باتوجه به اینکه جمعیت انسانی با کمبود شدید آب مواجه است و گزارش‌ها حاکی از آن است که بیش از نیمی از جمعیت جهان تا سال 2050 در مناطق کم فشار آب زندگی خواهند کرد؛ در نتیجه نیاز فوری به سیستمی وجود دارد که به نسل بشر کمک کند تا به آب شیرین دسترسی پیدا نماید.
یکی از راه‌حل‌های تامین آب راه حل برداشت و لوله کشی آب باران است.
این پایدارترین راه برای دسترسی به آب شیرین است و برای عملکرد به انرژی نیاز ندارد.
هیچ منبع طبیعی را از بین نمی‌برد و به حفظ و حفاظت از زیستگاه طبیعی کمک می‌کند.
در این مقاله سعی بر آن داریم تا به درک موضوع مراحل برداشت و لوله‌کشی آب باران و چگونگی مصرف آب باران حاصل شده بپردازیم.
1# برداشت آب باران چیست؟
برداشت آب باران از یک سازه یا سایر سطوح غیرقابل نفوذ به منظور ذخیره آن برای استفاده بعدی است.
به طور سنتی، این شامل برداشت باران از سقف است.
باران در ناودان‌هایی جمع می‌شود که آب را به دهانه‌ها و سپس به نوعی مخزن ذخیره می‌رساند.
سیستم‌های جمع‌آوری آب باران می‌توانند به سادگی جمع‌آوری باران در بشکه باران یا جمع‌آوری آب باران در مخازن بزرگ برای تأمین کل نیاز خانوار شما باشند.
اولین تصویری که از برداشت آب باران به ذهن خطور می‌کند، یک مخزن در مزرعه قدیمی در کشورهای در حال توسعه است.
در حالی که امروزه، برداشت آب باران به یک جایگزین مناسب برای تأمین آب خانوارها و مشاغل تبدیل شده است.
بسیاری از کشورها مانند آلمان و استرالیا وجود دارند که برداشت و لوله کشی آب باران در آنها یک امر عادی است.
باتوجه به جنبش ساختمان سبز، شاهد محبوبیت بیشتر سیستم‌های جمع‌آوری آب باران خواهید بود.
مجموعه آب باران با نام‌های زیادی در سراسر جهان شناخته شده است و از جمع‌آوری آب باران گرفته تا برداشت آب باران تا حوضه آبریز باران را شامل می‌شود.
علاوه بر این، اصطلاحاتی مانند جمع‌آوری آب پشت‌بام یا جمع‌آوری آب از پشت‌بام نیز در کشورهای دیگر استفاده می‌شود.
برداشت و لوله کشی آب باران یک فناوری قابل دوام در یک محیط شهری است.
تمام چیزی که برای استفاده از این منبع ضروری است، این است که آب رایگانی که روی سقف شما می‌ریزد را گرفته و آن را به مخزن ذخیره آب باران هدایت کنید.
با انجام این کار، می‌توانید کنترل آب خود را در دست بگیرید و تمام یا حداقل بخش قابل توجهی از آب موردنیاز خود را جایگزین کنید.
سیستم‌های جمع‌آوری آب باران را می‌توان برای تأمین کل خانه یا نیازهای چشم انداز شما پیکربندی کرد.
2# انواع برداشت آب باران
انواع برداشت آب باران به ما در درک بهتر سیستم کمک می‌کند.
بهتر است در مورد آنها بیاموزیم تا بدانیم کدام یک برای ما مناسب‌تر است:
- برداشت آب باران از پشت‌بام: یعنی سیستم گرفتن آب باران درست در جایی که می‌بارد.
در برداشت از پشت‌بام، سقف به حوضه آبریز تبدیل می‌شود و آب باران در پشت‌بام خانه یا ساختمان جمع‌آوری می‌شود.
می‌توان آن را در یک مخزن ذخیره نمود یا به یک سیستم شارژ مصنوعی منتقل کرد.
این روش هزینه کمتری دارد و در صورت اجرای صحیح به افزایش سطح آب زیرزمینی منطقه کمک می‌کند. - برداشت آب باران سطحی: در مناطق شهری، آب باران به صورت رواناب سطحی از بین می‌رود.
این رواناب را می‌توان با اتخاذ روش‌های مناسب برای تغذیه سفره‌های زیرزمینی جمع‌آوری کرده و مورد استفاده قرار داد.
3# سیستم لوله کشی آب باران
سیستم‌های جمع‌آوری و لوله کشی آب باران از اجزای زیر تشکیل شده اند:
- حوضه آبریز: برای جمع‌آوری و ذخیره آب باران استفاده می‌شود.
- سیستم انتقال: برای انتقال آب برداشت شده از حوضه به منطقه تغذیه استفاده می‌شود.
- فلاش: برای دفع اولیه آلودگی‌های باران استفاده می‌شود.
- فیلتر: برای فیلتر کردن آب باران جمع‌آوری شده و حذف آلاینده‌ها استفاده می‌شود.
- مخازن و ساختارهای شارژ: برای ذخیره آب تصفیه شده استفاده می‌شود.
فرایند برداشت و لوله کشی آب باران شامل جمع‌آوری و ذخیره‌سازی آب باران با کمک سیستم‌های طراحی‌شده مصنوعی است.
عوامل متعددی در میزان برداشت آب نقش حیاتی دارند.
برخی از این عوامل عبارت‌اند از:
- کوانتوم رواناب
- ویژگی‌های حوضه‌های آبریز
- تأثیر بر محیط زیست
- در دسترس بودن تکنولوژی
- ظرفیت مخازن ذخیره‌سازی
- انواع سقف، شیب و مصالح آن
- فراوانی، کمیت و کیفیت بارندگی
- سرعت و سهولت نفوذ آب باران از زیر خاک برای شارژ مجدد آب‌های زیر زمینی
4# مراحل برداشت و لوله کشی آب باران
مراحل برداشت و لوله کشی آب باران ممکن است طولانی به نظر برسند؛ اما اگر به درستی اجرا شوند، این سیستم برای تمام عمر شما دوام خواهد آورد.
1-4# حوضه آبریز خود را تعیین کنید و آن منطقه را تمیز نمایید.
سطحی که مستقیماً بارندگی را دریافت می‌کند، به عنوان حوضه آبریز شما شناخته می‌شود.
این می‌تواند تراس، حیاط یا زمین سنگ فرش شده یا سنگ فرش نشده شما باشد؛ بنابراین، حوضه آبریز منطقه‌ای است که آب موردنیاز سیستم لوله کشی آب باران را تأمین می‌کند.
به این دلیل، مهم است که تعیین کنید کدام منطقه در محل شما برای این منظور مناسب است و این منطقه را تمیز کنید تا در این مرحله آلودگی وجود نداشته باشد.
2-4# طرح بندی را تعیین کنید.
چیدمان و محل مخزن و خطوط لوله به گونه‌ای تعیین می‌شود که حداکثر استفاده از سطوح جمع‌آوری را انجام دهد.
گزینه‌های مختلفی وجود دارد؛ اما عمده‌ترین آنها گزینه مخزن پخش شده و گزینه مخزن خوشه‌ای است.
3-4# فضای ذخیره‌سازی راه اندازی کنید.
در این قسمت از لوله کشی آب باران، آب جمع‌آوری شده از پشت‌بام ساختمان به مخزن ذخیره منتقل می‌شود.
مخزن ذخیره باید بر اساس نیاز آب، بارندگی و دردسترس‌بودن حوضه آبریز طراحی شود.
هر لوله تخلیه و سیستم جمع‌آوری باید شامل موارد زیر باشد:
- یک فیلتر توری در دهانه و دستگاه اولین فلاش
- یک سیستم فیلتراسیون قبل از اتصال به مخزن ذخیره
- یک شکاف هوا برای جلوگیری از برگشت آب طوفان
هر مخزن باید دارای سیستم سرریز آب اضافی باشد.
آب اضافی می‌تواند به سیستم شارژ منحرف شود.
4-4# لوله‌ها و مخازن را نصب کنید.
برای نصب لوله:
- مجوزهای لازم (در صورت نیاز) را از مقامات برای اجرای لوله‌ها بخواهید.
- اگر مخزن در زیر زمین جاسازی شده باشد، باید سنگرها را حفر کنید.
- برای جلوگیری از جمع شدن رسوب در مکان‌هایی که برای تمیز کردن به‌راحتی نمی‌توان به آن دسترسی پیدا کرد، بهتر است لوله به صورت یکبار سقوط باشد.
- لوله‌ها را در ترانشه‌ها قرار دهید و با استفاده از اتصال‌دهنده‌ها وصل کنید.
برای نصب مخازن:
- یک پایه مخزن مناسب برای ملک درست کنید.
- مخازن را روی پایه قرار دهید و اطمینان حاصل کنید که در هنگام خالی شدن از بین نمی‌روند.
- آنها را به هم وصل کنید تا بتوانند مانند یک حجم عمل کنند.
توصیه می‌شود برای هر مخزن یک شیر بیشتر برای تعمیر و نگهداری قرار دهید. - برای جلوگیری از ورود آب باران اولیه که به صورت آلوده است، منحرف‌کننده‌های اولین فلاش را نصب کنید.
- نوعی آرایش سرریز را وصل کنید.
اگر مخازن در یک مخزن قرار داشته باشند، به ترتیب سرریز و زهکشی‌های زیادی نیاز دارد.
هنگامی که سرریز کمتر از اندازه باشد، پمپ‌ها دچار سیل می‌شوند. - اتصال نهایی لوله‌های جمع‌کننده پی‌وی‌سی و مخازن را انجام دهید.
- یک گیج مخزن نصب کنید تا به طور مرتب سطح آب و میزان مصرف خود را کنترل کنید.
5# نکات مهم در لوله کشی آب باران
- قبل از نصب سیستم جمع‌آوری و لوله کشی آب باران، تعدادی از موارد وجود دارد که باید در نظر گرفته شود.
به عنوان مثال، مطمئن شوید که مساحت سقف به اندازه کافی بزرگ است؛ زیرا هر چه کوچک‌تر باشد، کمتر برداشت خواهید کرد. - موقعیت جغرافیایی خانه شما تفاوت ایجاد می‌کند؛ زیرا شخصی که در یک خانه کوچک و پلکانی زندگی می‌کند، احتمالاً آب زیادی برداشت نمی‌کند تا تفاوت زیادی در فعالیت‌های خانگی ایجاد کند.
- سطوح استفاده را در نظر بگیرید؛ زیرا این روی در دسترس بودن و ظرفیت ذخیره‌سازی تأثیر می‌گذارد؛ بنابراین، اگر زیاد مورد استفاده قرار گیرد، سیستم نیاز به تولید کافی برای پاسخگویی به تقاضا دارد.
به همین ترتیب، اگر سیستم آب زیادی را برای تعداد افرادی که در ملک زندگی می‌کنند ذخیره می‌کند تا از همه آن استفاده کنند، می‌تواند به این معنی باشد که شما آب زیادی برای نیازهای خود دارید.
6# موارد استفاده از آب حاصل شده از لوله کشی آب باران
شما اساساً می‌توانید از آب باران در هر جایی که از آب لوله کشی استفاده می‌نمایید، استفاده کنید.
ایده استفاده از آب آشامیدنی برای شستشوی توالت‌ها و آب دادن به چمن‌هایمان (به ویژه باتوجه به رشد جمعیت و کمبود آب در سراسر کشور) بیهوده و غیرمسئولانه است.
جمع‌آوری و لوله کشی آب باران تکنیکی برای سبز کردن خانه و کاهش ردپای محیطی شما است.
اساساً سه منطقه وجود دارد که می‌توان از آب باران استفاده کرد:
- استفاده آبیاری
- داخل ساختمان، استفاده غیر قابل شرب
- کل خانه، استفاده قابل شرب
در اینجا چند ایده برای استفاده خاص از آب باران وجود دارد:
- به چمن و باغچه خود آب بدهید.
- سیستم جمع‌آوری آب باران را به سیستم آبیاری متصل کنید.
- وسایل نقلیه خود را بشویید.
- حیوانات خانگی خود را بشویید.
- فواره‌ها و استخرهای ماهی خود را دوباره پر کنید.
- استخر خود را دوباره پر کنید.
- از آن برای تمام وسایل غیر شرب داخلی (توالت و لباسشویی) استفاده کنید.
- هنگامی که به‌درستی فیلتر و ضدعفونی شده است، از آن برای تمام نیازهای آشامیدنی استفاده کنید.
- از آن برای فرایندهای صنعتی به‌جای آب تصفیه شده شهری استفاده کنید.
7# روند کار سیستم جمع‌آوری و لوله کشی آب باران
روند استفاده از لوله کشی آب باران می‌تواند در مراحل زیر انجام شود:
1-7# مرحله 1
اولین و مهمترین چیزی که برای سیستم برداشت نیاز دارید، بارندگی است.
لازم نیست بارانی باشد که ساعت‌ها طول بکشد.
هر نوع بارندگی کافی است تا در سیستم برداشت فیلتر شود، جایی که بتوان آن را پردازش کرد.
نقطه شروع سفر آن پشت‌بام است که سطح وسیعی را برای جمع‌آوری آب ارائه می‌دهد.
2-7# مرحله 2
سپس آب باران از طریق لوله ورودی به داخل لوله می‌رود و به مخزن ذخیره می‌رسد.
در اینجا از روی فیلتر عبور می‌کند تا برگ‌ها یا زباله‌هایی که ممکن است با باران شسته شده باشند را از بین ببرد.
این مهم است؛ زیرا اگر برگ‌ها یا سایر زباله‌ها در داخل مخزن باقی بمانند، می‌توانند شروع به پوسیدگی کنند و بیماری‌هایی را گسترش دهند که بر کیفیت آب تأثیر می‌گذارد و آن را در اطراف خانه غیرقابل استفاده می‌کند.
اگر قصد دارید از آن برای آبیاری باغ استفاده کنید، نمی‌خواهید بیماری‌هایی را گسترش دهید که می‌توانند به گیاهان شما آسیب بزنند یا حتی آن را از بین ببرند.
3-7# مرحله 3
سپس آب در داخل مخزن ذخیره می‌شود تا بعداً استفاده شود.
4-7# مرحله 4
آب برداشت شده را می‌توان به دو صورت استفاده کرد:
- به وسیله پمپاژ
- با یک مخزن هدر
اگر قصد استفاده به‌وسیله پمپاژ باشد، از فیلتر دیگری عبور می‌کند تا ذرات کوچکی که ممکن است هنوز وجود داشته باشند را حذف کند.
این نوع آب غیر قابل شرب است (برای آشامیدن مناسب نیست) و می‌توان از آن برای ماشین لباسشویی استفاده کرد، یعنی مقدار آبی که برای کارهای خانگی در اطراف خانه استفاده می‌کنید را کاهش می‌دهید.
اگر به یک مخزن هدر متصل شود، آب به تغذیه گرانشی از سطح بالایی متکی است، جایی که می‌توان آن را به توالت‌ها و سایر خروجی‌هایی که در سطح پایین‌تر قرار دارند، ارسال کرد.
در طول مراحل نصب، یک سیستم لوله مجزا برای تأمین آب برداشت شده باید نصب شود تا بتواند به ماشین لباسشویی، سرویس بهداشتی و غیره وارد شود.
آبی که با سیستم برداشت جمع‌آوری می‌کنید نیز برای تمام مصرف شما کافی یا مناسب نخواهد بود.
نیازهای خانه شما، به‌ویژه آب آشامیدنی، همچنان باید به منبع تغذیه متصل باشد.
همچنین باید لوله‌های پشتیبان وجود داشته باشند تا در صورت خشک شدن مخزن آب، آن را قطع کند که اگر مخزن کوچک‌تری داشته باشید و دوره‌ای با بارندگی کم روبه‌رو شوید، این اتفاق می‌افتد.
8# مزایای برداشت و لوله کشی آب باران
1-8# ارتقای کفایت آب زیرزمینی
با افزایش جمعیت، وابستگی به آب‌های زیرزمینی افزایش می‌یابد.
بسیاری از مستعمرات و صنایع مسکونی در حال استخراج آب‌های زیرزمینی برای برآورده‌کردن نیازهای روزانه خود هستند.
این منجر به کاهش آب‌های زیرزمینی شده است که در برخی مناطق که کمبود آب زیادی وجود دارد به میزان قابل‌توجهی پایین رفته است.
برداشت و لوله کشی آب باران باعث می‌شود که سطح آب زیرزمینی به‌جای کاهش بیشتر پایدار بماند.
2-8# کاهش اثرات خشکسالی
بسیاری از کشورها، به ویژه کشورهایی که دارای محیط های خشک هستند، از برداشت آب باران به‌عنوان منبع ارزان و قابل‌اعتماد آب پاک استفاده می‌کنند.
در صورت وقوع خشکسالی می‌توان از آب باران برداشت شده در ماه‌های گذشته استفاده کرد.
در بیابان‌ها، پشته‌هایی از خاک برای به دام انداختن و جلوگیری از جاری‌شدن آب باران از تپه‌ها و دامنه‌ها و افزایش آبیاری ساخته می‌شود که حتی در دوره‌های کم بارندگی، آب کافی برای رشد محصولات وجود داشته باشد.
این منجر به ایجاد یک جدول آب زیرزمینی پایدار حتی زمانی که بارندگی کمتری وجود دارد، شده است.
3-8# کمک به محیط زیست
ذخیره آب باران در زیر زمین، تبخیر را از بین می‌برد و ذخیره طولانی‌مدت را فراهم می‌کند، همچنین می‌تواند منبع آب زیرزمینی را دوباره پر کند، از نفوذ آب دریا جلوگیری کند و از اکوسیستم‌هایی که برای بقای خود به آب‌های زیرزمینی وابسته هستند، محافظت کند.
4-8# مقرون‌به‌صرفه
برداشت آب باران یک جایگزین مقرون‌به‌صرفه برای سایر روش‌های بازیافت آب است و از آنجایی که یک سرمایه‌گذاری بلندمدت است، راحت‌تر استفاده می‌گردد.
علاوه بر این، نیاز به انتقال آب به درب منزل از طریق وسایل مختلف را برطرف می‌کند.
5-8# کمک به حفظ آب کمک
ایده برداشت آب به شما امکان می‌دهد در مصرف آب صرفه‌جویی کنید و به طور مؤثر از آن استفاده کنید.
این مؤثرترین راه برای حفظ آب است.
با این حال، به لوله کشی آب باران در محل توجه بیشتری داشته باشید.
آزمایش مقاومت بتن، عمل‌آوری بتن و حمل و جابه‌جایی دقیق بتن را انجام دهید.
9# معایب برداشت آب باران
سیستم برداشت آب باران علاوه بر مزایای بسیار، دارای معایبی مانند بارندگی غیر قابل پیش‌بینی، در دسترس نبودن سیستم ذخیره‌سازی مناسب و غیره است.
در زیر تعدادی از معایب دیگر فرایند لوله کشی آب باران ذکر شده است:
- تعمیر و نگهداری منظم موردنیاز است.
- برای نصب نیاز به مهارت‌های فنی دارد.
- بارندگی محدود یا نبود بارندگی می‌تواند تأمین آب باران را محدود کند.
- اگر به‌درستی نصب نشود، ممکن است پشه‌ها و سایر بیماری‌های منتقله از آب را جذب کند.
- یکی از اشکالات قابل توجه سیستم برداشت آب باران، محدودیت ذخیره‌سازی است.
نتیجه‌گیری
برداشت آب باران یک روش پایدار است که شامل جمع‌آوری، ذخیره و استفاده از آب باران برای اهداف مختلف است.
لوله کشی آب باران یک راه عالی برای جمع‌آوری و ذخیره آب باران برای مصارف مختلف مانند آبیاری، شستشو و آشامیدن است.
با برنامه‌ریزی و نصب صحیح، سیستم‌های برداشت آب باران می‌تواند راه‌حل‌های مؤثر و ارزشمندی برای کم‌آبی و خشکسالی باشد.
با راه‌اندازی یک سیستم، می‌توانید در قبوض آب خود صرفه‌جویی کنید، وابستگی خود را به منابع آب شهری کاهش دهید و مهمتر از همه به صرفه‌جویی در مصرف آب کمک کنید.
درباره نویسنده : معصومه آذری
نظرتون درباره این مقاله چیه؟
ما رو راهنمایی کنید تا اون رو کامل تر کنیم و نواقصش رو رفع کنیم.
توی بخش دیدگاه ها منتظر پیشنهادهای فوق العاده شما هستیم.
