بوم کسب و کار ناب چیست؟ (۳ تفاوت آن با بوم مدل کسب و کار)

اگر شما هم جزو آن دسته از افرادی هستید که علاقه‌مند به راه اندازی یک استارتاپ یا یک محصول جدید هستید، احتمالا با مفهوم بوم کسب و کار آشنا هستید.

بوم کسب و کار یک ابزار استراتژیک است که به شما کمک می کند تا مدل کسب و کار خود را به‌صورت گرافیکی و ساده بر روی یک صفحه نشان دهید.

می‌خواهید یک کسب و کار جدید راه‌اندازی کنید؟

آیا دنبال یک روش ساده و علمی برای طراحی و توسعه محصول یا خدمت خود هستید؟

آیا می‌خواهید با حداقل هزینه، زمان و منابع، به بازار بروید و از مشتریان واقعی خود یاد بگیرید؟

در ادامه درباره‌ اجزا، مزایا، معایب و تفاوت هر یک از این روش‌ها صحبت خواهیم کرد.

پس با ما همراه باشید.

1# بوم کسب و کار ناب چیست؟

بوم کسب و کار ناب یا Lean Canvas یک روش برای توسعه و راه‌اندازی یک کسب و کار جدید است.

این روش به شما کمک می کند تا با حداقل هزینه، زمان و منابع، یک محصول یا خدمت را به بازار عرضه کنید.

2# اجزای بوم کسب و کار ناب

بوم کسب و کار ناب شامل 9 بخش یا اجزای اصلی است که هریک از آن‌ها یک جنبه از مدل تجاری را تشکیل می‌دهند.

1. مشتریان: شما باید نشان دهید که چه گروه‌های خاصی از مشتریان را در نظر دارید و سه مشکل عمده‌ای را که مشتریان شما دارند، شناسایی کرده و بنویسید.
2. ارزش پیشنهادی: نشان دهید که چگونه محصول یا خدمات شما مشکلات مشتریان را حل می کند و چه فواید منحصر به فردی برای آن‌ها دارد.
3. راه‌های ارتباطی: در این قسمت، شما باید روش‌های ارتباط با مشتریان خود را بیان کنید.
4. کانال‌های توزیع: در این بخش، باید روش‌های انتقال خدمات یا کالا به مشتریان را مشخص کنید.
5. جریان درآمدی: در این قسمت، باید منابع درآمد خود را مشخص کنید و تفاوت بین درآمد یکباره و دوره‌ای خود را تعیین کنید.
6. منابع کلیدی: شامل تمام دارایی‌های مالی و غیرمالی و ورودی‌های اولیه برای ایجاد ارزش پیشنهادی که ارائه شده است.
7. فعالیت‌های کلیدی: در اینجا شاخص‌های اصلی را که نشان‌دهنده موفقیت یا شکست شما هستند، تعریف کنید و
   باید از شاخص‌های قابل اندازه‌گیری و معنادار استفاده کنید.
8. شرکای کلیدی: تمام افراد و سازمان‌هایی که قرار است در دستیابی به ارزش پیشنهادی با شما شراکت داشته باشند.
9. ساختار هزینه‌ها: در این بخش، باید هزینه‌های اصلی خود را برای اجرای مدل کسب و کار خود شناسایی و لیست کنید.

این 9 بخش را می‌توان در دو دسته عمده تقسیم کرد:

• دسته سمت راست (مشتریان)
• دسته سمت چپ (کسب و کار)

دسته سمت راست شامل بخش‌های مربوط به بازار، مشتریان و ارزش پیشنهادی است.

دسته سمت چپ شامل بخش‌های مربوط به زیرساخت، منابع، فعالیت‌ها و هزینه‌های کسب و کار است.

3# چگونه بوم کسب و کار ناب را ایجاد و بهینه‌سازی کنیم؟

• استفاده از قالب بوم کسب و کار ناب: در این مرحله، شما باید قالب بوم کسب و کار ناب را دانلود یا چاپ کنید و با استفاده از مداد، خودکار یا هر ابزار دیگری، اجزای مختلف مدل تجاری خود را در آن پر کنید.
• انجام آزمایش‌های فرضیه‌ای: شما باید فرضیه‌های خود را در مورد هریک از اجزای بوم کسب و کار ناب تعریف و آزمایش کنید.
  فرضیه‌ها عبارت‌اند از گزاره‌های قابل سنجش در مورد بازار، مشتریان، ارزش پیشنهادی، رقابت و… .
• دریافت بازخورد مشتریان: بازخورد مشتریان خود را در مورد محصول یا خدمات خود جمع‌آوری و تحلیل کنید.
• اعمال تغییرات لازم براساس یادگیری‌های تأیید شده: براساس یادگیری‌های تأیید شده از آزمایش‌ها و بازخوردها، تغییرات لازم را در بوم کسب و کار ناب خود اعمال کنید.
  تغییرات ممکن است شامل اضافه، حذف، تغییر یا بهبود هریک از اجزای بوم کسب و کار ناب باشد.

4# مزایا و معایب بوم کسب و کار ناب

بوم کسب و کار ناب، مانند هر روش و فرآیند کاربردی دیگری، دارای مزایا و معایب خاص خود است.

برخی از این مزایا و معایب عبارت‌اند از:

مزایا

• کاهش ریسک شکست: می‌توانید سریع‌تر بفهمید که آیا ایده‌ شما قابل پذیرش است یا خیر و در صورت عدم پذیرش، زودتر به سراغ ایده‌های دیگر بروید.
  این کار باعث می شود، منابع خود را به‌صورت بیهوده هدر ندهید.
• افزایش سرعت ورود به بازار: محصول قابل قبول خود را به سرعت به بازار عرضه می کنید و با دریافت بازخورد مشتریان، آن را بهبود می‌بخشید.
• تقویت نوآوری: شما به دنبال حل چالش‌های جدید هستید و با آزمودن فرضیات خلاقانه خود، راه‌حل‌های جدید را پیدا می‌کنید.

معایب

• عدم قطعیت: شما همواره در شرایط عدم قطعیت هستید و نمی‌توانید پیش‌بینی دقیقی از آینده داشته باشید.
  باید پذیرفته باشید که هر لحظه ممکن است نتایج غیرمنتظره‌ای رخ دهد و باید سرعت تغییر را تحمل کنید.
• عدم جامعیت: نمی‌توانید تمام جزئیات و پیچیدگی‌ های محصول یا مدل کسب و کار خود را در یک صفحه جای دهید.
  شما باید تنها به نکات اساسی توجه داشته باشید و بقیه جزئیات را در سطح‌‌های دیگری تعریف کنید.
• نیاز به تحمل سرعت تغییر: در استفاده از این روش ضروری است که به سرعت به تغییرات بازار، مشتریان یا فناوری‌ها واکنش نشان دهید.
  باید انعطاف‌پذیر باشید و از تعلق به ایده‌های خود جلوگیری کنید.
  همچنین باید همیشه آماده باشید که به نظرات خود شک کنید و در صورت لزوم، آن‌ها را تغییر دهید.

5# بوم مدل کسب و کار چیست؟

بوم مدل کسب و کار یک ابزار برای طراحی و تحلیل مدل کسب و کار یک شرکت است.

این ابزار به شما کمک می کند تا با استفاده از 9 بخش، مفاهیم اساسی مدل کسب و کار خود را به‌صورت ساده و روشن بیان کنید.

6# مزایا و معایب بوم مدل کسب و کار

بوم مدل کسب و کار دارای مزایا و معایب خاص خود است.

مزایا

• افزایش شفافیت: این کار باعث می شود شما بهتر بتوانید مدل کسب و کار خود را با دیگران به اشتراک بگذارید و از آن‌ها بازخورد دریافت کنید.
• افزایش خلاقیت: با استفاده از بوم مدل کسب و کار، شما می توانید مدل کسب و کار خود را به‌صورت تجربی طراحی کنید و با استفاده از روش‌های مختلف، آن را آزمایش کنید و بهبود بخشید.
  این کار باعث می شود شما بتوانید راه‌حل‌های جدید و نوآورانه را پیدا کنید و از تکراری بودن جلوگیری کنید.
• افزایش تطابق: مدل کسب و کار خود را با نیازهای گروه‌های مشتری خود هماهنگ کنید و ارزش بالاتری نسبت به آن نیازها ارائه دهید.
  این کار باعث می شود شما بتوانید رضایت و وفاداری گروه‌‌های مشتری خود را افزایش دهید و سودآوری خود را بالا ببرید.

معایب

• عدم جامعیت: تمام جزئیات و پیچیدگی‌ های مدل کسب و کار خود را نمی توانید بررسی کنید.
• عدم پایداری: همواره در حال تغییر و بهبود مدل کسب و کار خود هستید.
  شما باید پذیرفته باشید که مدل کسب و کار هرگز نهایی نخواهد شد و همواره قابل تجدید نظر است.
• عدم انطباق: ممکن است به اشتباه فکر کنید که مدل کسب و کار شما با واقعیت همخوانی دارد.
  باید توجه داشته باشید که بوم مدل کسب و کار تنها یک ابزار برای نمایش فرضیات شما است و نه حقیقت.

7# تفاوت بوم کسب و کار ناب با بوم مدل کسب و کار

بوم کسب و کار ناب و بوم مدل کسب و کار دو ابزار متفاوت برای طراحی و توسعه یک کسب و کار جدید هستند.

این دو ابزار در سه جنبه رویکرد، فرآیند و خروجی با هم تفاوت دارند.

1-7# تفاوت در رویکرد

• بوم کسب و کار ناب یک رویکرد تجربی است که به شما کمک می کند تا با حداقل هزینه، زمان و منابع، یک محصول یا خدمت را به بازار عرضه کنید.
  این رویکرد بر پایه آزمایش‌گرایی، یادگیری تأیید شده و تغییر سریع است.
• بوم مدل کسب و کار یک رویکرد تحلیلی است که به شما کمک می کند تا با استفاده از 9 بخش، مفاهیم اساسی مدل کسب و کار خود را به‌صورت ساده و روشن بیان کنید.
  این رویکرد بر پایه شفافیت، خلاقیت و تطابق است.

2-7# تفاوت در فرآیند

• بوم کسب و کار ناب یک فرآیند چابک (Agile) است که به شما این امکان را می دهد تا سریع‌تر به بازار بروید، بازخوردهای مشتریان را دریافت کنید و در صورت لزوم، تغییرات لازم را در محصول یا مدل کسب و کار خود اعمال کنید.
• بوم مدل کسب و کار یک فرآیند ثابت (Static) است.
  این فرآیند به شما این امکان را می‌دهد تا به راحتی مدل کسب و کار خود را با دیگران به اشتراک بگذارید و از آن‌ها بازخورد دریافت کنید.

3-7# تفاوت در خروجی

• بوم کسب و کار ناب دارای یک خروجی پویا است که به شما کمک می کند تا با تغییرات محیط کسب و کار، رقابت، یا فناوری همگام شوید.
• بوم مدل کسب و کار این خروجی به شما این امکان را می دهد تا با استفاده از گرافیک‌های ساده، مدل کسب و کار خود را به‌صورت زیبا و جذاب ارائه دهید.

اگر به دنبال یاد گرفتن مهارت بیشتر و افزایش درآمد هستید،

برای دریافت آموزش های رایگان مرتبط با حوزه علاقه‌مندی خود فقط کافیه فرم رو تکمیل کنید.

نظرتون درباره این مقاله چیه؟
ما رو راهنمایی کنید تا اون رو کامل تر کنیم و نواقصش رو رفع کنیم.
توی بخش دیدگاه ها منتظر پیشنهادهای فوق العاده شما هستیم.