برگه اطلاعات ایمنی مواد چیست؟ MSDS تعیین کننده چه پارامترهایی است و
چه مزایایی برای کاربران مواد شیمیایی به همراه دارد؟
این سؤالاتی است که در این مطلب همراه با شما به آن پاسخ خواهیم داد.
از آن جا این برگه در جا هایی که از مواد شیمیایی استفاده می شود اهمیت زیادی دارد،
به شما پیشنهاد می کنیم برای کسب اطلاعات درباره آن این مقاله را از دست ندهید.
1# برگه اطلاعات ایمنی چیست؟ (material safety data sheets)
دمای بالا، فشار زیاد و یا ترکیب مواد شیمیایی با یکدیگر، هر کدام می توانند،
دلیلی برای صورت گرفتن یک واکنش شیمیایی باشد.
واکنشی که می تواند مقدمه ای برای بروز حوادث ناخوشایندی به شمار رود.
لذا جلوگیری از خطرات احتمالی ناشی از واکنش این قبیل مواد، مستلزم آگاهی کافی نسبت به اطلاعات هر ماده شیمیایی است.
وجود مواد شیمیایی در هر محیطی، می تواند هشداری برای امکان بروز خطرات ناشی از این مواد باشد.
برای شناسایی این مخاطرات، 2 فاکتور اصلی برای کاربران وجود دارد:
- لیبل های درج شده بر روی مواد شیمیایی
- برگه اطلاعات ایمنی مواد
اگرچه لیبل های درج شده بر روی مواد شیمیایی حاوی اطلاعاتی درباره این مواد است؛
اما این تنها بخشی از اطلاعات وسیعی است که برای کار با یک ماده شیمیایی به آن نیاز خواهیم داشت.
آن چه که نیاز داریم دسترسی به اطلاعاتی دقیق و کامل است.
بنابراین MSDS را می توان از جمله پارامترهای اساسی و بسیار مهم در حوزه نظارت بر ایمنی محیط کار به شمار آورد که
می تواند ارائه دهنده تمامی اطلاعات مورد نیاز ما باشد.
هدف از این اطلاعات، ایجاد محیطی امن برای پرسنل و کاربران در مواجهه با مواد شیمیایی و نحوه صحیح استفاده از آن ها است.
به عبارتی، برگه اطلاعات ایمنی مواد، سندی در بردارنده جزئیات و اطلاعاتی کامل درباره خطرات احتمالی ناشی از مواد شیمیایی است.
این خطرات می تواند شامل حوادثی نظیر انفجار، واکنش پذیری مواد، مشکلات زیست محیطی و بهداشتی باشد.
در حقیقت Material Safety Data Sheets برای کارفرمایان، به منزله سندی کلیدی برای ارزیابی ریسک محیط کار محسوب می شود.
آن ها با استفاده از این سند می توانند از
وجود یک محیط کاری ایمن، بدون وجود هرگونه عامل آسیب رسان به افراد و یا محیط زیست اطمینان حاصل کنند.
2# اهمیت استفاده از برگه اطلاعات ایمنی مواد
یقیناً همگی با مواد شوینده ای مانند وایتکس و یا همان سفیدکننده آشنا هستیم.
به خوبی می دانیم ترکیب این شوینده با مواد دیگر می تواند آن را تبدیل به ماده ای خطرناک و آسیب زا کند.
به عنوان مثال افزودن سرکه به وایتکس و یا هر نوع پاک کننده بر پایه آمونیاک، ابری سمی را ایجاد خواهد کرد که
به شدت آسیب زا خواهد بود.
یا خاموش کردن اشتعال ناشی از برخی از مواد شیمیایی به وسیله آب نه تنها به امحاء آن کمک نخواهد کرد،
بلکه آن را شعله ور نیز خواهد نمود.
خوب این اطلاعات را از کجا به دست آوردیم؟
بدون شک این آگاهی حاصل اطلاعات و هشدارهای درج شده بر روی بسته بندی محصول و برگه MSDS است.
لازم است بدانید وجود برگه اطلاعات ایمنی مواد بر روی مواد شیمیایی، در هر نوع بسته بندی که قرار داشته باشند،
الزامی است.
حتی اگر این مواد در رده مواد شیمیایی خطرناک نبوده و تنها حاوی مقادیر ناچیزی از یک ماده شیمیایی خطرناک باشند.
برگه اطلاعات ایمنی مواد هشدارهای لازم برای نتایج ناخوشایند عدم استفاده از محصول را برای استفاده ایمن از ماده شیمیایی مورد نظر به مصرف کننده داده است.
پس می توان گفت در جایی که بو کردن یک ماده شیمیایی و یا حتی قرار دادن آن ها کنار یکدیگر می تواند خطرناک و آسیب زا باشد،
این برگه های اطلاعات ایمنی مواد است که به کمک ما خواهد آمد.
نتیجه می گیریم MSDS به ما خواهد گفت:
- چگونه مواد شیمیایی را نگهداری و انبار کنیم و در چه محیطی قرار دهیم.
- طریقه درست مصرف هر نوع ماده شیمیایی به چه صورت است.
- چگونه با خطرات احتمالی ناشی از ماده شیمیایی مواجه شویم.
3# اطلاعات یک MSDS
در نهایت هدف از تهیه برگه اطلاعات ایمنی مواد، شناساندن خطرات احتمالی به مصرف کننده است.
با اطلاعات درج شده بر محصولات شیمیایی، کاربر این مواد می داند که
چگونه با خیالی آسوده می تواند از آن استفاده نماید و
یا اگر به اطلاعات توجهی نکند چه عواقبی برای او در پی خواهد داشت.
اگر هنگام استفاده از ماده شیمیایی حادثه ای رخ داد (مثلا تماس آن با چشم) چه عکس العملی نشان دهد تا
از آسیب جلوگیری کند.
به طور کلی این برگه تمامی زوایای پنهان یک ماده شیمیایی مثل موارد زیر را برای ما آشکار می سازد:
- خواص شیمیایی
- فیزیکی
- آثار مخرب
- روش استفاده
و…
1-3# اطلاعات درج شده بر روی MSDS
اطلاعات ارائه شده توسط MSDS را در چند دسته می توان طبقه بندی نمود:
- ارائه اطلاعات اولیه محصول اعم از نام، شناسه و فرمول شیمیایی محصول، نام سازنده آن، نشانی و شماره های تماس اضطراری
- هشدار نسبت به مواد تشکیل دهنده خطرناک محصول که می تواند تهدیدی برای مصرف کننده به شمار رود.
این خطرات می تواند شامل مسمومیت با گاز منتشر شده از ماده، اشتعال آن و یا خورندگی ماده باشد. - اطلاعات لازم در ارتباط با بی ثباتی یک ماده شیمیایی و هرگونه موادی که امکان دارد در ترکیب با آن واکنش نشان دهد.
- آگاهی نسبت به اقدامات پیش گیرانه و کمک های اولیه فوری،
در صورت بروز آسیب ناشی از مواد شیمیایی نظیر تماس آن با پوست، چشم و یا دستگاه تنفسی. - اطلاعات لازم درباره خواص شیمیایی و فیزیکی ماده که در حقیقت از مهم ترین بخش های MSDS نیز محسوب می شود.
اطلاعات مربوط به خواص شیمیایی هر ماده شامل نقطه جوش، نقطه ذوب، فشار بخار، دمای احتراق، دانسیته و دیگر موارد می باشد.
اطلاعات مربوط به خواص فیزیکی نیز به شکل ظاهری ماده و رنگ و بوی آن اشاره می کند. - درج اطلاعاتی کامل جهت اشاره به خطرات آتش سوزی و امکان بروز انفجار در محل انبار نمودن محصول و نحوه صحیح اطفاء حریق ناشی از آن
- ارائه اطلاعات کافی درباره روش های محافظت فردی و استفاده از تجهیزات لازم و هم چنین کنترل های بهداشتی و زیست محیطی
- اطلاعات لازم راجع به مواد خنثی کننده ماده شیمیایی در صورت نشت و انتشار ماده در محیط
- روش صحیح حمل و انبار نمودن محصولات شیمیایی یا حتی فاصله مناسب میان بسته بندی مواد جهت جلوگیری از بروز هرگونه خطر و ایجاد واکنش میان آن ها
- آگاهی نسبت به اثرات احتمالی زیست محیطی ماده و چگونگی مواجهه با پیامدهای آن
4# مسئول تهیه برگه اطلاعات ایمنی مواد
ارائه برگه اطلاعات ایمنی مواد (MSDS) از جمله وظایف تمامی تولیدکنندگان و البته واردکنندگان محصولات شیمیایی به شمار می رود.
هر نوع ماده شیمیایی وارد شده به کشور، الزاماً باید با داشتن MSDS به مصرف کنندگان محصول عرضه گردد.
هم چنین یکی از مهم ترین بخش های تهیه این برگه اطلاعات، تأیید آن به لحاظ فنی است که
از سری وظایف کارشناس ایمنی و بهداشت هر سازمان محسوب می شود.
 |
درباره نویسنده : مهرنوش طیاری
نظرتون درباره این مقاله چیه؟
ما رو راهنمایی کنید تا اون رو کامل تر کنیم و نواقصش رو رفع کنیم.
توی بخش دیدگاه ها منتظر پیشنهادهای فوق العاده شما هستیم.
