آیا تا به حال احساس کردهاید که سخت کار میکنید؛ اما به جایی نمیرسید؟
شاید وقتی به 5 یا 10 سال گذشته فکر میکنید، پیشرفت کمی در مهارتها یا دستاوردهای خود میبینید یا شاید برای رسیدن به آرزوهای خود در چند سال آینده دچار مشکل شوید.
بسیاری از مردم زندگی خود را صرف جابهجایی از یک شغل به شغل دیگر یا عجله برای انجام کارهای بیشتر میکنند، در حالی که در واقع به نتیجه بسیار کمی میرسند.
هدف گذاری به روش SMART به این معنا است که میتوانید ایدههای خود را روشن، تلاشهای خود را متمرکز و از زمان و منابع خود به گونهای مؤثر استفاده کنید و در نهایت، شانس خود را برای دستیابی به آنچه که در زندگی به دنبال آن هستید، افزایش دهید.
در این مقاله به بررسی اهداف SMART، علل اهمیت هدف گذاری به روش SMART، هدف گذاری به روش SMART، راهکارهای مؤثر و نکات مهم در رابطه با هدف گذاری به روش اسمارت خواهیم پرداخت.
1# اهداف اسمارت (SMART) چیست؟
اساساً، اهداف SMART راهی برای تعیین اهدافی هستند که واضح، قابل پیگیری و قابل دستیابی هستند.
مخفف اهداف SMART پنج ویژگی حیاتی است که اهداف شما باید داشته باشند و عبارت اند از:
- S مخفف Specific یعنی خاص
- M مخفف Measurable یعنی قابل اندازه گیری
- A مخفف Achievable یعنی قابل دستیابی
- R مخفف Realistic یعنی مرتبط
- T مخفف Time – Bound یعنی مقید به زمان
وقتی در حال بررسی معنای اهداف SMART هستید، آنها را به عنوان ابزاری برای تبدیل تصمیمات بزرگ به یک نقشه راه مشخص در نظر بگیرید.
هدف گذاری به روش SMART میتواند به شما در ایجاد یک طرح کلی برای موفقیت در محیط های شخصی و حرفهای کمک کند.
2# علل اهمیت هدف گذاری به روش SMART
اغلب، افراد یا کسب و کارها با تعیین اهداف کلی و غیرواقعی مانند میخواهم در X بهترین باشم، خود را برای شکست آماده میکنند.
این هدف مبهم و بدون جهت گیری است.
اهداف SMART با:
- مشخص کردن اهداف
- قابل اندازه گیری
- قابل دستیابی
- واقع بینانه
- و زمان بندی شده
شما را برای موفقیت آماده میکنند.
روش SMART به شما کمک میکند تا به جلو حرکت کنید، به شما حس جهت میدهد و در سازماندهی و رسیدن به اهدافتان کمک میکند.
3# هدف گذاری به روش SMART
در این بخش به بررسی هدف گذاری به روش SMART خواهیم پرداخت.
1-3# مشخص کردن هدف
اولین قدم در هدف گذاری به روش SMART، مشخص کردن آن است.
اهدافی که مشخص هستند، شانس دستیابی به آنها به شکل قابل توجهی بیشتر است.
با پرسیدن سؤالات زیر، هدف جدید خود را به صورت کمی در نظر بگیرید:
- چه کسی در این هدف دخیل است؟
- چه کاری را میخواهم انجام دهم؟
- این هدف قرار است در کجا محقق شود؟
- چه زمانی میخواهم به این هدف برسم؟
- چرا میخواهم به این هدف برسم؟
- میخواهم به چه چیزی دست پیدا کنم؟
- آیا دستیابی به این هدف تأثیر مهمی خواهد داشت؟
- چه اقداماتی باید انجام دهم؟
2-3# قابل اندازه گیری کردن هدف
این هدف SMART شما را ترغیب میکند تا از روشهای قابل پیگیری برای اندازه گیری پیشرفت خود جهت دستیابی به هدف استفاده کنید.
اهداف قابل اندازه گیری همچنین، هرگونه برنامه عملی را که برای کمک به پیشرفت بیشتر در جهت رسیدن به هدف اجرا میکنید، در نظر میگیرند.
یک هدف SMART باید معیارهایی برای سنجش پیشرفت داشته باشد.
اگر هیچ معیاری وجود نداشته باشد، نمیتوانید پیشرفت خود را تعیین کنید و این که آیا در مسیر رسیدن به هدف خود هستید یا خیر.
برای این که یک هدف قابل اندازه گیری باشد، از خود بپرسید:
- چطور بفهمم که به هدفم رسیدهام یا نه؟
- شاخص پیشرفت من چیست؟
3-3# قابل دستیابی کردن هدف
این جنبه از استراتژی SMART به قابل دستیابی بودن هدف مربوط میشود. آیا منابع و زمان لازم برای دستیابی به هدف را دارید؟
این امر ممکن است، شامل جمع آوری معیارهای لازم، درخواست کمک از اعضای تیم و یادگیری مهارتهای جدید باشد.
این امر به شما کمک میکند تا راههایی را برای تحقق آن هدف و تلاش برای رسیدن به آن پیدا کنید.
قابل دستیابی بودن هدف باید به گونه ای باشد که شما را به چالش بکشد؛ اما به اندازه ای خوب تعریف شود که واقعاً بتوانید به آن دست یابید.
از خود بپرسید:
- آیا منابع و قابلیتهای لازم برای رسیدن به هدف را دارم؟ اگر نه، چه چیزی را کم دارم؟
- آیا دیگران قبلاً این کار را با موفقیت انجام داده اند؟
زمانی که هدف شما مشخص، قابل اندازه گیری و قابل دستیابی باشد، احتمال موفقیت شما در آن بیشتر است.
4-3# مرتبط کردن هدف
یک هدف SMART باید واقع بینانه و مرتبط باشد، به این معنا که با توجه به منابع و زمان موجود، بتوان به صورت واقع بینانه به آن دست یافت.
از خود بپرسید:
- آیا هدف من، واقع بینانه و در دسترس است؟
- آیا با توجه به زمان و منابع موجود، این هدف قابل دستیابی است؟
- آیا میتوانید، برای رسیدن به هدف متعهد شوید؟
یک هدف مرتبط، مستقیماً به نتایج موفقیت آمیز کمک میکند.
به خاطر داشته باشید که هر اقدامی که انجام میدهید، باید شما را به هدف نزدیکتر کند.
5-3# تعیین هدف بر اساس زمان
یک هدف SMART باید زمان بندی شده و مهلت زمانی مشخصی داشته باشد، به این معنا که تاریخ شروع و پایان برای آن در نظر گرفته شود.
اگر هدف، محدودیت زمانی نداشته باشد، هیچ حس فوریتی وجود نخواهد داشت و بنابراین انگیزه کمتری برای رسیدن به هدف وجود خواهد داشت.
از خود بپرسید:
- آیا هدف من مهلت مشخصی دارد؟
- تا چه زمانی میخواهید به هدف برسید؟
شما باید مشخص کنید که آیا هدف شما کوتاه مدت است یا بلندمدت (یا ترکیبی از هر دو).
از آنجا، میتوانید، یک جدول زمانی تعیین کنید و برنامه ای برای رسیدن به مهلتها و رسیدن به هدف خود تنظیم کنید.
هدف زمان بندی شده شما همچنین باید واقع بینانه باشد و به شما فرصتهای زیادی برای ایجاد تغییرات در هدف از نظر مرتبط بودن، اختصاصی بودن و قابل دستیابی بودن آن بدهد.
این هدف اکنون با تمام معیارهای یک هدف SMART مطابقت دارد؛ زیرا نشان میدهد که:
- هدف چقدر خاص است.
- روشی برای اندازه گیری پیشرفت ترسیم میکند.
- قابل دستیابی و مرتبط با نتیجه مطلوب است.
- برای هر مرحله یک جدول زمانی تعیین میکند.
اهداف SMART میتوانند ابزاری کارآمد و مهم برای تیمها به منظور همکاری در پروژهها باشند.
4# راهکار مؤثر در هدف گذاری به روش SMART
اهداف بلندمدت، اهدافی هستند که به شکلی هدفمند چالش برانگیز هستند.
به عنوان مثال، اگر معمولاً ماهانه 30 هزار بازدید کننده به وبسایت خود دارید، یک هدف بلندمدت میتواند رسیدن به 50 هزار بازدید کننده به صورت ماهانه باشد.
این افزایش بزرگی است؛ اما این هدف بلندمدت هنوز در حوزه احتمالات است.
مطمئن شوید که اهداف بلندمدت خود را بلند پروازانه انتخاب میکنید، نه غیرممکن؛ به عنوان مثال، هدف گذاری برای رسیدن از 30 هزار بازدید کننده ماهانه به 300 هزار بازدید کننده ماهانه، امری غیرممکن به نظر میرسد.
1-4# نوشتن اهداف
نوشتن اهداف، روشی علمی و اثبات شده برای افزایش احتمال دستیابی به اهداف است.
بسیاری از مطالعات نشان دادهاند، کسانی که اهداف خود را مینویسند، نسبت به کسانی که این کار را نمیکنند، میزان موفقیت بالاتری دارند.
هر هدف را با “من انجام میدهم” شروع کنید و از زبان مثبت برای تشویق به اقدام و انگیزه استفاده کنید.
استفاده از این زبان عملی، توانمندساز است و میتواند به شما انگیزه و اعتماد به نفس لازم برای موفقیت بدهد.
پیگیری دقیق اهداف به شما در مدیریت انرژی نیز کمک میکند.
این کارها میتوانند به شما نشان دهند که چه زمانی خسته هستید و به استراحت نیاز دارید یا چه زمانی انگیزه شما معمولاً افزایش مییابد.
اهداف SMART از خودِ آیندهتان پشتیبانی میکنند.
فقط به یاد داشته باشید، هر پیشرفتی، یک حرکت رو به جلو و به سمت هدف است.
اگر در اندازه گیری موارد انتزاعی، مانند مهربان تر بودن با اطرافیان، مشکل دارید، طبیعی است.
مرتباً خودتان را بررسی کنید تا ببینید، آیا احساس رشد کردهاید یا خیر و به خود برای تلاش کردن افتخار کنید.
2-4# چشم انداز آینده
تجسم اهداف میتواند به شما در دستیابی به آنها کمک کند.
میتوانید آنچه را که میخواهید در آینده به دست آورید، بنویسید تا آن را به واقعیت تبدیل کنید.
شما آینده خود را در ذهن خود تصویر میکنید و مینویسید که چگونه به نظر میرسد.
بسیاری از افراد موفق به شدت از تمرین تصویرسازی آینده خود برای رسیدن به اهداف خود استفاده میکنند.
یکی از نمونههای بارز کسی که به گونهای مؤثر از چشم انداز آینده استفاده میکند، مایکل فلپس است.
او قبل از شکستن رکورد جهانی المپیک برای شنای ۴۰۰ متر مختلط انفرادی، بارها و بارها مسابقه بی نقص را تجسم میکرد.
وقتی زمان اجرا فرا رسید، عینک مایکل فلپس از آسیب دید و بینایی او را مختل کرد.
با وجود این که نمیتوانست ببیند، مایکل فلپس در مسابقه پیروز شد و رکورد جهانی المپیک برای شنای ۴۰۰ متر مختلط انفرادی را شکست؛ زیرا او بارها و بارها مسابقه بی نقص را تجسم کرده بود.
3-4# مهارتها
برای تعیین اهداف عملی برای خود، باید مهارتهای خود را در نظر بگیرید.
میتوانید این مهارتها را بنویسید و به آنها مراجعه کرده تا به خودتان یادآوری کنید که قادر به دستیابی به اهدافتان هستید.
شما میتوانید مهارتهای خود را برای ایجاد انگیزه در خود برای تلاش به سمت اهداف در نظر بگیرید و همچنین از آنها برای تدوین استراتژی چگونگی دستیابی به اهداف استفاده کنید.
وقتی به مهارتهایی که دارید و ندارید فکر میکنید، میتوانید وظایف مختلفی را به دیگران اختصاص دهید تا بهره وری خود را افزایش دهید.
به عنوان مثال، اگر در انجام کار مشاوره موفق هستید؛ اما در حسابداری کند هستید، میتوانید وظایف حسابداری را به دیگران واگذار کنید تا بتوانید روی نقاط قوت خود تمرکز کرده و سریعتر به سمت آرزوهای خود حرکت کنید.
4-4# منابع
وقتی فهرستی از منابع مختلف موجود خود را مینویسید، میتوانید برنامه ریزی کنید که چگونه از آنها برای رسیدن به اهداف خود استفاده کنید.
میتوانید منابع خود را به دو دسته تقسیم کنید: افراد و داراییها.
نوشتن افراد و داراییهای زندگی میتواند، منابعی را که برای رسیدن به اهداف دارید به شما یادآوری کند و همچنین به شما نشان دهد که چه داراییهایی را کم دارید.
ممکن است برای پیشبرد هدف، نیاز به کسب داراییهای اضافی، مانند یک دوره آموزشی داشته باشید.
5-4# نقاط عطف
شما باید اهداف خود را به اجزای قابل دستیابی تقسیم کنید و اینجا است که نقاط عطف وارد میشوند.
اگر برای رسیدن به یک هدف مهم تلاش میکنید، نقاط عطف مختلفی را تعیین کنید که برای رسیدن به آنها تلاش کرده تا بتوانید در مسیر هدف نهایی خود بمانید.
تعیین نقاط عطف مبتنی بر زمان به شما کمک میکند تا به تلاش خود برای رسیدن به هدف نهایی ادامه دهید.
از دست دادن مسیر یک هدف بزرگ آسان است؛ زیرا اغلب وظایف و اجزای زیادی در آن وجود دارد، بنابراین باید اهداف بزرگتر خود را تقسیم کرده و برای دستیابی به نقاط عطف کوچک که شما را به سمت هدف بزرگتر سوق میدهند، تلاش کنید.
6-4# پاسخ به سؤالات
هر چه هدف را دقیق تر مشخص کنید، بهتر است.
هنگام تعیین هدف، سعی کنید به سؤالات زیر پاسخ دهید:
- اهداف شما چه کسانی را درگیر خواهد کرد؟ (این افراد میتوانند اساتید، والدین، همسالان، همکلاسیها و دیگران باشند.)
- برای رسیدن به چه چیزی تلاش میکنید؟
- چه زمانی میخواهید به این هدف برسید؟
- آیا این یک هدف مداوم و تکراری است؟
- آیا مهلت مشخصی دارد یا انعطاف پذیر است؟
- این هدف کجا قرار دارد؟
- چرا این هدف برای شما مهم است؟
- برای رسیدن به این هدف به چه منابعی نیاز خواهید داشت؟
- برای رسیدن به این هدف، چه محدودیتها و الزاماتی دارید؟
این سؤالات میتوانند به شما کمک کنند تا هر هدف را به مراحل قابل مدیریت تقسیم کنید، تشخیص دهید در چه زمینههایی ممکن است به پشتیبانی نیاز داشته باشید و موانع را از همان ابتدا شناسایی و حل کنید.
این امر همچنین به شما این امکان را میدهد تا هنگام تعیین اهداف SMART بسیار دقیق باشید.
7-4# ایجاد طرح
بهترین راه برای رسیدن به اهدافی که زمان و تلاش زیادی میطلبند، ایجاد یک برنامه گام به گام است.
به عنوان مثال، اگر میخواهید در عرض پنج سال به سِمَت مدیر در شرکت خود ارتقا پیدا کنید، دانستن این که از کجا شروع کنید، میتواند دشوار باشد.
برای رسیدن به سطح مدیر، اگر از یک موقعیت سطح پایین یا متوسط شروع میکنید، احتمالاً باید از قبل برخی کارها را انجام دهید، مانند:
- گواهینامهها و اعتبارنامههای لازم برای این نقش را دریافت کنید.
- در دورهها، کلاسها و آموزشهای مهارت آموزی شرکت کنید.
- در نقش فعلی خود تجربه عملی کسب کنید.
- در سازمان به مدارج بالا بروید.
اهداف بزرگتر و طولانی تر را به وظایف کوچکتر و قابل مدیریت تقسیم کرده و برای هر وظیفه یک جدول زمانی ایجاد کنید تا مطمئن شوید که در مسیر رسیدن به تاریخ مورد نظر خود هستید.
این امر میتواند به شما کمک کند تا از تعلل جلوگیری کنید، انگیزه لازم را در خود زنده نگه دارید و یک هدف بزرگ را کمتر طاقت فرسا جلوه دهید.
8-4# ارزیابی فرآیند تعیین هدف
مانند هر پروژهای، ضروری است که برای ارزیابی پیشرفت خود وقت بگذارید.
بررسی کنید که چگونه با هر یک از اهداف خود پیش میروید و هرگونه مانعی را که از تکمیل یک هدف یا یک کار خاص جلوگیری میکند، شناسایی کنید.
سپس، در صورت نیاز، برنامه ای تدوین کنید یا استراتژی خود را تنظیم کنید.
خوداندیشی بخش مهمی از پیشرفت است.
پس از رسیدن به یک هدف، به این فکر کنید که چه مواردی خوب پیش رفته و چه مواردی نه.
آنچه را که آموختهاید، در استراتژیهای تعیین هدف آینده به کار ببرید.
توجه به این نکته نیز مهم است که یک رویکرد یکسان برای همه در تعیین هدف وجود ندارد، بنابراین باید بهترین استراتژی را برای سبک کاری و شخصیت خود پیدا کنید.
9-4# رسیدن به اهداف با عضویت در انجمن مدیریت
وقتی به دنبال مشارکت در دانشگاه خود هستید، گزینهها بی پایان هستند.
اگر به دنبال راههایی برای موفقیت شغلی خود هستید، عضویت در یک انجمن مدیریتی، نقطه شروع بسیار خوبی است.
برنامههای مدیریتی صرفاً بر بهبود مهارتهای رهبری دانشجویان مانند:
- برنامه ریزی
- تفکر استراتژیک و انتقادی
- حل مسئله
- همکاری
- و موارد دیگر
تمرکز دارند که همه این موارد کلید تعیین هدف مؤثر هستند.
علاوه بر این، عضویت در جامعهای از همسالان موفق میتواند الهام بخش، حمایت کننده و مسئولیت پذیری لازم برای موفقیت را به شما بدهد.
5# نکاتی برای هدف گذاری به روش SMART
تعیین هدف گذاری به روش SMART به گونه ای مؤثر، مهارتی است که با تمرین بهبود مییابد.
اولین تلاش شما ممکن است وضوح لازم را نداشته باشد یا حتی ممکن است در پیگیری پیشرفت مشکل داشته باشید.
اشکالی ندارد، هر تجربه تعیین هدف به شما میآموزد که چه مواردی بهترین نتیجه ممکن را به همراه دارد.
با اصلاح رویکرد خود در طول زمان، میتوانید اهدافی ایجاد کنید که هم واقع بینانه و هم انگیزه بخش باشند.
در ادامه این بخش 8 نکته برای کمک به شما در هدف گذاری به روش SMART که شما را برای موفقیت آماده میکنند، آورده شده است.
1-5# ساده نگه داشتن
اهداف بزرگ و پیچیده مانند تغییر شغل یا تغییر اساسی در سبک زندگی میتوانند طاقت فرسا به نظر برسند.
آنها را به اهداف کوتاه مدت، کوچکتر و قابل دستیابی تقسیم کنید تا در مسیر بمانید.
2-5# پاداش دادن به پیشرفت
انگیزه میتواند به مرور زمان از بین برود. برای حفظ و ایجاد انگیزه برای خود، پاداشهای مهم تعیین کنید.
3-5# سفارشی کردن رویکرد
اهداف مختلف به استراتژیهای متفاوتی نیاز دارند.
آنچه برای اهداف شغلی مؤثر بوده، ممکن است برای اهداف سلامتی یا توسعه شخصی ایده آل نباشد.
معیارها، محدودیتهای زمانی و انگیزههای خود را بر این اساس تنظیم کنید.
4-5# پیدا کردن چرای خود
اگر هدف شما صرفاً این است که چون باید این کار را بکنم، یک قدم به عقب بردارید.
هدفی که ریشه در معنای شخصی داشته باشد، احتمالاً انگیزه بیشتری به شما میدهد .
5-5# تعیین انتظارات واقع بینانه
اهداف بلند پروازانه عالی هستند؛ اما باید قابل دستیابی نیز باشند.
هنگام تعریف هدف:
- موفقیت
- منابع
- مهارتها
- و محدودیتهای خود
را در نظر بگیرید.
6-5# نوشتن اهداف
اهدافی که فقط در ذهن شما وجود دارند، به راحتی فراموش یا نادیده گرفته میشوند.
هدف SMART خود را در یک دفتر برنامه ریزی یا تقویم ثبت کنید و پیشرفت خود را مرتباً پیگیری کنید .
7-5# سازگار بودن
شرایط تغییر میکند و برخی از اهداف ممکن است نیاز به تعدیل داشته باشند.
انعطاف پذیر باشید و در صورت لزوم به اصلاح برنامه خود بپردازید.
8-5# درس گرفتن از شکستها
اشتباهات و چالشها بخشی از این فرآیند هستند.
به جای این که در گذشته غرق شوید، در مورد اشتباهات خود تأمل کنید، اصلاحاتی انجام دهید و به جلو حرکت کنید.
نظرتون درباره این مقاله چیه؟
ما رو راهنمایی کنید تا اون رو کامل تر کنیم و نواقصش رو رفع کنیم.
توی بخش دیدگاه ها منتظر پیشنهادهای فوق العاده شما هستیم.