استنلس استیل ۳۱۶ چیست و چه کاربردی دارد؟

در صنعت از متریال های فلزی و غیر فلزی بسیاری، همانند استنلس استیل (فولاد ضد زنگ) استفاده می شود.

در این مقاله شما با تمامی این متریال ها و کاربرد های آنها در صنعت آشنا شده و به آگاهی مناسبی در انتخاب بهترین متریال برای یک کاربرد خاص دست خواهید یافت.

در ادامه شما با PVC و GRP به عنوان دو متریال غیر فلزی پرکاربرد در سینی ها و تابلو های برق آشنا شده و
خواهید آموخت که چرا سینی های برق را از این جنس می سازند.

سپس در مورد استنلس استیل و انواع آن و دیگر متریال های پر کاربرد فلزی می آموزیم.

1# متریال های غیر فلزی

در صنایع مختلف مواد و متریال های غیر فلزی بسیاری مورد استفاده هستند که
در ادامه به معرفی 2 مورد از مهم ترین و پر استفاده ترین های آن ها می پردازیم.

1-1# پی وی سی (PVC)

پلی ونیل کلراید (polyvinyl chloride) یکی از مهمترین متریال های غیر فلزی بوده که کاربرد فراوانی دارد.

از جمله کاربردهای آن، استفاده در غشاء داخلی پنجره های دوجداره و لوله های آب و فاضلاب منازل است.

مهمترین ویژگی این متریال، مقاومت بسیار بالا در برابر املاح و سیالات عبوری از داخل آن است.

در حوزه ابزار دقیق، می توان به استفاده از PVC ها در ساخت روکش ها و لایه های درونی کابل اشاره کرد.

این متریال از استنلس استیل به مراتب ارزان تر است.

2-1# پلیمر تقویت شده (GRP)

دومین متریال غیر فلزی glass-reinforced plastic است که همان پلاستیک یا پلیمر تقویت شده است.

در حوزه نفت و گاز و ابزار دقیق، بسیاری از لوله های مورد استفاده از این نوع هستند.

پروژه ای را در نظر بگیرید که سیال عبوری از داخل لوله ها، آب دریا است.

اگر از متریال های فلزی برای ساخت لوله استفاده کنید، بعد از مدتی خواهید دید که لوله ها دچار خوردگی شده اند.

شاید فکر کنید بایستی در آب دریا املاح اسیدی مانند گوگرد یا سولفور باشد ولیکن این طور نیست.

آب دریا دارای املاح مختلفی است که به مرور زمان منجر به از بین رفتن غشاء داخلی لوله های فلزی شده و لوله شما دچار نشتی می شود.

پس بهتر است در این چنین شرایطی از لوله های غیر فلزی همانند GRP ها استفاده کنید که مقاومت بسیار بالایی در برابر املاح دارند.

کاربرد GRP در سینی های کابل به جای استنلس استیل

متریال غیر فلزی مورد استفاده در سینی های کابل ها و داکت ها عموما از GRP است.

سینی های ساخته شده با GRP بسیار سبک تر از دیگر سینی ها بوده و
حتی در عموم مواقع به نسبت گالوانیزه های گرم (Hot-dip galvanization)، مقاومت بیشتری را از خود نشان می دهند.

همچنین بایستی به این نکته اشاره کرد که سینی های ساخته شده با GRP نیازی به سیم ارت ندارند.

حتما می دانید که تجهیزات فلزی مورد استفاده در کارخانه و سایت، بایستی با سیم ارت، زمین شوند.

این کار به علت تجمع بارهای ساکن بر روی تجهیزات فلزی بوده و برای پیشگیری از خطرات احتمالی است.

همچنین سینی های ساخته شده با GRP مقاومت بسیار بالایی در برابر خمش دارند.

پس احتمالا آسیب رسیدن به این سینی ها بسیار کمتر است و
از مقاومت بالایی در برابر ضربه خوردن و شکستن برخوردار هستند.

از GRP ها در بدنه جعبه تقسیم ها نیز استفاده می شود.

متریال های غیر فلزی دیگری نیز در صنعت استفاده می شود، مانند تفلون ها یا پلی تترا فلوئور اتیلن ها.

اما PVC و GRP، مهمترین متریال های غیر فلزی مورد استفاده در صنعت هستند.

2# متریال های فلزی

متریال های فلزی از جمله استنلس استیل (فولاد ضد زنگ) کاربردهای فراوانی در صنعت و ساخت تجهیزات دارند.

1-2# کربن استیل (Carbon Steel)

استاندارد مربوط به متریال، استاندارد ASTM است.

استانداردهای ASTM A105 و ASTM A106 صرفا در خصوص کربن استیل ها صحبت می کنند.

از کربن استیل ها در حوزه های مختلفی استفاده می شود؛ اما کاربرد اصلی این ماده در لوله کشی و ساخت بدنه خیلی از مخازن است.

بنابراین این ماده بیشتر در پایپینگ (piping) کاربرد دارد.

در حوزه ابزاردقیق هم در برخی جعبه تقسیم ها و کابل ها از این ماده استفاده می شود.

2-2# استنلس استیل یا فولاد زنگ نزن (Stainless steel)

به گفته افراد فعال در صنایع، مهم ترین متریال صنعتی، استنلس استیل یا فولاد ضد زنگ است.

طبق اصول کار، بایستی دوباره به یکی از استانداردهای اولیه مراجعه کنیم.

بندهای مختلفی از این استاندارد ASTM در مورد استنلس استیل صحبت می کند؛ از جمله مهمترین این بندها ASTM A182 است.

استنلس استیل (فولاد ضد زنگ) در رده های مختلفی عرضه شده است که
هر رده دارای ویژگی ها و کاربرد های خاص خود است.

همان طور که مشاهده می کنید، در انواع استنلس استیل از بالا به پایین، غلظت کربن کاهش و سختی یا Roughness (رافنِس) افزایش می یابد.
این بدان معناست که استحکام فلز ما در برابر سیال افزایش می یابد.

1) استنلس استیل SS 304

این مدل از استنلس استیل در حوزه های مختلفی از جمله ابزار دقیق کاربرد دارد.

بدنه تجهیزات اندازه گیری و ابزار دقیق معمولا از این نوع استنلس استیل (SS 304) هستند.

به این قسمت از تجهیزات body یا housing می گوییم.

بنابراین Housing Material تجهیزات ابزاردقیق عموما از جنس SS 304 است.

تذکر مهندسی: بایستی دقت کنید که SS 304 بسیار گران تر از  C.S یا مواد دیگر است.

بنابراین از نظر اقتصادی و مهندسی اصلا به صرفه نیست که تمامی قسمت ها را با این ماده تهیه کنید.

فلذا ابتدا به SPEC پروژه مراجعه کرده و در صورتی که خواسته کارفرما استفاده از این ماده بود، از آن استفاده کنید وگرنه
استفاده از این ماده در تمامی آیتم ها اصلا توجیه ندارد.

همچنین در ساخت پیچ و مهره ها و تجهیزات اتصال لوله ها به مخزن می توان از این ماده استفاده کرد.

2) استنلس استیل SS 316

قسمتی از یک تجهیز اندازه گیری که با سیال در تماس هست را Wetted part (قسمت خیس) می گوییم.

مثلا در یک فشارسنج که برای اندازه گیری یک سیال مورد استفاده قرار می گیرد،
محلی از آن که با سیال در ارتباط است و در حال اندازه گیری فشار است را Wetted part می گوییم.

در ابزار دقیق جنس Wetted part تجهیز اندازه گیری بایستی SS 316 باشد. چرا؟

اگر بر روی یک لوله آب یک تجهیز اندازه گیری ببندید و پس از یکسال به آن مراجعه کنید.

با نگاهی میکروسکوپی به قسمت درجه بندی تجهیز، مشاهده می کنید که شکاف هایی بر روی آن ایجاد شده است.

این باعث می شود که به مرور زمان قسمت اندازه گیری تجهیز دچار ضعف شده و خطای اندازه گیری فاحشی را داشته باشیم.

بنابراین حتما دقت کنید که برای قسمت خیس دستگاه از مواد مناسبی استفاده کنید تا دستگاه برای طولانی مدت به شما جوابگو باشد.

استفاده از این نوع استنلس استیل SS 316 برای Wetted part بسیار توصیه می شود.

– استنلس استیل SS 316L

عبارت L در انتهای این فلز، بیانگر Low است.

به عبارت دیگر میزان کربن در این مدل استنلس استیل نسبت به SS 316 کمتر است.

پس می توانیم به این نکته اشاره کنیم که سختی و استحکام SS 316L به مراتب  از SS 316 بهتر است.

در محل هایی که سیال شما حالت رسوب دار پیدا می کند که به آن پارشیال می گویند یا
برای سیالاتی که دارای مواد متخلل می باشند، Wetted part سیال را با SS 316L طراحی می کنیم.

3) استنلس استیل SS 321

اگر ابعاد ذرات بزگتر شود یا آنکه مقداری سولفور و گوگرد (مواد اسیدی) داشته باشید یا
اگر سرویس ترش داشته باشید، برای Wetted part از SS 321 استفاده کنید.

همچنن به SS 323 ،SS 400 و SS 904 نیز می توان اشاره کرد که
از آن ها بسیار کمتر استفاده می شود.

3# دایکست آلومینیوم (Die Cast Aluminium)

طبق استانداردهای مختلف نظیر API ،ISA و … قسمت Housing Material بایستی با استفاده از دایکست آلومینیوم ساخته شود.

اما، منظور از Die Cast چیست؟

احتما با آلومینیوم آشنایی کافی را دارید؛ اما آنچه که برای شما سوال شده است، احتمالا این موضوع است که Die Cast یا ریخته گری شده به چه معناست.

Cast به معنای قالب یا ریختن می باشد و Die یعنی ریخته گری شده در قالب.

بهتر است بدانید که برای ساخت تجهیز شما، ابتدا یک قالب در نظر گرفته شده سپس مواد مذاب به داخل آن ریخته می شود و
با گذر زمان این مواد به صورت یک تجهیز در می آیند.

در هنگام عملیات ریخته گری در قالب، حباب هایی ممکن است در تجهیز شما ایجاد شود که برای از بین رفتن این حباب ها، مواد را با فشار بالا به داخل قالب تزریق می کنند، تا از ایجاد حباب جلوگیری شود.

به مجموع این کارها، یا به عبارت بهتر تزریق همراه با فشار بالای مواد به داخل قالب، Die Cast گفته می شود و
منظور از Die Cast Aluminum، همان آلومنیوم ریخته گری شده با فشار است.