آشنایی با استاندارد ایزو ۴۵۰۰۱ (ایمنی و سلامت شغلی)

رعایت ایمنی و حفظ سلامت شغلی یکی از دغدغه های همیشگی صاحبان مشاغل است که برای دستیابی به آن استاندارد ایزو 45001 تعریف شده است.

در این استاندارد مانند سایر استانداردهای ISO نکات مهمی برای داشتن یک کار سالم در محیط های شغلی متفاوت بیان می شود.

برای اطلاع از موارد مرتبط با این استاندارد و آشنایی با کاربری و شرایط آن، در این مقاله همراه ما باشید.

1# استاندارد ایزو 45001 چیست؟ (ISO 45001 standard)

بر اساس آمار سازمان بین المللی کار، در اثر حوادث شغلی یا بیماری های ناشی از کار بیش از 2.78 میلیون مرگ در سال اتفاق می افتد.

علاوه بر این، هر ساله حدود 374 میلیون آسیب ناشی از کار غیر کشنده وجود دارد که
منجر به غیبت در کار و هزینه انسانی بسیار زیادی می شود.

هم چنین بار اقتصادی ناشی از شیوه های ضعیف ایمنی و بهداشت شغلی هر ساله 3.94 درصد از تولید ناخالص جهانی را به خود اختصاص می دهد.

به همین دلیل یک کمیته ISO متشکل از متخصصان ایمنی و بهداشت شغلی تلاش می کنند تا
یک استاندارد بین المللی را برای بهبود ایمنی کارکنان و کاهش خطرات محل کار ارائه دهد.

ISO 45001 یک استاندارد بین المللی در زمینه بهداشت و ایمنی شغلی است.

این استاندارد در واقع الزامات سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی را همراه با راهنماهای استفاده از آن مشخص می کند.

این الزامات سازمان ها را قادر می سازد تا عملکرد خود را در پیشگیری از صدمات کارکنان و بیماری های ناشی از کار بهبود بخشند.

ایزو 45001 در نظر گرفته شده است که صرف نظر از اندازه، نوع و ماهیت برای هر سازمانی قابل استفاده باشد.

اهداف اصلی این استاندارد شامل موارد زیر می باشد:

• کاهش آسیب های شغلی و بیماری ها
• محافظت از سلامت جسمی و روانی

ایزو 45001 هم چنین از ساختار سایر استانداردهای ISO مانند ISO 9001: 2015 و ISO 14001: 2015 پیروی می کند که ادغام این استانداردها را آسان می کند.

2# اخذ گواهینامه استاندارد ایزو 45001 (ISO 45001 standard certification)

به طور کلی مراحل بررسی و تصمیم گیری در شرایط مختلف برای دریافت و یا تمدید این گواهینامه عبارتند از:

• اعطا
• حفظ
• تمدید
• تعلیق
• بازیابی یا پس گرفتن گواهینامه
• گسترش و یا کاهش دامنه صدور گواهینامه

برای دریافت این استاندارد بهتر است ابتدا با استاندارد آشنا شده و آن را درک کنید.

اگر می خواهید سلامت و ایمنی سازمان خود را به خوبی مدیریت کنید،
برای شروع به یک چارچوب سیستماتیک نیاز خواهید داشت.

استاندارد ایزو 45001 الزامات و روش های انجام این کارهای پیشگیرانه را در یک چارچوب اصولی ارائه می دهد.

این برنامه به هر نوع سازمانی کمک می کند تا از مرگ و میر، جراحات و بیماری های مربوط به کار جلوگیری کند.

هم چنین شرایط قانونی را برآورده کند و عملکرد ایمنی را به طور سیستماتیک بهبود بخشد و به اهداف تعیین شده برسد.

این استاندارد شامل قوانین و بندهای مختلفی است که برخی از آن ها موارد زیر هستند:

• تعیین نقش ها، مسئولیت ها و اختیارات بر اساس اسناد OHS-DOC-05-3
  OH&S مخفف Occupational Health and Safety می باشد که به معنای بهداشت و ایمنی شغلی است
• ترتیبات ایمنی و بهداشت شغلی بر اساس OHS-DOC-05-4
• فرآیند شناسایی و ارزیابی خطر طبق OHS-DOC-06-2
• ثبت مواد خطرناک بر اساس OHS-DOC-06-6
  و غیره

پس از دریافت گواهینامه استاندارد ایزو 45001، صدور گواهینامه به مدت 3 سال اعتبار خواهد داشت.

اگر چه هر سال سازمان ها جهت اطمینان از ممیزی های لازم تحت بررسی قرار می گیرند تا
تایید شود که از قوانین این استاندارد پیروی می کنند؛
پس از پایان سه سال، از سازمان ها خواسته می شود تا
یک بازرسی مجدد ارزیابی را انجام دهند و مجددا گواهینامه استاندارد را دریافت کنند.

3# کاربران استاندارد ISO 45001 چه کسانی هستند؟

پاسخ این پرسش بسیار ساده است.

همه سازمان ها به این استاندارد نیاز دارند.

مهم نیست که سازمان شما یک تجارت خرد است یا یک تجارت کلان جهانی.

در هر صورت تا زمانی که شما افرادی را به عنوان کارکنان سازمان خود داشته باشید یا
بخش ها و افرادی خارج از سازمان تحت تاثیر فعالیت های سازمان شما قرار بگیرند،
استفاده از یک رویکرد سیستماتیک برای مدیریت سلامت و ایمنی، منافع سازمان شما را به همراه خواهد داشت.

این استاندارد را می توان در عملیات های کوچک با ریسک پایین و یا هم چنین برای سازمان های پیچیده و پر خطر استفاده کرد.

اگر چه این استاندارد مستلزم بررسی و کنترل خطرات بر اساس OH&S است؛
اما برای اطمینان از این که قوانین در شرایط مختلف کارآمد هستند یا خیر،
رویکردی مبتنی بر ریسک برای سیستم مدیریت OH&S نیز اتخاذ می شود.

رویکرد مبتنی بر ریسک برای مدیریت عوامل تاثیر گذار داخلی و خارجی سازمان مورد توجه استانداردهای ایزو قرار گرفته است.

در این رویکرد با استفاده از تجزیه و تحلیل فرآیندها و مشخص شدن ریسک ها، اقدامات پیشگیرانه ای به صورت ذاتی در آن ها صورت می گیرد که دو هدف اصلی را دنبال می کند:

1. موثر بودن
2. اصلاح شدن محتوای استاندارد که به صورت مداوم در حال تغییر و بهبود است.

4# مطابقت استاندارد ایزو 45001 با سایر استانداردها

ایزو 45001 از رویکرد ساختار سطح بالایی پیروی می کند که
در سایر استانداردهای سیستم مدیریت ISO مانند ISO 9001 (استاندارد مدیریت کیفیت) و ISO 14001 (استانداردی برای حفاظت از محیط زیست) اعمال می شود.

در تدوین این استاندارد، محتوای سایر استانداردهای بین المللی مانند OHSAS 18001 (یک استاندارد مشابه بریتانیایی، برای ایمنی و بهداشت شغلی) یا دستورالعمل های ILO – OSH 2001 و استانداردهای ملی که توسط سازمان بین المللی کار ILO (ILS) مورد توجه قرار گرفته است.

البته یکی از قوانینی که برای تمامی استانداردها در نظر گرفته شده است،
مطابقت با سایر استانداردهای ضروری است؛ یعنی کسانی که استاندارد را تصویب می کنند،

پس از انتشار آن، باید الزامات آن را با سایر استانداردها مطابقت دهند.

به عنوان مثال، این مطابقت امکان انتقال یا کسب گواهینامه سایر استاندارد ها را آسان تر می کند.

به عنوان مثال، دریافت گواهینامه از استاندارد سیستم مدیریت OH&S به ISO 45001 نسبتا آسان خواهد بود.

هم چنین امکان هماهنگی و ادغام با الزامات سایر استانداردهای سیستم مدیریت ISO در فرآیندهای مدیریت کل سازمان را فراهم می کند.

5# مزایای استفاده از ISO 45001 چیست؟

سیستم مدیریت بهداشت و ایمنی شغلی مبتنی بر ایزو 45001، یک سازمان را قادر می سازد تا
عملکرد خود را با استفاده از موارد زیر بهبود بخشد:

• تامین ایمنی کارمندان
• افزایش اعتماد سهام داران
• افزایش بهره وری
• مشارکت مدیریت و مسئولیت پذیری
• کاهش خطر با تعیین خطرات مرتبط با فعالیت های سازمان و تلاش برای از بین بردن آن ها و یا ایجاد کنترل هایی برای به حداقل رساندن تاثیرات احتمالی آن ها
• به وسیله این استاندارد می توانید فرصت ها را شناسایی کنید
• به عنوان یک رهبر در صنعت مورد توجه قرار می گیرید
• یک مزیت رقابتی کسب خواهید کرد
• کارمندان و متخصصان خود را در ایمنی به کار خواهید گرفت و عدم ایجاد مشکل و بیماری برای آن ها برای شما هزینه کمتری در پی خواهد داشت
• به جای جبران خسارت از ایجاد حادثه پیشگیری خواهید کرد
• تعهد خود را نسبت به ایمنی کارکنان نشان می دهید
• از خطرات شغلی مربوط به سازمان خود آگاه خواهید شد
• به صورت ترکیبی، این اقدامات باعث می شود که اعتبار سازمان شما به عنوان مکانی امن برای کار افزایش یابد و می تواند مزایای مستقیم تری نیز به همراه داشته باشد؛ از جمله:
  • کاهش هزینه های کلی حوادث
  • کاهش زمان خرابی و هزینه های ایجاد اختلال در عملیات
  • کاهش هزینه حق بیمه
  • کاهش نرخ غیبت و جا به جایی کارمندان
  • شناخت برای دستیابی به یک معیار بین المللی که ممکن است به نوبه خود مشتریانی را که نگران مسئولیت های اجتماعی خود هستند تحت تاثیر قرار دهد.