عدم ارائه اظهارنامه مالیاتی

در راستای انجام فرآیندهای مالیاتی یکی از مهم ترین اموری که هر شخص دارای کسب و کار چه به صورت حقیقی و چه به صورت حقوقی باید انجام دهد، ارائه اظهارنامه مالیاتی در زمان مقرر شده از سمت سازمان مالیات کشور است.

عدم ارائه این اظهارنامه منجر به مشکلات و عواقبی برای مؤدیان مالیاتی می شود و معمولا با جرایم سنگینی همراه است.

در این مقاله سعی داریم به زبان ساده بررسی کنیم که چه مشکلاتی در صورت عدم ارائه اظهارنامه مالیاتی پیش خواهد آمد؟

اگر شما هم علاقه مند دستیابی به پاسخ این پرسش هستید با ما همراه باشید.

1# اظهارنامه مالیاتی چیست؟

اظهارنامه مالیاتی در ایران یک اظهارنامه رسمی است که هر شخص حقیقی یا حقوقی به عنوان یک مؤدی مالیاتی موظف به تکمیل و ارائه آن است.

این اظهارنامه برای گزارش درآمدها، هزینه ها، دارایی ها و بدهی های مالی افراد به سازمان امور مالیاتی کشور تهیه می شود.

در این اظهارنامه، افراد باید جزییات درآمدها و مخارج خود، املاک و مستغلات، سرمایه ها، بدهی ها و سایر اطلاعات مالی مربوط به سال مالی مورد نظر را گزارش کنند.

با تکمیل اظهارنامه مالیاتی، شخص موظف است میزان مالیات قابل پرداخت خود را محاسبه کند و آن را به سازمان امور مالیاتی پرداخت کند.

این مبلغ مالیات معمولاً بر اساس قوانین و مقررات مالیاتی جاری در کشور تعیین می شود و ممکن است محاسبه آن و مبلغ اختصاص یافته به هریک از دارایی ها و درآمدها تغییر کند.

اظهارنامه مالیاتی همه ساله باید توسط مؤدیان حقیقی و حقوقی ارائه شود.

این فرم در گذشته به صورت کاغذی بوده و امروزه به صورت الکترونیکی تکمیل می شود.

2# زمان ارائه اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی

ماده 100 قانون مالیات های مستقیم، زمان ارائه اظهارنامه مالیاتی را برای اشخاص حقیقی مشخص نموده است.

کلیه اشخاص حقیقی وظیفه دارند اظهارنامه مالیاتی (برای هر واحد شغلی یا هر محل به صورت جداگانه) مربوط به فعالیت خود در سال گذشته را تا سه ماه پس از پایان سال مالی ارسال کنند.

معمولا سال مالی اشخاص حقیقی از فروردین آغاز می شود.

به عنوان مثال یک مؤدی مالیاتی حقیقی برای در سال 1402 می بایست تا پایان خرداد 1403 اظهارنامه مالیاتی سال 1402 را به سازمان امور مالیاتی ارائه کند.

3# زمان ارائه اظهارنامه اشخاص حقوقی

ماده 100 قانون مالیات های مستقیم، زمان ارائه اظهارنامه مالیاتی را برای اشخاص حقوقی نیز مشخص نموده است.

در این ماده بیان شده است که اشخاص حقوقی وظیفه دارند تا چهار ماه پس از پایان سال مالی (تیر ماه) اسناد زیر را برای سازمان امور مالیاتی کشور ارسال کنند:

• اظهارنامه
• ترازنامه
• حساب سود و زیان به استناد دفاتر
• اسناد و مدارک
• هویت سهام داران (شرکا)
• میزان سهم (تعداد سهام)
• نشانی هریک از سهام داران

4# اگر اظهارنامه مالیاتی پر نکنیم چه می شود؟

مطابق ماده 192 قانون مالیات های مستقیم در صورتی که اشخاص حقوقی یا نماینده آن ها نسبت به ارائه اظهارنامه مالیاتی ممانعت نمایند مشمول جریمه خواهند شد.

این جریمه معادل 30 درصد مالیات اصلی برای اشخاص حقوقی و معادل 10 درصد مالیات اصلی برای اشخاص حقیقی در نظر گرفته شده است.

در این ماده نیز ذکر شده است که انکار درآمد توسط مؤدی و درج هزینه های غیر واقعی در اظهارنامه مشمول جریمه های ذکر شده می شود.

این جرایم غیر قابل بخشودگی هستند و مؤدی موظف به پرداخت می باشد.

این تنها پایان ماجرا نیست.

علاوه بر جریمه نقدی غیر قابل بخشش تبعات دیگری نیز در پی دارد که آن ها را در ادامه بررسی خواهیم کرد:

1-4# ایجاد محدودیت های بانکی

در برخی شرایط که میزان جریمه اعمال شده سنگین باشد و عدم ارائه اظهارنامه مالیاتی برای چند دوره متوالی تکرار شود، سیستم بانکداری کشور از ارائه خدمات مالی مانند اخذ وام یا افتتاح حساب و… را محدود یا قطع می کند.

2-4# عدم تعلق مزیت های قانونی در صورت عدم ارائه اظهارنامه مالیاتی

همانطور که می دانید، مؤدیان مالیاتی (در سازمان امور مالیاتی) از یکسری تخفیف‌ها و بخشودگی‌های مالیاتی برخوردار هستند که در صورت عدم ارائه به موقع اظهارنامه، نمی توانند از مزایای قانونی بهره مند شوند.

3-4# قرار گرفتن در لیست مؤدیان پر ریسک

در صورت عدم ارائه به موقع اظهارنامه مالیاتی توسط مؤدیان، در سامانه امور مالیاتی، به عنوان مؤدیان بدنام شناخته می شوند.

قرارگرفتن در لیست مؤدیان بدنام، هر کسب کاری را با ریسک مواجه می کند.

مؤدیان پر ریسک، بیشتر در معرض رصد سازمان امور مالیاتی قرار می گیرند.

در نظر داشته باشید که
طبق قانون جدید، عدم ارائه اظهارنامه مالیاتی، باعث محاسبه مالیات مؤدی به صورت برآوردی می شود.

محاسبه مالیات به صورت برآوردی، باعث افزایش مبلغ مالیات و طبیعتا کاهش حاشیه سود می شود.

در این شرایط سازمان امور مالیاتی ممکن است به منظور جمع آوری اطلاعات مالی در مورد شما و تحقیق در مورد درآمد و دارایی هایتان، تحقیقاتی را آغاز کند.

این تحقیقات ممکن است به منجر به تحریم ها، جریمه ها و مشکلات حقوقی بیشتری برای شما شوند.

4-4# ممنوع الخروجی در اثر عدم ارائه اظهارنامه مالیاتی

طبق ماده 284 قانون مالیات های مستقیم اگر شخص حقوقی دارای بدهی مالیاتی و جریمه ای داشته باشد که مبلغ آن بیش از 20درصد سرمایه کلی اعلام شده برای کسب و کار یا بیش از 500 میلیون تومان باشد، تا زمان پرداخت هزینه ها و تسویه حساب با سازمان مالیات، ممنوع الخروج خواهد بود.

در پایان

مهلت اصلاح اظهارنامه مالیاتی، یک ماه پس از ارائه آن می باشد و فقط بعضی از جزئیات آن، قابل اصلاح می باشند.

زمان پرداخت مبلغ مالیات، همان زمان انقضای ارسال اظهارنامه مالیاتی است.

سازمان امور مالیاتی کشور براساس قوانین امکان ایجاد محدودیت های مختلف و جریمه کردن افرادی که از ارائه اظهارنامه مالیاتی خودداری می کنند را دارد.