شاید تاکنون این سؤال برای شما ایجاد شده باشد که اینترکولر چیست و چه کاربردی دارد.

واقعیت این است که اینترکولر از جمله تجهیزاتی است که در موقعیت های مختلف زندگی روزمره با آن سر و کار داریم.

شناخت این دسته از قطعات، در درک بهتر مکانیزم عملکرد تجهیزات مکانیکی مؤثر است.

در ادامه قصد داریم به معرفی اینترکولر، انواع و کاربرد آن بپردازیم.

تا انتها با ما همراه باشید.

1# اینترکولر چیست؟ (Intercooler)

در پاسخ به این سؤال که اینترکولر چیست، باید به این نکته اشاره کنیم که نوعی قطعه مکانیکی است که
برای خنک کردن هوای ورودی موتورهای مجهز به سیستم القایی اجباری (forced induction) استفاده می شود.

به طور کلی موتورهای مجهز به سیستم القایی اجباری به دو دسته تقسیم می شوند که عبارت اند از:

  • موتورهای توربوشارژ (Turbocharger)
  • موتورهای سوپرشارژ (Supercharger)

شاید بهتر باشد که در کنار تعریف بالا کمی توضیح بیشتر دهیم.

اینترکولر چیست

معمولا قبل از آن که هوا وارد موتورهای توربو شود، با انجام عملیات فشرده سازی، فشار افزایش پیدا می کند.

در نتیجه این فرآیند، دمای هوا به شدت افزایش می یابد.

افزایش بیش از حد دمای هوای ورودی به موتور، باعث کاهش راندمان عملکرد و همچنین آسیب رسیدن به آن می گردد.

اینترکولر در اینجا به نوعی نقش رادیاتور را ایفا می کند.

هوای داغ قبل از ورود به موتور، ابتدا وارد اینترکولر می گردد و از خنک کننده آن عبور می کند.

به این ترتیب دمای هوا کاهش یافته و سپس وارد موتور می شود.

2# دلیل افزایش راندمان موتور با استفاده از اینترکولر چیست؟

بر اساس یک اصل ساده فیزیکی یعنی قانون گاز کامل، هر چه دمای هوا کاهش پیدا کند، حجم آن نیز کمتر می شود.

همان طور که در پاسخ به سوال اینترکولر چیست اشاره کردیم، نقش این قطعه کاهش دمای هوای ورودی به موتور است.

بدیهی است که موتورها دارای حجم مشخصی هستند.

دلیل افزایش راندمان موتور با استفاده از اینترکولر چیست

به این ترتیب با استفاده از اینترکولر می توان حجم مشخص موتور را با هوای بیشتری پر کرد.

در نتیجه میزان اکسیژن ورودی به سیلندر موتور افزایش می یابد.

با افزایش میزان اکسیژن موجود در موتور، ترکیب سوخت و اکسیژن با کیفیت تری به دست می آید و قدرت انفجار در موتور بیشتر می شود.

این اتفاق باعث می شود که راندمان عملکرد موتور ارتقا پیدا کند.

این را هم ببینید
موتور درون سوز چیست؟

3# مکانیزم عملکرد اینترکولر

در ادامه بحث اینترکولر چیست، نوبت به آن می رسد که نگاهی به مکانیزم عملکرد این تجهیز مکانیکی بیندازیم.

حفظ نسبت ترکیب سوخت به هوا در موتورها یکی از موضوعات چالش برانگیزی است که
به طور مستقیم راندمان عملکرد آن ها را تحت تأثیر قرار می دهد.

مکانیزم عملکرد Intercooler

اینترکولر به عنوان مهم ترین راهکار مورد استفاده در موتورهای سوپرشارژ و توربوشارژ برای این منظور شناخته می شود.

همان طور که می دانید، با افزایش دمای هوا، چگالی آن کاهش می یابد.

با کاهش چگالی عملا میزان اکسیژن موجود در حجم مشخصی از هوا نیز کمتر می شود.

اینترکولر همزمان با کاهش دما، موجب افزایش چگالی هوا نیز می شود.

با تنظیم دمای هوای خروجی از اینترکولر، نسبت ترکیب سوخت به هوا برای دستیابی به احتراق کامل در موتور همواره تأمین می گردد.

این را هم ببینید
معرفی مفهوم احتراق

اینترکولرها برای خنک کردن هوا، از هوای خنک یا آب خنک استفاده می کنند که در ادامه به بحث در این زمینه می پردازیم.

4# انواع اینترکولر

شاید این سؤال برای شما نیز پیش بیاید که اینترکولر چه انواعی دارد.

در پاسخ به آن باید بگوییم که اینترکولرها بر اساس نوع عملکردشان به دو دسته تقسیم می شوند که عبارت اند از:

1-4# اینترکولر هوا به هوا چیست؟ (Air to Air intercooler)

در اینترکولر هوا به هوا برای خنک کردن هوای داغ ورودی، از هوای خنک با دمای کمتر استفاده می شود.

به این ترتیب که هوای داغ وارد شبکه ای از لوله ها می شود.

اینترکولر هوا به هوا

در اطراف این لوله ها مجموعه پره هایی وجود دارند که هوای خنک موجود در محیط را به سمت لوله ها هدایت می کنند.

در اثر تماس غیرمستقیم هوای گرم و سرد، انتقال حرارت بین آن ها رخ می دهد و درنتیجه هوای ورودی به موتور خنک می شود.

ساختمان اینترکولرهای هوا به هوا ساده است و وزن نسبتا کمی دارند.

در کنار این موارد قیمت تمام شده کمتر آن نیز باعث شده که
از محبوبیت و کاربرد بالایی به خصوص در خودروهای توربوشارژ برخوردار شود.

2-4# اینترکولر هوا به آب چیست؟ (Air to Water Intercooler)

در ادامه پاسخ به سوال اینترکولر چیست، نوبت به معرفی اینترکولرهای هوا به آب می رسد.

همان طور که از نام این دسته از اینترکولرها پیداست، از آب برای خنک کردن هوا استفاده می کنند.

هوای گرم در طول اینترکولر از شبکه لوله ها عبور می کند.

در کنار آن نیز آب خنک با استفاده از پمپ، به سمت لوله ها هدایت می شود.

اینترکولر هوا به آب

به این ترتیب گرمای هوا به آب منتقل می گردد و هوای خنک وارد موتور می شود.

آب موجود در اینترکولر، در یک چرخه قرار می گیرد.

به گونه ای که بعد از تماس با هوای داغ، گرم می شود و نیاز به خنک کردن برای ادامه کار دارد.

بنابراین یک رادیاتور یا مدار خنک کننده در این دسته از اینترکولرها قرار دارد که
آب داغ را با استفاده از هوا خنک می کند و دوباره به چرخ بر می گرداند.

به کمک اینترکولر هوا به آب، امکان تنظیم دمای ورودی هوا به موتور در گستره دمایی بیشتری وجود دارد.

همچنین اندازه این دسته از اینترکولرها در مقایسه با اینترکولر هوا به هوا کوچک تر است.

با این حال به دلیل قیمت بالا، پیچیدگی بیشتر و وزن زیاد، معمولا در خودروها استفاده نمی شوند.

5# جانمایی اینترکولر

در ادامه بحث اینترکولر چیست، بد نیست که نگاهی نیز به موضوع جانمایی این قطعه بیندازیم.

طبیعتا جایی که جریان هوای بهتری برای ورود به موتور وجود دارد، بهترین موقعیت برای نصب این تجهیز است.

در نتیجه در عمده خودروها شاهد هستیم که اینترکولرها در بخش جلوی خودرو و پشت جلو پنجره قرار می گیرند.

جانمایی Intercooler

اما در برخی موارد طراحی خودروها به گونه ای است که اجازه جانمایی اینترکولر را در موقعیت ذکر شده نمی دهند.

در نتیجه به ناچار، این تجهیز را روی موتور قرار می دهند.

در این شرایط نه تنها جریان هوا بهینه نیست؛ بلکه اینترکولر تحت تأثیر گرمای موتور نیز قرار می گیرد.

به این ترتیب راندمان عملکرد و عمر مفید آن کاهش پیدا می کند.

جمع بندی

در این مقاله بررسی کردیم که اینترکولر چیست و چه کاربردی دارد.

اینترکولر نیز مانند هر تجهیز مکانیکی دیگر احتمال آسیب دیدن دارد.

اما خبر خوب این است که کاملا قابل تعمیر است و معمولا دوره های تعویض آن طولانی مدت است.

عملکرد صحیح این قطعه، نقش کلیدی در راندمان موتور دارد.

در نتیجه لازم است که با دقت نسبت به صحت عملکرد آن حساس باشید.

دانلود pdf مقاله

درباره نویسنده : امیرحسین شریفی

امیرحسین شریفی
یک مهندس مکانیک که زمانی خوندن و نوشتن تفریحش بود ولی الان خوندن و نوشتن اولویت کاری و زندگیش هست و از اینکه بتونه مطلبی رو در اختیار علاقه مندان اون موضوع قرار بده، خیلی خوشحاله.

نظرتون درباره این مقاله چیه؟
ما رو راهنمایی کنید تا اون رو کامل تر کنیم و نواقصش رو رفع کنیم.
توی بخش دیدگاه ها منتظر پیشنهادهای فوق العاده شما هستیم.

۶ دیدگاه

  1. Avatar
    ارش هژبر ۱۴۰۳/۰۹/۲۰ در ۰۵:۵۷ - پاسخ

    آیا نصب اینتر کولر هوا به آب روی موتور بندا امکان پذیر،است

    • حانیه برمایون
      حانیه برمایون ۱۴۰۳/۰۹/۲۰ در ۱۰:۳۴ - پاسخ

      سلام جناب هژبر
      از همراهی شما با سایت نماتک متشکریم.
      با عرض پوزش ما یک مجموعه آموزشی هستیم و در زمینه های فنی ارائه خدمات و مشاوره و دانش مرتبط برای پاسخگویی به سوالات تخصصی عزیزان رو در بخش کامنت های سایت نداریم.
      تنها راه پیشنهادی ما این هست که از فضای فروم نماتک برای دریافت راهنمایی استفاده بفرمایید تا عزیزانی که در این زمینه دانش و شناخت کافی دارند، پاسخگوی سوالات شما باشند.
      آدرس فروم نماتک: https://katibeha.com/
      موفق باشید.

  2. Avatar
    حمید ۱۴۰۲/۰۲/۰۴ در ۲۲:۵۳ - پاسخ

    سلام از مطالب مفید خوبتون میخواستم بدونم برای نیسان وانت دیزلی میتونم اینتر کولر نصب کنم که به خاطر نداشتن اینتر کولر توسر بالایی ماشین جوش میاره

    • حانیه برمایون
      حانیه برمایون ۱۴۰۲/۰۲/۰۵ در ۰۹:۰۸ - پاسخ

      سلام جناب شجاعی وقت بخیر
      ضمن تشکر بابت همراهی شما با سایت نماتک ممنون میشم سوالات تخصصی خودتون رو در بخش تالار گفتگوی نماتک به آدرس https://katibeha.com/ مطرح بفرمایید تا عزیزانی که در این حوزه تجربه کافی دارند پاسخگوی شما باشند.
      موفق باشید

  3. Avatar
    علی یوسف نژاد ۱۴۰۱/۱۰/۲۶ در ۱۷:۲۳ - پاسخ

    سلام راه ارتباطی بین شما میتونم داشته باشم برای چندتا سوال

    • مبینا شیرین
      مبینا شیرین ۱۴۰۱/۱۰/۲۷ در ۱۱:۵۰ - پاسخ

      سلام خدمت شما جناب یوسف نژاد عزیز
      لطفا سوالات تخصصی خودتان را در قسمت فروم سایت به ادرس لینک زیر مطرح بفرمایید تا عزیزان راهنمایی کنند.
      https://katibeha.com
      موفق و پیروز باشید.

ارسال دیدگاه