۸ مهارت لازم برای تقویت فن بیان

فن بیان را می‌توان به عنوان عمل یا فرآیند سخنرانی در جمع تعریف کرد.

همچنین، می‌توان آن را هنر ارتباط شفاهی مؤثر با مخاطب تعریف کرد.

اگرچه فن بیان اغلب به عنوان عمل سخنرانی در مقابل عموم مردم تلقی می شود؛ اما به رویدادهای مهم و سخنرانی ریاست جمهوری محدود نمی‌شود.

هر زمان که با گروهی از مخاطبان پنج نفره یا 500 نفره صحبت می‌کنید، در حال تمرین فن بیان هستید.

در این مقاله به بررسی فن بیان، انواع، علل اهمیت، مهارت‌های لازم فن بیان، روش‌های بهبود فن بیان، ساختار و بهترین راه برای یادگیری فن بیان خواهیم پرداخت.

1# فن بیان چیست؟

فن بیان، هنر انتقال اطلاعات به مخاطب از طریق ارائه شفاهی است.

این تکنیک، یک عمل ارتباطی است و به دوران یونان باستان باز می‌گردد.

هدف یا قصد سخنرانی در جمع متفاوت بوده و می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• اطلاع رسانی
• ایجاد انگیزه
• جشن گرفتن
• سرگرمی
• متقاعدسازی

فن بیان شامل یک ارائه دهنده و یک مخاطب است.

چندین عنصر خاص در سخنرانی عمومی وجود دارد که عبارت اند از:

• سخنران یا گوینده
• پیام
• مخاطب
• کانال
• اثر

گوینده صرفاً به شخصی که ارائه می‌دهد، اشاره دارد و پیام، محتوای ارائه شده است.

مخاطب، فرد مورد نظر پیام است.

این سه عنصر گاهی اوقات به عنوان چه کسی و چه چیزی شناخته می‌شود.

کانال رسانه‌ای است که برای به اشتراک گذاشتن پیام استفاده می‌شود و شامل نحوه ارسال پیام است.

اثر، حاصل از ارسال و دریافت پیام است.

اثر لزوماً با هدف گوینده سازگار نیست.

صحبت کردن در جمع در مقایسه با سایر مکالمات غیررسمی یک نوع ارتباط رسمی‌تر است.

سخنرانی عمومی نیاز به آمادگی و سازماندهی دارد.

1-1# اجزای فن بیان

فن بیان عالی از سه جز تشکیل شده است:

• سبک: به صورتی ماهرانه با استفاده از کلمات برای ایجاد متنی ساخته شده که شنیدن و خواندن آن زیبا باشد.
• ماده: یک موضوع متمرکز برای جذابیت و الهام بخشیدن به ارزش‌ها و آرمان‌های مخاطب است.
• تأثیر: با تغییر عقاید، ذهن‌ها و قلب‌ها مرتبط است.
  یک سخنرانی تأثیرگذار اثری ماندگار بر مخاطب دارد.

2-1# بهترین سخنرانان تمام دوران

وقتی برای سخنرانی آماده می‌شوید، برای الهام گرفتن به چه کسی نگاه می‌کنید؟

سخنران‌های قدرتمندی هستند که از زمان‌های پرتلاطم تاریخ امتحان خود را پس داده‌اند که پنج مورد از ماندگارترین آنها عبارت اند از:

• مارتین لوتر کینگ جونیور با عنوان من رویایی دارم در سال 1963
• ملکه الیزابت اول با سخنرانی اسپانیایی آرمادا در سال 1588
• آبراهام لینکلن با عنوان آدرس گتیزبورگ در سال 1863
• وینستون چرچیل با عنوان ما در سواحل با آنها مبارزه خواهیم کرد در سال 1940
• Emmeline Pankhurst با عنوان آزادی یا مرگ در سال 1913

2# انواع فن بیان

انواع فن بیان عبارت اند از:

• سخنرانی آموزنده: هدف آن، به اشتراک گذاری اطلاعات از طریق سخنرانی در جمع است.
• گفتار انگیزشی: هدف، ایجاد انگیزه در افراد است.
• مناظره: یک موضوع را در دیدگاه‌های مختلف مورد بحث قرار داده تا مخاطب بتواند درک کاملی از موضوع به دست آورد.

3# علل اهمیت فن بیان

دلایل مختلفی می‌تواند در مورد اهمیت فن بیان وجود داشته باشد که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت.

1-3# به اشتراک گذاشتن ایده با مخاطبان بزرگتر

هدف از سخنرانی عمومی به اشتراک گذاشتن یک ایده با مخاطبان بزرگتر است.

برای به اشتراک گذاشتن ایده‌ها، سخنرانان عمومی داستان‌های مرتبط را تعریف می‌کنند تا مخاطب بتواند به راحتی زمینه بحث را درک کند.

این داستان‌ها ممکن است روایت حوادث واقعی یا داستان‌های ساختگی برای توضیح آن برای مخاطب باشند.

راه دیگر برای به اشتراک گذاری اطلاعات از طریق ارائه است.

سخنرانان می‌توانند مطالعات موردی، نمایش‌های گرافیکی و آمار را برای ارائه داده‌‌های مربوط به ایده نشان دهند.

این یک روش مفید برای انتقال اطلاعات است؛ زیرا تصاویر، قوی‌تر از متن بوده و مخاطب می‌تواند تأثیر واقعی ایده را درک کند.

2-3# الهام بخشیدن به مخاطب

یکی دیگر از دلایل پشت فن بیان، الهام بخشیدن و ایجاد انگیزه در مخاطب است.

فن بیان برای ایجاد انگیزه در افراد بسیار مؤثر است؛ زیرا احساسات شتاب بیشتری می‌گیرند.

سخنران در حالتی پرانرژی با لحن بالاتر از حد معمول با هدف توانمندسازی مخاطب قرار دارد.

آنها محتوایی را ارائه می‌دهند که حاوی داستان‌های مثبت و انگیزشی است.

این امر برای الهام بخشیدن به افراد کمک کرده؛ زیرا فضا پر از انرژی مثبت است.

3-3# برای اهداف بازاریابی

فن بیان به جمع آوری مخاطب کمک می‌کند که می‌تواند برای سازمان‌ها به منظور یافتن پلتفرم بزرگتری برای بازاریابی محصولات و خدمات خود بسیار مفید باشد.

سخنران می‌تواند مخاطب را برای تبلیغ محصول جذب کند یا حتی ممکن است درباره محصولات بازخورد بگیرد.

در یک پلتفرم بزرگتر، می‌توان با افراد بیشتری درباره یک محصول سخن گفت.

4# اهمیت فن بیان در تجارت

در تجارت، فن بیان به چند دسته عمده تقسیم می‌شود:

• سخنرانی‌های خارجی: که به سرمایه گذاران، تأمین کنندگان و سایر طرف‌هایی که مستقیماً برای سازمان کار نمی‌کنند، ارائه می‌شود.
• سخنرانی‌های داخلی: پایان نامه‌ها در صورتی به کارمندان تحویل داده می‌شوند که به صورت یک نوع سخنرانی در تالار شهر یا یک جلسه باشد.
• جلسات و ارائه‌ها: جلسات و ارائه‌ها بسیار کمتر از دو نوع سخنرانی فوق رسمی بوده و بیشتر اتفاق می‌افتد.
  داشتن مهارت خوب صحبت کردن در یک جلسه داخلی می‌تواند برای کار شما بسیار مهم باشد.

فن بیان در زمینه کسب و کار به چند دلیل مهم است:

• گردآوری کارمندان، سهامداران، مشتریان یا عموم مردم به زمان نیاز دارند.
  باید دلیل خوبی برای این کار وجود داشته باشد.
• بنابراین، این فرصت مهمی برای:
  •  الهام بخشیدن
  • اطلاع رسانی
  • ترغیب
  • برانگیختن مجدد مخاطب

در مورد یک ایده خاص است.

• مهارت فن بیان یک فرد، تصوری از سازمان می‌دهد.
  به عنوان مثال، اگر یک مدیر عامل سخنرانی بدی داشته باشد، مخاطبان ممکن است به این نتیجه برسند که سازمان مدیریت ضعیفی دارد، وقت تلف می‌کند یا این که برای موفقیت تلاش نمی‌کند.
• سخنرانی خوب در جمع باعث ایجاد نوآوری و فرصت می‌شود.
  به عنوان مثال، یک سخنرانی خوب در اتاق جلسات هیئت مدیره می‌تواند الهام بخش تغییرات سازمانی بوده و سازمان را به سمت دیگری سوق دهد.
  هر تصمیم مهم تجاری با یک سخنرانی عمومی خوب یا بحث گروهی شروع می‌شود.

5# روش‌های بهبود مهارت فن بیان

با آمادگی و تمرین، هر فردی می‌تواند در سخنرانی عالی باشد.

در این بخش به بررسی مواردی می‌پردازیم که باید هنگام آماده شدن برای سخنرانی در نظر گرفت.

1-5# برنامه ریزی

ابزارهایی مانند دنباله انگیزه مونرو و مثلث بلاغی می‌توانند به برنامه ریزی یک سخنرانی عمومی کمک کنند.

علاوه بر این، شروع با مطالب جالب، مانند داستان سرایی می‌تواند، بازکننده قدرتمندی در سخنرانی باشد.

ساختار سخنرانی خود و تأثیری که می‌خواهید روی مخاطب بگذارد را درک کنید.

یک سخنرانی قوی چیزی نیست که در یک روز نوشته و ارائه شود؛ تهیه و برنامه ریزی یک سخنرانی مؤثر، روزها طول می‌کشد.

2-5# تمرین در جمع

یک سخنرانی خوب بدون تمرین نمی‌تواند ارائه شود.

هنگام ارائه، سخنرانی خود را ضبط کنید و به لحن صدا، زبان بدن و وضعیت بدن خود توجه کنید.

هنگامی که در حال تمرین هستید، سؤالات زیر را از خود بپرسید:

• آیا لحن صدا کنترل می‌شود؟
• آیا بر کلمات مهم تأکید بیشتری می‌شود؟
• آیا از کلمات پرکننده زیادی مانند اوم یا مانند، استفاده می‌کنید؟
• آیا زبان بدن شما با مسئله ای که می‌خواهید، منتقل کنید، همبستگی دارد؟
• آیا با اعتماد به نفس به نظر می‌رسید؟
• آیا در موضع قدرت هستید؟

3-5# درگیر شدن با مخاطب

یک سخنرانی خوب نباید یک طرفه باشد.

مهم است که مخاطب خود را درگیر کنید.

مخاطب باید قدرت و حضور شما را احساس کند.

به عنوان مثال، کلماتی مانند من فکر می‌کنم یا شاید، قدرت گوینده را محدود می‌کند.

در عوض، از کلماتی مانند در واقع استفاده کنید.

مکث‌هایی را در سخنرانی خود وارد کنید تا نه تنها سرعت خود را کاهش داده؛ بلکه به مخاطب فرصت دهید تا درباره آنچه گفته‌اید، فکر کند.

خطابه‌ای که خیلی سریع بیان می‌شود، باعث سردرگمی و ابهام خواهد شد.

4-5# حفظ ذهنیت مطمئن

صحبت کردن در جمع و در مقابل دیگران به صورت قابل درک می‌تواند، اعصاب خردکن باشد.

اغلب تصور می‌شود که اتفاق وحشتناکی رخ می‌دهد، مانند یک مکث ناخوشایند یا فراموش کردن آنچه قصد گفتن آن را دارید.

با این حال، مهم است که بدانید این افکار باعث می‌شوند که ما بیش از آنچه باید باشیم، عصبی می‌شویم.

از فکر کردن به اضطراب و ترس خود دست بردارید و به جای آن یک ذهنیت برنده ایجاد کنید.

به خودتان اطمینان داشته باشید و خرابکاری نکنید.

6# مهارت‌های فن بیان

مهارت‌های فن بیان به صورت زیر هستند.

1-6# مفصل بندی

آیا تا به حال به شما گفته اند که هنگام صحبت کردن زیر لب غر می‌زنید؟

یا اغلب از شما خواسته می‌شود که صحبت خود را تکرار کنید؟

اگر چنین است، ممکن است نیاز به تمرین فن بیان داشته باشید.

فن بیان اطمینان می‌دهد که مخاطبان می‌توانند دقیقاً آنچه را که می‌گویید بفهمند، که این امر، شما را به سخنران معتبرتری تبدیل می‌کند.

هنگام استفاده از کلمات طولانی و چند هجائی نوع بیان اهمیت ویژه ای دارد.

ارائه چند جمله در آینه را تمرین و نحوه حرکت دهان خود را مشاهده کنید.

اگر تحرک زیادی نمی‌بینید، به این فکر کنید که کلمات خود را دراز کنید، گویی می‌خواهید کسی را وادار کنید که لب خوانی کند:

• دهان خود را بازتر کنید.
• فک خود را رها کنید.
• دندان‌های خود را نشان دهید.
• لب‌های خود را گرد کنید.

تا واضح‌تر بیان شود.

2-6# تنوع آوایی

محتوای ارائه همیشه جذاب نیست.

این به گوینده بستگی دارد که آن را چگونه بیان کند. مهم نیست که در مورد چه چیزی صحبت می‌کنید، اگر ارائه شما یکنواخت و کسل کننده باشد، مخاطبان برای مدت طولانی توجه نمی‌کنند.

اگر می‌خواهید، مخاطبان خود را درگیر کنید و به آنها انگیزه دهید، به لحن یا کنتراست در صدای خود نیاز دارید.

می‌توانید به روش‌های مختلف لحن را اضافه کنید:

• با تغییر صدا
• تغییر مکان خود
• مکث

ابتدا، برای تشخیص این که آیا هنگام صحبت کردن صدای یکنواختی دارید، صدای خود را ضبط و آن را پخش کنید.

سپس، کلمات یا عبارات مهمی را برای تأکید مشخص کنید؛ این کار را با:

• کاهش سرعت
• افزایش سرعت
• بلندتر شدن و نرم‌ تر شدن صدا

تمرین کنید.

3-6# مکث برای اثرگذاری بیشتر

اگرچه مکث در بالا به عنوان یکی از راه‌های القای تنوع آوایی بیان شد؛ اما سزاوار نقطه قوت خود است.

مکث برای اثرگذاری یکی از قوی‌ترین تاکتیک‌های فن بیان است.

مکث در سخنرانی‌ها:

• بر پیام‌های کلیدی تأکید می‌کند.
• به تغییر صدای شما کمک می‌کند.
• به مخاطب خود فرصت داده تا آنچه را که گفتید، هضم کند.

می‌توانید درست قبل از ارائه یک کلمه کلیدی یا بلافاصله پس از ارائه یک نکته کلیدی، مکث کنید.

مکث همچنین به شما کمک می‌کند از پرکننده‌های کلامی مانند اوه، اوم یا می‌دانی اجتناب کنید.

وقتی نیاز به جمع آوری افکار خود دارید، فقط یک لحظه سکوت کنید.

ممکن است در ابتدا احساس ناراحتی کنید؛ اما به ما اعتماد کنید، کار می‌کند.

4-6# زبان بدن

هر تعامل چهره به چهره‌ای که داریم (چه به صورت حضوری و چه از طریق ویدیو) از ارتباط کلامی و غیرکلامی تشکیل شده است.

هم نشانه‌های کلامی و هم غیرکلامی از اهمیت بالایی برخوردار هستند.

اگر رئیس شما در حالی که دست‌های خود را محکم روی سینه ‌اش ضربدری کرده، شانه‌هایش را به سمت جلو و سرش را به سمت زمین برده، سخن می‌گوید، چه فکر می‌کنید؟

او احتمالا ناراحت به نظر می‌رسد.

بدن شما پیامی را برای مخاطب ارسال می‌کند.

مطمئن شوید که مثبت است.

5-6# تمرین

بدون تمرین، پیشرفت در هر مقطعی از زندگی غیرممکن است. فن بیان نیز از این قاعده مستثنی نیست.

بنابراین مطمئن شوید که ارائه خود را تمرین کرده‌اید.

مهم نیست که چند بار سخنرانی کرده‌اید، همیشه جایی برای پیشرفت وجود دارد و از آنجایی که فن بیان درباره نحوه درک شما توسط مخاطب بوده، مهم است که در مقابل یک نفر تمرین کنید تا بتوانید بازخورد یک شنونده را دریافت کنید.

بدون بازخورد، ممکن است هرگز واقعاً میزان نقاط قوت و زمینه‌های رشد خود را ندانید.

6-6# وقت گذاشتن

هنگام سخنرانی نیازی به عجله نیست.

آهسته نگه داشتن آن به شما کمک می‌کند تا آرام باشید و روی آنچه می‌گویید، متمرکز شوید.

در صورت سرعت بالا، هیچ کس شما را درک نخواهد کرد و احتمالاً جایگاه خود را در سخنرانی از دست خواهید داد.

7-6# واضح صحبت کردن

اگر کسی نتواند بفهمد که شما چه می‌گویید، ارائه یک سخنرانی عالی فایده ای ندارد.

کلمات خود را به درستی تلفظ کرده و از عبارات پرکننده اجتناب کنید.

بهتر است، قبل از حرف زدن مکث و فکر کرده تا این که سکوت را با کلمات بی معنی پر کنید.

به خصوص اگر میکروفون ندارید، باید به اندازه کافی بلند صحبت کنید، بنابراین برخی از تکنیک‌های گرم کردن صدا را بیاموزید.

8-6# شناسایی مخاطب

برای تهیه محتوا و ارائه آن، باید افرادی که به شما گوش می‌دهند را در نظر بگیرد:

• آیا شوخی برای آرامش مخاطب مناسب است؟
• چه سطحی از جزئیات در مورد موضوع برای آنها مناسب است؟

سخنرانی تماماً به منظور رساندن ایده‌ها یا نظرات است، بنابراین همیشه شنوندگان خود را در ذهن داشته باشید حتی اگر آنها بی صدا باشند.

7# ساختار فن بیان

بهترین سخنرانان یک داستان تعریف کرده و پنجره جدیدی باز می‌ کنند.

همانگونه که داستان‌ها ساختار دارند، سخنرانی‌ها و ارائه‌ها نیز ساختار دارند.

نانسی دوارت، صدها سخنرانی معروف را تجزیه و تحلیل کرد؛ از سخنرانی مارتین لوتر کینگ جونیور، من یک رویا دارم تا اولین عرضه آیفون توسط استیو جابز.

او از طریق تجزیه و تحلیل خود، یک وجه اشتراک عمده (به غیر از آغاز، میانه و پایان) پیدا کرد و آن  تضاد بود.

کنتراست ایجاد و حل تنش که ترکیب دو عنصر متضاد است:

• پرسش در مقابل پاسخ
• رویا در مقابل واقعیت
• امید در مقابل ناامیدی

انسان‌ها به شکل طبیعی به سمت تضاد کشیده می‌شوند.

این امر، مخاطب را درگیر نگه می‌دارد و با ادامه رویدادها، وی را به جلو و عقب می‌کشاند.

شما می‌توانید تضاد را در پیام خود، نوع محتوایی که استفاده می‌کنید و ارائه خود القا کرده تا تعادلی جادویی ایجاد کنید.

8# بهترین راه برای یادگیری نکات فن بیان در جمع

ورزشکاران حرفه‌ای، زیاد تمرین می‌کنند؛ مدیران عالی، آموزش می‌بینند.

سخنرانان بزرگ نیز باید آموزش ببینند.

برای تمرین سخنرانی در جمع، می‌توانید ویدیوهایی از سخنرانان بزرگ تماشا کرده، در دوره‌های سخنرانی عمومی ثبت نام یا با یک مربی سخنرانی عمومی کار کنید.

در ادامه به بررسی بهترین راه برای یادگیری فن بیان خواهیم پرداخت.

1-8# شرکت در کارگاه فن بیان

کارگاه آنلاین و حضوری فن بیان کمک می‌کند تا:

• اعتماد به نفس خود را در هر محیط سخنرانی، از جلسات گرفته تا سخنرانی‌های کلیدی، افزایش دهید.
• دیگران را نه تنها با آنچه می‌گویید؛ بلکه نحوه بیان آن متقاعد کنید.
• از شخصیت و حضور خود برای ایجاد یک تصور به یاد ماندنی استفاده کنید.
• پیشرفت خود را از طریق جلسات تمرین داخلی پیگیری کنید.

2-8# مهارت آموزی توسط یک مربی فن بیان

اگر به دنبال یک رویکرد فردی هستید، یک مربی فن بیان آنلاین بهترین راه حل برای شما است.

این کار به شما کمک می‌کند تا نیازهای خاص خود را دو برابر کرده تا شما را برای سخنرانی عمومی بزرگ آماده کنند.

به یاد داشته باشید، هرگز برای یادگیری و اصلاح مهارت‌های صحبت کردن حرفه‌ای که برای درخشش نیاز دارید، دیر نیست.

3-8# غلبه بر ترس از سخنرانی در جمع

در این بخش به بررسی چند نکته برای غلبه بر ترس از سخنرانی در جمع آورده شده است:

• افکار و مطالب خود را سازماندهی کنید.
• تمرین کرده و سخنرانی خود را آماده کنید.
• ترس از شکست را با اعتماد به نفس خود از بین ببرید.
• مراقب حالات صورت و زبان بدن خود در مقابل آینه باشید.
• صدای خود را ضبط کرده و به صدا و سبک صحبت کردن خود توجه کنید.
• سخنرانی خود را برای شخص دیگری ارائه دهید.
• قبل از صحبت کردن کمی نفس عمیق بکشید و هیدراته بمانید.
• مکث‌های استراتژیک را برای کمک به بازیابی آرامش و کاهش اضطراب در نظر بگیرید.
• سخنرانی خود را حفظ نکنید؛ بلکه نکات کلیدی آن را به خاطر بسپارید.

9# هنگام سخنرانی در جمع از چه مواردی باید اجتناب کرد؟

هنگام سخنرانی در جمع، مهم است که از موارد زیر اجتناب کنید تا مطمئن شوید که پیام شما به شکلی قدرتمند باقی می‌ماند:

• عدم انسجام: اگر شفافیت جریان و افکار ندارید، نمی‌توانید یک سخنرانی قدرتمند ارائه دهید و مانعی در حفظ در طول سخنرانی وجود خواهد داشت.
• استفاده از قیاس‌های نامرتبط: اگر شما به حوادث، داستان‌ها یا قیاس‌هایی اشاره کنید که مخاطبان شما نمی‌توانند با آنها ارتباط برقرار کنند، پیام شما به اطلاع عموم نخواهد رسید.
• ثابت بودن سرعت سخنرانی: سرعت گفتار خود را مرتباً تغییر ندهید.
  این موضوع، درک مطلب را برای مخاطب دشوار می‌کند.
  مطمئن شوید که سرعت شما در طول سخنرانی ثابت می‌ماند تا مخاطبان شما بتوانند به راحتی با شما ارتباط برقرار کنند.
• تغییر تماس چشمی: حفظ ارتباط چشمی با اکثریت مخاطبان مهم است.
  اگر تماس چشمی را حفظ نکنید، ممکن است مخاطب احساس کند که کنار گذاشته شده است.