شاید شما هم جزو آن دسته از کارفرمایان یا کارکنانی باشید که از اهمیت ایمنی و بهداشت حرفه ای در محیط کار آگاه هستید و دوست داشته باشید که سازمان خود را به یک سازمان ایمن و سالم تبدیل کنید.
احتمالا شما هم زمانی که به دنبال یک استاندارد بین المللی برای این قضیه بودید، با دو استاندارد 45001 ISO و OHSAS 18001 رو به رو شده اید.
این دو استاندارد هر دو به سازمان ها کمک می کنند تا خطرات و ریسک های مربوط به ایمنی و بهداشت حرفه ای را شناسایی، ارزیابی و کنترل کنند و عملکرد خود را در این زمینه بهبود بخشند.
در این مقاله، ما قصد داریم تفاوت ایزو 45001 و OHSAS 18001 را بررسی کنیم. با ما همراه باشید.
1# ایزو 45001 چیست؟
ایزو 45001 یک استاندارد بین المللی جدید برای سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای است که در مارس 2018 توسط سازمان بین المللی استاندارد سازی (ISO) منتشر شد.
این استاندارد براساس OHSAS 18001 و سایر استانداردهای ملی و منطقه ای در این حوزه توسعه یافته است و
به عنوان یک استاندارد جهانی برای تمامی سازمان ها، صنایع و کشورها قابل اجرا و هماهنگی است.
ایزو 45001 همچنین با سایر استاندارد های مدیریتی ایزو مانند ایزو 9001 (مدیریت کیفیت) و ایزو 14001 (مدیریت محیط زیست) سازگار است و
از یک ساختار مشترک برای تمامی استانداردهای مدیریتی ایزو بهره می برد.
2# اهداف و منافع ایزو 45001
ایزو 45001 هدف دارد که به سازمان ها کمک کند تا یک فرهنگ ایمنی و بهداشت حرفه ای را در سطح سازمان ایجاد و ترویج کنند که
در آن مسئولیت ایمنی و بهداشت حرفه ای به عنوان یک بخش جدایی ناپذیر از مدیریت و رهبری سازمان در نظر گرفته شود.
این فرهنگ باعث می شود که کارکنان و سایر ذینفعان به عنوان شرکای فعال در ارائه راه حل ها و پیشنهادات برای بهبود ایمنی و بهداشت حرفه ای شناخته شوند و مورد احترام قرار گیرند.
ایزو 45001 مزایای بسیاری برای سازمان ها دارد، از جمله:
- کاهش هزینه های ناشی از آسیب ها، بیماری ها، حوادث و اختلالات مربوط به ایمنی و بهداشت حرفه ای
- افزایش رضایتمندی، اعتماد و تعهد کارکنان و سایر ذینفعان نسبت به سازمان و محصولات آن
- افزایش بهره وری، کیفیت و رقابت پذیری سازمان در بازار
- افزایش اعتبار و شهرت سازمان در بین مشتریان، تأمین کنندگان، مقامات و جامعه
- افزایش توانایی سازمان برای انطباق با الزامات قانونی و سایر الزامات مربوط به ایمنی و بهداشت حرفه ای و کاهش احتمال بروز جریمه ها، تحریم ها و ادعاهای حقوقی
3# استاندارد OHSAS 18001 چیست؟
OHSAS 18001 یک استاندارد بین المللی برای سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای است که
در اکتبر 1999 توسط یک گروه از سازمان های استاندارد سازی، انجمن های حرفه ای و مشاوران ایمنی و بهداشت حرفه ای از سراسر جهان توسعه یافت و منتشر شد.
این استاندارد از استاندارد بریتانیایی BS 8800 و سایر استاندارد های موجود در این زمینه الهام گرفته شده است و
به عنوان یک استاندارد مرجع برای تمامی سازمان ها، صنایع و کشورها قابل اجرا و ارزیابی است.
OHSAS 18001 در سال 2007 مورد بازنگری قرار گرفت و نسخه جدید آن با تغییراتی در الزامات و مفاهیم منتشر شد.
4# اهداف و منافع OHSAS 18001
OHSAS 18001 هدف دارد که یک سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای را براساس چرخه PDCA (برنامه ریزی، اجرا، بررسی و اقدام) ایجاد و اجرا کند که
سازمان ها براساس ریسک های شناسایی شده سیاست ها، هدف ها و برنامه هایی را برای کنترل و کاهش آنها تعریف می کنند.
این سیاست ها، هدف ها و برنامه ها را در سطح سازمان پیاده سازی می کنند، عملکرد سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای را با استفاده از شاخص ها و معیارهایی اندازه گیری و بررسی می کنند و براساس نتایج بررسی، اقدامات لازم برای رفع نواقص و بهبود مستمر سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای را انجام می دهند.
OHSAS 18001 مزایای بسیاری برای سازمان ها دارد، از جمله:
- کاهش هزینه های ناشی از آسیب ها، بیماری ها، حوادث و اختلالات مربوط به ایمنی و بهداشت حرفه ای
- افزایش رضایتمندی، اعتماد و تعهد کارکنان و سایر ذینفعان نسبت به سازمان و محصولات آن
- افزایش بهره وری، کیفیت و رقابت پذیری سازمان در بازار
- افزایش اعتبار و شهرت سازمان در بین مشتریان، تأمین کنندگان، مقامات و جامعه
- افزایش توانایی سازمان برای انطباق با الزامات قانونی و سایر الزامات مربوط به ایمنی و بهداشت حرفه ای و کاهش احتمال بروز جریمه ها، تحریم ها و ادعاهای حقوقی
5# تفاوت ایزو 45001 و OHSAS 18001
ایزو 45001 و OHSAS 18001 هر دو استاندارد بین المللی برای سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای هستند که اصول و الزامات مشترکی دارند.
اما این دو استاندارد در برخی از جنبه ها با هم متفاوت هستند که در ادامه به تفاوت ایزو 45001 و OHSAS 18001 اشاره خواهیم کرد.
1-5# ساختار و زبان استانداردهای ایزو 45001 و OHSAS 18001
یک تفاوت ایزو 45001 و OHSAS 18001 این است که ایزو 45001 از یک ساختار مشترک برای تمامی استاندارد های مدیریتی ایزو بهره می برد که شامل 10 بخش اصلی است.
این ساختار باعث می شود که ایزو 45001 با سایر استاندارد های مدیریتی ایزو مانند ایزو 9001 و ایزو 14001 سازگار باشد و امکان ادغام سیستم های مدیریتی را برای سازمان ها فراهم کند.
ایزو 45001 همچنین از یک زبان ساده و روشن برای بیان الزامات و مفاهیم استفاده می کند که به درک و پیاده سازی آن کمک می کند.
OHSAS 18001 از یک ساختار متفاوت نسبت به ایزو 45001 استفاده می کند که شامل 4 بخش اصلی است.
این ساختار باعث می شود که OHSAS 18001 با سایر استاندارد های مدیریتی ایزو کمتر سازگار باشد و امکان ادغام سیستم های مدیریتی را برای سازمان ها دشوارتر کند.
OHSAS 18001 همچنین از یک زبان تخصصی و پیچیده برای بیان الزامات و مفاهیم استفاده می کند که برای درک و پیاده سازی آن مشکلاتی را ایجاد می کند.
2-5# نقش و مسئولیت مدیریت در ایزو 45001 و OHSAS 18001
دومین تفاوت ایزو 45001 و OHSAS 18001 این است که ایزو 45001 مدیریت را به عنوان یک عامل کلیدی در ایجاد و ترویج یک فرهنگ ایمنی و بهداشت حرفه ای در سطح سازمان معرفی می کند.
ایزو 45001 از مدیریت می خواهد که:
- سیاست و هدف های ایمنی و بهداشت حرفه ای را تعیین و اعلام کند.
- منابع و امکانات لازم برای پیاده سازی و بهبود سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای را فراهم کند.
- مسئولیت و اختیارات مربوط به ایمنی و بهداشت حرفه ای را به کارکنان و سایر اشخاص مرتبط واگذار کند.
- مشارکت و مشاوره کارکنان و نمایندگان آن ها را در فرایند مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای تشویق و حمایت کند.
- عملکرد سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای را به طور مداوم ارزیابی و بازبینی کند.
- اقدامات لازم برای بهبود مستمر سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای را انجام دهد.
OHSAS 18001 نیز از مدیریت می خواهد که:
- سیاست و هدف های ایمنی و بهداشت حرفه ای را تعیین و اعلام کند.
- منابع و امکانات لازم برای پیاده سازی و بهبود سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای را فراهم کند.
- مسئولیت و اختیارات مربوط به ایمنی و بهداشت حرفه ای را به کارکنان و سایر اشخاص مرتبط واگذار کند.
- عملکرد سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای را به طور مداوم ارزیابی و بازبینی کند.
اما OHSAS 18001 کمتر از ایزو 45001 بر مشارکت و مشاوره کارکنان و نمایندگان آن ها و اقدامات لازم برای بهبود مستمر سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای تأکید می کند.
3-5# ریسک و فرصت در ایزو 45001 و OHSAS 18001
سومین تفاوت ایزو 45001 و OHSAS 18001 این است که ایزو 45001 از یک رویکرد ریسک محور برای مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای استفاده می کند که
به سازمان ها کمک می کند تا خطرات و ریسک های موجود و بالقوه را شناسایی، ارزیابی و کنترل کنند.
ایزو 45001 همچنین به سازمان ها کمک می کند تا فرصت هایی را برای بهبود عملکرد ایمنی و بهداشت حرفه ای تشخیص دهند و از آن بهره برداری کنند.
فرصت به معنای یک شرایط مطلوب یا موقعیتی است که به سازمان امکان می دهد تا از آن برای بهبود ایمنی و بهداشت حرفه ای استفاده کند.
ایزو 45001 از مدیریت می خواهد که در فرایند:
- برنامه ریزی
- اجرا
- بررسی و اقدام
- خطرات و فرصت های مربوط به ایمنی و بهداشت حرفه ای
را در نظر بگیرد و برای مدیریت آن ها اقدامات مناسبی را انجام دهد.
OHSAS 18001 از یک رویکرد خطر محور برای مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای استفاده می کند که به سازمان ها کمک می کند تا خطرات و ریسک های موجود را شناسایی، ارزیابی و کنترل کنند.
این استاندارد از مدیریت می خواهد که از روش های مختلفی برای شناسایی و ارزیابی خطرات استفاده کند، مانند:
- تجزیه و تحلیل ریسک
- بررسی مستندات
- مشاوره با کارکنان و ذینفعان
- بررسی الزامات قانونی و سایر الزامات
4-5# مشارکت کارکنان و نمایندگان در ایزو 45001 و OHSAS 18001
چهارمین تفاوت ایزو 45001 و OHSAS 18001 این است که ایزو 45001 از مدیریت می خواهد که یک فرایند مشارکت و مشاوره با کارکنان و نمایندگان آن ها را برای تمامی موضوعات مربوط به ایمنی و بهداشت حرفه ای ایجاد و اجرا کند.
ایزو 45001 از مدیریت می خواهد که:
- کارکنان و نمایندگان آنها را در تعیین سیاست و هدف های ایمنی و بهداشت حرفه ای، شناسایی و ارزیابی خطرات و فرصت ها، تعیین و پیاده سازی برنامه ها و اقدامات، اندازه گیری و بررسی عملکرد و انجام بهبود مستمر درگیر کند.
- کارکنان و نمایندگان آن ها را در تعیین و اجرای روش ها و ابزارها مشارکت دهد و با آن ها مشورت کند.
- کارکنان و نمایندگان آن ها را در انتخاب و تعیین نمایندگان ایمنی و بهداشت حرفه ای، تشکیل کمیته های ایمنی و بهداشت حرفه ای و تعیین نحوه ارتباط و همکاری با آن ها حمایت کند.
- کارکنان و نمایندگان آن ها را در ارائه پیشنهادات، شکایات، بازخوردها و گزارش های مربوط به ایمنی و بهداشت حرفه ای تشویق و تقدیر کند.
- کارکنان و نمایندگان آن ها را در ارتقای دانش، مهارت، آگاهی و توانایی در زمینه ایمنی و بهداشت حرفه ای آموزش دهد و راهنمایی کند.
OHSAS 18001 نیز از مدیریت می خواهد که یک فرایند مشارکت و مشاوره با کارکنان و نمایندگان آن ها را برای تمامی موضوعات مربوط به ایمنی و بهداشت حرفه ای ایجاد و اجرا کند؛
اما OHSAS 18001 کمتر از ایزو 45001 بر مواردی که کارکنان و نمایندگان آن ها باید در آن ها مشارکت و مشاوره داشته باشند،
روش ها و ابزارهای مشارکت و مشاوره، نحوه انتخاب و تعیین نمایندگان ایمنی و بهداشت حرفه ای و نحوه ارتقای دانش و مهارت کارکنان و نمایندگان آن ها تأکید می کند.
5-5# ارزیابی عملکرد و بهبود مستمر در استانداردها
پنجمین تفاوت ایزو 45001 و OHSAS 18001 این است که ایزو 45001 از مدیریت می خواهد که یک فرایند ارزیابی عملکرد و بهبود مستمر را برای سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای ایجاد و اجرا کند.
ایزو 45001 از مدیریت می خواهد که:
- شاخص ها و معیارهایی را برای اندازه گیری و ارزیابی عملکرد سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای تعیین و اعمال کند.
- روش ها و ابزارهایی را برای جمع آوری، ذخیره، تحلیل و گزارش داده های مربوط به عملکرد سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای تعیین و اعمال کند.
- فعالیت های بازرسی، ارزیابی، اصلاح و پیشگیری را برای بررسی انطباق سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای با الزامات قانونی و سایر الزامات، سیاست و هدف های تعیین شده و نیازها و انتظارات ذینفعان انجام دهد.
- بازبینی های دوره ای را برای ارزیابی کلی عملکرد سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای و تعیین نقاط قوت و ضعف آن انجام دهد.
- اقدامات لازم برای رفع نواقص، پیشگیری از تکرار آن ها، بهبود عملکرد و افزایش رضایتمندی ذینفعان را انجام دهد.
OHSAS 18001 نیز از مدیریت می خواهد که یک فرایند ارزیابی عملکرد و بهبود مستمر را برای سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای ایجاد و اجرا کند؛
اما OHSAS 18001 کمتر از ایزو 45001 بر شاخص ها و معیارهای اندازه گیری و ارزیابی عملکرد، روش ها و ابزارهای جمع آوری و تحلیل داده ها، فعالیت های اصلاح و پیشگیری و اقدامات بهبود مستمر تأکید می کند.
ثبت ديدگاه