احتمالا اگر در چوبی اتاق شما هم مدت ها است که هنگام باز و بسته شدن به زمین گیر می کند، تا به حال به فکر کف تراشی چوب آن افتاده اید.
کف تراشی چوب برای کاربردهای مختلف، با ابزارهای متفاوتی انجام می شود که باید به خوبی با آن ها آشنا باشید تا امکان انتخاب گزینه مناسب برای هدف خود را داشته باشید.
در این مقاله کاربردهای کف تراشی چوب، انواع دستگاه ها و روش های کف تراشی چوب و مزایای آن را با هم بررسی می کنیم، همراه ما باشید.
1# کف تراشی چوب چیست؟
صاف کردن نقاط یا سطوح ناهموار چوب و تراز کردن آن را کف تراشی چوب می گویند.
علاوه بر این در کف تراشی، ضخامت چوب نیز توسط کف تراش ها (Planer) کاهش می یابد.
کف تراشی چوب در نجاری ها، کارگاه های کابینت سازی، ساخت میزهای چوبی و به طور کلی در تمامی صنایع و فعالیت هایی که نیاز به صاف کردن سطح چوب دارند، بسیار مورد استفاده قرار می گیرد.
در ادامه بیشتر با کاربردهای کف تراشی چوب آشنا خواهیم شد.
2# کاربردهای کف تراشی چوب
کف تراشی چوب در موارد زیر به کار گرفته می شود:
- صاف و کوتاه کردن: همان طور که گفته شد، گاهی ممکن است در اتاق شما به زمین گیر کرده و باز و بسته کردن آن سخت شود.
در این زمان درِ اتاق به یک کف تراشی چوبی نیاز دارد.
کف تراش ها می توانند حتی چند میلی متر زائده را نیز از بین برده و آن محل را صاف کنند. - صاف کردن سطح کار: در مواقعی ممکن است بخواهید، میز قدیمی خود را دوباره نو کنید با کف تراشی، به راحتی می توانید خراش ها یا تغییر رنگ به وجود آمده بر سطح میز را از بین برده و آن را نو کنید.
برای این کار بهتر است از تراشه ای با ضخامت کم استفاده کنید. - ساخت مبل: کف تراش ها، در ساخت مبلمان نیز به کار گرفته می شوند.
کاهش ضخامت چوب های مبل یا از بین بردن ناهمواری های سطح چوب با استفاده از کف تراش، به راحتی امکان پذیر خواهد بود. - ایجاد پخ و اریب کردن لبه ها: لبه های اریب علاوه بر ظاهر زیبایی که دارند، از چوب در برابر خراشیدگی و خرد شدن نیز محافظت می کنند.
(برای مثال برای سالم ماندن نرده های چوبی تراس یا مبلمان نیز استفاده می شود.) - فارسی بر کردن چوب ها: این روش در ساخت در و پنجره، سقف های چوبی و مبلمان بسیار کاربردی است.
3# نحوه کف تراشی چوب
کف تراشی چوب به 2 روش انجام می شود:
- کف تراشی چوب با پلنر دستی
- کف تراشی با پلنر مکانیکی
1-3# کف تراشی با کف تراش دستی
با انجام مراحل زیر به سادگی می توانید سطح مورد نظر را صاف کنید:
1- کف تراش مناسب با کار خود را انتخاب کنید.
هرچه دستگاه رنده کشیده تر باشد، صاف و صیقلی کردن چوب با دقت بیشتری انجام می شود؛
اما با دستگاه رنده کوتاه تر، کاربر کنترل بیشتری بر کار دارد.
2- تیغه کف تراش را تیز کنید.
قبل از استفاده از پلنر، تیغه باید تیز شود. (حتی دستگاه های نو)
برای این کار یک کاغذ سنباده را روی تیغه قرار دهید.
زاویه تیغه باید 25 یا 30 درجه باشد.
کاغذ سنباده را روی تیغه به سمت پایین حرکت دهید.
3- زاویه تیغه را تنظیم کنید.
زاویه تیغه نشان می دهد که چوب به صورت نازک رنده شود یا ضخیم.
برای تنظیم تیغه، چرخ دنده کوچکی که پشت تیغه است را بچرخانید.
این زاویه باید به صورتی تنظیم شود که نوک تیغه از زیر صفحه بیرون بیاید.
بهتر است تیغه را ابتدا با زاویه کم تنظیم کرده و در صورت لزوم، زاویه را افزایش دهید.
4- سطح چوب را صاف کنید.
تیغه را در لبه کار قرار داده و همانطور که روی دستگیره جلویی فشار می آورید، دستگیره پشتی را به جلو حرکت دهید.
رنده را به صورت صاف و پیوسته روی سطح حرکت داده و برآمدگی های موجود را حذف کنید.
یک سطح صاف را در نظر بگیرید؛ این سطح کمک می کند تا بخش های ناهموار راحت تر مشخص شوند.
برای صاف کردن سطح چوب ممکن است نیاز باشد که چوب تراش را در جهات مختلفی حرکت دهید؛
اما از حرکت رنده روی نقاط تورفته با عمق زیاد خودداری کنید؛ زیرا ممکن است در چوب گیر کرده و تکه ای از چوب را از سطح جدا کند.
5- بررسی همواری سطح چوب
پس از کف تراشی چوب، باید دقت کرد که تمامی سطوح کاملاً صاف و صیقلی شده باشند.
2-3# کف تراشی مکانیکی
کف تراش مکانیکی از غلتک و مجموعه ای از تیغه های چرخان و قابل تنظیم درست شده است.
مراحل کف تراشی مکانیکی چوب به شرح زیر هستند:
1- ضخامت مورد نظر خود را تعیین کنید.
این کار با استفاده از یک میلنگ انجام می شود.
2- عمق مورد نظر برش را مشخص کنید.
پس از تعیین ضخامت و عمقی که می خواهید برش بخورد، دستگاه رنده را روی آن عمق معین قفل کنید.
اگر از اندازه عمقی که می خواهید برش بزنید اطمینان ندارید، بهتر است آن را در کمترین مقدار ممکن قفل کنید.
3- سطح چوب را بتراشید.
دستگاه را روشن کرده و چوب را با دقت و با یک حرکت مستقیم و کنترل شده وارد دستگاه کنید.
پس از این که چوب به غلتک ها رسید بقیه کار به صورت خودکار انجام می شود.
گاهی اوقات چوب توسط غلتک به سمت بالا کشیده می شود که باعث برش های عمقی در لبه های چوب به نسبت قسمت میانی آن خواهد شد.
برای جلوگیری از این کار بهتر است ابتدا، انتهای چوب را بالا بکشید و سپس هنگام خروج چوب، بخش جلویی آن را بالا بکشید.
4# انواع دستگاه های کف تراشی چوب
انواع مختلفی از دستگاه های کف تراش چوبی وجود دارند.
این دستگاه ها باید متناسب با نیاز انتخاب شوند تا بیشترین کارایی را داشته باشند و به صورت کلی به دو نوع دستی و برقی تقسیم می شوند.
در ادامه با انواع دستگاه های کف تراشی چوب آشنا خواهیم شد.
1-4# کف تراش دستی (Hand Planer)
در این نوع کف تراشی، به نیروی فیزیکی یک انسان نیاز است.
نیروی وارد شده، تیغه های کف تراش را روی چوب به حرکت در می آورد و آن را رنده می کند.
این دستگاه دارای یک قاب محکم، نوار فولادی کوتاه و یک تیغه است و کمک می کند تا روی چوب را با یک ضخامت معین، به سرعت برش دهید.
2-4# اسپک شیو (Spokeshave)
این نوع کف تراش بسته به نوع تیغه و زیره آن به چند دسته تقسیم می شود:
- پره های ته گرد
- پره های محدب
- پره های مقعر
این کف تراش، برای تراشیدن چوب ها به صورت مقعر، محدب و خمیده مورد استفاده قرار می گیرد.
البته برای صاف کردن سطوح یا شکل دادن به گوشه های کار نیز به کار می رود.
3-4# پلنر ژاپنی (Japanese Planer)
این وسیله با طراحی منحصر به فرد، خود را از سایر کف تراش های چوب متمایز کرده است.
نوع کار با آن نیز متفاوت با سایر رنده های چوب است.
برای ساخت آن، از چوب بلوط قرمز و سفید ژاپنی استفاده می شود.
دارای یک تیغه آهنی قوی و فولادی چند لایه است.
همچنین یک تیغه ثابت دارد که مانند گوه در جای خود محکم شده است.
وجود یک میخ که به عنوان تراشه شکن عمل می کند، سبب شده تا شکستن و کنترل تراشه های چوب هنگام رنده، به راحتی صورت گیرد.
4-4# کف تراش سورفورم (Surform Planer)
سورفوم یا رنده ترکیبی دارای یک ورق فلزی سوراخ شده است که به جای تیغه ثابت، به کار می رود.
از این دستگاه در سطوح صاف یا منحنی چوب، فایبرگلاس و آلومینیوم نرم نیز استفاده می شود.
سوراخ های موجود در این دستگاه به ندرت دچار گرفتگی و مسدود شدن می شوند.
5-4# کف تراش متصل (Jointer Planer)
این دستگاه یکی از بهترین کف تراش ها برای صاف کردن سطح چوب یا شکل دادن به گوشه ها است.
اندازه این دستگاه در حدود 50 تا 60 سانتی متر است و یکی از کشیده ترین دستگاه های کف تراشی چوب به حساب می آید.
کشیدگی این دستگاه سبب شده تا استفاده از آن در پروژه های بزرگ به راحتی امکان پذیر باشد.
6-4# دستگاه اسکراب (Scrub Planer)
این دستگاه با سرعت و کیفیتی بالا می تواند کار خود را انجام دهد.
همچنین دارای یک زیره کوتاه، لبه برش منحنی تیز و یک تیغه ضخیم است که برای ایجاد برش های گود و کم عمق بسیار مناسب و کاربردی خواهد بود.
دستگاه اسکراب علاوه بر صاف کردن سطوح منحنی یا تخته های ناهموار می تواند پیچ و تاب ها، گره ها و سایر عیوب چوب را نیز از بین ببرد.
7-4# جک پلنر (Jack Planer)
صفحه این دستگاه بین 31 تا 46 سانتی متر طول دارد.
یکی از پرکاربردترین پلنرها در بین مردم است که برای صاف کردن ناهمواری ها و لبه های کار استفاده می شود.
تیغه های خاردار این کف تراش چوبی لایه های ضخیم روی سطوح زبر را بدون هیچ آسیبی به چوب صاف می کند.
8-4# کف تراش Chamfer
این دستگاه به نسبت سایر کف تراش ها کارکرد بیشتری دارد.
به عنوان یکی از کاراترین و قابل کنترل ترین ابزارها زمانی که برش لبه ها محافظ مناسبی ندارد، به کار می رود.
این وسیله برای پاکسازی سطح چوب بسیار مناسب است، از زدودن چسب های خشک شده روی کار گرفته تا فارسی بر کردن چوب، توسط آن قابل اجرا است.
9-4# کف تراش Compass
این پلنر دارای یک صفحه منحنی شکل است که سطوح محدب و مقعر را صاف می کند.
این دستگاه در گذشته از دو ابزار برای ایجاد سطوح مقعر و محدب تشکیل شده بود؛
اما انواع امروزی آن دارای یک کفی انعطاف پذیر است که سبب راحتی کار شده است.
5# مزایای استفاده از دستگاه های کف تراشی چوب
کف تراشی چوب با دستگاه پلنر یا همان کف تراش چوب انجام می گیرد.
از مزایای استفاده از این دستگاه ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- صرفه جویی در زمان و هزینه: با خرید یک دستگاه کف تراش چوب، شما می توانید الوار را به شکل محصولی که در ذهن دارید، درآورید و دیگر نیازی نیست که هزینه های هنگفت برای خرید ملزومات چوبی یا هر آن چه مد نظرتان است، پرداخت کنید.
- اجتناب از شکستگی یا آسیب چوب: زمانی که یک قطعه چوب بد برش بخورد باعث خرد شدن و شکستگی در بخش هایی از آن می شود.
این اتفاق باعث می شود تا آن بخش های چوب (در بعضی مواقع کل قطعه) دیگر قابل استفاده نباشند.
اما زمانی که از یک کف تراش به درستی استفاده شود، از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری خواهد شد.
برای این کار باید کاتر را به درستی در جای خود قرار دهید و ادامه کار را به کف تراش بسپارید.
همچنین این دستگاه باعث افزایش کیفیت چوب برش خورده و تقویت یکپارچگی آن می شود. - بازیابی وسیله های چوبی قدیمی: این دستگاه می تواند وسایل چوبی قدیمی را نو کند.
البته روند کار چندان ساده نیست و باید تمامی میخ ها، لولاها و به طور کلی هرگونه فلزی که روی چوب است (مانند پیچ) از آن جدا شود.
در غیر این صورت به پلنر آسیب می رسد.
نظرتون درباره این مقاله چیه؟
ما رو راهنمایی کنید تا اون رو کامل تر کنیم و نواقصش رو رفع کنیم.
توی بخش دیدگاه ها منتظر پیشنهادهای فوق العاده شما هستیم.
با سلام و عرض سپاس و تشکر از زحمات ارزشمند و تلاشهای قابل تقدیر تان
الحمدلله مطالب بسیار جامع،
نحوه ارائه بسیار جذاب،
سطح کار بسیار جالب
در قسمت ذخیره سازی مطالب هم بسیار ساده، روان و کامل و من حیث المجموع برای هر فرد علاقمند، بسیار زیبا و از هر نظر کاربردی و قابل استفاده میباشند.
موفقیت تمامی همکاران و دست اندرکاران را ارج مینهیم و توفیق روزافزونتان را از درگاه ایزد منان مسئلت داریم.
با سپاس و احترام
سلام جناب شاه محمدی بزرگوار
سپاس بیکران از لطف و محبت سرشاری که به ما دارید و با کلام مهربانانه خودتان انرژی و دلگرمی بسیاری برای ادامه مسیر به ما می بخشید.
بسیار خرسندیم که مطالب برای شما رضایت بخش بودند و توانسته ایم برای علاقه مندان به آموزش، مفید باشیم.
همواره موفق و پیروز باشید