و نقل این است که محموله را به گیرنده تحویل دهد.
این قبض‌ها فقط با رضایت کتبی فرستنده صادر می‌شوند. - لایحه راه هوایی: صورت‌حساب‌های راه هوایی هنگام حمل بار با استفاده از حامل‌های هوایی استفاده می‌شوند.
3-1# لیست بسته‌بندی
لیست بسته‌بندی مانند برگه بسته‌بندی است که برای یک محموله داخلی تهیه می‌کنید، ولی این لیست بسیار دقیق‌تر است و باید شامل موارد زیر باشد:
- محتوای داخل محموله و ارزش آن چیست؟
- مشخصات جایی که محموله در حال حمل است؟
- مقدار، ابعاد و وزن هر کالا چقدر است؟
- جزئیات بسته‌بندی چگونه است؟
- دستورالعمل‌های اضافی درباره مشخصات محموله
هنگام حمل کالاهای کانتینری، هر کانتینر باید یک لیست بسته‌بندی جداگانه داشته باشد.
فهرست هر کانتینر باید نشان دهد که چه چیزی در آن کانتینر بارگذاری شده است که این مشخصات باید شامل شماره کانتینر و مهر و موم آن باشد.
باربری‌ها اغلب از لیست‌های بسته‌بندی برای ایجاد بارنامه استفاده می‌کنند.
همچنین در صورت پرداخت اعتبار اسنادی توسط بانک‌ها و مقامات گمرک برای شناسایی مواردی که باید بررسی شوند، از آن‌ها نیز استفاده می‌شود.
4-1# نامه دستورالعمل ارسال کننده (SLI)
SLI (همچنین به‌عنوان دستورالعمل بارنامه نیز شناخته می‌شود) یک سند ضروری از اسناد حمل و نقل بین المللی است که به فرستنده بار شما چند اطلاعات کلیدی را می‌گوید تا مطمئن شود کالا را به درستی جابه‌جا می‌کند، از جمله این اطلاعات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نام و آدرس فرستنده
- نام و آدرس گیرنده
- مقصد محموله (که ممکن است با آدرس گیرنده متفاوت باشد)
- توضیحات کالاهای داخل محموله
SLI همچنین ممکن است شامل یک وکالت‌نامه محدود باشد که به فورواردر اجازه می‌دهد از طرف شما اقدام کند.
5-1# بایگانی سیستم صادرات خودکار (AES)
بایگانی AES یک روش آنلاین برای بایگانی اطلاعات کالاهای صادرات است که معمولاً برای صادرات به ارزش بیش از 2500 دلار برای هر کالا مورد نیاز است.
اغلب در هنگام اقدام به حمل و نقل، فرستنده عملیات لازم برای پرونده AES را انجام می‌دهد.
بایگانی سیستم صادرات خودکار شما را ملزم به ارسال چندین اطلاعات می‌کند که ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- شماره شناسه مالیاتی فرستنده
- واردکننده سوابق (شامل نام تماس و شماره تلفن)
- ارزش هر مورد
- کد سیستم هماهنگ (HS)
6-1# گواهی مبدأ (CO)
بسته به مقصد محموله شما، گواهی مبدأ یک مورد مهم از اسناد حمل و نقل بین المللی است.
این سند گواهی می‌دهد که کالاهای ارسالی محموله به طور کامل در یک کشور خاص به دست آمده، تولید یا پردازش شده‌اند.
این سند معمولاً فقط هنگام ارسال به مناطق یا کشورهای خاص موردنیاز است.
به عنوان مثال، مانند بسیاری از کشورهای خاورمیانه، توافقنامه ایالات متحده، مکزیک و کانادا (USMCA) نیز، وجود این سند را ایجاب می‌کند.
سند گواهی مبدأ همچنین نشان می‌دهد که مواد از کجا منشأ گرفته‌اند و تأیید می‌کند که محموله تمام الزامات توافق تجاری لازم را برآورده می‌کند.
به عبارت دیگر این سند، کشور مبدأ کالا را تأیید می‌کند.
معمولاً برای تعیین صلاحیت برای تعرفه‌های ترجیحی یا مطابقت با موافقت‌نامه‌های تجاری توسط مقامات گمرکی مورد نیاز است.
در هنگام حمل و نقل بین المللی، شما به عنوان یک صادر کننده، باید گواهی مبدأ ارائه دهید که این گواهی معمولاً توسط اتاق بازرگانی صادر می‌شود.
7-1# شرایط تجاری بین المللی (اینکوترمز)
در حمل و نقل بین المللی این که مشخص شود چه کسی مسئول هر مرحله از سفر محموله است، بسیار مهم می‌باشد.
اینکوترمز مجموعه‌ای جهانی از قوانین و دستورالعمل‌ها را ارائه می‌دهد که به تسهیل تجارت بین المللی کمک می‌کند.
این مدرک از اسناد حمل و نقل بین المللی، دستورالعمل‌ها و مسئولیت‌های فروشندگان و خریداران را مشخص می‌نماید.
به طور خاص، این شرایط شناسایی می‌کنند که چه کسی مسئول پرداخت و مدیریت حمل و نقل، بیمه، اسناد، ترخیص کالا از گمرک و موارد دیگر در هر مرحله از راه است.
به عنوان مثال اگر فرستنده محموله را به اسکله انبار خود تحویل می‌دهد، به آن Ex-Works (EXW) گفته می‌شود.
اگر آن‌ها کالا را به انبار خریدار تحویل می‌دهند، به آن تحویل در محل (DAP) گفته می‌شود.
8-1# برگه داده‌های ایمنی (SDS)
SDS که گاهی اوقات به عنوان برگه داده ایمنی مواد (MSDS) نیز نامیده می‌شود، سندی است که شامل اطلاعاتی در مورد ماهیت کالاهای خطرناک، طبقه‌بندی آن‌ها و هرگونه الزامات ویژه حمل و نقل ارائه می‌دهد.
در هنگام ارسال کالا از اطلاعات خود درباره شرکت‌های ارسال کننده محموله‌های حاوی کالاهای خطرناک، اطمینان حاصل کنید.
اگر محموله شما حاوی کالاهای خطرناک است، باید یک SDS تهیه کنید.
همچنین در هنگام ارسال محموله باید از مقررات سازمان بین المللی دریانوردی (IMO) پیروی نمایید.
در حال حاضر، کد مقررات کالاهای خطرناک IMO (کد IMDG) نیازمند موارد زیر است:
- اظهارنامه ارسال کننده که بیان می‌کند کالاهای خطرناک شناسایی، طبقه‌بندی، علامت‌گذاری، بسته‌بندی، پلاکارد و برچسب‌گذاری صحیح هستند.
- اعلامیه‌ای که طرف ارسال‌کننده با بسته‌بندی همراه می‌کند و صحت اطلاعات را تأیید می‌کند.
به خاطر داشته باشید، نیازهای انواع حمل و نقل همیشه یکسان نیست.
ممکن است اقلامی که می‌توانید از طریق زمین حمل کنید مجاز به ارسال در آب‌های بین المللی نباشند.
9-1# دستورالعمل‌های عملیاتی
در حالی که دستورالعمل‌های عملیاتی به شکل فرم نیستند؛ این اطمینان را حاصل می‌کنند که محموله شما به درستی اداره می‌شود.
به‌عنوان‌مثال، این دستورالعمل می‌تواند شامل سوالات زیر باشد:
- آیا می‌توان بار را با استفاده از لیفتراک بارگیری و تخلیه کرد یا باید توسط بالابر یا جرثقیل منتقل شود؟
- آیا محموله قابل انباشته شدن است یا باید از برزنت استفاده کرد و از باران یا عوامل محیطی محافظت شود؟
در همین راستا برای اقلام بزرگ، محموله باید دارای نقاط بالابر و مرکز ثقل به وضوح مشخص شده باشد و همه اقلام صادراتی باید دارای شماره شناسایی یا دارای کدهایی باشند که به صورت خوانا علامت گذاری شده و روی هر واحد در حال حمل قابل مشاهده باشد.
10-1# حمل و نقل تحت اعتبار اسنادی
اعتبار اسنادی یک قرارداد قانونی و الزام آور پرداخت بین خریدار و فروشنده برخی از محصولات است.
هنگامی که خرید برای صادرات بین المللی کالا انجام می‌شود، مدت زیادی طول می‌کشد تا محموله به مقصد نهایی خود برسد.
این امر باعث ایجاد مشکلات و تأخیر در پرداخت می‌شود. این درست همان موقعی است که اعتبار اسنادی نیاز است.
این مدرک از اسناد حمل و نقل بین المللی توسط یک بانک قابل اعتماد صادر می‌شود که پرداخت را از طرف خریدار به فروشنده تضمین می‌کند.
سندی غیرقابل‌برگشت است و در شرایطی که خریدار قادر به پرداخت نیست بانک باید تمام یا مابقی پرداخت را از طرف او انجام دهد.
یک بانک در صورتی اعتبار اسنادی صادر می‌کند که به عنوان تضمین پرداخت برای فرستنده/فروشنده عمل نماید.
اعتبار اسنادی الزامات خاصی برای تهیه اسناد دارد.
رعایت دقیق و به موقع آن‌ها و ارائه پیش‌نویس بانکی و تمام اسناد درخواستی به بانک بسیار مهم است.
این اسناد معمولاً شامل موارد زیر است؛ اما به آن‌ها محدود نمی‌شود:
- بارنامه
- فاکتور
- لیست بسته‌بندی
- گواهی مبدأ
- گواهی بیمه
11-1# سایر اسناد برای حمل و نقل بین المللی
علاوه بر مدارک و اسنادی که در بالا اشاره شد که جزو ضروری‌ترین اسناد می‌باشند، چند سند دیگر وجود دارد که به کالاها و شرایط کشور مبدا بستگی دارد که به شرح زیر است:
- گواهی بهداشت گیاهی: این سند برای حمل و نقل گیاهان، محصولات گیاهی یا سایر کالاهای کشاورزی مورد نیاز است.
این گواهی تضمین می‌دهد که کالاهای ارسالی با مقررات بهداشت گیاهی کشور واردکننده مطابقت دارند و نسبت به عاری بودن آن‌ها از آفات و بیماری‌ها اطمینان می‌دهد. - مجوزهای صادرات: هر کشور فهرستی از اقلام محدود خود را برای تنظیم کالاهای عبوری از مرزهای خود خواهد داشت.
این فهرست، گاهی اوقات برای محافظت از صنعت داخلی در برابر رقابت خارجی است یا ممکن است به دلایل ایمنی باشد. (مانند نظارت بر واردات و صادرات مواد شیمیایی و داروهای خطرناک)
مشاغلی که مایل به واردات و صادرات چنین کالاهایی هستند باید برای مجوزهای ویژه از کشورهای مبدأ و مقصد اقدام کنند.
در ضمن هر کشور الزامات و قوانین جداگانه‌ای خواهد داشت و شما باید برای هر محموله جداگانه مجوز ارائه دهید.
مهم است که توجه داشته باشید این‌ها تنها اسنادی نیستند که ممکن است برای ارسال محموله خود به خارج از کشور نیاز داشته باشید.
قوانین اضافی برای اقلام خاص و کالاهای استراتژیک، دفاعی و تسلیحاتی وجود دارد.
2# اگر اسناد بین المللی اشتباه باشد، چه اتفاقی می‌افتد؟
اگر اسناد حمل و نقل بین المللی هنگام ارسال محموله تجاری نادرست یا ناقص باشند، می‌توانند منجر به عوارض و پیامدهای بالقوه شوند.
در اینجا برخی از نتایج احتمالی ذکر شده است:
- طولانی شدن زمان پردازش یا توقف و تأخیر در گمرک ایجاد می‌شود.
- وجود جریمه‌ها یا عوارض گمرکی که بسته به شدت اشتباهات و کشور مورد نظر می‌تواند متفاوت باشد.
- ممکن است مرجوعی پیش آید که در این صورت، کشور واردکننده از پذیرش محصولات امتناع می‌ورزد که می‌تواند منجر به هزینه اضافی و زمان صرف‌شده در حمل و نقل شود.
- به دلیل تأخیر در حمل و نقل نارضایتی مشتری ایجاد می‌گردد.
برای جلوگیری از این مسائل، برای فرستندگان کالا بسیار مهم است که از مستندات دقیق و کامل برای محموله‌های بین المللی اطمینان حاصل کنند.
کار با شرکای حمل و نقل باتجربه، مانند شرکت‌های حمل و نقل کالا یا ارائه‌دهندگان تدارکات، می‌تواند به اطمینان از انطباق با اسناد مورد نیاز و به حداقل رساندن خطر خطا کمک کند.
سخن آخر
هنگام حمل و نقل بین المللی، ممکن است از شما خواسته شود که مدارک خاصی را برای ترخیص کالا از گمرک ارائه دهید که این مخصوصاً برای کسب‌وکارهای کوچک و استارت‌آپ‌ها می‌تواند پیچیده و زمان‌بر به نظر برسد؛ اما اطمینان از اطلاعات دقیق و کامل در مورد این اسناد حمل و نقل بین المللی برای اطمینان از ترخیص راحت از گمرک بسیار مهم است.
توجه به این نکته مهم است که الزامات خاص برای اسناد حمل و نقل بسته به کشورهای درگیر و نوع کالایی که ارسال می‌شود، می‌تواند متفاوت باشد.
همیشه توصیه می‌شود برای اطمینان از انطباق با تمام اسناد لازم برای حمل و نقل بین المللی، با مشاوران حمل و نقل کالا، کارگزاران گمرک یا مقامات تجاری مشورت کنید.
همچنین توصیه می‌شود از قوانین گمرکی کشورهایی که محصول به آن‌ها حمل می‌کنید اطلاعات به‌روز داشته باشید؛ زیرا ممکن است الزامات در طول زمان تغییر کند.
درباره نویسنده : معصومه آذری
نظرتون درباره این مقاله چیه؟
ما رو راهنمایی کنید تا اون رو کامل تر کنیم و نواقصش رو رفع کنیم.
توی بخش دیدگاه ها منتظر پیشنهادهای فوق العاده شما هستیم.
