مدیریت کارکنان چیست؟ (بررسی ۷ نکته مهم)

نیروی انسانی متعهد یکی از مهمترین و ارزشمندترین دارایی‌های سازمان است و مدیریت کارکنان یکی از مهارت های ضروری برای هر مدیر و رهبر است.

بدون کارکنان متخصص، متعهد و خلاق، هیچ سازمانی نمی تواند به اهداف خود برسد و با رقبا رقابت کند.

در این مقاله، ما قصد داریم به تعریف مدیریت کارکنان و اهمیت آن بپردازیم و نکات مهم برای مدیریت مناسب کارکنان را توضیح دهیم.

ما سوالات زیر را پاسخ خواهیم داد:

• مدیریت کارکنان چیست؟
• چه چالش ها و مشکلاتی در مدیریت کارکنان وجود دارد؟
• چه مراحلی برای مدیریت کارکنان لازم است؟
• چه راهکارهایی برای بهبود مدیریت کارکنان وجود دارد؟

با ما همراه باشید.

1# مدیریت کارکنان چیست؟

کارکنان یکی از مهمترین و ارزشمندترین دارایی های یک سازمان هستند.

بنابراین، مدیریت کارکنان یکی از مهارت های ضروری برای هر مدیر و رهبر است.

مدیریت کارکنان به فرایندهای زیر گفته می شود:

• برنامه ریزی
• سازماندهی
• هدایت
• کنترل کارکنان در یک سازمان

مدیریت کارکنان به مدیران کمک می کند تا کارکنان را بهتر بشناسند، نیازها و انتظارات آنها را برآورده کنند و از توانایی ها و استعدادهای آنها بهره ببرند.

هدف اصلی مدیریت کارکنان افزایش بهره وری، کیفیت و رضایت کارکنان و در نتیجه افزایش عملکرد و رشد سازمان است.

2# نکات مهم برای مدیریت مناسب کارکنان

نکات مهم برای مدیریت مناسب کارکنان عبارت اند از:

1-2# انتخاب و جذب کارکنان مناسب

کارکنان مناسب آنهایی هستند که دارای شایستگی ها، مهارت ها، دانش و نگرش های لازم برای انجام وظایف خود در سازمان هستند.

انتخاب و جذب کارکنان مناسب به سازمان کمک می کند تا در هزینه ها و زمان صرفه جویی کند، کیفیت خدمات و محصولات را افزایش دهد، رضایت و وفاداری کارکنان را بالا ببرد و از رقبا پیشی بگیرد.

برای انتخاب و جذب کارکنان مناسب، مدیران باید چند مرحله را طی کنند:

• تعیین نیازها و الزامات شغلی: مدیران باید شرح شغل، شرایط کاری و معیارهای انتخاب را مشخص کنند.
• جستجو و تبلیغ شغل: در این مرحله، مدیران باید روش های مناسب برای جذب نامزدهای متقاضی را انتخاب کنند، مانند آگهی های رسانه ای، معرفی های داخلی، مراکز کاریابی و شبکه های اجتماعی.
• ارزیابی و انتخاب نامزدها: مدیران باید روش های مناسب برای ارزیابی صلاحیت و تطبیق نامزدها را انجام دهند، مانند دریافت رزومه، مصاحبه، آزمون و ارزیابی رفتاری.
• پیشنهاد و استخدام نامزدهای منتخب: در این مرحله، مدیران باید بر شرایط استخدام، حقوق و مزایا و قرارداد کاری با نامزدهای منتخب مذاکره و توافق کنند و آنها را به سازمان بپذیرند.

2-2# آموزش و توسعه کارکنان

آموزش و توسعه کارکنان به فرایند ارائه دانش، مهارت و توانایی های لازم به کارکنان برای انجام وظایف خود با بهترین شکل ممکن اطلاق می شود.

آموزش و توسعه کارکنان به سازمان کمک می کند تا عملکرد و بهره وری کارکنان را افزایش دهد، کیفیت خدمات و محصولات را بهبود ببخشد، نوآوری و خلاقیت را تشویق کند و از رشد و پیشرفت کارکنان حمایت کند.

برای آموزش و توسعه کارکنان، مراحل لازم عبارت اند از:

• تجزیه و تحلیل نیازهای آموزشی: در این مرحله، مدیران باید نقاط ضعف و قوت، نیازها، انتظارات، اهداف و راهبردهای کارکنان را شناسایی و ارزیابی کنند.
• طراحی برنامه آموزشی: در این مرحله، مدیران باید محتوا، روش ها، منابع، زمان بندی و ارزیابی برنامه آموزشی را تعیین و تنظیم کنند.
• اجرای برنامه آموزشی: در این مرحله، مدیران باید برنامه آموزشی را به کارکنان ارائه دهند و آن را اجرایی کنند.
  این برنامه می تواند به صورت داخلی یا خارجی، حضوری یا غیرحضوری، گروهی یا انفرادی و تئوری یا عملی باشد.
• ارزیابی و پیگیری برنامه آموزشی: در این مرحله، مدیران باید نتایج و تأثیرات برنامه آموزشی را بر روی دانش، مهارت، رفتار و عملکرد کارکنان اندازه گیری و ارزیابی کنند و در صورت نیاز اصلاحات و بهبودهای لازم را انجام دهند.

3-2# ارزیابی و پاداش دهی کارکنان

ارزیابی و پاداش دهی کارکنان به فرایند اندازه گیری و ارزش گذاری بر روی عملکرد و رفتار کارکنان و ارائه انگیزه ها و تشویق های مناسب به آنها اطلاق می شود.

ارزیابی و پاداش دهی کارکنان به سازمان کمک می کند تا نقاط ضعف و قوت، مشکلات و فرصت ها و نتایج و پیشرفت های کارکنان را شناسایی کند و بهبود ببخشد، بازخورد و راهنمایی به کارکنان بدهد، اهداف و استانداردها را مشخص و هماهنگ کند و از تلاش و مشارکت کارکنان قدردانی کند.

برای ارزیابی و پاداش دهی کارکنان، مدیران باید چند مرحله را طی کنند:

• تعیین معیارها و روش های ارزیابی: در این مرحله، مدیران باید معیارها و روش هایی را برای اندازه گیری و ارزیابی عملکرد و رفتار کارکنان انتخاب کنند.
  این معیارها و روش ها می توانند به صورت کمی یا کیفی، مستمر یا دوره ای و انفرادی یا گروهی باشند.
• اجرای فرایند ارزیابی: در این مرحله، مدیران باید فرایند ارزیابی را بر اساس معیارها و روش های انتخاب شده انجام دهند.
  این فرایند می تواند شامل مشاهده، مصاحبه، گزارش، پرسشنامه و نظرسنجی باشد.
• ارائه بازخورد و راهنمایی: در این مرحله، مدیران باید بازخورد و راهنمایی مناسب و سازنده را به کارکنان بدهند.
  این بازخورد و راهنمایی باید شامل تقدیر و تشکر از نقاط قوت، انتقاد و پیشنهاد برای نقاط ضعف و تعیین اهداف و برنامه های بهبود باشد.
• تعیین سیستم پاداش: در این مرحله، مدیران باید سیستم پاداش مناسب و عادلانه را برای کارکنان تعیین کنند.
  این سیستم پاداش باید شامل پاداش های مالی و غیرمالی، عملکردی و رفتاری، فردی و گروهی و کوتاه مدت و بلند مدت باشد.

4-2# ارتباط و همکاری با کارکنان

ارتباط و همکاری با کارکنان به فرایند تبادل اطلاعات، افکار و احساسات بین مدیران و کارکنان و مابین خود کارکنان اطلاق می شود.

ارتباط و همکاری با کارکنان به سازمان کمک می کند تا اطلاعات و دانش را به اشتراک بگذارد، هماهنگی و همدلی را ایجاد کند، تصمیم گیری و حل مسئله را بهبود بخشد، اعتماد و احترام را تقویت کند و تعهد و مسئولیت پذیری را افزایش دهد.

مراحل لازم برای ارتباط و همکاری با کارکنان عبارت اند از:

• تعیین رسانه ها و کانال های ارتباطی: در این مرحله، مدیران باید رسانه ها و کانال هایی را برای ارتباط با کارکنان انتخاب کنند.
  این رسانه ها و کانال ها می توانند به صورت شفاهی یا کتبی، رسمی یا غیررسمی و یک طرفه یا دو طرفه باشند.
• ارسال و دریافت پیام: در این مرحله، مدیران باید پیام های خود را به کارکنان ارسال کنند و پیام های کارکنان را دریافت کنند.
  این پیام ها باید شامل محتوا، زبان، لحن و زمان مناسب باشند.
• تفسیر و پاسخ به پیام: در این مرحله، مدیران باید پیام های کارکنان را تفسیر کنند و به آنها پاسخ دهند.
  این تفسیر و پاسخ باید شامل درک، ارزش گذاری، تأیید و انعکاس باشد.
• برقراری ارتباط دو سویه: در این مرحله، مدیران باید ارتباط دو سویه را با کارکنان برقرار کنند.
  این ارتباط دو سویه باید شامل گوش دادن، پرسیدن، بحث کردن و مشارکت کردن باشد.

5-2# رهبری و الهام بخشی به کارکنان

رهبری و الهام بخشی به کارکنان به فرایند تأثیرگذاری بر روی کارکنان برای رسیدن به اهداف سازمانی و شخصی اطلاق می شود.

رهبری و الهام بخشی به کارکنان به سازمان کمک می کند تا جهت و روشنی را به کارکنان بدهد، انگیزه و اشتیاق را در کارکنان ایجاد کند، توانمندسازی و خودکارآمدی را در کارکنان تقویت کند و تعالی و کارآفرینی را در کارکنان ترویج کند.

برای رهبری و الهام بخشی به کارکنان، مدیران باید چند مرحله را طی کنند:

• تعیین سبک و رویکرد رهبری: در این مرحله، مدیران باید سبک و رویکرد رهبری خود را بر اساس شخصیت، محیط و شرایط خود تعیین کنند.
  این سبک و رویکرد رهبری می تواند به صورت اتوریته ای، دموکراتیک یا مشارکتی باشد.
• تعیین اهداف و استراتژی های رهبری: در این مرحله، مدیران باید اهداف و استراتژی های رهبری خود را بر اساس نیازها، انتظارات و اولویت های خود و کارکنان تعیین کنند.
  این اهداف و استراتژی های رهبری باید شامل بینش، رویا، ماموریت و ارزش ها باشند.
• اجرای فعالیت های رهبری: در این مرحله، مدیران باید فعالیت های رهبری خود را بر اساس سبک و رویکرد، اهداف و استراتژی های رهبری انجام دهند.
  این فعالیت های رهبری می توانند شامل راهنمایی، تشویق، حمایت، مشورت، همفکری و هماهنگی باشند.

6-2# حل مسائل و تعارضات کارکنان

حل مسائل و تعارضات کارکنان به فرایند شناسایی، تحلیل و رفع مشکلات و اختلافات بین مدیران و کارکنان و بین خود کارکنان اطلاق می شود.

حل مسائل و تعارضات کارکنان به سازمان کمک می کند تا از اثرات منفی مشکلات و تعارضات بر روی روابط، همکاری و عملکرد کارکنان جلوگیری کند، رضایت و اعتماد کارکنان را حفظ کند و افزایش دهد و از یادگیری و بهبود کارکنان بهره ببرد.

مراحل لازم برای این مورد عبارت اند از:

• شناسایی مسئله یا تعارض: در این مرحله، مدیران باید مسئله یا تعارض را به صورت واضح و دقیق تعریف کنند.
  این مسئله یا تعارض می تواند مربوط به اهداف، وظایف، منابع، روش ها، ارزش ها یا احساسات باشد.
• تحلیل علل و عوامل: در این مرحله، مدیران باید علل و عوامل موثر بر مسئله یا تعارض را شناسایی و تحلیل کنند.
  این علل و عوامل می توانند مربوط به سازمان، مدیر، کارکنان یا محیط باشند.
• ارائه راهکارها و گزینه ها: در این مرحله، مدیران باید راهکارها و گزینه های مختلف برای حل مسئله یا تعارض را ارائه و بررسی کنند.
  این راهکارها و گزینه ها باید شامل مزایا و معایب، هزینه ها و منافع، و احتمال موفقیت باشند.
• تصمیم گیری و اجرای راهکار: در این مرحله، مدیران باید راهکار مناسب و قابل پذیرش برای حل مسئله یا تعارض را انتخاب و اجرا کنند.
  این راهکار باید شامل توافق، همکاری، تعدیل یا رقابت باشد.
• ارزیابی و پیگیری راهکار: در این مرحله، مدیران باید نتایج و تأثیرات راهکار را بر روی رضایت، همکاری و عملکرد کارکنان اندازه گیری و ارزیابی کنند و در صورت نیاز اصلاحات و بهبودهای لازم را انجام دهند.

7-2# ایجاد فرهنگ و ارزش های سازمانی

فرهنگ و ارزش های سازمانی به مجموعه ای از باورها، نگرش ها، رفتارها و قواعدی اطلاق می شود که در یک سازمان وجود دارند و روی کارکنان تأثیر می گذارند.

فرهنگ و ارزش های سازمانی به سازمان کمک می کنند تا هویت و مشخصه خود را ایجاد و حفظ کند، انسجام و همبستگی را بین کارکنان افزایش دهد، اعتماد و تعهد را در کارکنان تقویت کند و از اهداف و رسالت سازمان حمایت کند.

برای ایجاد فرهنگ سازمانی، مدیران باید چند مرحله را طی کنند:

• تعیین فرهنگ و ارزش های مورد نظر: در این مرحله، مدیران باید فرهنگ و ارزش هایی را که می خواهند در سازمان خود داشته باشند، تعیین کنند.
  این فرهنگ و ارزش ها باید شامل مفاهیم، اصول و استانداردهای مهم و معنادار باشند.
• انتشار و ترویج فرهنگ و ارزش های مورد نظر: این انتشار و ترویج می تواند شامل اطلاع رسانی، آموزش، نمونه برداری، تشویق و تقویت باشد.
• ارزیابی و انطباق فرهنگ و ارزش های واقعی: در این مرحله، مدیران باید فرهنگ و ارزش هایی را که در سازمان واقعا وجود دارد، ارزیابی کنند و انطباق دهند.
  این ارزیابی و انطباق باید شامل مشاهده، پرسشنامه، مصاحبه و گزارش باشد.
• بهبود و تغییر فرهنگ و ارزش های واقعی: در این مرحله، مدیران باید فرهنگ و ارزش های واقعی را با فرهنگ و ارزش های مورد نظر مقایسه کنند و در صورت نیاز بهبود و تغییرات لازم را انجام دهند.
  این بهبود و تغییر می تواند شامل اصلاح ساختار، فرآیند، سیاست و نقش های سازمانی، تغییر رفتار، نگرش و ارزش های مدیران و کارکنان و ایجاد رویدادها، سنت ها و نمادهای سازمانی باشد.

اگر به دنبال یاد گرفتن مهارت بیشتر و افزایش درآمد هستید،

برای دریافت آموزش های رایگان مرتبط با حوزه علاقه‌مندی خود فقط کافیه فرم رو تکمیل کنید.

نظرتون درباره این مقاله چیه؟
ما رو راهنمایی کنید تا اون رو کامل تر کنیم و نواقصش رو رفع کنیم.
توی بخش دیدگاه ها منتظر پیشنهادهای فوق العاده شما هستیم.