پیاده سازی ایمنی در انبارداری

عدم رعایت نکات ایمنی انبارداری و انجام اعمال نا ایمن در انبارها منجر به وقوع حوادث جدی و جبران ناپذیری می گردد.

شاید در ابتدا و با یک نگاه این کار بسیار سطحی و ساده به نظر برسد اما قطعا شما هم می دانید که از اهمیت بسیاری برخوردار است.

شما با مطالعه این مقاله آموزشی با اصول و مقررات ایمنی در انبارها آشنا خواهید شد.

#1 ایمنی انبارداری چیست؟

در انبار های مختلف با توجه به انواع خطرات احتمالی باید برای هر بخش، موارد ایمنی خاص را لحاظ کرد.

مسائل ایمنی مربوط به انبار در چهار حوزه اصلی زیر تقسیم بندی می گردد:

• مسائل ایمنی مربوط به محیط کار
• مسائل ایمنی مربوط به کارکنان
• مسائل ایمنی در ارتباط با حمل و نقل
• مسائل ایمنی در ارتباط با کالا و اقلام موجود در انبار

که در ادامه به موارد موردنیاز و ضروری برای رعایت ایمنی در هر یک از این 4 بخش خواهیم پرداخت.

#1-1 مسائل ایمنی انبارداری مربوط به محیط کار

• گرد و غبار

انبارها از جمله مکان هایی هستند که وجود گرد و غبار در آن ها باعث به مخاطره افتادن سلامتی افراد می گردد.

برای جلوگیری از این موضوع لازم است به نکات زیر توجه شود:

1. متناسب با وضعیت انبار و میزان گرد و خاک موجود در آن به تعداد کافی هواکش نصب گردد.
2. در صورتی که کف انبار دارای شیب است می توان به صورت دوره ای اقدام به شستشوی کف انبار نمود.
3. برای نظافت انبار از جاروهای مکانیکی استفاده شود.
4. در صورتی که هنگام انجام عملیاتی در انبار، گرد و غبار تولید می شود از ماسک استفاده شود.

• نور و روشنایی

طراحی روشنایی در انبار باید به گونه ای باشد که تا حد امکان، انبار از نور طبیعی برخوردار گردد.

به همین منظور باید سطح پنجره ها نسبت به سطح سالن در حدود 1 به 5 باشد و
رنگ دیوارها نیز باید روشن انتخاب شود.

• دمای محیط

دمای محیط از جمله پارامترهای مهم و تاثیرگذار در راحتی، سلامت و بازدهی کاری کارکنان در انبار می باشد.

• نظافت و بهداشت

به منظور رعایت نظافت و بهداشت انبار می بایست ضایعات تفکیک و از محیط انبار دور شوند.

زباله ها در ظروف ویژه زباله ریخته شده و از محیط انبار خارج شوند.

• سر و صدا

یکی از پارامترهای مهم در ایمنی انبارداری توجه به آلودگی صوتی است.

اگر میزان سروصدای محیط از حدود مجاز تجاوز نماید باعث آسیب به سیستم شنوایی از جمله افت شنوایی در افراد می گردد.
بنابراین بایستی تمهیدات لازم جهت کاهش مواجهه افراد با سروصدا صورت گیرد.

#1-2 مسائل ایمنی انبارداری مربوط به کارکنان

تامین ایمنی کارکنان در محیط کار بسیار مهم است به همین منظور نکات زیر باید مورد توجه قرار گیرد:

• آموزش های لازم برای هر یک از کارکنان مطابق با فعالیت های محوله برگزار گردد.
• افراد هنگام برداشتن بار به نکات مربوط به حمل دستی بار توجه نمایند.
• تجهیزات حفاظت فردی در اختیار کارکنان قرار گیرد و در خصوص نحوه صحیح استفاده از این تجهیزات آموزش های لازم به کارکنان داده شود.
  بحث تعمیرات و نگهداری تجهیزات حفاظت فردی نیز باید رعایت گردد.

#1-3 مسائل ایمنی انبارداری مربوط به حمل و نقل

به طور کلی ممکن است جهت حمل و نقل در انبار از کارگر، وسایل حمل معمولی، وسایل نقلیه صنعتی، جرثقیل و نقاله استفاده شود که
رعایت نکات ایمنی در تمامی موارد الزامی می باشد.

• حجم کالاهایی که توسط کارگر حمل می شود متناسب با توان او باشد.
• در صورتی که از کارگران برای جابجایی کالا استفاده می شود، می بایست بار تا حد امکان در مقابل و نزدیک تنه فرد قرار گیرد،
  زانوها خم و ستون فقرات نیز به صورت کشیده و صاف باشد.
• در هنگام برداشتن بار از روی زمین، ابتدا نشسته و سپس اقدام به بلند کردن آن نمایید.
• کف انبار عاری از هر گونه مواد لغزنده باشد.
• هنگام برداشتن بار از ارتفاع بیش از 2 متر نردبان مناسب و محکم استفاده شود.
• به ظرفیت مجاز وسایل نقلیه صنعتی در هنگام بارگیری توجه شود.
• مسیر حمل قطعات و اقلام از بالای سر افراد نباشد.
• از چنگک و قلاب مناسب جهت برداشتن بسته های کالا استفاده شود.
• سرعت نقاله ها با کارگران هماهنگ باشد.
• در تقاطع ها باید از آینه های تقاطع نما استفاده شود تا احتمال تصادف وسایل با یکدیگر و با کارگران کمتر شود.

#1-4 مسائل ایمنی مربوط به کالا و اقلام موجود در انبار

یکی از اهداف اصلی انبارداری، حفظ اقلام و کالاها می باشد که
در این راستا به نکات زیر باید توجه گردد:

• توجه به علائم ایمنی بسته های کالا
• توجه به فاسد شدن اقلام
• توجه به سرقت اقلام

#2 ایمنی محل انبار

• کف انبار باید مقاومت کافی در خصوص وزن کالا و تجهیزات حمل و نقل داشته باشد.
• علاوه بر درهای اصلی باید درهایی نیز برای خروج اضطراری ایجاد شود.
  می بایست درهای خروج اضطراری به طور آشکار علامت گذاری شوند.
• در ساخت سقف انبار باید از مواد غیر قابل احتراق استفاده شود.
• مسیرهای راهروها باید با علائم و رنگ های مناسب مشخص شوند. پهنای راهروها طوری باشد که
  شعاع برگشت و دور زدن وسیله نقلیه در نظر گرفته شود.
• نکات ایمنی در سیم کشی های برق و روشنایی رعایت شود.

#3 ایمنی انبارداری مواد قابل اشتعال

یکی دیگر از مواردی که ایمنی انبارداری آن ها بسیار حائز اهمیت است، مواد قابل اشتعال هستند.

مواد قابل اشتعال خطرناک بایستی در انبارهایی نگهداری شوند که
درجه برودت آن ها مانع از آتش گرفتن خود به خود (در مواردی که بخارات مواد مذکور با هوا مخلوط می شوند) گردد.

در چنین انبارهایی جهت پیشگیری از حوادث نشت و انتشار بخارات قابل اشتعال باید سیستم های تهویه به تعداد کافی نصب گردد.

انجام عملیات هایی که همراه با آتش های باز هستند ممنوع می باشد.

به منظور تامین روشنایی از سیم کشی استاندارد و چراغ ضد شعله استفاده شود.
قسمت های فلزی انبار از نظر جریانات الکتریسیته باید دارای اتصال زمین کامل باشند.
ساختمان انبار باید در مقابل آتش سوزی مقاوم باشد.

#4 حریق

یکی از خطرات اصلی که در ایمنی انبارداری باید بسیار مورد توجه باشد، حریق مواد قابل اشتعال می باشد.

نکاتی که در خصوص جلوگیری از حریق باید رعایت شود به شرح زیر است:

• کپسول های اطفاء حریق متناسب با نوع کالای انبار شده باید در فواصل معین در انبار وجود داشته باشند.
• در انبار باید از سیستم های کشف و اعلام حریق متناسب با محصولات به وجود آمده از آتش سوزی استفاده شود.
• انبار باید به سیستم های اطفاء حریق خودکار مجهز باشند.
• سیم های برق باید دارای عایق مناسب باشند.
• لامپ های منابع روشنایی باید به دقت چک شوند تا در اثر فرسودگی باعث ایجاد حریق نشوند.
• کلیدهای برق و جعبه های فیوز باید بدون مانع و آماده در دسترس باشند.
• کپسول های آتش نشانی در کنار ورودی و خروجی ها، نزدیک به محل انبارش مواد قابل اشتعال و نزدیک به تابلوهای برق فشار قوی نصب شوند.

#5 ضبط و ربط محیط کار (S5)

S5 یا نظام آراستگی منجر به پیشگیری از حوادث و افزایش بهره وری در محیط کار می شود.
در واقع اجرای این نظام برای رسیدن به اهداف متعددی از جمله ایمنی و بهداشت، صرفه جویی در هزینه ها و ارتقاء کیفیت می باشد.

اصول S5 به پنج اصل کلی تقسیم بندی می شود:

• ساماندهی – SORT (سازماندهی، تفکیک و تعمیر): نظم دادن به کلیه اجزای یک سازمان و تشخیص ضروری از غیر ضروری
• نظم و ترتیب – SET IN ORDER: قرار دادن اشیاء در جاهای مناسب و مرتب به گونه ای که در زمان نیاز بلافاصله بتوانیم به آن دسترسی پیدا کنیم.
• پاکیزه سازی – SHINE: دور ریختن زوائد و پاکیزه کردن اشیاء از هر نوع آلودگی.
• استانداردسازی – STANDARDIZE: کنترل و اصلاح دائمی ساماندهی، نظم و ترتیب و پاکیزه سازی.
• انضباط – SUSTAIN: انجام امور به روش مطلوب