برای کنترل مدارها و سوییچ جریان در آن ها باید با تفاوت رله و کنتاکتور به عنوان دو نوع مهم از سوییچ های کنترلی آشنا شویم.

استفاده از این سوییچ ها در تابلوهای برق برای کنترل مدارها و سیستم های الکتریکی و صنعتی بسیار رایج است.

این سوییچ ها متناسب با قابلیت ها و کاربردهایشان انواع مختلفی دارند که
در این پست درباره نکات اصلی تفاوت آن ها یاد می گیریم.

ویدیوی کوتاه و فارسی زیر تفاوت رله و کنتاکتور را به زبان ساده توضیح می دهد.

1# رله و کنتاکتور

ویدیوی کوتاه و فارسی زیر تفاوت رله و کنتاکتور را به زبان ساده توضیح می دهد.

رله و کنتاکتور نوعی کلید (سوییچ) الکتریکی هستند که
با استفاده از منبع ولتاژ پایین، یک مدار ولتاژ بالا را کنترل (روشن و خاموش) می کنند.

یعنی می توانند با استفاده از یک جریان کوچک، یک جریان بزرگتر را کنترل (قطع و وصل) کنند.

تفاوت رله و کنتاکتور با کلیدهای معمولی اینجاست که در کلیدهای ساده، قطع و اتصال به طور دستی انجام می شود.

ولی وقتی یک جریان کوچک به کنتاکتور یا رله ارسال شود، این قطعات به طور اتوماتیک کلید داخلی خود را در حالت روشن قرار می دهند و
زمانی که ارسال آن جریان کوچک قطع شود، کنتاکتور یا رله کلید داخلی خود را قطع می کنند.

به همین دلیل می توان از آن ها برای کنترل و سوییچ کردن مدارها و بارها (loads) استفاده کرد.

تفاوت رله و کنتاکتور با کلید معمولی

کنتاکتورها و رله ها ساختار مشابهی دارند:

  • دارای یک پوشش خارجی برای محافظت از تمام قسمت های داخلی هستند.
  • در ساخت آن ها از یک سیم پیچ الکترومغناطیسی برای باز کردن و بستن اتصال کانتکت ها (بارها) استفاده شده است.
  • شامل مجموعه ای از ترمینال های ورودی برای کنترل سیگنال ها و ترمینال های کانتکت عملیاتی هستند.

این را هم ببینید
انواع رله الکترومکانیکی Relay را دقیق بشناسیم(0 تا 100)؟

حال با نکات مهم تفاوت رله و کنتاکتور آشنا می شویم.

2# تفاوت رله و کنتاکتور

1-2# ویژگی های رله (Relay)

  1. یک رله حداقل از دو کانتکت (تیغه) و یک سیم پیچ تشکیل شده است که
    ممکن است به طور معمول باز یا بسته باشند.
  2. بسته یا باز بودن (قطع و وصل) این کانتکت ها وابسته به تحریک سیم پیچ است.
  3. رله ها در سوییچینگ ولتاژهای پایین به کار می روند.
  4. از نظر اندازه از کنتاکتورها کوچکتر بوده و حداکثر 20 آمپر دارند.
  5. از رله ها برای سوییچ در مدارهای کنترلی و مدارهای الکترونیکی کوچک استفاده می شود و
    نمی توان از آن ها برای سوییچ جریان با آمپاسیتی بالا استفاده کرد.
  6. می توان از رله ها برای سوییچ دستگاه های توان پایین مثل؛ چراغ های کوچک، آژیرها، لامپ های نشانگر و … استفاده کرد.

 تفاوت ساختمان رله و کنتاکتور

2-2# ویژگی های کنتاکتور (Contactor)

  1. یک کنتاکتور دارای حداقل یک جفت از کانتکت های (تیغه های) ورودی و خروجی سه فاز بوده که معمولاً باز است.
  2. برخی از کنتاکتورها دارای کنتاکت کمکی دیگری هستند که همراه با کنتاکت های اصلی فعال می شود و
    می تواند یکی از دو نوع NO یا NC باشد.
  3. عملیات سوییچینگ از طریق انرژی دادن و یا تخلیه انرژی در سیم پیچ های کنتاکتور انجام می شود.
  4. انتخاب بین انواع کنتاکتورها بر اساس میزان آمپر بار (ampere ratings) انجام می شود.
  5. برای راه اندازی (تحریک) کنتاکتورها به یک منبع اضافی نیاز است که
    بسته به نوع کنتاکتور می تواند AC یا DC باشد و انرژی لازم برای سوییچ نیرو (جریان) از آن تامین می شود.
  6. کنتاکتورها برای سوییچینگ ولتاژهای بالا مناسب تر هستند.
  7. کنتاکتورها جریان پذیری (ampacity) تا 12500 آمپر داشته و می توانند جریان بسیار بالایی را تخلیه کنند.
  8. از آن ها برای سوییچ دستگاه های سنگینی مثل موتورها، خازن ها و چراغ ها و … استفاده می شود.

کنتاکتور

3# خلاصه تفاوت رله و کنتاکتور به صورت جدول مقایسه ای

جدول مقایسه تفاوت رله و کنتاکتور

امیدواریم با مطالعه این پست تفاوت رله و کنتاکتور را به خوبی یاد گرفته باشید.

دانلود pdf مقاله

درباره نویسنده : عفیفه فلاح

عفیفه فلاح
کارشناس ارشد از دانشگاه علوم و تحقیقات. به فناوری های جدید به خصوص در حیطه نانو علاقمندم. به نظرم آموزش مجازی و با استفاده از امکانات جدید، کاربردی تر از شیوه های قدیمی هستن. در همکاری با تیم تولید محتوای نماتک، سعی میکنم مطالب آموزشی کاربردی رو در اختیار مخاطبان بزارم.

نظرتون درباره این مقاله چیه؟
ما رو راهنمایی کنید تا اون رو کامل تر کنیم و نواقصش رو رفع کنیم.
توی بخش دیدگاه ها منتظر پیشنهادهای فوق العاده شما هستیم.

۱۲ دیدگاه

  1. Avatar
    امید هاشمی ۱۴۰۱/۰۴/۲۶ در ۱۴:۰۸ - پاسخ

    سلام از مطاب جالب شما سپاسگزارم.
    به عنوان نکته عرض کنم که تفاوت اصلی رله و کنتاکتور در نوع و شکل کنتاکت آن ها و قابلیت اعتماد یا reliability آن هاست. به عبارت دیگر به دلیل شکل و نحوه قطع و وصل شدن کنتاکت در کنتاکتورها دارای قابلیت اعتماد بالاتری می باشد. وگرنه اندازه فیزیکی و میزان جریان اصلا دلیلی برای وجود تفاوت بین این دو تجهیز به شمار نمی آید. رله هایی وجود دارند که از کنتاکتورها هم بزرگتر هستند و هم قابلیت قطع و وصل جریان بالاتری را دارند. همینطور رله-کنتاکتور قطعه ای است که اگرچه شبیه کنتاکتور هست اما مانند یک رله در مدارات فرمان مورد استفاده قرار می گیرد.

    • مبینا شیرین
      مبینا شیرین ۱۴۰۱/۰۴/۲۶ در ۱۶:۵۲ - پاسخ

      سلام خدمت شما جناب هاشمی بزرگوار
      خیلی ممنون از اینکه وقت گرانبهای خودتان رو برای درج نظر در سایت ما قرار دادید.
      همواره موفق و موید باشید.

  2. Avatar
    said.n ۱۴۰۰/۰۲/۱۴ در ۱۸:۵۸ - پاسخ

    سلام.همه آموزشهاتون خوبه.فقط هزینه هاش بالاست.من الان دو یا سه تا پکیج رشته برق میخوام،ولی هزینه هاش بالاست.
    لطفا یک شراطی بذارید که پکیجهای آموزشی مناسبتر از جاهای دیگر و راحتر از نظر قیمت بدست مابرسند.گرچه کیفیت آموزش شما موردتایید است.
    ولی لطفا شرایط قیمت را بهتر کنیدیا تخفیف ویژه بذارید.وشرایط اقساط مناسب هم بذارید.یا ازطریق مرکزاموزشی مثل کتابخونه های عمومی ویا مراکز اموزشی دولتی یا ازاد شرایط خرید راحتتری بذارید.
    .تشکر

    • حانیه برمایون
      حانیه برمایون ۱۴۰۰/۰۲/۱۵ در ۰۹:۵۰ - پاسخ

      سلام جناب مهندس وقت بخیر
      از همراهی شما بزرگوار با مجموعه سپاسگزاریم.
      در رابطه با قیمت آموزش ها باید عرض کنم که واقعا هزینه های فعلی تولید آموزش و ارائه خدمات پشتیبانی دائمی و برقراری آزمون و مواردی از این قبیل باعث شده مدیریت و تیم قیمت گذاری تصمیم به اتخاذ این هزینه ها بگیرن که در حد خودشون دارای کمترین حاشیه سود ممکنه هست.
      اما باز هم تیم فروش سعی می کنند به مناسبت های گوناگون درصد های تخفیف برای تهیه آموزش ها تدارک ببینند تا هیچ عزیزی بخاطر مساله هزینه ای از اموزش حرفه مورد علاقه اش دور نباشه.
      در حال حاضر هم در تخفیف هفته معلم هستیم که زمان مناسبی برای تهیه آموزش ها هست.
      برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره تخفیف ها و خرید دسته جمعی با واحد فروش ارتباط بگیرید.
      09017039329

  3. Avatar
    ایمان ۱۳۹۹/۰۸/۰۷ در ۰۹:۵۲ - پاسخ

    تشکر

    • حانیه برمایون
      حانیه برمایون ۱۳۹۹/۰۸/۰۷ در ۱۰:۰۹ - پاسخ

      سلام
      ممنون از شما

  4. Avatar
    بنیامین ۱۳۹۹/۰۶/۱۱ در ۱۱:۱۳ - پاسخ

    با تشکر .موفق باشید

    • حانیه برمایون
      حانیه برمایون ۱۳۹۹/۰۶/۱۱ در ۱۲:۵۹ - پاسخ

      سلام
      ممنون از شما

  5. Avatar
    ناصر نوایی ۱۳۹۹/۰۲/۰۲ در ۲۳:۲۳ - پاسخ

    غیر از اینکه بتوانیم قدر دان زحمات بی دریغ شما باشیم چرا که در زمانیه که بخشش کار نادری می باشد این همه گذشت علمی جای فداکاری است یا علی

    • حانیه برمایون
      حانیه برمایون ۱۳۹۹/۰۲/۰۳ در ۰۹:۵۹ - پاسخ

      سلام
      ممنون از محبت و لطفی که در حق ما دارید.
      انرژی های خوب شما برای ادامه مسیر ما رو مصمم تر و با انگیزه تر برای ادامه مسیر میکنه.
      موفق وو سربلند باشید

    • Avatar
      محسن حسینی ۱۴۰۱/۰۵/۱۱ در ۱۶:۱۸ - پاسخ

      با سلام و تشکر از مطالب آموزنده شما

      من برای نصب فلوتر مخزن آب نیاز به یک رله یا کنتاکتور دارم با توجه به اختلاف قیمت آیا میتوانم از رله استفاده کنم ؟
      پمپ ۴۸ ولت ۴۰۰ وات خورشیدی است که تا منبع ذخیره حدود ۶۰ متر فاصله دارد و از فلوتر ساچمه استفاده میکنم . برق ac شهری ندارم اما سیستم خورشیدی جداگانه از پمپ با ولتاژ ۱۲ و ۲۴ ولت dc در محل دارم . در حدفاصل چاه و منبع هم کابل چند زوج دزدگیر که چند زوج آزاد دارد و هم کابل نمره ۶ موجود است ، لطفا راهنمایی فرمایید .

      • مبینا شیرین
        مبینا شیرین ۱۴۰۱/۰۵/۱۱ در ۱۶:۴۰ - پاسخ

        سلام خدمت شما دوست عزیز.
        لطفا سوالات تخصصی خودتان را در قسمت فروم سایت به ادرس لینک زیر مطرح بفرمایید تا عزیزان راهنمایی کنند
        https://katibeha.com
        از همراهی شما سپاسگزار هستیم.

ارسال دیدگاه