HS Code چیست؟ (نحوه دریافت آن برای یک محصول)

اساسی ترین وظیفه در تجارت بین المللی تعیین طبقه بندی صحیح تعرفه گمرکی و همچنین دسته بندی کنترل صادرات برای یک محصول است.

پس از آن، به‌ کارگیری مداوم این طبقه ‌بندی‌ها پس از ایجاد آن‌ها ضروری است.

طبقه بندی جهانی می‌تواند کار دشواری باشد؛ اما بخشی ضروری از انطباق گمرکی و تجاری است.

بدون وجود یک سیستم طبقه بندی صحیح، دستیابی به محاسبه صحیح حقوق گمرکی یا تعیین رفتار ترجیحی، امکان پذیر نخواهد بود و این سیستم مشترک با عنوان HS Code شناخته می‌شود.

این سیستم مشترک ارتباط بین مقامات گمرکی برای تطبیق و تدابیر نظارتی مختلف و همچنین ارزیابی عوارض و مالیات‌های دریافتی را آسان ‌تر می‌کند.

1# HS Code چیست؟

کدهای سیستم هماهنگ یا HS که مخفف عبارت Harmonized System است؛ یک شناسه منحصر به فرد برای طبقه بندی نوع دقیق از کالایی است که شما ارسال می‌کنید.

در میان سیستم‌های طبقه بندی، کدهای HS معمولاً در سراسر فرآیند واردات و صادرات برای طبقه بندی کالاها استفاده می‌شوند.

HS code یک روش عددی استاندارد شده برای طبقه بندی محصولات معامله شده است.

کشورهای سراسر جهان از آن برای شناسایی و توصیف یکسان محصولات برای اهدافی مانند ارزیابی وظایف و جمع آوری آمار استفاده می‌کنند.

سیستم هماهنگ یا HS Code یک سیستم طبقه بندی بین المللی است که از کدهای 6 رقمی تشکیل شده و برای طبقه بندی کالاهای فیزیکی در اهداف گمرکی استفاده می‌شود.

سیستم کدگذاری HS در سال 1988 توسط سازمان جهانی گمرک (WCO) معرفی شد و اکنون بیش از 200 کشور به عنوان مبنایی برای تعرفه‌های گمرکی از آن استفاده می‌کنند.

کدهای HS توسط سازمان جهانی گمرک ایجاد و تقریباً در همه کشورها و در سطح بین المللی شناخته شده‌اند.

گمرک و ارگان‌های دولتی اکنون نقطه مرجع مشترکی برای القای مقررات بر اساس کلاس‌های HS دارند و می‌توانند استانداردی ایجاد کنند تا به دسته‌های HS به یک روش نزدیک شوند.

این به نوبه خود یک ساختار واردات – صادرات سازمان یافته‌تر و یک دستورالعمل خوب برای کشورهایی است که تمایل به اجرای مقررات جدید دارند.

کد HS توسط سازمان جهانی گمرک (WCO) هر پنج سال یکبار به روز می‌شود.

این امر به عنوان پایه ای برای سیستم‌های طبقه بندی واردات و صادرات مورد استفاده در بسیاری از کشورها عمل می‌کند.

کد HS کدهای شش رقمی خاصی را برای طبقه بندی‌ها و کالاهای مختلف اختصاص می‌دهد.

کشورها مجاز هستند برای طبقه بندی بیشتر، کدهای طولانی‌تری را به شش رقم اول اضافه کنند.

1-1# ویژگی کلیدی HS Code چیست؟

از جمله ویژگی‌های کلیدی HS Code می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• دارای یک کد شش رقمی برای طبقه بندی کالاها
• شامل قوانین تعریف شده برای طبقه بندی کالاها
• استفاده از آن به عنوان یک استاندارد واحد برای طبقه بندی کالاها در سراسر جهان
• پوشش حدود 98 درصد از کالاها در تجارت بین المللی و بیش از 5000 کالا

2-1# علت نیاز به HS Code چیست؟

علل نیاز به این نوع کد عبارت اند از:

• کد HS صحیح برای کالاهای شما به منظور استفاده در اسناد حقوقی و تجاری، هنگام تجارت مورد نیاز است.
• برخی از نمونه‌های استفاده از کد HS در موارد زیر است:
  • قراردادهای فروش
  • بارنامه‌ها
  • اعتبار اسنادی
  • گواهی مبدأ
• برخی از این اسناد قانونی و تجاری هنگام درخواست به منظور تأمین مالی تجارت مورد نیاز است.
• کدهای HS همچنین توسط مقامات گمرکی به منظور اعمال تعرفه و مالیات بر کالاها و پیگیری واردات و صادرات استفاده می‌شوند.

3-1# ساختار HS Code چیست؟

کد HS برای ارائه یک کد عددی برای توصیف کالاها طراحی شده است.

تنها یک کد HS صحیح برای هر محصول وجود دارد که در بیش از 200 کشور در سراسر جهان استفاده می‌شود.

کد HS موارد زیر را تعریف می‌کند:

• ماهیت محصول
• ویژگی‌های اصلی محصول
• نوع محصول
• هر ویژگی منحصربه‌فرد محصول مذبور

نمی‌توان کد HS یک محصول را بدون ایجاد تغییرات قابل توجه در خود محصول تغییر داد.

تقریباً 5300 کد 6 رقمی HS مختلف وجود دارد که هر کدام یک مقوله خاص یا گروهی از محصولات مرتبط را توصیف می‌کنند.

این کدهای HS به 21 بخش مختلف طبقه بندی می‌شوند.

هر بخش شامل فصل‌هایی است که به نوبه خود با عناوین مختلف تقسیم شده است.

دو رقم اول هر کد HS ابتدا به فصل مناسب، دو رقم بعدی به عنوان مناسب در آن فصل و دو رقم آخر به عنوان فرعی آن اشاره دارد.

ترکیب این 6 رقم، کدی را تشکیل می‌دهد که برای یک محصول جداگانه اعمال می‌شود.

به عنوان مثال:

• پرتقال در بخش 2 (محصولات گیاهی) طبقه بندی شده است.
• فصل 8 برای میوه و آجیل خوراکی، پوست مرکبات یا خربزه است.
• عنوان 0805 برای مرکبات تازه یا خشک است.
• کد فرعی پرتقال، 080510 است.

با این حال، اداره گمرک در هر کشور می‌تواند برای دسته بندی بهتر محصولاتی که در همان عنوان فرعی قرار می‌گیرند، ارقام بیشتری به کد 6 رقمی HS اضافه کند.

به عنوان مثال:

• پرتقال تازه: 08051010
• پرتقال خشک: 08051090

4-1# کدهای جهانی HS

سیستم کد جهانی WCO HS از 21 بخش شامل 97 فصل تشکیل شده است.

این کدها در سه سلسله مراتب کد HS را نشان می‌دهند:

• کدهای دو رقمی (فصل)
• کدهای چهار رقمی (عنوان)
• کدهای شش رقمی (عنوان فرعی)

این کدها توسط قوانین تفسیری به خوبی تعریف می‌شوند و برای دستیابی به طبقه بندی یکنواخت در سراسر جهان پشتیبانی می‌شوند.

5-1# آیا کد HS در هر کشور متفاوت است؟

کدهای HS یک ابزار جهانی برای طبقه بندی محصولات هستند.

با این حال، برخی از دولت‌ها برای طبقه بندی بیشتر و بهتر محصولات خود در دسته‌های خاص، ارقامی را به شماره HS اضافه می‌کنند.

این با کدهای HTS نشان داده می‌شود.

6-1# فصول HS Code چیست؟

فصل‌های تعرفه HS اولین بخش از کد هر کالا هستند.

این فصل‌ها در بخش‌هایی از فهرست کامل کالاها، دسته ‌بندی می‌شوند.

بخش‌ها نیز منطقی پیشرونده دارند، اگرچه همپوشانی و چرخش به عقب نیز در آن‌ها وجود دارد.

در ادامه با بخش‌های کد اچ اس آشنا خواهیم شد:

• بخش اول (فصل 1-5): حیوانات زنده
• بخش دوم (فصل 6-14): سبزیجات و محصولات گیاهی
• بخش سوم (فصل 15): روغن‌های حیوانی و گیاهی
• بخش چهارم (فصل 16-24): مواد غذایی آماده
• بخش پنجم (فصل 25-27): مواد معدنی
• بخش ششم (فصل 28-38): محصولات شیمیایی
• بخش هفتم (فصل 39-40): پلاستیک و لاستیک و مواد به دست آمده از آن‌ها
• بخش هشتم (فصل 41-43): محصولات حیوانی و گیاهی مصرفی
• بخش نهم (فصل 44-46): چوب و محصولات حاصل از آن
• بخش 10 (فصل 47-49): خمیر چوب و سایر محصولات فیبری، کاغذ و محصولات آن
• بخش 11 (فصل 50-63): منسوجات و محصولات به دست آمده از آن
• بخش 12 (فصل 64-67): کفش، روسری، چتر، عصا، شلاق و مواردی از این دست
• بخش 13 (فصل 68-70): محصولات معدنی غیرفلزی مانند سنگ، گچ، سیمان، سرامیک و مصنوعات آن‌ها
• بخش 14 (فصل 71): فلزات و سنگ های گرانبها، مروارید، جواهرات بدلی، سکه
• بخش 15 (فصل 72-76، 78-83): فلزات اساسی و محصولات به دست آمده از فلزات اساسی
• بخش 16 (فصل 84-85): ماشین آلات و تجهیزات مکانیکی صدا و تصویر و لوازم جانبی آن
• بخش 17 (فصل 86-89): ماشین آلات تخصصی برای بخش حمل و نقل
• بخش 18 (فصل 90-92): دستگاه‌ها و آلات نوری، سینمایی، اندازه گیری، موسیقی و پزشکی
• بخش 19 (فصل 93): اسلحه و مهمات
• بخش 20 (فصل 94-96): متفرقه همانند اسباب بازی، مبلمان، بازی، علائم
• بخش 21 (فصل 97-99): آثار هنری و مقررات تعرفه ای برای استفاده خاص

2# کاربرد HS Code چیست؟

اگر کالایی را وارد یا صادر می‌کنید، هنگام تکمیل اسناد تجاری به کدهای HS نیاز خواهید داشت، از جمله موارد کاربرد این نوع کد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• فاکتورهای تجاری
• بارنامه‌ها
• اظهارنامه‌های گمرکی
• اظهارنامه‌های صادراتی
• مجوزهای واردات و صادرات

همچنین می‌توان از کدهای HS در موارد زیر استفاده کرد:

• تحقیقات بازار برای به دست آوردن آمار تجارت مربوطه
• بررسی قوانین مربوطه هنگام صادرات
• تعیین نرخ‌ها و مزایای تعرفه‌ها بر اساس توافقنامه تجارت آزاد

3# نحوه استفاده از HS Code

مسئولیت ارائه کد HS همیشه بر عهده فرستنده است.

کد HS محصول را می‌توان از طریق وبسایت دولتی در هر کشور یا با استفاده از ابزار اختصاصی MyGTS در خدمات تجاری جهانی DHL Express پیدا کرد.

هنگام صادرات کالاها به خارج از کشور به شماره برنامه کشور صادرکننده برای محصول خود نیاز خواهید داشت.

6 رقم اول شامل کد سیستم هماهنگ است. استفاده از این اطلاعات برای موارد زیر بسیار مفید و کارا خواهد بود:

• طبقه بندی کالاهای فیزیکی برای حمل و نقل به یک کشور خارجی لازم است.
• زمانی که ارزش کالا بیش از 2500 دلار باشد یا کالا نیاز به مجوز داشته باشد، محموله‌ها را در سیستم صادرات خودکار گزارش دهید.
• مدارک مورد نیاز حمل و نقل مانند دستورالعمل نامه فرستنده، فاکتور تجاری یا گواهی مبدا را کامل کنید.
• تعیین نرخ‌های تعرفه واردات (عوارض) و تعیین این که آیا یک محصول واجد شرایط تعرفه ترجیحی، تحت یک توافق نامه تجارت آزاد است یا خیر.
• انجام تحقیقات بازار و به دست آوردن آمار تجارت نیز باید صورت گیرد.

4# نحوه دریافت HS Code برای یک محصول

ساختار هر سیستم هماهنگ از شش رقم تشکیل شده است.

دو رقم اول فصلی را مشخص می‌کند که کد HS در آن قرار می‌گیرد.

در مجموع 21 فصل وجود دارد.

هر فصل توضیحاتی را ارائه می‌کند.

چهار رقم بعدی شامل عنوان و عنوان فرعی در فصل است.

کشورهای آسه آن از نامگذاری تعرفه هماهنگ شده آسه آن (AHTN) پیروی می‌کنند (جایی که شش رقم اول هنوز از کدهای بین المللی HS مرجع است) اما دو رقم اضافی در پایان وجود دارد که بیشتر عناوین فرعی را تجزیه و تحلیل می‎‌کند.

کالاهایی که در ASEAN حمل می‌شوند، معمولاً از طبقه بندی هشت رقمی AHTN استفاده می‌کنند؛ اما کدهای شش رقمی HS نیز معتبر در نظر گرفته می‌شوند.

1-4# نحوه دریافت HS Code در ایران

به منظور به دست آوردن کد اچ اس کالای مورد نظر، مراحل زیر را انجام دهید:

1. در ابتدا لازم که وارد سایت irancode.ir شوید.
2. سپس، در قسمت پایین صفحه روی عنوان درختواره ایرانکد کلیک کنید.
3. در مرحله سوم، صفحه جدیدی برای شما باز خواهد شد که در این حالت، باید تب درختواره‌های بین المللی را انتخاب کنید.
4. در نهایت در این قسمت شما می‌توانید طبقه بندی HS مورد نظر خود را مشاهده کنید.

5# علت اهمیت HS Code چیست؟

پذیرش و تطبیق پذیری کد HS به عنوان یک زبان اقتصادی و کد جهانی برای کالاها، آن را به ابزاری ضروری برای تجارت بین المللی تبدیل کرده است که در بسیاری از سیستم‌های ترخیص کالا از گمرک در سراسر جهان استفاده می‌شود.

رویه‌های گمرکی استفاده از کد HS صحیح و تفسیر صحیح از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا استفاده از کد به شکلی نادرست ممکن است، توسط گمرک به عنوان عدم انطباق، گمراه کننده یا اظهار نادرست تلقی شود که هر کدام مجازات‌های مربوط به خود را دارد.

استفاده از کد HS صحیح می‌تواند در موارد خاص بسیار سخت باشد؛ زیرا تفسیر کدها ممکن است بین کشورها و مقامات گمرکی متفاوت باشد.

همچنین استفاده نادرست از کد HS می‌تواند، منجر به اعمال تعرفه نامناسب توسط گمرک شود که ممکن است، هزینه واردات را به صورتی تصاعدی برای مشتری افزایش دهد.

آمار تجارت کدهای یکنواخت همچنین امکان استفاده از آن‌ها را در ردیابی آمار تجارت فراهم می‌کند.

علاوه بر دولت‌ها، این کد توسط سازمان‌های بخش خصوصی و سازمان‌های بین المللی نیز استفاده می‌شود.

از کدهای HS در موارد زیر استفاده می‌شود:

• نظارت
• به ‌روزرسانی و بهینه‌ سازی کالاهای کنترل ‌شده
• مالیات‌های داخلی
• قوانین مبدأ
• سیاست‌های تجاری
• آمار حمل‌ و نقل
• تعرفه‌های حمل و نقل
• مجموعه‌ ای از حساب‌های ملی
• کنترل‌های سهمیه‌ بندی
• نظارت بر قیمت
• آمار ترافیک
• تحقیقات و تحلیل‌های اقتصادی

انتقال اطلاعات تجاری کدهای HS به صورتی گسترده در پیام‌های الکترونیکی مانند قوانین سازمان ملل متحد برای تبادل الکترونیکی داده برای تجارت و حمل و نقل اداری (UN/EDIFACT) استفاده می‌شود.

این امر سبب شده که این سیستم به یک استاندارد جهانی برای توصیف کالا در پلتفرم‌های مختلف تبدیل شود.

استفاده جهانی از این کد به مقاماتی مانند ادارات بندر و گمرک اجازه می‌دهد تا محصولات را به آسانی شناسایی کنند.

6# نکاتی در مورد نامگذاری HS Code

نکات مهمی که در ارتباط با کدهای HS وجود دارند، عبارت اند از:

• تقریباً همه کشورهای جهان، تفسیر یکسانی برای کدهای HS دارند.
• این سیستم توسط بیش از 200 کشور و اقتصاد به عنوان مبنایی برای تعرفه‌های گمرکی و جمع آوری آمار تجارت بین المللی استفاده می‌شود و بیش از 98 درصد از کالاها در تجارت بین المللی بر اساس کد HS طبقه بندی می‌شوند.
• کدهای HS به صورت مداوم به‌روز می‌شوند تا بتوانند تغییرات ایجاد شده در فناوری و ظهور محصولات جدید را منعکس کنند.
  آخرین اصلاحیه در سال 2022 به اجرا درآمد، بنابراین نسخه فعلی به نام HS Nomenclature 2022 edition نام گذاری شده است.
• با این حال، در عمل برخی از کشورها ممکن است رویه‌ها و قوانین خود را در زمان‌های مختلف تطبیق دهند.
  این امر در مواردی ممکن است، منجر به ناسازگاری‌های موقت شود.
• نامگذاری ترکیبی اتحادیه اروپا (EU) سیستم کدگذاری هشت رقمی اتحادیه اروپا است که شامل کدهای HS با زیربخش‌های اتحادیه اروپا و یادداشت‌های قانونی بیشتر است که به گونه‌ای خاص برای رفع نیازهای اتحادیه اروپا ایجاد شده است.

7# مزایای استفاده از HS Code چیست؟

مزایای استفاده از کد اچ اس عبارت اند از:

• طبقه بندی یکنواخت: کدهای HS امکان ارتباط شفاف بین مقامات گمرکی در کشورهای مختلف را فراهم می‌کنند و به عنوان یک زبان جهانی برای طبقه بندی کالاها و کاهش ناکارآمدی نرم عمل می‌کنند.
• پردازش کارآمد گمرکی: قبل از واردات، کدهای HS منبع اسناد صحیح را آسان تر می‌کند.
  با این کدهای استاندارد، مأموران گمرک می‌توانند کالاها را به سرعت و با دقت شناسایی، عوارض را ارزیابی و واردات و صادرات را پردازش کنند.
• پرداخت حقوق گمرکی و سایر مالیات‌ها: با استفاده از کد HS، می‌توان به راحتی حقوق گمرکی قابل پرداخت برای کالاهای وارداتی را محاسبه کرد و از این طریق امکان بودجه بندی، پیش بینی و برنامه ریزی مالی کارآمد را فراهم کرد.
• آمار تجارت جهانی: کدهای HS در جمع‌ آوری و تجزیه و تحلیل داده‌های تجاری که برای برنامه ‌ریزی اقتصادی و سیاست‌ گذاری حیاتی است، بسیار مفید هستند.
• مقررات: این آمار همچنین سبب تسهیل در تنظیم موارد زیر خواهند شد:
  • تنظیم مالیات‌های داخلی
  • سیاست‌های تجاری
  • نظارت بر کالاهای کنترل‌شده مانند تجهیزات دو منظوره
  • قوانین مبدأ
  • سازمان‌های بین‌ المللی
  • بخش خصوصی

8# جریمه استفاده اشتباه از HS Code چیست؟

استفاده از کد HS نادرست یکی از دلایل اصلی گیر افتادن محموله‌ها است.

در صورت استفاده از کد نادرست، ارسال برای بازرسی به تعویق خواهد افتاد.

علاوه بر این، واردکننده احتمالاً باید هزینه یا جریمه اضافی پرداخت کند.

استفاده از کد HS اشتباه می‌تواند پیامدهای زیر را داشته باشد:

• جریمه‌های عدم رعایت: جریمه‌های پولی که می‌تواند به میلیون‌ها دلار برسد.
• خطر تأخیر و هزینه‌های ذخیره سازی و انبارداری: کالاهای تجاری، نیاز به بازرسی دارند و تا زمانی که مغایرت‌ها به صورت کامل بررسی نشود، محموله ترخیص نخواهد شد.
  این امر می‌تواند منجر به ضبط کالا تا رفع مشکلات شود.
• توقیف کالا: محموله ممکن است به صورتی نامحدود توقیف شود تا زمانی که مأموران گمرک کالا را به درستی طبقه بندی کنند.
• ریسک نظارتی: طبقه ‌بندی نادرست کالاهای شما می‌تواند سازمان‌های نظارتی را برای مداخله فراخواند و منجر به پرداخت عوارض بالاتر یا جریمه نادرستی توسط واردکننده شود.