۸ تکنیک ایده یابی مهم و کاربردی

وقتی صحبت از تکنیک های ایده یابی به میان می آید، بسیاری از افراد ناخودآگاه به یاد طوفان فکری می افتند.

هیچکس نمی تواند نقش کلیدی طوفان فکری برای یافتن ایده های ناب در محیط های کاری را نادیده بگیرد؛
اما واقعیت این است که ترفندهای خلاقانه برای پیدا کردن ایده های بکر، دامنه گسترده تری را در بر می گیرند.

در این مطلب قصد داریم به سایر روش های ایده یابی در کنار طوفان فکری بپردازیم.

دعوت می کنیم تا پایان با ما همراه باشید.

1# منظور از تکنیک های ایده یابی چیست؟

تکنیک های ایده یابی (Idea Generation Techniques) فعالیت هایی را در بر می گیرند که
افراد به کمک آن ها افکار خود را پردازش و آنالیز می کنند.

این افکار در محیط های شغلی عمدتا ناظر به اختراعات، حل مسئله و پیدا کردن راهکارهای جدید است.

تکنیک های پیدا کردن ایده صرفا در محیط های گروهی قابل استفاده نیستند؛
بلکه به صورت فردی نیز می توانید آن ها را به کار بگیرید؛
هر چند که بهترین ایده ها معمولا از محیط های گروهی به دست می آیند.

بدون داشتن ایده های نو و کارآمد، نمی توان به پیشرفت در پروژه ها و کارها امید چندانی بست؛
بنابراین حتما قبل از شروع و حین انجام کارهای مختلف باید نهایت تلاش خود را بکنید تا جدیدترین ایده ها را یافته و به کار ببندید.

2# بهترین تکنیک های ایده یابی

در این جا روی فهرستی از بهترین تکنیک های ایده یابی تمرکز می کنیم که
می توانید به عنوان جایگزین طوفان فکری استفاده کنید.

1-2# طوفان فکری معکوس (Reverse Brainstorming)

در جریان طوفان فکری، تمرکز روی پیدا کردن ایده هایی برای حل یک مسئله خاص است؛
اما در طوفان فکری معکوس، تمرکز اصلی روی شناسایی دقیق علت های بروز یک مسئله یا مشکل خاص است.

گاهی اوقات شناخت دقیق علت مشکلات موجود شما را به نتایج بهتری می رساند.

وقتی دلایل بروز یک مسئله را به خوبی بشناسید،
خیلی راحت تر می توانید جلوی آن ها را بگیرید یا راه حل های مناسب را بیابید.

این روش برای بهبود کیفیت ارائه خدمات و تولید محصولات در شرکت ها استفاده می شود.

2-2# تکنیک روابط اجباری (Forced Relationships)

روابط اجباری یکی از تکنیک های ایده یابی منحصر به فرد در محیط های کاری به حساب می آید.

در این روش دو موضوع یا پدیده به ظاهر بی ربط به شما معرفی می شوند.

شما باید نوعی ارتباط معنادار بین آن ها برقرار کنید.

خلق ایده های نوآورانه از چنین شرایط بعضا سخت و پچیده ای، معمولا نتایج شگفت انگیزی را به دنبال دارد.

کسب و کار ها از این روش برای توسعه محصولات خود استفاده می کنند.

3-2# طوفان نقش (Role-Storming)

شبیه سازی موقعیت های مختلف و در واقع طوفان نقش برای پیدا کردن ایده های نوآورانه می تواند کارساز باشد.

به عنوان مثال در یک تیم پنج نفره به هر یک از اعضا نقش خاصی را اختصاص دهید.

مثلا چند نفر در جایگاه مشتری و تعدادی نیز در جایگاه صاحبان کسب و کار قرار بگیرند.

سپس مشتریان خواسته ها و نیازهای خود را مطرح کنند و در مقابل مدیران به بررسی نکات آن ها بپردازند.

از دل این روش بعضا نکات ریز و حساسی به دست می آیند که بسیار گره گشا هستند.

4-2# شش کلاه تفکر (Six Thinking Hats)

تکنیک ایده یابی شش کلاه تفکر بی شباهت به طوفان نقش نیست.

با این تفاوت که در این روش از حاضران در جمع می خواهید تا از زوایای مختلفی روی موضوع تمرکز کنند.

برای پیاده سازی این استراتژی حداقل به شش نفر نیاز دارید.

زوایای مختلفی که به هر یک از افراد حاضر در جمع اختصاص پیدا می کنند، عبارتند از:

• منافع
• احساسات
• حقایق
• ایده ها
• قضاوت
• برنامه ریزی

5-2# تکنیک ایده یابی اسکامپر (SCAMPER)

اسکامپر از کنار هم قرار گرفتن حروف اول کلمات زیر خلق شده است:

• جایگزین (Substitute)
• ترکیب (Combine)
• تطبیق (Adapt)
• ویرایش (Modify)
• کاربرد دیگر (Put to Another Use)
• حذف کردن (Eliminate)
• معکوس کردن (Reverse)

هفت کلمه فوق یک چک لیست کامل و کاربردی در زمینه تکنیک های ایده یابی به شمار می روند.

متغیرهای مربوط به مسئله یا مشکل خود را به دقت شناسایی کنید.

سپس برای پیدا کردن ایده های جذاب در این رابطه به سراغ موارد فوق بروید.

مثلا بررسی کنید که جایگزینی یک متغیر با متغیر دیگر چه تاثیری در مسئله موجود دارد؟

یا ترکیب دو متغیر در یک مسئله شما را با چه شرایطی رو به رو خواهد کرد؟

بررسی متغیرهای مسئله از جنبه هفت موضوع فوق، دستاوردهای قابل توجهی را برای شما به ارمغان می آورد.

6-2# تکنیک ایده یابی ساوت (SWOT)

ساوت از کنار هم قرار گرفتن حروف اول کلمات زیر تشکیل می شود:

• نقاط قوت (Strengths)
• نقاط ضعف (Weaknesses)
• فرصت ها (Opportunities)
• تهدیدها (Threats)

مولفه های فوق برای ارزیابی پروژه ها و مسئله های موجود استفاده می شوند.

در این روش شما باید روی پیدا کردن نقاط ضعف و قوت و همچنین شناسایی فرصت ها و تهدیدهای موجود تمرکز کنید.

پیاده سازی این تکنیک در وهله اول شما را به این نتیجه می رساند که آیا اجرا یا تداوم یک پروژه خاص کار درستی است یا خیر.

در کنار آن ممکن است که هر یک از مولفه های چهارگانه فوق محل رویش ایده های بکر و جذاب برای ادامه پروژه ها باشند.

7-2# آرزو کردن (Wishing)

یکی دیگر از تکنیک های ایده یابی آرزو کردن است.

از اعضای تیم خود بخواهید برای پیدا کردن راه حل یک مشکل خاص آرزوهای خود را بیان کنند.

خیلی از اوقات ممکن است این آرزوها دست نیافتنی به نظر برسند.

اجازه دهید مرغ خیالتان تا هر جایی که می خواهد به پرواز در بیاید.

خیلی از پیشرفت های انسانی در سایه همین آرزوهایی محقق شده است که
روزگاری دست نیافتنی به نظر می رسیدند.

در عین حال نباید از پیوند زدن آرزوها با آنچه در واقعیت رخ می دهد، غافل شوید.

8-2# پرکردن شکاف (Gap Filling)

شما در ابتدای یک راه باید دید مشخصی از نقطه پایان داشته باشید.

فرض کنید که روی لبه ارتفاعی ایستاده اید و قصد دارید به سمت دیگر آن حرکت کنید.

حد فاصل نقطه شروع و پایان حرکت شما، شکاف هایی وجود دارند که
باید یک به یک آن ها را پر کنید تا بتوانید به مسیر خود ادامه دهید؛
بنابراین یکی از تکنیک های ایده یابی نیز این است که روی شکاف های موجود تا نقطه مطلوب و روش پر کردن شکاف ها فکر کنید.