۴ مرحله اصلی انبارش کالا

انبارها قلب سازمان ها هستند؛ لذا انبارش کالا فرآیندی حائز اهمیت است.

این که چه اصولی رعایت شوند تا متصدی انبار در کمترین زمان به کالای مورد نظر دسترسی پیدا کند اهمیت انبارش را نشان می دهد.

اگر در مدیریت انبار تمهیدات درستی اتخاذ گردد، دقت و سرعت در امور اجرایی انبار افزایش و هزینه های لجستیک سازمان کاهش می یابد.

اگر در حوزه انبارداری مشغول به کار هستید یا به طریقی با این حوزه سر و کار دارید تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.

1# انبارش کالا چیست؟ (Warehousing)

امروزه با توجه به تنوع تولید کالاها لازم است سازمان ها انعطاف پذیری لازم برای مصرف، تولید و توزیع کالاها را هم داشته باشند.

انبار به عنوان واحد پشتیبانی کننده نقش مهمی در ایجاد این انعطاف ها در سازمان دارد.

با استفاده از این واحد پشتیبانی می توان با حوادث پیش بینی نشده داخل و خارج سیستم مقابله و با ارسال سریع کالا رضایت مشتریان را حفظ کرد.

انبارش کالا دریافت کالا از قسمت های مختلف شرکت و یا از افراد خارج از شرکت و نگهداری آن ها مطابق با قوانین انبارداری است که
سبب تسهیل در ورود یا تحویل کالا و خروج یا صدور کالا با بهره گیری از کمترین نیروی انسانی ممکن و در حداقل زمان می شود.

در واقع انبارداری از سه مرحله زیر تشکیل شده است:

1. دریافت
2. نگهداری
3. صدور

اغلب نگهداری مقادیر بیشتر و یا کمتر از حد مورد نیاز کالا در انبار هزینه های زیادی را در پی دارد.

اگر مدیریت انبار به درستی انجام شود، حجم موجودی انبار بیش از حد نمی شود و
سازمان درگیر هزینه های زیاد انبارداری نخواهد شد.

همچنین به گونه ای کالا سفارش داده می شود تا سازمان با کمبود کالایی مواجه نشود.

2# مراحل انبارش کالا

در فرآیند انبارداری پس از دریافت کالا و صدور رسید انبار، مرحله دوم از فرآیند انبارداری یعنی نگهداری و انبارش کالا انجام می گیرد.

در این مرحله طبق قوانینی کالاها و اجناس از هم تفکیک می شوند و
هرکدام با نظم و ترتیب سیستم انبارداری مناسب در جای خود قرار می گیرند.

مراحل انبار کالا و نگهداری آن عبارت اند از:

• تعیین محل انبارش کالا (انبار، قفسه، طبقه، ردیف)
• چیدن
• تهیه کارت شناسایی برای کالا و نصب این کارت ها روی اجناس
• نگهداری و حفاظت از کالاهای موجود در انبار

1-2# تعیین محل انبارش کالا

ممکن است کالاهای مشابه قابلیت جایگزینی با یکدیگر را داشته باشند.

همچنین بهتر است انباردار اقلامی که با هم مصرف می شوند را نزدیک به یکدیگر انبار کند.

اگر اقلامی که مصرف آن ها به گونه ای با هم ارتباط دارد و
به طور متوالی و پشت سر هم مصرف می شوند کنار یکدیگر قرار گیرند،
متصدی انبار در مدت زمان کوتاهی به کالاهای مرتبط دسترسی پیدا می کند.

همچنین کالاهایی که مصرف بالاتری دارند بهتر است در انبار جای مخصوصی داشته باشند.

مزایای تعیین محل مناسب برای انبارش کالا عبارت اند از:

• استفاده مفید از حداکثر فضای انبار
• رعایت اصول طبقه بندی کالا
• جلوگیری از تداخل در شماره کالاها
• عدم آسیب رسانی به کالا
• سهولت در فراهم سازی کالا
• سهولت در شمارش موجودی کالا
  و…

عوامل تاثیرگذار بر تعیین محل انبارش کالا عبارت اند از:

• شکل ظاهری و نوع ساختمان انبار:

شامل محل و موقعیت قرارگیری ساختمان انبار، ظرفیت مفید و قابل استفاده انبار، محل قرارگیری درهای ورودی و خروجی، تهویه و نورگیری، شکل ظاهری انبارها، ارتفاع انبار و… می شود.

• امکانات و تجهیزات موجود در انبار:

تجهیزات انبار به صورت خلاصه شامل وسایل حمل و نقل چون لیفتراک، چرخ دستی، جرثقیل، وسایل توزین، نردبان و… هستند.

• خصوصیات فیزیکی کالا:

وزن کالا، ابعاد، حجم، اندازه کالا و نوع بسته بندی شامل کیسه، کارتن، جعبه، بشکه و… از جمله این خصوصیات هستند.

• خصوصیات کیفی کالا:

فاسدشدنی بودن کالا، قابل انفجار بودن، سمی بودن و… از جمله خصوصیات کیفی هستند.

2-2# چیدن و انبار کردن کالا

مرحله بعد از تعیین محل قرار گرفتن کالا، چیدن و انبار کردن کالا است.

مزایای چیدن و انبار کردن مناسب کالا عبارت اند از:

• افزایش کارایی در پاسخگویی به درخواست ها
• تسریع در شناسایی کالا
• افزایش قابلیت دسترسی به اقلام
• تعیین موقعیت کالا در انبار

چیدن و انبار نمودن به روش های ذیل انجام می گیرد:

• انبارش کالاها روی هم:

در این روش کالاها روی یکدیگر انباشته می شوند.

اغلب وقتی دسته بندی کالایی به صورت کارتن، جعبه، بشکه و… باشد چیدمان کالا به این صورت است.

• انبارش کالاها به ترتیب نظم و کد کالا:

استفاده از قفسه ها در این نوع انبارش بسیار کاربرد دارد.

اغلب کالاهای کم مصرف در طبقات بالایی و کالاهای پرمصرف در طبقات پایین تر قرار می گیرند.

در این انبارش شماره راهرو، قفسه، طبقه و ردیف کالا در کنار نام کالا بر کارت شناسایی حک می شود و مقابل کالا قرار می گیرد.

• چیدمان کالا برحسب حروف الفبا:

کالای وارد شده به انبار بر اساس حروف اول کالا در طبقات مختلف قرار داده می شود.

مثلاً تمامی اقلامی که با حرف الف شروع می شوند در کنار یکدیگر قرار می گیرند.

• چیدمان کالا برحسب مراحل انجام کار:

چیدمان کالاها در این روش بر اساس مراحل عملیات و خط تولید است.

به این صورت هر راهرو مربوط به یک فعالیت از فرآیند تولید می باشد.

• چیدمان کالا برحسب حافظه:

انباردار با توجه به حافظه خود کالاها را انبار می کند و از قاعده و قوانین خاصی پیروی نمی کند.

زمانی می توان از این روش بهره گرفت که تعدد و تنوع کالاها کم باشد.

• چیدمان برحسب گروه:

در این روش برای هر گروه فضای مشخصی در نظر گرفته می شود.

مثلاً اجناس الکتریکی در یک گروه در کنار یکدیگر و وسایل نقلیه در گروهی دیگر قرار می گیرند.

3-2# تهیه کارت شناسایی برای کالا و نصب آن ها روی اجناس

در فرآیند انبارش کالا بعد از استقرار کالاها در محل مناسب خود در انبار لازم است برای کالاهای انبار شده کارت شناسایی تهیه شود که
این کارت شامل کد کالا، شماره راهرو، شماره قفسه و شماره طبقه قفسه است.

کارت های شناسایی را باید مقابل کالا و در طبقه مربوطه نصب کرد.

4-2# نگهداری و حفاظت از کالاهای موجود در انبار

یکی از مهم ترین ارکان انبارداری نگهداری و حفاظت از کالا در زمان انبارش کالا است.

مواردی که در نگهداری کالاهای پذیرش شده باید مورد توجه قرار گیرند عبارت اند از:

• ثبت مشخصات و مقدار کالا در کارتی به نام کارت انبار یا کاردکس
• کنترل تصادفی کالاها با کارت انبار یا کاردکس
• کنترل سلامت کالاها
• حفاظت از کالاها در برابر سرقت، آتش سوزی و…

به منظور حفاظت و نگهداری کالاها لازم است تا پیشگیری های زیر انجام گیرند:

• نصب وسایل اعلان و اطفاء حریق برای مقابله با آتش سوزی
• استفاده از مواد دودبند و آتش بند مناسب که در صورت آتش سوزی، آتش میان انبارها گسترش پیدا نکند
• توجه به خصوصیات کالاها به منظور نگهداری و حفاظت از آن ها در برابر فاسد شدن، انفجار و…

3# اصول انبارش کالا چیست؟

از اصول انبارش کالا می توان به موارد ذیل اشاره کرد:

• ورود کالا به انبار:

کالاهای ورودی به انبار بعد از گذر از واحد کنترل و نگهبانی لازم است تا
در مرحله پذیرش با توجه به اطلاعات ثبت شده از لحاظ شکل و تعداد کنترل گردند و
درصورت وجود مغایرت صورت جلسه ای تنظیم شود؛
در غیر این صورت کالاها تحویل، دسته بندی و به انبار منتقل گردند.

• خروج کالا از انبار:

خروج هر کالا از انبار باید در سیستم ثبت شود.

در صورت به روز بودن سیستم اطلاعاتی انبار، آمار با موجودی یکسان خواهد بود.

• انتخاب و گردآوری کالا:

انباردار باید در انتخاب و گردآوری درست کالا برای ارسال به نقطه تحویل مناسب و گیرنده درست دقت لازم را به عمل آورد.

• بسته بندی و تحویل کالا:

اگر صاحب کالا نیاز به بسته بندی کالا داشته باشد،
کالا پس از صدور مجوز خروج و تایید مطابقتش با اطلاعات مربوطه، بسته بندی و بارگیری می شود.