مهمترین عملکرد لوله برق محافظت و پشتیبانی از کابل‌های برق است، به گونه‌ای که باعث ایجاد خطرات احتمالی یا آسیب داخلی نشوند.
لوله‌ها بخش جدایی ناپذیر از هر تأسیسات الکتریکی هستند.
لوله‌های برق، لوله‌های ضروری ساخته شده از مواد گوناگون همراه با ویژگی‌های مختلف هستند که هدف اصلی استفاده از آنها، محافظت هادی الکتریکی از هرگونه آسیب احتمالی است.
این آسیب‌ها ممکن است به دلایل مکانیکی یا ناشی از عملکرد سایر عوامل محیطی مانند خوردگی باشند.
لوله‌ها همچنین به صورت کلی سایش طبیعی هادی را محدود می‌کنند.
هدف اصلی لوله حفاظت از سیم کشی برق است.
در مقاله لوله برق چیست به بررسی موارد زیر خواهیم پرداخت:
- لوله برق چیست؟
- نحوه کارکرد لوله برق
- انواع لوله برق
- کاربرد لوله برق چیست؟
1# لوله برق چیست؟
در پاسخ به سوال لوله برق چیست می‌توان گفت لوله برق یک لوله یا مجرا است که به عنوان پوشش محافظ برای سیم‌های برق عمل می‌کند.
لوله برق میتواند از فلز، پلاستیک یا مواد دیگری ساخته شود.
این لوله‌ها برای محافظت و هدایت سیم کشی برق در مکان‌های مختلف از جمله خانه‌ها، ساختمان‌های تجاری و تأسیسات صنعتی استفاده می‌شوند.
هدف اصلی استفاده از لوله برق محافظت از سیم کشی الکتریکی در برابر آسیب فیزیکی، رطوبت و سایر عوامل محیطی است.
این لوله‌ها همچنین به سازماندهی و مسیریابی سیم کشی کمک کرده و نگهداری و تعمیر آن را آسان‌تر می‌کنند.
1-1# چه زمانی از لوله برق برای سیم کشی برق استفاده کنیم؟
هر زمان که سیم‌های برق در خانه‌ها یا ساختمان‌ها در بخش زیرین ساخت یا در معرض دید قرار گیرند، از لوله برق استفاده می‌شود.
بنابراین، سیم‌های برق در معرض خطر نیاز به ایمنی از عناصر مختلف مانند:
- رطوبت
- گرد و غبار
- آب و هوا
- گرمای شدید
- سرما
- و مواردی از این قبیل
دارند و همچنین افراد در برابر خطر برق گرفتگی نیاز به ایمنی دارند.
بنابراین بسیار ضروری است که با استخدام یک برقکار یا مهندس، نحوه نصب، نگهداری و محافظت از سیم‌های برق را بدانید.
بنابراین هدف اصلی کانال، محافظت از سیم کشی برق در منازل، ادارات و ساختمان‌ها است.
در اغلب موارد، زمانی که سیم کشی برق داخل دیوار خانه یا سقف نصب می‌شود، نیازی به لوله کشی نیست.
2-1# چند سیم می تواند در یک لوله برق باشد؟
سیم‌های الکتریکی مورد استفاده در یک لوله برق عمدتاً به عوامل مختلفی مانند اندازه کابل، نوع لوله و اندازه لوله بستگی دارند.
در این حالت، اندازه یک سیم را می‌توان به سادگی با AWG که به عنوان عدد سیم سنج آمریکایی شناخته می‌شود، تعریف کرد.
وقتی عدد AWG کوچک باشد، قطر سیم بزرگتر است.
3-1# نحوه خم کردن لوله برق
لوله‌های فلزی الکتریکی را می‌توان با یک ابزار خم کن لوله خم کرد تا انواع سیم‌های الکتریکی را در خود جای دهد:
- منطقه نصب را اندازه گیری کنید تا زاویه و طول لوله مورد نیاز خود را تعیین کنید.
همچنین باید طول کسر یا برداشت لازم را محاسبه کنید که برابر با مقدار طول اضافی است که در خم از دست می‌رود.
این طول بسته به قطر لوله مورد استفاده متفاوت خواهد بود؛ اما بسیاری از لوله کش‌ها علائمی دارند که به آنها در محاسبه کمک می‌کند. - بعد از این که طول کسر صحیح را تعیین کردید، محل خم را علامت بزنید و برش لازم را در انتهای آن ایجاد کنید.
برای از بین بردن سوراخ‌های انتهای لوله از ابزار لازم استفاده کنید. - هنگام خم کردن یک بخش از لوله، پاشنه خم کن کانال را محکم با پای خود فشار دهید و دسته را با فشار ثابت به عقب بکشید تا ابزار سر نخورد.
4-1# ساخت لوله برق
لوله‌های برق لوله‌هایی هستند که دارای سطوح مقطع دایره‌ای از انواع مختلف هستند.
آنها برای استقرار هادی الکتریکی در تأسیسات در نظر گرفته شده‌اند.
آنها معمولاً لوله‌ای بوده و از نوع فلزی مانند مواد زیر ساخته می‌شود و انعطاف پذیر یا سفت هستند:
- فولاد گالوانیزه
- فولاد ضد زنگ
- آلومینیوم
- یا مواد غیر فلزی مانند PVC
انواع خاصی از لوله‌ها در مناطق مرطوب و مناطق خطرناک مورد نیاز است.
اگر کابل‌های الکتریکی انعطاف پذیر باید چندین بار خم شوند، کانال‌های قابل تنظیم ترجیح داده می‌شوند.
2# انواع لوله برق
لوله‌های برق انواع مختلفی دارند که معمولاً در ساختمان‌های مسکونی و تجاری مورد استفاده قرار می‌گیرند.
در ادامه مقاله لوله برق چیست انواع این نوع لوله‌ها را بررسی خواهیم کرد:
1-2# لوله فلزی برق
لوله فلزی الکتریکی یا EMT یک نمونه رایج از یک لوله الکتریکی بدون خم است.
این نوع لوله از آلومینیوم یا فولاد گالوانیزه ساخته می‌شود.
در مقایسه با لوله فلزی سفت و سخت (RMC)، سبک‌تر و نازک‌تر بوده؛ اما همچنین میتواند با استفاده از ابزار خم کن لوله، محکم و قابل خم شدن باشد، بنابراین به عنوان لوله دیوار نازک شناخته می‌شود.
نصب لوله‌های فلزی الکتریکی را می‌توان با کوپلینگ‌ها و اتصالاتی انجام داد که به صورت کامل از طریق بست‌های پیچی یا فشاری محافظت می‌شوند.
مشابه سایر لوله‌های فلزی، EMT رشته‌ای نیست؛ اما در اندازه‌های معمولی مانند 1.5، 2.25 و 2.54 سانتیمتر موجود است.
این لوله‌ها بیشتر در سیم کشی‌های داخلی مانند ساختمان‌های مسکونی و تجاری استفاده می‌شوند.
اگر این لوله‌ها در فضای باز استفاده شوند، باید از طریق اتصالات ضد آب مخصوص به یکدیگر متصل شوند.
1) کاربردها
برای سیستم‌های داده و سیم کشی در برابر آتش استفاده می‌شود و برای سیستم‌های مقاوم در برابر آتش دارای مسیر خاصی است.
2-2# لوله فلزی سفت و سخت
سیم کشی فلزی سفت و سخت یا RMC سیم کشی برق بسیار گران قیمتی بوده که در بازار موجود است؛ زیرا قدرت و استحکام بیشتری را ایجاد می‌کند.
از فولاد گالوانیزه سنگین وزن ساخته شده و با اتصالات رزوه‌ای نصب می‌شود.
این نوع لوله، معمولاً در فضای باز برای محافظت ایمنی از آسیب لوله استفاده می‌شود و همچنین پشتیبانی ساختاری پانل‌ها، کابل‌ها و تجهیزات مختلف را فراهم می‌کند.
این لوله‌ها در طول 300 تا 600 سانتیمتر با نخ در هر طرف آنها موجود است.
1) کاربردها
معمولاً در فضای باز برای محافظت در برابر آسیب استفاده می‌شود و میتواند پشتیبانی ساختاری برای کابل‌های برق، پانل‌ها و سایر تجهیزات را فراهم کند.
قابل استفاده در هر شرایط آب و هوایی است.
3-2# لوله فلزی متوسط
یک نسخه سبک وزن و نازک‌تر از RMC و IMC است که در کاربردهای مشابه RMC استفاده می‌شود.
از آنجایی که این نوع لوله در مقایسه با RMC سبک‌تر و کارکرد آن آسان‌تر است، بیشتر در ساخت و سازهای جدید استفاده می‌شود.
IMC برای قرار گرفتن در فضای بیرونی و به منظور محافظت از هادی‌ها و کابل‌های الکتریکی عایق استفاده می‌شود.
این نوع لوله یک انتخاب بسیار مقرون به صرفه برای پروژه‌هایی خواهد بود که قیمت آن زیاد است.
1) کاربردها
از جمله کاربردهای لوله فلزی متوسط می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نصب برق صنعتی در دماهای بالا امکان پذیر خواهد بود.
- در فضای باز استفاده شده، جایی که ویژگی‌های ضد خوردگی آن اجازه می‌دهد تا سال‌ها عملکرد خوبی داشته باشد.
- به صورت خاص برای محافظت از کابل‌ها و هادی عایق شده طراحی شده است.
4-2# لوله فلزی انعطاف پذیر
FMC (لوله فلزی انعطاف پذیر) به صورت مارپیچ و انعطاف پذیر موجود است؛ به گونه‌ای که میتواند به سادگی در سازه‌ها و دیوارهای مختلف خم شود.
یک لوله فلزی انعطاف پذیر معمولی در مکان‌های داخلی که خشک شده و در وسایل ثابت استفاده می‌شود.
این لوله‌ها عمدتاً به عنوان سیم کشی برق نگهبان در ساختمان‌های صنعتی و تجاری استفاده می‌شوند.
FMC بهترین انتخاب برای استفاده در مناطق مختلف بوده و بهترین نمونه از FMC پایه آبگرمکن، دریچه‌های زیر شیروانی و نصب چراغ‌ها هستند.
1) کاربردها
از جمله برنامه‌های کاربردی لوله فلزی انعطاف پذیر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- این لوله کابل معمولاً برای مسیرهای کوتاه بین جعبه دیواری و موتور یا دستگاه ثابت استفاده می‌شود.
- برای مکان‌های خشک داخلی توصیه می‌شود؛ زیرا هوابند نیست.
- انعطاف پذیری و وزن سبک، نصب آن را نسبت به لوله‌های سفت و سخت آسان‌تر می‌کند.
- لوله فلزی انعطاف پذیر یک آستین فلزی مارپیچی است که معمولاً به عنوان آستین محافظ کابل استفاده می‌شود.
5-2# فلز انعطاف پذیر و محافظ در برابر مایعات
لوله فلزی انعطاف پذیر ضد مایع یا LFMC نوع خاصی از FMC است.
این لوله با پوشش پلاستیکی موجود است، بنابراین برای ضد آب کردن آن با اتصالات مهر و موم شده استفاده می‌شود.
اغلب با تجهیزات فضای باز مانند واحدهای AC (تهویه مطبوع) استفاده می‌شود.
بنابراین این نوع لوله عمدتاً برای استفاده در مکان‌هایی طراحی شده که رطوبت میتواند مشکل ساز شود.
این نوع لوله باید در ترکیب با اتصالات ضد مایع استفاده شود.
1) کاربردها
لوله‌های فلزی انعطاف پذیر ضد مایع معمولاً در تجهیزات فضای باز مانند تهویه مطبوع استفاده می‌شوند.
6-2# لوله‌های غیر فلزی برق
لوله غیر فلزی الکتریکی یک لوله پلاستیکی موج دار با دیواره نازک و انعطاف پذیر بوده و در برابر شعله و رطوبت مقاوم است.
خم شدن و نصب این نوع لوله با اتصالات پلاستیکی و قفل محکم، بسیار ساده است.
لوله غیرفلزی برق مانند لوله‌های فلزی الکتریکی (EMT)، نمی‌تواند در مکان‌هایی که در معرض هوا یا نور هستند، استفاده شود؛ اما داخل دیوارها نصب می‌شود.
علاوه بر این، برای استفاده از این نوع لوله برق در دیوارهای معمولی و اسکلت فلزی یا چوبی، می‌توان از لوله‌های فلزی الکتریکی در سازه‌های بلوک بتنی استفاده کرد و آن را با بتن پوشش داد.
در مقایسه با RNC، استفاده از این لوله برق نوع ENT بسیار آسان است؛ زیرا می‌توان آن را بدون جوش یا برش به دور دیوار چرخاند.
7-2# لوله پی وی سی (PVC)
لوله پی وی سی یا لوله پلی وینیل کلراید مربوط به لوله‌های لوله کشی پلاستیکی است.
این لوله‌ها را می‌توان به سادگی با اتصالات پلاستیکی و با استفاده از چسب نصب کرد.
پس از گرم شدن در جعبه بخاری می‌توان آن را به سادگی خم کرد.
این لوله‌ها را می‌توان در محیط های زیرزمینی و خورنده استفاده کرد.
مزایای اصلی استفاده از این لوله‌ها به صورت زیر است:
- نصب آسان
- همه کاره
- وزن کمتر
- ارزان
- استفاده در زیرزمین و بتن
1) کاربردها
از جمله کاربردهای لوله پی وی سی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- این ماده نسبت به هر ماده دیگری که برای لوله‌ها استفاده می‌شود، مزیت زیادی دارد.
- عمر قابل استفاده طولانی بوده، مقاومت بالا در برابر ضربه و سایش دارد.
- الکتریسیته را هدایت نمی‌کند و رسانا نیست.
- مقاوم در برابر خوردگی بوده و دوام بالایی دارد.
- دارای سبک وزن و انعطاف پذیر است، با زمین‌های ناهموار سازگار بوده و بارهای دینامیکی را تحمل می‌کند که منجر به سهولت نصب کم هزینه آن می‌شود.
- در زمان نصب یا اتصال سیستم، احتمال آسیب دیدن آن کم است.
8-2# لوله غیرفلزی NMT
لوله الکتریکی غیر فلزی NMT یک لوله پلاستیکی موج دار و انعطاف پذیر است که در برابر رطوبت و آتش مقاوم است.
خم شدن و نصب آن با بسته شدن محکم یا اتصالات پلاستیکی چسب دار آسان است.
NMT را می‌توان در ساختارهای بلوک خاکستر نصب کرده و آن را پنهان کرد.
رنگ رایج برند این لوله آبی است.
لوله غیر فلزی NMT به نام شخصیت‌های کارتونی اسمورف‌ها و با نام تیوب اسمورف شناخته می‌شود.
لوله‌های غیر فلزی همه کاره بوده و می‌توانند در مکان‌های مختلف داخلی و خارجی استفاده شوند.
از آنها برای:
- پچ کابل‌های ابزار
- مراکز داده
- سیگنال‌های الکتریکی
- روشنایی در فضای باز
- HVAC
و سایر مکان‌هایی که در معرض نور خورشید و آب و هوا هستند استفاده می‌شود و معمولاً با عناوین زیر شناخته شده است:
- لوله انعطاف پذیر NM
- پی وی سی غیر فلزی
- PVC انعطاف پذیر
- لوله برق PVC
1) کاربردها
برای استفاده در چندین کاربرد، از جمله موارد زیر ایده آل است:
- برق
- کابل‌های تلفن
- تهویه مطبوع
- تبرید
- روشنایی منظره
- و مواردی از این قبیل
9-2# لوله گالوانیزه سرد و گرم
گالوانیزه کردن یک لایه محافظ از روی (Zn) در سطح فلز به منظور جلوگیری از اکسیداسیون و سایش ایجاد کرده، در نتیجه به فلز کمک می‌کند استحکام و عمر مفید بیشتری داشته باشد.
برای گالوانیزه کردن فلز به روش گرم، فلز مورد نظر برای گالوانیزه شدن داخل حمامی از روی مذاب خواهد رفت.
این روش باعث می‌شود که لایه بیرونی فلز توسط آلیاژی از روی ذوب شود.
این امر به پوشش یکنواخت روی سطح فلز کمک کرده، جدا شدن لایه روی را دشوار و به محافظت مؤثر از سطح زیرلایه کمک می‌کند.
گالوانیزه سرد یک تکنیک ساده است که شامل رنگ آمیزی سطح مواد برای محافظت از آن در برابر خوردگی و بهبود ظاهر آن است.
رنگ گالوانیزه برخلاف رنگ‌های معمولی دارای یک جزء پیوندی است که به روی موجود در رنگ اجازه می‌دهد تا به صورت مکانیکی با فلز متصل شود.
در نتیجه، یک پوشش چسب با سطح حفاظت بالا ایجاد می‌شود.
مانند گالوانیزه گرم، گالوانیزه سرد نیز دو نوع حفاظت دارد:
- غیرفعال
- کاتدی
1) کاربردها
از حوزه کاربرد گالوانیزه گرم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- صنایع شیمیایی
- خمیر کاغذ
- خودروسازی
- مخابرات
- روشنایی
- حمل و نقل
اکثر صنایعی که از این روش استفاده می‌کنند از مقدار زیادی آهن و فولاد استفاده کرده؛ اما اغلب به دلیل اکسیداسیون تحت تأثیر محیط، زنگ میزنند.
فناوری گالوانیزه گرم کنترل عمر اقلام را افزایش می‌دهد.
فناوری گالوانیزه سرد مزایای بالایی دارد؛ زیرا می‌توان از آن در زمینه‌های مختلف آبکاری استفاده کرد.
در حال حاضر فناوری گالوانیزه سرد راه حلی مؤثر برای جایگزینی تدریجی گالوانیزه گرم است.
بر این اساس، اغلب برای گالوانیزه کردن مواد با ساختارهای پیچیده، بزرگ و ثابت همانند موارد زیر استفاده می‌شود و مقاومت خوبی در برابر خوردگی دارد:
- لوله‌ها
- مخازن
- بنادر
- آبیاری
- پل‌های فلزی
انجام رنگ گالوانیزه نسبتاً ساده بوده، به همین دلیل است که در سال‌های اخیر به صورت فزاینده‌ای در آبکاری محبوب شده است.
10-2# لوله پلی اتیلن
پلی اتیلن (PE) یک ماده ترموپلاستیک است که از پلیمریزاسیون اتیلن تولید می‌شود.
لوله پلاستیکی پلی اتیلن به روش اکستروژن در اندازه‌های مختلف تولید می‌شود.
پلی اتیلن در کویل‌های نورد با طول مختلف یا در طولی تا 1220 سانتیمتر موجود است.
لوله پلی اتیلن برای هدایت شبکه لوله یک سیستم الکتریکی استفاده شده و در مواردی از PVC ساخته می‌شود.
لوله پلی اتیلن برای مجرای برق در زیرساخت سیستم‌های الکتریکی مدرن ضروری است.
این لوله‌ها که با مواد با کیفیت بالا مانند پلی اتیلن با چگالی بالا (HDPE) یا PVC ساخته می‌شوند، رسانایی ایمن و قابل اعتمادی را برای شبکه کابل‌ها و هادی‌های الکتریکی فراهم می‌کنند.
پلی اتیلن با چگالی بالا (HDPE) به دلیل استحکام و دوام آن به شکل گسترده‌ای شناخته شده که آن را به گزینه ای محبوب برای ترانک‌های الکتریکی تبدیل می‌کند.
توانایی آن برای مقاومت در برابر خوردگی، ضربه و عوامل شیمیایی، حفاظت قابل اعتماد کابل‌های برق را در شرایط مختلف محیطی تضمین می‌کند.
1) کاربردها
لوله پلی اتیلن برای کاربردهای مختلف مانند موارد زیر مناسب است:
- خدمات یا خطوط توزیع آب آشامیدنی
- توزیع گاز طبیعی
- فاضلاب
- دفع زباله
- خطوط زهکشی
3# کاربرد لوله برق چیست؟
از جمله کاربردهای لوله برق می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- لوله برق در انواع و سبک‌های مختلف موجود است که برای اجرای سیم کشی برق در اطراف خانه یا مناطق در معرض دید مانند موارد زیر استفاده می‌شود:
- گاراژ
- زیرزمین
- انبار
- و مواردی از این قبیل
- لوله فلزی الکتریکی (EMC) در ساخت و سازهای تجاری، صنعتی و مسکونی استفاده می‌شود.
لوله فلزی انعطاف پذیر (FMC) برای اتصال وسایل روشنایی و بالای سقف‌های کاذب استفاده می‌شود.
یک لوله فلزی سخت (RMC) عمدتاً در کاربردهای فضای باز برای ارائه پشتیبانی ساختاری عمدتاً برای کابل‌های الکتریکی استفاده می‌شود. - مجرای فلزی متوسط (IMC) عمدتاً برای اتصالات قوی و نوردهی در فضای باز استفاده می‌شود.
IMC ها می‌توانند به عنوان هادی اتصال به زمین از طریق اتصالات خود استفاده شوند. - مجرای فلزی انعطاف پذیر محکم در برابر مایعات (LTFMC) عمدتاً برای اتصال تجهیزات AC خارج و همچنین دفع رطوبت در سینک‌های آشپزخانه استفاده می‌شود.
- پلی وینیل کلرید سفت و سخت (RPC) عمدتاً در مناطق مرطوب استفاده می‌شود و در برابر مواد شیمیایی بسیار اسیدی مقاومت خوبی دارد.
- RPC کاملا ضد آب بوده، بنابراین برای استفاده در مکان‌های مرطوب موجود در ساختمان‌های تجاری و صنعتی بسیار عالی و ایده آل خواهد بود.
با توجه به اطلاعات فوق در مقاله لوله برق چیست، در نهایت می‌توان نتیجه گرفت که لوله‌های برق برای محافظت از سیستم سیم کشی در منازل و ساختمان‌های تجاری در برابر موارد زیر بسیار ضروری هستند:
- رطوبت
- گرد و غبار
- بخار شیمیایی
- ضربه
این لوله‌ها با مواد مختلفی از جمله پلاستیک و فلز ساخته می‌شوند.
بیشتر لوله‌ها انعطاف ناپذیر هستند؛ اگرچه لوله‌های نوع انعطاف پذیر عمدتاً برای برخی اهداف خاص استفاده می‌شوند.
4# فاکتورهای انتخاب لوله برق چیست؟
هنگام انتخاب نوع لوله برق برای نصب، عوامل مختلفی باید در نظر گرفته شوند.
محیطی که مجرا در آن نصب خواهد شد، یک نکته کلیدی است.
الزامات بودجه و کد نیز از جمله مواردی است که باید در نظر گرفته شود.
در نتیجه، نوع لوله الکتریکی که انتخاب می‌کنید به عوامل مختلفی بستگی دارد.
توجه به این نکته نیز حائز اهمیت است که لوله برق مناسب را برای نصب خود انتخاب کنید تا از ایمنی و قابلیت اطمینان سیستم الکتریکی خود مطمئن شوید.
اگر سؤالی دارید یا برای انتخاب لوله مناسب برای ساخت خود نیاز به کمک دارید، از تماس با یک برقکار مجاز یا سازنده کانال تردید نکنید.
درباره نویسنده : فریبا صالح
نظرتون درباره این مقاله چیه؟
ما رو راهنمایی کنید تا اون رو کامل تر کنیم و نواقصش رو رفع کنیم.
توی بخش دیدگاه ها منتظر پیشنهادهای فوق العاده شما هستیم.
