تیونینگ خودرو چیست و چه انواعی دارد؟

اگرچه تنظیمات کارخانه خودرو ممکن است برای اکثر رانندگان کارساز باشد؛ ولی آیا تابه‌حال قدرت بیشتر، هندلینگ بهتر یا ظاهری منحصر به فرد از خودروی خود خواسته‌اید؟

تیونینگ خودرو روشی محبوب برای علاقه‌مندان به خودرو جهت سفارشی‌سازی خودروهایشان است.

با این حال، با وجود گزینه‌های سفارشی‌سازی متعدد موجود، گشت و گذار در دنیای تیونینگ خودرو می‌تواند برای مبتدیان بسیار دشوار باشد.

در این مقاله، ما انواع مختلف تیونینگ خودرو، از تنظیم موتور و ارتقا سیستم تعلیق گرفته تا تنظیم ترمز را بررسی می‌کنیم و روش‌ها و تکنیک‌های رایج مورد استفاده برای دستیابی به نتایج بهینه را معرفی خواهیم کرد.

1# تیونینگ خودرو چیست؟

تیونینگ خودرو شامل اصلاح ظاهر، عملکرد و قابلیت‌های خودرو فراتر از استانداردهای اولیه کارخانه‌ای آن است؛ البته بدون اینکه قابلیت اطمینان خودرو کاهش یابد.

با کمک سفارشی‌سازی خودرو، صاحبان خودرو می‌توانند از تمام پتانسیل خودروهای خود استفاده کنند و به تجربه رانندگی دلخواه خود دست یابند.

تیونینگ یک خودرو می‌تواند منجر به عملکرد بهتر، بهبود مصرف سوخت و تجربه رانندگی رضایت‌بخش‌تر شود.

شاید از همه مهم‌تر، تیونینگ واقعاً می‌تواند یک خودرو را از سایر خودروها متمایز کند.

تیونینگ خودرو فقط ایجاد تغییرات نیست؛ بلکه درک این است که هر تغییر چگونه بر خودرو تأثیر می‌گذارد.

تنظیم خوب خودرو مستلزم موارد زیر است:

• درک عمیق از سیستم‌های خودرو
• آگاهی از چگونگی تعامل اصلاحات مختلف
• آگاه بودن از مسائل ایمنی
• رعایت اصول مهندسی
• توجه به جزئیات و دقت

2# سیر تکامل تیونینگ خودرو

تیونینگ خودرو از دهه ۱۹۵۰ که مردم به خودروهای اسپرت علاقه داشتند، به طور قابل توجهی تغییر کرده است.

همه چیز در مورد ایجاد تغییرات مکانیکی کوچک و افزایش قدرت موتور بود.

اکنون، ترکیبی از ارتقای مکانیکی و الکترونیکی انجام می‌پذیرد.

امروزه، تیونرهای خودرو به همان اندازه که از سخت‌افزار استفاده می‌کنند، از نرم‌افزارهای کامپیوتری نیز استفاده می‌کنند؛ زیرا خودروهای مدرن دارای سیستم‌های الکترونیکی پیشرفته‌ای هستند.

انقلاب دیجیتال، تیونینگ خودرو را به یک فعالیت با فناوری پیشرفته تبدیل کرده است.

تیونرهای خودروهای مدرن نه تنها باید مکانیک را درک کنند؛ بلکه باید موارد زیر را نیز بدانند:

• برنامه‌نویسی کامپیوتر و ابزارهای تشخیصی
• سیستم‌های کنترل الکترونیکی
• ثبت و تحلیل داده‌ها
• نقشه برداری دیجیتال و کالیبراسیون
• علم مواد پیشرفته

این تغییر، تنظیم خودرو را دقیق‌تر و کارآمدتر کرده است.

به جای امتحان کردن و حدس زدن، تیونرهای خودرو اکنون می‌توانند با استفاده از داده‌های بلادرنگ و شبیه‌سازی‌های کامپیوتری، تنظیمات هوشمندانه‌ای انجام دهند.

3# انواع تیونینگ خودرو

اگر بخواهید سرعت، هندلینگ یا مصرف سوخت را بهبود ببخشید، برای همه یک دسته بندی تیونینگ وجود دارد.

یکی از دسته بندی‌ها در تیونینگ خودرو تیونینگ عملکرد می‌باشد.

تیونینگ عملکرد، نوعی سفارشی‌سازی تخصصی خودرو است که سرعت، شتاب، هندلینگ و عملکرد کلی خودرو را افزایش می‌دهد.

این فرایند شامل اصلاح اجزای مختلف خودرو مانند موتور، سیستم اگزوز، سیستم تعلیق و سیستم انتقال قدرت می‌شود.

دسته بندی دیگر تنظیمات قطعاتی و بدنه را شامل می‌شود. هدف نهایی، بهینه‌سازی قابلیت‌های یک خودرو برای هدف مورد نظر آن است.

تکنیک‌های رایج در انواع تیونینگ خودرو به صورت زیر است:

• ارتقای سیستم تعلیق
• تنظیم سیستم انتقال قدرت خودرو
• تنظیم موتور
• افزایش ظرفیت سیلندر
• افزایش قدرت موتور
• ریمپ کردن ECU
• تنظیم بدنه
• تنظیم کمک فنرها
• تنظیم لو رایدر
•  تنظیم نور

1-3# تنظیم سیستم تعلیق

تنظیم سیستم تعلیق شامل ارتقا و تنظیم سیستم تعلیق خودرو برای بهبود راحتی یا هندلینگ است.

اصلاحات رایج شامل کمک فنر، میل موج گیر، مهاربند و کمک فنرهای قابل تنظیم است.

یکی از رویکردهای رایج، استفاده از مواد سفت‌تر یا بادوام‌تر، مانند پلی‌اورتان یا دلرین (پلی‌اکسی متیلن) برای تنظیم یاتاقان‌های سیستم تعلیق است.

این مواد می‌توانند به کاهش انعطاف‌پذیری و بهبود پاسخگویی سیستم تعلیق کمک کنند.

یکی دیگر از روش‌های تنظیم یاتاقان‌های سیستم تعلیق، تنظیم پیش بار یا تنش روی یاتاقان‌ها است که توانایی سیستم تعلیق را در جذب شوک‌ها و ارتعاشات بهبود می‌بخشد.

قطعات سیستم تعلیق موجود در بازار می‌توانند تکان‌های بدنه را کاهش داده و پیچیدن را بهبود بخشند.

اکثر علاقه‌مندان به خودرو، قطعات سیستم تعلیق جدید را برای بهبود توانایی‌های خودروی خود در موقعیت‌های پرفورمنس بالا خریداری می‌کنند.

این کار در حالت‌های زیر صورت می‌گیرد:

1) سیستم‌های تعلیق بادی و سواری بادی

سیستم‌های تعلیق بادی به شما امکان تنظیم ارتفاع خودرو و بهبود راحتی سواری را می‌دهند.

آن‌ها معمولاً نسبت به سیستم‌های سنتی قابل‌تنظیم‌تر هستند و امکان سفارشی‌سازی بیشتر و تنظیم دقیق ویژگی‌های هندلینگ خودرو را فراهم می‌کنند.

از جمله معایب، سیستم‌های تعلیق بادی می‌توانند پیچیده‌تر و گران‌تر باشند و به نگهداری بیشتری نیاز داشته باشند.

کیسه‌های هوا می‌توانند سوراخ یا آسیب ببینند و کمپرسور هوا و سایر اجزا می‌توانند به‌ مرور زمان فرسوده شوند.

2) سیستم تعلیق ورزشی

هدف از تنظیم سیستم تعلیق اسپرت، ارائه سواری دقیق‌تر و کنترل‌شده‌تر، کاهش تکان‌های بدنه در هنگام پیچیدن و بهبود واکنش‌پذیری و چابکی کلی خودرو است.

برخی از بخش‌های عملکردی تنظیم سیستم تعلیق اسپرت عبارت‌اند از:

• ارتقا به فنرهای سفت‌تر می‌تواند به کاهش تکان‌های بدنه و بهبود هندلینگ خودرو کمک کند.
  کاهش ارتفاع خودرو با فنرهای کوتاه‌تر نیز می‌تواند مرکز ثقل را پایین‌تر بیاورد و هندلینگ را بیشتر بهبود بخشد.
• کمک‌فنرهای با عملکرد بالا اغلب در تنظیم سیستم تعلیق اسپرت برای ایجاد میرایی بهتر و پاسخگویی بهبودیافته استفاده می‌شوند.
• میله‌های نوسان ارتقا یافته می‌توانند به کاهش تکان‌های بدنه و بهبود هندلینگ خودرو در هنگام پیچیدن کمک کنند.
• تنظیم صحیح سیستم تعلیق برای تنظیم سیستم تعلیق اسپرت بسیار مهم است و بر هندلینگ، فرمان‌پذیری و سایش لاستیک خودرو تأثیر می‌گذارد.
  کمبر و کستر از تنظیمات کلیدی تنظیم هستند که می‌توانند برای بهبود هندلینگ و عملکرد تنظیم شوند.
• انتخاب لاستیک‌های با عملکرد بالا، که با استفاده از ترکیبی چسبنده‌تر ساخته شده‌اند و سطح تماس وسیع‌تری دارند، می‌تواند چسبندگی و هندلینگ را بهبود بخشد.

2-3# تنظیم سیستم انتقال قدرت خودرو

از دیگر انواع تیونینگ خودرو فرایند تنظیم سیستم انتقال قدرت می‌باشد.

این فرایند، شامل ایجاد تنظیماتی در گیربکس، کلاچ و اجزای سیستم انتقال قدرت خودرو می‌شود تا شتاب، چسبندگی و عملکرد کلی آن افزایش یابد.

• ارتقای کلاچ: یک کلاچ با عملکرد بالا، نیرو را با راندمان بیشتری به چرخ‌ها منتقل می‌کند و شتاب را بهبود می‌بخشد.
• نصب دیفرانسیل لغزش محدود: دیفرانسیل لغزش محدود، نیرو را به طور مساوی‌تر به چرخ‌ها توزیع می‌کند، کشش را بهبود می‌بخشد و هرزگردی چرخ‌ها را کاهش می‌دهد.
• تعویض فلایویل: یک فلایویل سبک، جرم چرخشی را کاهش داده و پاسخ دریچه گاز را بهبود می‌بخشد.
• ارتقای میل گاردان: یک میل گاردان با عملکرد بالا، اتلاف توان را کاهش داده و شتاب را بهبود می‌بخشد.
• ارتقای گیربکس: نصب شیفتر با قابلیت تعویض دنده کوتاه، ارتقای دنده‌ها یا نصب کیت تعویض دنده می‌تواند عملکرد تعویض دنده را بهبود بخشیده و زمان تعویض دنده را کاهش دهد.

3-3# تنظیم موتور

تنظیم موتور فرایندی پیچیده است که شامل اصلاح اجزای مکانیکی و الکترونیکی موتور برای بهینه‌سازی عملکرد می‌شود.

علاوه بر این، تنظیم موتور ممکن است شامل ارتقای اجزای داخلی موتور، مانند میل بادامک، پیستون و شاتون، برای بهبود استحکام و دوام باشد.

اصلاحات محبوب تنظیم موتور عبارت‌اند از:

• بازنگاشت ECU: اصلاح واحد کنترل موتور (ECU) خودرو به بهبود قدرت و عملکرد کمک می‌کند.
  بازنگاشت ECU همچنین می‌تواند پاسخ دریچه گاز، اسب بخار و راندمان سوخت را بهبود بخشد.
• تنظیم چیپ: تعویض چیپ فابریک خودرو با یک چیپ افترمارکت می‌تواند نسبت هوا به سوخت، زمان احتراق و سایر پارامترهای موتور را بهبود بخشد.
  تنظیم چیپ همچنین می‌تواند قدرت موتور، شتاب و راندمان سوخت را افزایش دهد.
• ارتقای ورودی هوا: ارتقای سیستم ورودی هوای خودرو، جریان هوای بیشتری را به موتور وارد می‌کند و باعث بهبود اسب بخار و شتاب می‌شود.
• توربوشارژ یا سوپرشارژ: اضافه کردن توربوشارژر یا سوپر شارژر به موتور می‌تواند اسب بخار و گشتاور خروجی را به میزان قابل توجهی افزایش دهد.
  با این حال، این اصلاح پیچیده‌تر نیاز به دانش و تخصص مکانیکی قابل توجهی دارد.

تنظیم موتور می‌تواند شامل طیف وسیعی از اصلاحات باشد، از تنظیمات ساده در نرم‌افزار کامپیوتری موتور (که به عنوان تنظیم مجدد ECU شناخته می‌شود) گرفته تا اصلاحات پیچیده‌تر، مانند ارتقای توربوشارژر یا سایر اجزا.

4-3# افزایش ظرفیت سیلندر

یکی از راه‌های تیونینگ خودرو، گسترش ظرفیت سیلندر آن است، به این معنی که اندازه سیلندرهای موتور را افزایش می‌دهیم تا در هر چرخه احتراق، سوخت و هوای بیشتری سوزانده شود.

افزایش ظرفیت سیلندر می‌تواند به روش‌های مختلفی انجام شود، از جمله:

• سوراخ‌کاری سیلندر: شامل برداشتن مقداری از فلز از داخل دیواره‌های سیلندر برای افزایش قطر آنها است.
• کورس زدن موتور: شامل افزایش طول کورس پیستون‌های موتور است که باعث افزایش حجم کل سیلندر می‌شود.

5-3# افزایش قدرت موتور

افزایش توان خروجی موتور می‌تواند از طریق روش‌های مختلفی انجام شود، از جمله:

• استفاده از توربوشارژر یا سوپر شارژر برای وارد کردن هوای بیشتر به محفظه احتراق موتور و در نتیجه افزایش احتراق سوخت.
• تنظیم اجزای مختلف موتور، مانند سیستم‌های سوخت‌رسانی و هوارسانی، زمان‌بندی احتراق و سیستم اگزوز.
• تعویض قطعات خاص موتور با اجزای با عملکرد بالاتر، مانند میل بادامک‌های با عملکرد بالا، منیفولدهای ورودی و تراشه‌های با عملکرد بالا.
• نصب رادیاتور بزرگ‌تر از داغ شدن بیش از حد موتور جلوگیری کرده و به آن اجازه تولید قدرت بیشتر را می‌دهد.

6-3# ریمپ کردن ECU

ECU مغز موتور است و فرایندهای مختلفی مانند سوخت و هوا، زمان احتراق، فشار بوست و پاسخ دریچه گاز را کنترل می‌کند.

اصلاح ECU می‌تواند قدرت خروجی، گشتاور، مصرف سوخت و سایر ویژگی‌های موتور را بهبود بخشد.

ریمپ ECU شامل اتصال یک کامپیوتر به واحد کنترل موتور و اصلاح نرم‌افزار آن است.

این کار را می‌توان به روش‌های مختلفی انجام داد، از جمله از طریق تعویض فیزیکی تراشه یا دانلود نرم‌افزار روی ECU موجود.

با این حال، توجه به این نکته مهم است که بازنگاشت ECU در صورت عدم انجام صحیح، خطراتی مانند آسیب به موتور را به همراه دارد.

7-3# تنظیم بدنه

تیونینگ بدنه خودرو بخش جدایی‌ناپذیری از فرهنگ تیونینگ است، جایی که علاقه‌مندان به خودرو، تمام قسمت‌های ممکن بدنه خودرو را برای سفارشی‌سازی ظاهر آن بررسی می‌کنند.

1) رینگ و لاستیک

رینگ و لاستیک بخش اساسی تنظیم و سفارشی‌سازی خودرو هستند.

در حالی که لاستیک‌ها تنها بخشی از خودرو هستند که با جاده در تماس هستند، رینگ‌ها لاستیک‌ها را در جای خود نگه می‌دارند و به ظاهر کلی خودرو کمک می‌کنند.

لاستیک‌های عملکردی برای ارائه کشش و هندلینگ بهتر، به خصوص در هنگام رانندگی با سرعت بالا یا پیچیدن طراحی شده‌اند.

آنها معمولاً ترکیب لاستیکی نرم‌تر و شیارهای آج پهن‌تری نسبت به لاستیک‌های معمولی دارند.

ارتقای به لاستیک‌های با عملکرد بالا می‌تواند شتاب، ترمز و هندلینگ خودرو را به میزان قابل توجهی بهبود بخشد.

رینگ‌های سفارشی همچنین می‌توانند ظاهر و عملکرد خودرو را بهبود بخشند.

رینگ‌ها در اندازه‌ها، طرح‌ها و مواد مختلفی از چرخ‌های فولادی کلاسیک گرفته تا چرخ‌های آلومینیومی فورج شده با عملکرد بالا عرضه می‌شوند.

همچنین می‌توان آن‌ها را با پرداخت‌های منحصر به فرد مانند رنگ‌آمیزی، جلا یا روکش کروم سفارشی کرد و طرح‌های پره‌های مختلفی مانند توری یا چند پره داشت.

انتخاب رینگ‌های سبک‌تر و آیرودینامیک تر، وزن کلی خودرو را کاهش می‌دهد و مصرف سوخت آن را بهبود می‌بخشد.

8-3# تنظیم کمک فنرها

تطبیق‌پذیری کمک‌فنرها یکی از مزایای کلیدی آنهاست.

ارتفاع خودرو را می‌توان به راحتی با بالا یا پایین بردن حلقه رزوه‌دار کمک‌فنر تنظیم کرد.

این امر راننده را قادر می‌سازد تا ارتفاع خودرو را برای هندلینگ و آیرودینامیک بهتر یا دستیابی به حالت تهاجمی‌تر تغییر دهد.

تنظیمات میرایی و ارتجاعی نیز قابل تنظیم هستند که باعث بهبود هندلینگ خودرو و کیفیت کلی سواری می‌شود.

تغییر این تنظیمات به رانندگان این امکان را می‌دهد که سیستم تعلیق را با توجه به سبک رانندگی یا شرایط جاده خود تنظیم کنند.

پایه‌های کمک‌فنر و کمک‌فنر اجزایی از سیستم تعلیق خودرو هستند که با هم کار می‌کنند تا سواری نرم و پایداری را فراهم کنند.

پایه کمک‌فنر یک قطعه لاستیکی یا فلزی است که کمک‌فنر را به شاسی خودرو متصل می‌کند، در حالی که کمک‌فنر یک کمک‌فنر است که چرخ را به سازه خودرو متصل می‌کند.

هم پایه‌های کمک‌فنر و هم کمک‌فنر را می‌توان ارتقا داد یا اصلاح کرد تا هندلینگ و عملکرد خودرو بهبود یابد.

ارتقا به پایه‌های کمک‌فنر سفت‌تر یا قابل تنظیم می‌تواند غلتش بدنه را کاهش داده و پاسخ فرمان را افزایش دهد.

به طور مشابه، ارتقا به کمک‌فنرهای عملکردی می‌تواند به کاهش حرکت بدنه و بهبود توانایی در پیچیدن کمک کند.

با این حال، توجه به این نکته ضروری است که این تغییرات می‌توانند بر راحتی سواری و میزان سروصدا نیز تأثیر بگذارند و نیاز به تنظیمات اضافی در سایر اجزای سیستم تعلیق را ایجاد کنند.

9-3# تنظیم لو رایدر

لو رایدر نوعی خودرو است که برای کاهش ارتفاع سواری اصلاح شده است، اغلب تا جایی که وسیله نقلیه تقریباً با زمین تماس پیدا می‌کند.

لو رایدرها معمولاً ماشین‌های کلاسیک آمریکایی مربوط به دهه‌های ۴۰، ۵۰ و ۶۰ میلادی هستند.

این وسایل نقلیه طوری اصلاح شده‌اند که دارای سیستم تعلیق هیدرولیک باشند تا ارتفاع سواری را کنترل کرده و جلوه‌های بصری مختلفی ایجاد کنند.

برخی از لو رایدرها دارای چندین پمپ هیدرولیک هستند که به ماشین امکان رقصیدن یا بالا و پایین پریدن یا حرکت از یک طرف به طرف دیگر را می‌دهند.

خودروهای Lowrider اغلب دارای رنگ‌های سفارشی، لوازم جانبی با روکش کروم یا طلا و فضای داخلی سفارشی از جمله صندلی‌ها و فرمان‌های مخملی هستند.

10-3# تنظیم نور

تنظیم نور چراغ‌های جلو شامل ارتقا به لامپ‌های کارآمدتر یا نصب سیستم‌های روشنایی LED یا HID است که پرتوهای نور روشن‌تر و متمرکزتری را فراهم می‌کنند.

سایر اصلاحات تنظیم نور ممکن است شامل اضافه کردن میله‌های نوری یا نورپردازی تأکیدی به نمای بیرونی خودرو باشد که ظاهر آن را بهبود می‌بخشد.

همچنین می‌توانید چراغ‌های LED را در داخل یا خارج خودرو نصب کنید، مانند روشنایی محیطی.

این تغییرات ظاهر خودرو را بهبود می‌بخشند و ظاهری شخصی‌تر و منحصربه‌فردتر ایجاد می‌کنند.

در همین راستا، تُن، شکل و روشنایی چراغ‌های یک وسیله نقلیه می‌تواند به طور قابل توجهی بر ظاهر و میزان دید آن تأثیر بگذارد.

تُن نور خودرو به دمای رنگ نور اشاره دارد.

تُن گرم‌تر، مانند زرد یا کهربایی، می‌تواند ظاهری سنتی‌تر و کلاسیک‌تر ایجاد کند، در حالی که تُن‌های سردتر مانند رنگ سفید روشن یا آبی می‌توانند ظاهری مدرن‌تر و با تکنولوژی بالا ایجاد کنند.

انتخاب تُن همچنین می‌تواند بر میزان دید تأثیر بگذارد، تُن‌های سردتر، دید بهتری را در شرایط تاریک یا کم‌نور فراهم می‌کنند.

علاوه بر این، شکل چراغ‌های خودرو نیز می‌تواند بر ظاهر و سبک آن تأثیر بگذارد.

این شکل می‌تواند از چراغ‌های جلو گرد یا مربعی سنتی تا شکل‌های مدرن‌تر و زاویه‌دار متغیر باشد.

سخن آخر

تیونینگ خودرو به تغییراتی گفته می‌شود که برای بهبود عملکرد یا شخصی‌سازی ظاهر خودرو در آن ایجاد می‌شود.

این کار با نصب لوازم جانبی یا قطعات مکانیکی، تطبیق یا اصلاح عناصر موجود یا بهینه‌سازی تنظیمات انجام می‌شود.

این روند که در روزهای اولیه خود حاشیه‌ای بود، با گذشت زمان تکامل یافته و مورد توجه تعداد بیشتری از علاقه‌مندان به خودرو قرار گرفته است، تا اینکه امروزه تیونینگ خودرو به طور کامل به عنوان یک سبک زندگی، روشی برای زیستن، بودن و تفکر در نظر گرفته می‌شود.

تعیین هدف تیونینگ گامی اساسی در فرایند تیونینگ خودرو است.

داشتن یک هدف مشخص در ذهن به شما کمک می‌کند تا مشخص کنید کدام اصلاحات را باید انجام دهید و چگونه آنها را اولویت‌بندی کنید.

عواملی مانند بودجه، سبک رانندگی و هدف از استفاده از وسیله نقلیه را در نظر بگیرید.

با تعیین یک هدف مشخص برای تنظیم، می‌توانید به نتایج دلخواه برسید.

امروزه خدمات تیونینگ خودرو برای طیف وسیعی از خودروها در دسترس هستند، به این معنی که شرکت‌های مختلف به بهبود تجربه رانندگی و شخصی‌سازی خودرو مطابق با ترجیحات مالک کمک می‌کنند.