مالیات معاملات فصلی چیست؟ (در ۸ گام بخوانید)

مالیات معاملات فصلی جزئیات خرید و فروش تجار و صاحبان کسب و کار را به صورت دوره های سه ماهه در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار می دهد.

اگر صاحب کسب و کار هستید و یا به عنوان یک فرد سازمانی می خواهید اطلاعاتی در خصوص مالیات معاملات فصلی، مواردی که باید در آن لحاظ گردند و
نحوه تنظیم آن آشنا شوید تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

1# مالیات معاملات فصلی (Seasonal Transactions Tax)

اگر صاحبان شغل به منظور تسریع در روند ارزیابی وضعیت مالیاتی خود در بازه های زمانی کوتاهی، نظیر پایان هر فصل، صورت حساب معاملات خود را به سازمان امور مالیاتی ارائه کنند، اصطلاحاً صورت معاملات فصلی یا مالیات معاملات فصلی به سازمان امور مالیاتی ارائه شده است.

در مالیات معاملات فصلی تنها به منظور شفاف تر شدن معاملات، فهرست معاملات ارائه شده و
مالیات جداگانه ای از سوی سازمان امور مالیاتی دریافت نمی گردد.

طبق ماده 169 سازمان امور مالیاتی در خصوص مالیات مستقیم، فعالین اقتصادی و صاحبان کسب و کار موظف هستند که
برای همه معاملات خود صورت حساب تهیه کنند؛ در این صورت حساب شماره اقتصادی خود و طرف مورد معامله را قرار دهند و
در فواصل زمانی سه ماهه فهرست صورت حساب های خود را مطابق قالب تعیین شده سازمان امور مالیاتی، به این سازمان ارائه کنند.

درج شماره اقتصادی طرفین مورد معامله در صورت حساب های معاملاتی عنصری الزامی است و
در صورت عدم صدور شماره اقتصادی، برای هرکدام از طرفین لازم است کد ملی به جای کد اقتصادی لحاظ گردد.

2# تاریخچه مالیات معاملات فصلی

مالیات معاملات فصلی یا مالیات فصلی یا همان صورت معاملات فصلی نخستین بار در سال 1373 مطرح شد.

دولت به منظور پیش بینی درآمد مالیاتی خود افراد دارای کارت اقتصادی و
شماره اقتصادی را ملزم به ارائه صورت معاملات فصلی کرد.

در سال 1380 مطابق با ماده 169 قانون مالیات مستقیم دستورالعمل اجرایی و نحوه تهیه و ارسال صورت معاملات فصلی مشخص گردید.

در سال 1391 قانون ارسال صورت معاملات فصلی تصویب و اجرایی شد.

3# افراد مشمول مالیات معاملات فصلی

مطابق با تبصره 3 ماده 169 سازمان امور مالیاتی در خصوص مالیات مستقیم، سه گروه ذیل موظف به ارائه مالیات معاملات فصلی هستند:

• افراد حقوقی
• افراد حقیقی گروه اول
• صاحبان مشاغل مشمول اجرای مالیات بر ارزش افزوده

مطابق قانون سازمان امور مالیاتی منظور از اشخاص حقیقی گروه اول افراد زیر هستند:

• افراد حقیقی دارای کارت بازرگانی شامل واردکنندگان و صادرکنندگان
• صاحبان کارخانه، واحدهای تولیدی و بهره برداران معادن
• صاحبان هتل های سه ستاره و بالاتر
• صاحبان بیمارستان ها و کلینیک های تخصصی
• صاحبان صرافی ها
• صاحبان فروشگاه های زنجیره ای همراه با مجوز فعالیت از وزارتخانه مربوط

4# زمان ارسال صورت معاملات

مالیات معاملات فصلی شامل صورت حساب های معاملاتی است که
برای یک دوره سه ماهه یا یک فصل تهیه می شوند و صاحبان مشاغل موظف هستند،
ظرف مدت 45 روز یا یک و نیم ماه از پایان دوره سه ماهه این لیست را به سازمان امور مالیاتی ارسال کنند.

ارسال صورت معاملات فصلی توسط مودیان به صورت الکترونیکی است و
سازمان امور مالیاتی فهرست معاملات را به طور دستی تحویل نمی گیرد.

به منظور ارسال صورت های معاملات فصلی، سامانه صورت معاملات فصلی برای اشخاص حقوقی راه اندازی شده است و مودیان باید مطابق با دستورالعمل های سامانه صورت های فصلی خود را ثبت و ارائه کنند.

لازم به ذکر است پس از ثبت، مودیان تنها می توانند یک بار اطلاعات ثبت شده را اصلاح کرده و تغییر دهند؛
بنابراین دقت در ثبت صورت های مالی و استفاده از متخصصین این امر، لازم و ضروری است.

در صورتی که مودیان صورتحساب معاملات فصلی را ارائه نکنند،
شماره اقتصادی طرفین معامله را درج نکنند و یا از شماره اقتصادی دیگران استفاده کنند،
جریمه ای به اندازه 2 درصد مبلغ معامله شامل حال آن ها خواهد شد.

اگر برخی از معاملات در صورت حساب معاملات فصلی درج نشوند،
جریمه ای به میزان 1 درصد مبلغ معاملاتی به عنوان جریمه برای مودیان مالیاتی محاسبه می شود.

5# مواردی که باید در صورت معاملات لحاظ شوند

در صورت معاملات فصلی علاوه بر کد اقتصادی طرفین معامله که از الزامات است و
نبود آن تخلف محسوب می گردد، باید به خصوص در موارد صادراتی و وارداتی، شماره کوتاژ اظهارنامه گمرکی، کد گمرک ترخیص کننده و شماره اقتصادی اشخاص خارجی درج گردند.

همچنین در خصوص معاملات ارزی لازم است که میزان مبالغ ارزی، نوع ارز مبادله شده، نرخ برابری ارز و معادل ریالی معامله در صورت حساب معاملاتی درج شوند.

6# معافیت در مالیات معاملات فصلی

طبق قانون 169 سازمان امور مالیاتی در خصوص قانون مالیات مستقیم برخی از مشاغل از ارائه مالیات معاملات فصلی معاف هستند که عبارت اند از:

• معامله با مصرف کنندگان نهایی
• معامله با شاغلین حوزه کشاورزی، دامپروری، دامداری، پرورش ماهی و زنبور عسل و…
• معامله با افراد حقیقی تا سقف قیمت 10 درصد حدنصاب معاملات کوچک
• معامله با ارگان ها و نهادهای دولتی که ملزم به ثبت در نظام مالیاتی نیستند

7# مواردی که نیازی به ثبت در صورت معاملات فصلی ندارند

صورت مالیات معاملات فصلی با توجه به دوره های سه ماهه خود، 4 بار در سال ارائه می شود و
لزومی به ثبت موارد ذیل در صورت معاملات فصلی نیست:

• معامله اوراق بهادار
• معامله حق تقدم سهام
• پرداختی حقوق و دستمزد فصل سوم قانون مالیاتی
• سود بانکی و موسسات اعتباری غیربانکی
• پرداختی حق عضویت مجامع
• پرداختی به تشکل های قانونی
• جوایز و هدایا
• پرداختی جرایم، خسارات و عوارض سالانه
• پرداختی اجاره ملک
• فهرست ثمن معاملات تنظیم شده
• پرداختی شارژ و آبونمان
• پرداختی نقل و انتقال املاک

8# نکاتی در خصوص تنظیم صورت معاملات فصلی

در ذیل برخی از مواردی که در زمان تنظیم صورت معاملات فصلی لازم است از سوی مودیان رعایت گردند عبارت اند از:

• مبالغ در صورت معاملات فصلی باید بدون ممیز، اعشار و هرگونه جداکننده وارد شوند.
• معاملاتی که ارزش آن ها از 10 درصد حد نصاب معاملات کوچک کمتر است،
  در صورت معاملات فصلی در یک ردیف با توضیحی با عنوان «معاملات کمتر از 10 درصد» درج شوند.
• در واردات شماره اشخاص خارجی طرف معامله باید درج گردد.
• ارائه کنندگان خدمات نیز باید به ارسال صورت معاملات فصلی اقدام کنند.
  لازم به ذکر است از فروردین 1395 این موضوع الزامی شد.

نتیجه گیری

مالیات معاملات فصلی ازجمله صورت های مالی است که
صاحبان مشاغل به منظور شفافیت بیشتر و تسریع در ارزیابی مالیاتی ملزم به ارائه آن در دوره های زمانی سه ماهه به سازمان امور مالیاتی هستند.

بابت ارائه صورت های معاملات فصلی مودیان مالیاتی پرداخت نمی کنند و
تنها برای جلو انداختن فرآیند رسیدگی مالیاتی این اقدام انجام می گیرد.

لازم است تا برخی از افراد حقیقی و حقوقی برای تنظیم و ارائه به موقع این صورت های مالی به سازمان امور مالیاتی، اطلاعاتی کسب کنند.