بیشتر ما وقتی کلمه شوک را می شنویم، اولین چیزی که به ذهنمان خطور می کند شوک روانی است؛
اما باید بدانیم که انواع شوک ها در بدن ما رخ می دهند که شاید آن ها را نشناسیم.
شوک یک وضعیت تهدید کننده زندگی است که وقتی بدن جریان خون کافی دریافت نمی کند رخ می دهد.
در این مقاله در مورد شوک هایی که ممکن است در بدن ما اتفاق بیفتد صحبت خواهیم کرد.
برای کسب اطلاعات در این زمینه با ما همراه باشید.
1# شوک چیست؟
کمبود جریان خون به این معنی است که
سلول ها و اعضای بدن اکسیژن و مواد مغذی کافی برای عملکرد صحیح را دریافت نمی کنند.
در نتیجه بسیاری از اعضای بدن آسیب می بینند.
انواع شوک ها نیاز به درمان فوری دارند و می توانند خیلی سریع بدتر شوند.
بروز شوک در برخی افراد تنها با علائم گیجی و ضعف مشخص است.
در حالی که علائم عمومی آن شامل موارد زیر است:
- ضربان قلب
- فشار خون پایین
- عملکرد ضعیف اندام
- کاهش میزان ادرار
- گیجی یا از دست دادن هوشیاری
اما ممکن است این علائم همیشه وجود نداشته باشد.
زیر گروه های خاص این اختلال، ممکن است علائم اضافی نیز داشته باشند.
شوک با سه مورد زیر می تواند افزایش یابد:
- کاهش قدرت قلب
- تغییر ناگهانی قطر رگ های خونی
- ناکافی بودن حجم مایع داخل عروق
2# انواع شوک
شوک چند نوع دارد و آن ها را بر اساس تأثیری که بر روی جریان خون می گذارند،
به چهار دسته تقسیم بندی می کنند که عبارت اند از:
- شوک هیپوولمیک
- شوک توزیعی
- شوک قلبی
- شوک انسدادی
1-2# شوک هیپوولمیک (Hypovolemic shock)
این شوک یک وضعیت خطرناک است و
هنگامی اتفاق می افتد که ناگهان مقدار زیادی خون یا مایعات بدن خود را از دست بدهیم.
یعنی میزان گردش خون در بدن کاهش بیاید که می تواند به دلیل موارد زیر باشد:
- اسهال
- تعریق زیاد
- استفراغ
به همین دلیل است که این نوع از انواع شوک به عنوان “شوک کم حجم” نیز شناخته می شود.
از دست دادن خون می تواند به دلیل موارد زیر باشد:
- خون ریزی ناشی از بریدگی
- خون ریزی ناشی از آسیب های دیگر
- خون ریزی داخلی مانند دستگاه گوارش
علائم شوک هیپوولمیک موارد زیر می باشند:
- اضطراب
- پوست خنک و نرم
- گیجی
- کاهش یا عدم خروج ادرار
- ضعف
- رنگ پریدگی
- تنفس سریع و پی در پی
- عرق کردن
- بیهوشی
خون در ثابت نگه داشتن دمای بدن کمک می کند.
شوک هیپوولمیک باعث می شود که لخته های خون ایجاد شود و
اکسیژن و مواد مغذی به سلول های شما منتقل نشود.
اگر حجم خون شما خیلی کم شود، اعضای بدن قادر به ادامه کار نخواهند بود.
همچنین کم آبی شدید هم می تواند باعث ایجاد این نوع شوک شود.
2-2# انواع شوک توزیعی (Distributive shock)
این شوک نوعی بیماری است که در آن توزیع غیر طبیعی جریان خون در کوچک ترین رگ های خونی منجر می شود که
خون کافی به بافت ها و اندام های بدن نرسد.
این شوک با سه دسته دیگر متفاوت است.
از این جهت که حتی اگر خروجی قلب حالت طبیعی داشته باشد نیز شوک رخ می دهد.
این نوع از انواع شوک اختلال با مرگ و میر قابل توجهی همراه است.
شوک توزیعی می تواند منجر به علائمی شود؛ ازجمله:
- گر گرفتگی
- فشارخون پایین
- از دست دادن هوشیاری
انواعی از شوک توزیعی وجود دارد که عبارتند از:
- شوک آنافیلاکتیک: یک واکنش آلرژیک نادر اما شدید است که به آنافیلاکسی معروف است.
اگر بلافاصله آن را درمان نکنید می تواند کشنده باشد.
بیشتر اوقات به دلیل حساسیت به غذا، گزش حشرات یا داروهای خاص ایجاد می شود.
- شوک سپتیک: وقتی فشار خون شما بعد از عفونت به میزان خطرناکی پایین می آید، اتفاق می افتد.
هر نوع باکتری می تواند باعث ایجاد عفونت شود. در ابتدا عفونت می تواند منجر به واکنشی به نام سپسیس شود.
این امر با ضعف، لرز و ضربان قلب شروع می شود.
در صورت عدم درمان، سموم تولید شده توسط باکتری ها می توانند به عروق خونی کوچک صدمه زنند.
این می تواند بر توانایی قلب شما برای پمپاژ خون به اندام های شما تأثیر بگذارد و فشار خون شما را کاهش دهد.
یعنی خون به اندام های حیاتی مانند مغز و کبد نمی رسد.
- شوک نوروژنیک: در اثر آسیب به سیستم عصبی مرکزی معمولاً باعث آسیب نخاعی می شود.
این شوک با کاهش ضربان قلب و شل شدن رگ خونی عملکرد قلب را مختل می کند و
همچنین منجر به افت فشار خون شدید نیز می شود.
3-2# شوک قلبی (Cardiogenic shock)
در این شوک قلب شما به طور ناگهانی نمی تواند خون کافی را برای تامین نیاز های بدن شما پمپ کند.
در این صورت جریان خون در بدن شما کاهش می یابد.
این بیماری غالبا در اثر حمله قلبی شدید ایجاد می شود؛ اما همه کسانی که دچار حمله قلبی می شوند، شوک قلبی ندارند.
دلایل عمده شوک قلبی شامل موارد زیر می شود:
- آسیب به عضله قلب شما
- ریتم نامنظم قلب
این انواع شوک نادر هستند و اگر فوراً درمان نشود اغلب کشنده می باشند.
تقریباً نیمی از افرادی که به این بیماری مبتلا می شوند، اگر بلافاصله درمان شود، زنده می مانند.
4-2# شوک انسدادی (Obstructive shock)
این شوک زمانی رخ می دهد که خون نتواند به جایی که باید برود، برسد.
باعث انسداد عروق بزرگ و حتی انسداد قلب هم می شود.
آمبولی ریوی یکی از شرایطی است که ممکن است باعث قطع جریان خون شود.
شرایطی که می تواند باعث تجمع هوا و مایع در حفره قفسه سینه شود و
منجر به شوک انسدادی شود.
این شوک مشترکات زیادی با شوک انسدادی دارد و این دو اغلب در یک گروه از انواع شوک قرار می گیرند.
3# توصیه هایی برای جلوگیری از انواع شوک
برخی از انواع شوک قابل پیشگیری هستند.
برای داشتن یک سبک زندگی سالم و ایمن موارد زیر را رعایت کنید:
- اگر حساسیت شدید برای شما تشخیص داده شده است، از عوامل محرک خود اجتناب کنید.
- برای کاهش خطر از دست دادن خون در اثر صدمات، هنگام شرکت در ورزش های مختلف از تجهیزات مناسب و مورد اطمینان استفاده کنید.
- برای کاهش احتمال آسیب قلبی، یک رژیم غذایی مناسب داشته باشید.
- به طور منظم ورزش کنید و از استعمال دخانیات خودداری کنید.
- با نوشیدن مایعات زیاد هیدراته بمانید.
 |
درباره نویسنده : پریا فراهانی
نظرتون درباره این مقاله چیه؟
ما رو راهنمایی کنید تا اون رو کامل تر کنیم و نواقصش رو رفع کنیم.
توی بخش دیدگاه ها منتظر پیشنهادهای فوق العاده شما هستیم.
مفید بود، موفق سلامت باشید.
سلام جناب جواهری گرامی
سپاس از لطف شما
موید باشید